Morgunblaðið - 28.04.1944, Síða 2

MORGUNBLABIÐ
Föstudagur 28. apríl 1944.
Það má báast við ikilli lax<
veiði 1 sumar
ÍLAX og silungsveiði
MENN eru vafalaust farnir
;; ð taka fram tæki sín og at-
íjsuga þau fyrir sumarið, því
Jenn líður að því, að fiskur
íari að ganga í ár og vötn.
í iyíorgunblaðið hefir snúið
4jer til Sigbjörns Ár
ijnanns kaupmanns, sem er
rhanna fróðastur um veiði-
;]kap í ám og vötnum hjer á
3'pndi og beðið hann að segja
Jþsendunum um sitt álit á
litliti með laxveiði í sumar.
I — Það treysti jeg mjer ekki
t!ii að gera, svo nokkuð vit sje
í svaraði Sigbjörn. En hinsveg-
£ r get jeg sagt þá skoðun mína,
i ð svo fremi, að vorið — frá 10.
niaí—20. júní verði sæmilega
l|eitt — má búast við ágætri
veiði — og það af stærra lagi,
<|n almena gerist. Og Sigbjörn
iijelt áfram;
— Mjer liggur grunur á að
f purt verði á hværju þetta bygg
i-t. Það byggist á mjög einföldu
ipgmáli, sem jeg skal reyna að
• kýra nánar. Síðastliðið vor
var, eins og allir v'issu, mjög
) ;alt og mikill snjór í fjöllum.
yotnið í þveránum, sem renna
jökulvatnið var of kalt til að
tórlaxinn, sem gengur vana-
)lega fyrst á vorinn, þyldi kuld-
í nn, og mun hann af þeirri ein-
ffeldu ástæðu hafa horfið til hafs
uftur.
Þessvegna má búast við tveim
ur árgöngum í ár, þeim, sem
átti að koma í fyrra og svo hin
tfm, sem eftir lögmáli lífsvenja
þessa nytjafiskjar, á að kom'a
í ár,
j Ekki meira um þetta að sinni.
! Mig hefir aldrei langað til að
ápá, en það er nú ekki nema
tjæpur mánuður, þar til við fá-
um vissu um þetta. Hinsvegar
i inst mjer ekki óvúðeigandi, úr
Jiví við fórum að ræða um lax-
veiði, að minnast í stórura
<}í áttum á þróun hennar. hjer á
Jjundi, s. 1. 20 ár, eða síðan jeg
Jfcom fyrst að ánum- í Borgar-
xirði.
IMikíl auðæfí.
í Mjer varð þá þegar ljóst, að
jfeitun myndi vera á þjóð, sem
í étti annan eins auð í ám og
vötnum og við íslendingar, ef
ijett væri farið með. Vinur
J aihn einn, Mr. Woodgates, sem
l afði fiskað vúða um heim all-
í n, sannfærði mig um þetta.
Hann leigði Grímsá til margra
i ra og friðaði ’ hana alla fyrir
» etum, upp að Guilberastöð-
j im.
Hann Ijet sjer ekki nægja það
) eldur friðaði hann Hvítá líka,
í iður undir Hvítárvelli. Þetta
1 Atti nú sumum undarlegt. En
) ann vissi, hvað hann gerði.
ílíðan þetta var gert hefir lax-
jjengd í Gríms stóraukist, jafn-
yel tvöfaldast. Þetta bera veiði-
b ekur hennar með sjer. sem
jLymdar eru í Ferjukoti.
Wíurt með netin og maðkinn.
j Sigbjörn Ármann, er eins og
íjlostir. eða allir yeiðimenn, á
>i óti netaveiði í ám og að not-
qðúr sje maðkur til beitu. Hann
segir um þetta efni:
— Netaveiðina, hverju nafni
Com hún nefnist, á að banna
Sigbjörn Ármann
ræðir um veiðiskap
í nútíð og framtíð
með lögum. Jafnvel í Hvítá
lika. Vitanlega á að bæta bænd
um skaðán^ sem þeir bíða af
því. Væri það vel kleift, ef rík-
isstjórn, og þá sjerstaklega Al-
þingi, vildu ljá þessu máli
stuðning, segjum fyrstu 4—5
árin, með fjárframlagi. Ur því
þyrfti ekki að örvænta, þvi þá
skapaðist svo mikið laxgegnd
í þverár, sem renna í Hvítá, að
einsdæmi myndi verða í Norð-
urálfu og Vesturálfu. Mætti þá
mynda eitt alsherjarveiðifjelag
um fiskihverfi Hvútár og þver-
áa hennar og leigja hverja veiði
stöð út af fyrir sig ennþá hærra
verði, en nokkurn hefir dreymt
um.
Um leið ætti að banna með
lögum alt maðkadorg. Við það
ynnist tvent: Árnar stórhækk-
uðu í verði í augum útlendinga
og svo hyrfi það úr þjóðiífi okk
ar íslendinga, að pína einhverja
hjálparlaustustu skepnuna, sem
til er á landi voru, og sem menn
láta engjast sundur og saman
á köldu járninu.
Flestir Englendingar fyrirlíta
þessa veiðiaðferð og Mr. Turner,
sem hafði Þverá á leigu í nokk-
ur ár og Mr. Woodgates, fisk-
uðu aldrei á maðk. Mr. Turner
bannaði alveg maðk í Þverá,
meðan hann hafði hana og gekk
ríkt eftir að þeim fyrirmælum
væri hlýtt. En það gekk nú upp
og niður, þegar Islendingar áttu
í hlut.
Flogið til veiðivatna í óbygðum.
Um farkost veiðimanna til
veiðivatnanna í óbygðum lands
ins í framtíðinni, hefir > Sig-
björn sínar hugmyndir. Hann
segir svo um það:
— Þegar nú þeim hildarleik,
sem nú er háður í öllum álfum
heims, er lokið, getum við ís-
lendingar búist við byltingu á
sviði veiðimenskunnar. Flogið
verður inn á fiskivötn landsins
með hvern veiðimannahópinn á
fætur öðrum, bæði útlenda
menn og innlenda. Farið með
þá, sem eru að leggja upp í
veiðiför, en hinir sóttir, sem fyr
ir eru og veiði þeirra ílutt til
bygða. Við þessu verðum við að
vera búnir. Fyrst þarf að
byggja snotra bæjarkofa úr
torfi og steini, hjá veiðivötnun-
um. Svefnpoka taka menn með
sjer, en rúm og annar húsbún-
aður þarf að vera fyrir og á-
höld öll til matreiðslu og upp-
hitunar, Alt má þetta flytja með
flugvjelum.
Hjer sjer hver, sem vill, mis-
muninn á því að komast inn í
óbygðir okkar lands í framtíð-
inni, og á því sem nú er, er það
tekur marga daga með fjölda
hesta að komast sömu leið, sem
fara má í flugvjel á einum 60
mínútum.
Er hjer verkefni fyrir ung-
mennafjelagsskap hvers um-
hverfis út af fyrir síg.
Ef til vill myndi hinn heil-
brigði fjelagsskapur skáta
leggja sinn skerf til, hjeraðsfje-
lögin, sýslufjelögin — já, alt
þjóðfjelagið á að láta þetta mál
til sin taka.
Veiðilöggjöfin hefir hjálpað.
Athygli skal vakin á því, að
þróun stangveiðinnar í landinu
á löggjöf siðustu ára mikið upp
að unna — t. d. með afskiptum
veiðimálanefndar. Húner ráðgef
andi nefnd í þessum málum öll-
um. Nú er hún að útbúa veiði-
bækuf, sem verða sendar til
allra aðila, sem með veiði hafa
að gera í ám: Mjer skiíst að
bækurnár verði sendar ókeypis
til hlutaðeigandi aðila — en
þess krafist í stað, að þær verði
daglega samviskusamlega færð
ar. Verða þær, þegar tímar líða
ævisaga hverrar ár út af fyrir
sig — fullar af lífi og fjöri sem
'eflist meir og meir eftir því,
sem lengra líður. Það sjá vís-
indamennirnir um.
Vatnsmcrki í allar ár.
Vatnshitinn í ánum og loft-
hitinn færist daglega — einn-
ig vatnshæð ánna. Hefir stjórn
h. f. Stöng ákveðið að setja
vatnsmerki í allar ár, sem hún
hefir á leigu — og hafa mælana
í lagi.
Einnig mun verða gefin út
dagbók, sem allir veiðimenn
geta fengið keypta fyrir sann-
virði, þár sem þeir færa inn á
staðnum, sjer til minnis, hvað
gerist á sviði glímunnar við fisk
inn sinn — svo geta þeir fært
eftir henni inn í bækur veiði-
heimilanna og haft dagbókina,
sem kemst í vestisvasann, sjer
til gamans og endurminningar.
Stendur til að í „Veiðimann-
iniífn“, sem kemur út snemma
í næsta mánuði komi myndir af
blöðum bóka þessara, mönnum
til leiðbeiningar.
Að síðustu vil jeg segja þetta:
Til veiðimanna: — Hættið
maðkadorginu.
Til eiganda veiðivatna: —
Hættið netaveiðunum.
Til Alþingis og stjórnar lands
ins: Styðjið alla heilbrigða
þróun þessara mála.
Til Fiskiræktarfjelaganna,
sem flest kafna undir nafni:
Vaknið og sáið, því þá munið
þjer uppskera.
534. kaupskipið á þessu
ári.
WASHINGTON í gærvkeldi:
Flotamálanefnd Bandaríkjanna
tilkynti í kvöld, að í dag hefði
10 nýjum kaupskipum verið
hleypt af stokkunum í skipa-
smíðastöðvunum í Bandaríkjun
um. Hefir þá verið hleypt sam-
tals 534 nýjum kaupskipum af
stokkunum í Bandai’íkjunum
það, sem af er þessu ári.
•— íteuter.
Leiðbeiningar ii! kjósenda varðandi
lýðveldiskosningamar
Þannig á kjörseðillinn að líta út, eftir að kjósandi hefir með
atkvæði sínu samþykt niðurfall sambandslagasamningsins og
greitt atkvæði með lýðveldisstjórnarskrá Islands:
Þingsályktun frá 25. febrúar 1944, um niðurfelling
dansk-íslenska sambandslagasamningsins frá 1918:
Alþingi ályktai" að lýsa yfir því, að niður sje fallinn
dansk-íslenski sambandslagasamningurinn frá 1918.
Ályktun þessa skal leggja undir atkvæði allra al-
þingiskjósenda til samþyktar eða synjunar, og skal
atkvæðagreiðslan vera leynileg. Nái ályktunin sam-
þykki, tekur hún gildi, er Alþingi hefir samþykt hana
að nýju að aflokinni þessari atkvæðagreiðslu.
XJ 1 iá
1 nei

r** Stjórnarskrá lýðveldisins íslands, samþykt á Alþingi 1944.
X 1 %
1 nei
Munið að greiða atkvæði urn B Á Ð A R tillögurnar.
Setjið kross fyrir framan „já“!
Stór ,Ilrillu"-bá!ur
sekkur á Skerjafirði
í SUÐVESTAN ROKINU í
fyrradag slitnaði bátur upp af
bátalegunni fyxár framan Gríms
staði á Grímsstaðaholti og sökk
báturinn. Bátur þessi, sem var
um 5 smálestir að stærð, var
eign þriggja ungra manna á
Grímsstaðaholti, þeirra Bjarna
Guðjónssonar, Óskars Pálma-
sonar og Viktors, uppeldissonar
Andrjesar á Grímsstöðum. Hafa
þeir piltarnir orðið fyrir til-
finnanlegu tjóni, því báturinn
mun ekki hafa verið trygðui’.
Þeir fjelagar keyptu þennan
bát á Akranesi í haust og hafa
róið á honum frá Grímsstaða-
holtinu í vetur. Fyrir utan báts
tjónið sjálft missa þeir vonina
í góðri veiði, sem nú ætti ein-
mitt að vera framundan hjer
við flóann.
Hrognkelsanetatjón.
Það er óttast, að hrognkelsa-
veiðimenn við Skerjaffjörð hafi
orðið fyrir allt-tilfinnanlegu
tjóni í veðrinu í fyrradag. Áttu
sumir 20—30 net úti. Hefir ekki
verið hægt að vitja neinna enn-
þá, til að athuga, hvað kann að
hafa týnst af þeim, eða skemst.
Vantar smábátahöfn við
Skerjahöfn.
Það hefir dregið allmikið úr
mönnum á Grímsstaðaholti að
afla sjer opinna báta til fisk-
veiða undanfax’ið vegna þess
hve tilfinnanlega vantar smá-
báta-höfn við Skerjafjörð, eða
góð skilyrði til að leggja bátum.
Fyrir einum þremur árum, var
veitt nokkuð fje á fjárhagsáætl
un bæjarins til endurbóta á
Grímsstaðavör. En ekkert hefir
þar orðið úr framkvæmdum
ennþá. Væri nauðsynlegt að
þessi mál yrðu athuguð sem
fyrst.
Danmörk
Framh. af 1. síðu.
neskar hersveitir, eða sjerlega
æfðar amerískar negrasveitir
hernæmu landið fyrst í stað, þar
til hægt væri að senda annað
og betra lið til Danmerkur.
I áróðursritunum voru mynd
ir af Stalin, Roosevelt, Churchill
og Kristjáni konungi X., enn-
fremur voru prentuð dönsk,
bresk, rússnesk og amerísk
flögg í ritin og var prentað á
þau: „London 1944“.
Eyrarsund ferjurnar ganga
á ný.
Þjóðvei’jar hafa nú leyft, að
Eyrarsundsferjurnar, milli Dan
mei-kur og Svíþjóðar gangi á
ný. Danskir borgarar, sem vildu
komast til Danmerkur frá Sví-
þjóð og sem hafa árituð vega-
brjef, geta fengið að fara til
Danmerkur og þeir, sem hafa
fengið árituð vegabrjef sín hjá
Þjóðverjum geta ferðast til Dan
merkur, en enginn farþegi fær
að koma frá landinu.
Síminn milli Svíþjóðar og
Danmerkur, er ennþá lokaður.
— Lofisókitin
Framh. af 1. síðu.
Bresku flugvjelaruar flugtt
fyrst í áttina Jil Hamborgar1
til að villa orustuflugvjelai*
Þjóðverja, sem biðu eftir á-
rásarflugvjelunum. En þaði
fóru ekki nema nokkrar flug-
vjelar til árásar á Hamborg.
Bandamenn náðu hinsvegar
tilgangi sínum, sem var að
dreifa orUstufiugvjelasveitum
Þjóðverja. Bretar rnistu 29
orustuflugvjelar og 2 Mosqui-
toflugvjelar.