Morgunblaðið - 28.04.1944, Page 8
/
8
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 28. apríl 1944.
, i!:
IALÖGUM
Framh. af bls. fimm.
umsagnar. Þó má geta þess að
Klemenz Jónsson ljek hjer lítil
hlutverk — kaupmanninn í álfa
höllinni og fór vel með það. Er
hann sýnilega í framfcr.
Annar höfundur þessarar
óperettu er Sigurður Þórðarson
tónskáld. Hefir hann lagt til
þann hluta verksins, er jafnan
mun talinn veigamestur í góðri
óperettu, en það eru tónverkin.
Þess er getið' hjer að framan
að höfundur textans hafi ofið
söguþráðinn íslenskri þjóðtrú
og þjóðsögnum. Þetta hefir eðli
lega gefið tónskáldinu tilefni
til þess að færa sjer í nyt ísl.
þjóðlagastef og fljetta þau inn
í músikkina. Hefir hann ýmist
tekið þau óbreytt eða unnið úr
þeim sjálfur eftir því sem hon-
um hefir þótt best henta. Fer
ágætlega á þessu. Það hefir gef
ið músikkinni þjóðlegan blæ,
en fyrir það hefir hún óneitan-
lega orðið þyngri en menn eiga
að venjast í óperettum. Islensku
þjóðlögin eru allflest æði þung
í vöfum og því mun vera nokk
uð erfitt að vinna úr þeim á list
rænan hátt. Ei ber þó að skilja
þessi orð mín svo, að öll mús-
ikkin í þessari óperettu sje þung
lamaleg. Því fer fjarri, því að
þau lög, sem tónskáldið hefir
að öllu leyti frumsamið, eru
Ijett og leikandi og í ágætu
samræmi við eðli „ópercttunn-
ar“, — hinn ljetta gleðileik. Má
sem dæmi nefna mörg af lög-
um þeim, er Rannveig í Dal
(Sjgrún Magnúsd.) og Skíili
(Bj. Bj.) syngja, svo og söng
stúlknanna í 2. þætti. Eru þetta
alt lyrisk og falleg lög og sýna
glögt, að því er mjer virðist, að
íyrir tónskáldinu liggur þar hið
káta og ljetta — og angurværa
í tónlistinni, en hin sterka,
dramatiska músikk.
Söngur leikendanna var yf-
irleitt góður. Sigrún Magnús-
dóttir hefir bjarta rödd og
furðu mikla og fer ágætlega
með þau lög sem hún syngur.
Bjarni Bjarnason syngur af
miklum dugnaði og þrótti og
hefir góðan raddblæ, en of mik
inn skjáffta í röddinni. — Pjet-
ur Jónsson er eins og allir vita
afbragðs söngmaður og hefir
mikla kunnáttu og reynslu í því
að syngja á leiksviði, en rödd
hans er svo milfil, að betur færi
á því að hljómsveitin Ijeki und
ir söng hans. Frú Anna Guð-
mundsdóttir söng mjög laglega
og fór vel með textann og ung-
frú Sváva virðist vera í fram-
för. Rödd hennar hefir eflst mik
ið og hún er orðin öruggari í
meðferð hennar, en þó bregður
því fyrir að hún sje óhrein.
Dr. Urbantschitsch og Hljóm-
sveit Reykjavíkur áttu sinn
mikla þátt í því hve vel tókst
til með þesstf fyrstu íslensku
óperettu og er oss það vissu-
lega mikill fengur að fá notið
starfskrafta doktorsins, jafn
mikilhæfur listamaður og hann
er.
Lárus Ingólfsson hefir málað
leiktjöldin og sjeð um búning-
ana og gert það, sem fyr, með
mikilli prýði. Hallgrímur Bach
mann sjer um Ijósbrigði öll af
mestu smekkvísi. Frú Ásta
Norðmann hefir samið og æft
dansana í leiknum og farist
það vel úr hendi. Annars virð-
ist mjer kenna altof lítillar
hugkvæmni hjá dansmeistur-
um vorum, er þeir semja dansa
fyrir leiksvið hjer. Get jeg ekki
betur sjeð en að altaf sje verið
að endurtaka sömu sporin og
sömu snúningana ár eftir ár og
verður það leiðigjarnt til lengd
ar. Væri þetta nóg efni í langa
blaðagrein og skal því ekki
.fléira um það rætt að sinni.
Að leikslokum voru höfund-
arnir, leikstjórinn og hljómsveit
arstjórinn hyltir sjerstaklega af
lei^rúsgestum og leikendurnir
kallaðir fram Hvað eftir ann-
að, og svo mikið blómaregn
fjell yfir listamennina, að ann-
að eins mun tæplega hafa sjest
hjer áður.
Þegar á alt er litið, verður
ekki annað sagt, en að óperett-
an hafi tekist ágætlega, bæði
frá hendi höfundanna og ann-
ara, er að henni standa og sje
þeim til hins mesta sóma. Á
Tónlistarfjelagið miklar þakkir
skyldar fyrir að hafa ráðist í
sýningu þessa og er þess að
vænta, að bæjarbúar launi því
óeigingjarnt starf og framúr-
skarandi áhuga á því að efla tón
listarlíf borgarinnar, —- með
því að sækja óperettuna vel og
lengi. — Er það vissulega eng-
inn heyðarkostur, því að hún
er skemtileg og útbúnaður all-
ur hinn glæsilegasti.
Sigurður Grímsson.
Frá aðalfundi Frí-
kirfc ju safnaða ri ns
FRAMHALDS aðalfundur
Fríkirkjusafnaðarins var hald-
irm 24. apríl s. 1.
Formaður safnaðarstjórnar
gaf skýrslu yfir síðasta starfs-
;ár, gjaldkeri las reikninga safn
aðarins, er voru samþyktir.
Fundurinn samþykti að
hækka gjald safnaðarfjelaga í
kr. 15, frá síðustu áramótum.
Fundurinn samþykti svohljóð
andi ályktun safnaðarstjórnar:
„Fundurinn heimilar stjórn
safnaðarins að semja við toll-
stjórann í Reykjavík, um inn-
heimtu safnaðárgjalda hjá með
limum Fríkirkjusafnaðarins“.
Erindi þetta er til orðið sam-
kvæmt tilmælum tollstjóra, er
óskaði að taka í sínar hendur
innheimtu safnaðargjalda utan
þjóðkírkjusafnaða í bænum.
Þá var samþykt svohljóðandi
ályktun:
,tAðalfundur Fríkirkjusafnað
arins í Reykjavík, haldinn 26.
mars 1944, ályktar að lýsa því
yfir ,að gefnu tilefni, að hann
telur sjálfsagt, að Fríkirkjusöfn
uðurinn haldi hjer eftir sem
hingað til, óskiptum og óskert-
um eignar- og umráðarjetti yf-
ir kirkju sinni og treystir safn-
aðarstjórninni að svara í sam-
ræmi við þá yfirlýsingu þeim
málaleitunum eða tilboðum,
sem fram kynnu að koma frá
öðrum aðiljum, um að gerast
meðeigendur að kirkjunni“.
Að lokum samþykti fundur-
inn ályktun í lýðveldismálinu,
er hann lýsti sig samþykkan
stofnun lýðveldis hjer og nið-
urfellingu dansk-íslenska sam-
bandslagasamningsins.
Formaður, Sigurður Halldórs
son, var endurkosinn, og í safn
aðarstjórn voru kosnir, Einar
Einarsson, endurkosinn og
Kristján Siggeirsson.
Aðalfundur Þjóð-
ræknisfjelagslns
AÐALFUNDUR ÞJÓÐRÆKN-
ISFJELAGSINS var haldinri í
gær í Tjarnarcafé. Formaður
fjelagsins, Árni G. Eylands,
gerði grein fyrir störfum þess
undanfarið ár.
Hann skýrði m. a. frá fjár-,
söfnun fjelagsins til herbergis
í Nýja stúdentagarðinum. Her-
bergið á að heita „Nýja ís-
land“. Sagði frá styrknum til
vestur-íslensku blaðanna, en
fjelagið gekst fyrir því, að rík-
issjóour Styrki þau með 10 þús.
kr. hvert á ári. Auk þess hefir
fjelagið gengist fyrir söfnun á-
skrifenda og fyrirgreiðslu í því
að áskriftagjöld greiddust bet- ■
ur en áður hjeðan.
Skólabækur hefir fjelagið út
vegað hjeðan til kvöldskóla Is-
lendinga í Winnipeg, og auk
þess voru um skeið útvegaðar
ýmsar aðrar bækur með af-
slætti, samkv. pöntun ao vest-
an.
Fjelagið hefir ^engist fyrir
samsætum fyrir V.-íslendinga,
og stutt að því, að V.-íslend-
ingar, sem hjer hafa verið stadd
ir, kyntust á reykvískum heim-
ilum.
Kvikmyndin „Islendingar á
sljettunum“, hefir náð miklum
vinsældum. Var hún sýnd á 33
stöðum á tímabilinu 20. maí—•
8. des.
Fjelagsmenn Þjóðræknisfje-
lagsins eru alls 445, . af þeim
241 hjer í Reykjavík, en 204
utan Reykjavíkur. Allir fjelags
menn fá Tímarit Þjóðræknisfje
lags V.-íslendinga. En erfitt hef
ir það reynst að fá nægilega
mörg eintök. Nú verður úr því
bætt.
Samþyktir voru reikningar
fjelagsins, og stjórnin endur-
kosin. En auk þess var sam-
þykt lagabreyting, þess efnis,
að fjölga stjórnarnefndarmönn
unum úr 3 í 5, og voru þeir
Ingi Bjarnason fiskifræðingur
og Jón Emil skrifstofustjóri
kosnir til viðbótar í stjórnina.
LONDON í gærkveldi: —
Þjóðverjar eru nú að láta leggja
nýjan veg frá Norður-Finnlandi
til Norður-Noregs. Hefir þess-
ari vegarlagningu verið hraðað
mjög upp á síðkastið.
Ávarpsorð fil
norskra æskumanna
Enginn hlýði
fyrlrskipunum!
Frá norska blaðafulltrú-
anum.
ÞEGAR NORSKIR FÖÐUR-
LANDSVINIR gáfu út fyrir-
skipun sína til æskumanna
Noregs, að neita að ganga , í
skylduvinnu Þjóðverjanna, var
flutt ávarp til skýringar mál-
inu. Þar segir m. a.:
Vjer vitum hvaða fórnir
norskir æskumenn færa í styrj-
öldinni utanlands, sem flug-
menn, sjómenn og hermenn.
Margir láta lífið. Aðrir verða
örkumla. Enginn hikar við að
gera skyldu sína. Vjer vitúm
hve staðfastir þeir æskumehn
eru, sem eru í fangabúðum
vegna hollustu þeirra við Nor-
eg. Nú er röðin komin að okk-
ur til að sýna samheldni okk-
ar, i baráttunni fyrir frelsi
f óstur j arðarinnar.
Tvær ástæður eru fyrir því,
að við neitum skylduvinnunni.
Yfirmenn skylduvinnunnar eru
í þjónustu fjandmannanna og
vinna eftir þýskum fyrirskip-
unum.
En aðalástæðan fyrir neitun
okkar er sú í ár, að sú hætta
vofir yfir, að Þjóðverjar vilji
leiða norska æskumenn út í
herþjónustu í sína þágu, á einn
eða annan hátt, eða þeir geri
skylduvinnustöðvarnar að
fangabúðum, ef aftur verður
barist á norskri grund.
Enginn veit hvar innrásin að
vestan kemur. En stund innrás-
arinnar nálgast. Noregur getut'
komið í eldlínuna. En Þjóðverj-
ar eiga nú erfitt með að hafa
nægilega marga hermenn á víg-
stöðvunum, og nægilega mikið
vinnuafl á bak við þær.
Það var hræðslan við ein-
beitta andstöðu þjóðarinnar,
sem þvingaði Quisling til að
hætta við það áform sitt, að
þvinga norska æskumehn í
þýska herþjónustu. Vegna
þeirra og þjóðarinnar verður
því að neita að takast skyldu-
vinnu á hendur í ár.
l'VE GOT TO FIND OUT IF
MASCARA'G bllDlNG WITH HER
mother... there'e a vacancv
nere, acro&e THE gtreet
FROM HER MOTHER'E FLAT/
X—9: — Jeg verð að komast að því, hvort Mas-
cara dvelst hjá móður sinni . . ,
X—9 kemur auga á það, að herbergi fást til leigu
í húsi einu handan við götuna og fer þangað.
Húsráðandinn: — Já, við höfum litla íbúð til leigu
á efstu hæðinni. X—9: — Jeg vil gjarna fá að líta Á sama tíma: — Frú Cuff (hugsar); — Ö, það
á það. vildi jeg óska að Mascara hefði aldrei skipt sjer
X—9 (í símann); — Bill? Þetta er X—9......... neitt af Alexander mikla. Guði sje lof, að lögreglan
Jeg hefi leigt íbúð í 33 Elm . . . já — sem McCoy. veit ekki af henni hjer.
Komdu hingað og hafðu kíkir með þjer.