Morgunblaðið - 05.05.1944, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 5. maí 1944
i Bombay er líkum
hent fyrir hræfugla
en frslkir þjóðemisshinar láta skamm-
byssurnar tala
í Viðtal ¥ið víðförlan Islending
FYRÍR hálfum öðrum
znánúði kom hingað til bæj-
a-rjns Aðalsteinn Þorsteins-
soji járnsmiður. Fór hann
hjfeðan í apr. 1937 og gerðist
sjalfboðaliði í her stjórnar-
siiina í borgarastyrjöldinni
á Bpám. Síðustu sex árin
hefir hann farið víða um
hejm og stundað \ atvinnu
bæði á sjó og landi.
Morgunblaðið hefir átt tal
víð Aðalstein og spurt hann um
ýmislegt, sem fyrir hann bar
í férðum hans
ar rjeðst svo forsprakkinn, er
strokið hafði- ásamt f jelaga sín-
um í kvikmyndahús i Belfast,
meðan á sýningu stóð. — Voru
þeir með skammbyssur í báð-
um höndum og sögðu fólkinu,
að forsprakkinn ætlaði að halda
ræðu. Hver sá, sem ekki sæti
kyrr í sæti sínu, yrði tafarlaust
skotinn. Fjekk hann gott hljóð.
Þrem vikum síðar höfðu nokkr-
ir lögregluþjónar uppi á for-
sprakkanum í eldhúsi, þar sem
hann hafði leitað sjer hælis.
Slíkir atburðir eru daglegt
brauð í Norður-írlandi.
Fór víða.
— Jeg gegndi herþjónustu í
liðí stjórnarsirmaa í Spánar-
r.tyrjöldinni 8 mánuði á árinu
1937, Barðist einkum á Kata-
loniuvígstöðvunum. Svo var
send til Spánar alþjóðasendi-
nefnd, sem átti að sjá um, að
alli;r erlendir sjálfboðaliðar
væru teknir úr hernum. Þá fór
jeg frá Spáni á skípi til ís-
Janjds og þaðan eftir stutta við-
dviji, til Nýfundnalands. Þaðan
fórj jeg til Englands, og til
Iraíj- og síðan í: siglingar milli
Eg. ptalands og Persíu. Því
næst fór jeg til Indlands og
dvaldist þrjár vikur í Bombay,
svo. fór jeg til Glasgow. Vann
jeg þar eitt ár á renniverk-
stæði. Síðan fór jeg til Belfast
í Ulster. Þar var jeg í tvö ár,
og hjelt síðan heim til íslands
aftur.
-- Það er víst ekki smáræði,
sem. þú getur sagt okkur um
þetta ferðalag þitt,
-j- Það er frá mörgu að segja,
svoj mörgu, að það myndi fylla
heija bók, ef öll kurl kæmu til
grafar.
-j- Þú hefir dvalist alllengi
í Ulster. Geturðu ekkí sagt
okkjur eitthvað þaðan?
Ulsfer.
— Það, sem mjer fanst einna
kyrilegast' við írana, var trú-
arofstæki. I Belfast eru sumir
katólskir, en aðrir lútherskir,
og eiga þeir í stöðugum erjum.
Annars eru írar að mörgu leyti
likir íslendingum, dálítið skap-
bráðari. en álíka drykkfeldir.
—t- Ber ekki töluvert á þjóð-
ilaj
Mjeí;
arð
frelsishreyfingunni í Belfast?
■—*- Jú, en baráttuaðferðir
bj ódfrelsissinna eru skrítnar.
Þeír; gefá hvorki út blöð nje
halcja fundi, en þeir láta
r.kaijnmbyssur og skemdarverk
tala!
í'öan jeg dvaldist í Belfast
sá atburður, að sex eða
sjö j þjóðfrelsissinnar, þar á
með'al forsprakki hreyfingarinn
ar |iar í borginni, voru settir
í fan'gelsi. Þáðan brutust þeir
út eftir þrjár vikur, Um allar
Breíiandseyjar var það tilkynt
að hyer sá^sem gæti gefið upp-
lýsirígar, sem leiddu íil hand-
töku strokufanganna, skyldi
hijóla að launum þrjú þúsund
stor ingspund, en allt kom fyr-
ir e cki. Nokkrum máhum síð-
Boinbay.
— Þú sagðist hafa vei’ið
þrjár vikur í Bombay. Segðu
okkur frá einhverju, sem þú
sást þar.
■ — Mín fyrstu kynni af borg-
inni voru skrítin. Svo var mál
með vexti, að nokkrum dögum
áður en jeg kom til borgarinn-
ar, hafði fellibylur sópað burt
öllum smábátum, sem á hom-
inni voiu. Þegar jeg var ný-
kominn í land og var á gangi
niður við fjöruborðið, sá jeg
marga Indverja liggja á hnján-
um í sandinum og kraísa ofan
í hann með fingrunum. Mjer
var sagt, að þeir væru að leita
að glingri á líkum þeirra, sem
farist höfðu I fellibylnum.
Hvítum mönnum er bannað
að fara inn í sum hverfi borg-
arinnar. Þar er engin löggæsla
og íbúarnir eru á mjög lágu
menningarstigi. Jeg fór inn í
eitt slíkt hverfi í fylgd með
Svía. Voru Indverjarnir hinir
alúðlegustu við okkur, og urð-
um við ekki fyrir neinum árás-
um.
Óhugnanlegt fanst mjer,
hvernig farið var með lík ein-
stæðinga og öreiga þarna í Bom
bay. Það var ekki verið að
hugsa um áð greftra þauheldur
var þeim kastað út á grasflöt
sem æti fyrir hræfugla, sem
svífa yfir slíkurn stöðum í eíf-
urlegum hópum. — Allt í einu
steypir hópur fuglanna sjer á
eitt líkið og flýgur með það í
loft upp í heilu lagi. Uppi í loft-
inu er svo bitist og barist, og
það eina, sem kemur til jarðar
af líkunum, eru nöguð beinin.
— Gætirðu ekki sagt frá ein-
hverju, sem gerðist í sjóferðum
pínum? t
— Jú, en eigum við ekki að
láta þetta nægja í bili.
BEST AÐ AUGLÝSA 1
MORGUNBLAÐINU.
= s
|Afgreiðslu-|
| maður |
óskast. =
BIFREIÐASTÖÐ
STEINDÓRS.
ÍÍÍlillilllllilllllllliliiilillllllllilllllllllllflllllllllllHllllfH
Bæjarstjóm fjeilsí
á stuðninginn við
Elliheimiiið
EINS OG getið var um hjer
í blaðinu fyrir nokkru, sam-
þykti bæjarráð að gera Elli-
og hjúkrunarheimilinu Grund
tilboð um, að lán þau, er stofn-
unin hefir fengið úr bæjarsjóði
og Gamalmennasjóði, samtals
222 þúsund krónur, verði gerð
óafturkræf, svo framarlega
sem heimilið verði rekið sam-
kvæmt núverandi tilgangi sín-
um og starfsreglum.
En skilyrði fyrir þessurti
hlunnindum eru þau, að hús-
rúm það, sem stofnunin hefir
yfir að ráða, verði aukið það
mikið, að hægt verði að fjölga
vistmönnum þar um 40—50.
Borgarstjóri Ijet svo um mælt
á bæjarstjórnarfundi í gær, að
þetta væri mikilsvert mál. —
Eftirspurn eftir vist á heimil-
inu væri mun meiri, en hægt
væri að fullnægja. — Bærinn
gæti greitt úr þessu með því
móti sem hjer segir, án þess að
leggja fram fje í viðbót við lán
þessi. Og vart yrði fundin hag-
kvæmari leið fyrir taæinn til að
leysa þetta vandamál.
Haraldur Guðmundsson
hreyfái andmælum, Hann taldi
óviðkunnanlegt, að stjórn heim
ilisins gæti sjálf ákveðið hverj-
ir kæmu í stjórnina, er einhver
færi þaðan og hann vildi ekki
að það yrði dómstólamál, hvort
stofnunin breytti tilgangi sín-
um frá því, sem nú er, ef ágrein
ingur risi um það.
Borgarstjóri hjelt þvi fast
fram, að engin ástæða væri til
að breyta tillögu bæjarráðs. —
Það þyrfti að auka húsrúm
heimilisins. Engin ástæða til að
tefja það mál. Annars gæfi til-
lagan borgarstjóra aðeins heim
ild til að veita þenna stuðning.
Reyndust einhverjir annmark-
ar á því, kæmi það í ljós við
meðferð málsins, áður en frá
væri gengið.
Tillaga bæjarráðs um þenna
stuðning við Elliheimilið var
sajnþykt með 8 atkvæðum gegn
einu.
Lýðveldiskosningarnar
525 hafa kosið
I GÆRKVELDI liöfðu alls
525 manns greitt atkvæðí í
utanutankjörstað akosningun -
um, hjer í Reykjavíki* — Af
Jþeim eru 381 utanbæjarmenn
og 144 bæjarmenn. — t gær
kusu 78 ’menn.
Kosið er á tveimur stöðum
í Góðtemplarahúsinu og Am-
arhváli. í Góðteníplarahúsinu
er kjörstofa opin frá kl. 10
til 12 árdegis og kl. 1—4 s.d.
I Arnarhváli, í skrifstofu horg
arfógeta, kl. 5—7 síðdegis.
Skrifstofa lýðveldiskosning-
anna er í Ilótel Ileklu. Þar
geta menn fengið allar upp-
lýsingar um kosningarnar.
Skrifstofan er opin frá kl,
9 f. h. til kl. 10 e. h.
Fengu hæsiu viSurfcenningu fyrir leik
HÆSTA viðurkenning, sem hægt er að veita kvikmyndaleik-
uruin í Ameríku, og sem árlega eru veitt vestra, fjellu í skaut
þeirra Jennifer Jones og Paul Lukas, sem bestu leikara árið
1943. Ungfrú Jones hlaut verðlaunin fyrir leik sinn í „Óðurinn
urn Bernadette“, kvikmynd, sem segir frá lækningaundrununi
í Loudres og Lukas fyrir leik sinn í „Vörðurinn við Rín“.
Yerslunarfyr-
irtæki á
„svörfum
lista" banda-
Hot Springs, Virginia
í gærkvöldi:
Verslunarfyrirtækjum þeim,
sem nú eru á svörtum lista hjá
bandamönnum, fyrir að versla
við möndulveldin, verður ekki
veitt leyfi til frjálsrar verslun-
ar þegar eftir stríðinu í Ev-
rópu er lokið. — Þessi aðvörun
var gefin í dag af Francis Russ
ell yfirmanni verslunarmála-
leyniþjónustunnar í Banda-
ríkjunum.
Russell var að tala á fundi
lyfjaframleiðenda og sagði: —
Það eru nú á svörtum listum
um 15 þúsund fyrirtæki og ein-
staklingar í tuttugu öðrum lýð-
•i.
veldum Vesturheims, og' fimm
hlutlausum löndum Evrópu, en
það er Spánn, Portúgal, Sviss,
Svíþjóð og Lichtchenstein,
ásamt nýlendum landa þessara
í Afríku. Þá eru fyrirtæki á
svörtum lista einnig að finna
í Márokkó, Tyrklandi, Iran og
Iraq. Sagði Russell að ekkert
væri víst, hvenær fjelög þessi
og fyrirtæki fengju ótakmark-
að verslunarleyfi, eftir að styrj
öldin værid lokið, þar sem það
tæki mikinn tíma að breyta öll-
um verslunarliáttum í friðar-
horf. —Repter.
Flugvjelar rekast á
STOKKHÓLMI: — Sænskur
flugforingi beið bana, er tvær
herríaðarflugvjelar rákust á, er
þær voru að æfingaflugi yfir
Svíþjóð fyrir skemstu, Báðar
í'lugvjelarnar hröpuðu til jarð-
ár.
Rýmkun húsnæðis
fyrir Gagnfræða-
skóla Reyfcjavíkur
SOFFÍA INGVARSDÓTTIR
hreyfði því á bæjajrstjórnar-
fundi í gær, að húsnæði Gagn-
fræðaskóla Reykjavíkur væri
svo lítið og ófullnægjandi, að
bráðra umbóta væri þörf.
Bar hún fram tillögu, þar
sem hún fór fram á að borg-
arstjóri leitaðist við að hraðað
yrði byggingu nýs gagnfræða-
skóla, og að á þessu sumri yrði
útbúin kenslustofa í geymslu-
húsi sem er á lóð núverandi
skóla, svo það húspláss yrði
nothæft í haust.
Borgarstjóri sagði það sjálf-
sagt, að athugað yrði, hvort
ekki væri hægt að gera þessa
endurbót í sumar. En viðvíkj-
andi nýrri skólabyggingu benti
hann á, að ákveðið væri að
byggja barríaskólann á Melun-
um, og ganga frá hinum nýju
barnaskólum, og hefði bæjar-
stjórn ákveðið að láta barna-
skólana sitja fyrir. — Næsta
byggingarmálið sem væri á
dagskrá, væri 'svo fæðingar-
stofnun. En samningar væru
ekki gerðir enn um það við
ríkisstjórnina um það hvernig
kostnaði við það hús ætti að
skifta milli ríkis og bæjar.
Fyrsla næfurárásin
á Bukaresf
London í gærkveldi.
BUKAREST, höfuðborg Rú-
meníu, varð fyrir fyrstu næt-
urárás styrjaldarinnar í nótt
sem leið, er breskar Halifax-
og Liberatorsprengjuflugvjelar
frá stöðvum við Miðjarðarhaf,
gerðu mikla árás á borgina.
Skygni var ekki vel gott, en þó
sáust miklir eldar koma upp,
Þjóðverjar segja að manntjón
hafi verið æði mikið í árásinni
og skemdir talsverðar
—Reuter.