Morgunblaðið - 06.05.1944, Blaðsíða 1

31. árgangux.
99. tbl. — Laugardagur 6. maí 1944
ísafoldarprentsmiSja h.f.
SKEYTI FMÉ KBISTJÆNI KONUNGI X.
MEITAR AÐ VIÐURKEIMIMA LVÐVELDI8-
8T0FMI1M MEDAM MIJVERAMDI Á8TAMD ER
Orðsending konungs breytir engu
Gandhi sleppf
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
SEINT í gærkvöldi var
tílkynt í London af hálfu
Indlandsstjórnar, að hún
hefði ákveðið að sleppa
Gandhi úh haldi, án þess að
honum sjeu nokkur skilyrði
sett. Þessi ákvörðun hefir
aðeins verið tekin vegna
heilsufars Gandhi og verður
hann látinn laus nú þegar.
ar.
Eregnin um þetta hefir
vakið óhemju athygli og
mikinn fögnuð - víða, t. d.
í Bandaríkjunum.
viðtöl við Björn
EINS og kunnugt er, fór
Björn Björnsson blaðamaður
fyrjr nokkru til Stokkhólms og
tók þar við starfi sem frjetta-
ritari ameríska útyarpsfjelags-
ins.N.B.C. — Stokkhólmsfregn
irnar herma, að öll sænsku
blöðin hafi birt viðtal við
Björn, er hann kom til Stokk-
hólms til þess að taka við hinu
stai'fi sínu.
Sameiglnleg yfirlýsing stjórnmóla gr@tar
lokkanna og ríkisstjórnar
SÍÐASTLIÐINN FIMTUÐAG barst forsætisráðherra landsins ske.yti
frá sendiráði íslands í Kaupmannahöfn, sem hafði að fl.ytja orðsendingu
frá Kristjáni konung’i tíunda.
I orðsendingunni segist konungur ala þá von, að ákvarðanirnar um stofnun
lýðveldis á Islandi „verði ekki látnar komast í framkvæmd á meðan bæði ísland
og Danmörk eru hernumin af útlendum veldum“.
Ennfremur segir í orðsendingunni, að konungur geti „ekki á meðan núverandi
ástand varir viðurkent þá breytingu á stjórnarforminu“, sem Alþingi og ríkis-
stjórn hafa ákveðið.
Ríkisstjórnin tilkvnti.strax förmönnum flokkanna þenna boðskap konungs. —
Þeir ræddu svo málið í gær við þá alþingismenn, sem tií náðist. Eftir þær við-
ræður gaf ríkisstjórnin og flokkarnir út sameiginlega yfirlýsingu, svohljóðandi:
Vatnsskorhir
F
f
London í gærkveidi.
Vatnsskortuv mikill er nú
lijer í borginni, svo slíkt hefir
varla þekkst áður. Svo lítið
vatji er í Thamesá, að aldrei
hefir það verið ni-inná á þess-
um tíma ái\s í manna minnum.
Ifafa stjóruarvöldin skorað ;i
almenniug að gæta ýtrasta
sparnaðár' í vatnsnotkun. —
Kr talið að vatnsmagnið sje
um hundrað miljónum gallóna
.minna en venjulega.
Reuter.
Yflrlýsing ríkisstjórnar og flokkanna:
Vegna frjéttarinnár um boðskap konungs,
isstjórn' óg stjórnmálafipkkarnir yfir þessu:
lýsa rík-
Illviðri stöðva
loftsóknina
London í gærkveldi.
OFSAVEÐUR gerði yfir Do-
versuiidi síðari hluta dags í
dag, og stöðvaði það loftsókn
bandamanna, eftir að hún' hafði
verið allhörð allt frá morgni.
— Rjeðust sprengjuflugvjelar
bandamanna þá á ýmsa staði í
Frakklandi og Belgíu, aðallega
þó járnbrautir. Voru samtals
gei’ðar fimm árásir, hin harð-
asta á stað nokkui'n fyrir sunn
an Lille i Belgíu. Þá árás gerðu
amerískar sprengjuflugvjelar
af stærstu gerð. •— Síðar fóru
minni flugvjelar til árása á
staði í Norður-Frakklandi. All-
að flugvjelarnar kornu aftur. —
Engir loftbardagar urðu.
Arás á Budapcst og Rúmeníu.
I nótt sem leið var gerð árás
á höfuðborg Ungverialands,
Budapest. — Þá árás frömdu
breskar sprengjuflugvjelar frá
stöðvum við Miðjarðarhaf. —
Vörpuðu þær einkum spi'engj-
um á jái’nbrautarstöðvar.
I dag gerðu ámerískar
sprengjuflugvjelar svo árásir á
nokkra staði í Rúmeníu, meðal
anpars á Ploefeti, einkum járn-
brautarstöðvar þar nærri. —
Segja Þjóðverjar að loftorustur
hafi orðið harðar. Yfir Buda-
pest voru einnig þýskar orust-
ur á ferli í fyrsta skifti.
'Það er rjettur íslensku þjóðarinnar
sjálfrar og hennar einnar að taka ákvarð-
anir um stjórnarform sitt. Alþingi og
ríkisstjórn hafa lagt til við þjóðina, að
hún ákveði, að ísland verði gert að lýð-
veidi, svo sem hugur íslendinga hefur
um langan aldur staðið til. Ríkisstjórn og
stjórnmálaflokkarnir eru sammála um,
að freguin um boðskap konungs geti engu
breytt um afstöðu þeirra til stofnunar
lýðveldis á íslandi og skorar á landsmenn
alla að greiða atkvæði um lýðveldisstjórn-
arskrána svo að eigi verði villst um vilja
íslendinga.
Orðsending konungs:
Orðsending sú, sem barst konungi var send blöðunum
í gær (5. maí), svohljóðandi:
í gær, 4. maí, barst forsætisráðherra símskeyti • frá
sendiráði íslands í Kaupmannahöfn um hendur sendi-
ráðsins í Stokkhólmi; með orðsendingu frá H. H. Kristjáni
konungi X., er hljóðar svo í íslenskri þýðingu:
,,í tilefni af þeim tilkynningum, sem komið hafa frá
Islandi um ályktanir Alþingis og ríkisstjórnarinnar við-
víkjandi breytingu á stjórnarforminu, óskum Vjer að eft-
irfarandi boðskapur sje birtur ríkisstjórn íslands og þjóð.
Alla stjórnartíð Vora hefur það stöðugt verið viðleitni
Vor að efla velgengni hinnar íslensku þjóðar, og á þess-
um árum, þegar stvrjaldarviðburðifnir hafa svo djúp-
tæk áhrif á líf'þjóðanna, höfum Vjer reynt að fylgjast
með þróuninni á íslandi og nákvæmlega íhugað afstöðu
Vora til íslensku þjóðarinnar um leið og Vjer jafnframt
höfum einnig haft fyrir augum það, sem mætti verða til
hagsmuna fvrir ríkið, sem norrænt ríki. Þeim næmleika
Framh. á 2. síðu
sprengja
stiflugarð
London í gærkveldi.
Frá aðalbækistöðvnm banda
manná á Italíu berst fregn.
})css efnis, að breskar steypi-
flugvjelar hafi eyðilagt mik-
inn stíflugarð, hinn svonefnda
Peseara-garð á Suður-Ítalíu,
um 20 km. fyrir suð-vetan
Chiete-ána.
Garður þessi er eigi all-
fjarri vígstöðvum áttunda hers
ins breska. Það voru Kytty-
hawk- og Mustang-flugvjélar,
sem rjeðust á stíflugarðinn,
og sáust koma í hann mikil
sköi'ð er frá var hvorfið, flóði
vatnið í áttina til Pescara.
Engin flugvjel týndist. Pes-
eara er sem kunnugt er, hafn-
arborg á Adríahafsströndinni.
Reuter.
Lofforustur yfir
Sevastopol
FREGNIR frá Rússlandi
herma, að miklar loftorustur
hafi staðið yfir Sevastopolsvæð
inu að undanförnu. Segja báð-
ir aðilar frá miklu flugvjela-
tjóni hins. Rússar segjast hafa
sökkt fimm þýskum skipum
nærri Sevastopol, en Þjóðverj-
ar skýra einkum frá loftbar-
dögum .yfir vígstöðvunum, og
kveðast hafa getað sótt nokkuð
fram á Stanislavo svæðinu. —
Rússar segja engar breytingar
á vígstöðvunum.
, —Reuter.
Verslunarréðið
styður fýðveldis-
sfofnunina
VERSLUNARRÁÐ ÍSLANDS
lýsir yfir eindregnum stuðningi
við stofnun lýðveldis á íslandi
og heitir á kaupsýslumenn utn
land alt að vinna af fremsta
megni að framgangi málsins
við atkvæðagreiðsluna 20.—23.
ipaí.