Morgunblaðið - 12.05.1944, Blaðsíða 12

12
Föstudag-ur 12. maí 1944,
Jfl0r|pwim>i!P
Úr grunninum við Tjarnargöiu
ELDSTÚ FUNDIN O. FL
Nokkur bending um
landsig 1000 ára
S u raa rd valarnef nd.
360 um-
!$éknir hafa
(borist
3C0 UMSÓKNIB um sum-
ardvöl fyrir börn hafði Sum-
ardvalamcfnd i>orist í gær-
hvökli — Nefndin hírföi þó í
fyrstu gcfið fólki umsóknar-
frest til s.1, þriðjudagskvölds.
ei) frestur sá var gerður með
fyrir augttm að tiægt yrði
að úætla fjöida þeirra barna
er niyndu dveija á vegum
nsefndnrinnnr í sumar. Á
þrrð.rudag.skvö!d hafði nefnd-
imm borist 348 umsóknir:
,.Kkki. mun verða hægt að
taka á móti mikið. fleiri um-
sókmíín(:, sagði Gísli Jónsson,
yfirkfnnari, Waðmtí Lgær.
Nefvdin fntin starfrtekja 7
beimili í sumar. Nokkrir erf-
iSfetkar eru á að fá fólk tii
sfmki á heimihxnnm, og ættm
þrir. er slíkt hcfðn í hyggju,
að kwna hið fyrsta f skrif-
stofu nefndarimrar í Kirkjn-
stræti 10, opin daglcga frá kl.
4 til 6 c. hád.
Henry HáHdánarson
ráðinn lil
Shrsavarnafjelagslns
8Td OKN S1 ysavarnafj e-
ktgsíns ákvað á fundi sínum í
gær, að ráða Ilcnry Uálfdán-
arson loftskeytamann, sem
sfarfsmann á skrifstofu Slysa-
varnafjelagsins hjer í Keykja
vnk. Verða þá þrír karlmenn;'
á skrifstofu Síysavarnafje-
fágsins, Jón Kergsveinsson er-
mdroki, sem imm. hafa það
aðalstarf, að ferðast um sem
erindreki til slysavarnadeiid-
anna út á Iandf Jón Oddgeir
Jónsson, fulltrúi, sem hefir
með að gera slysavarnir á
landi og hinn nýi starfsmað-
ur, sem mun aðallega vinna
skrifstofustörf.
Elapjigima
Kjósarsýsiu
verður á morgun
IIIN ÁKTjEGA kappglíma
Kjósaisýslu verður háð að
Brúarlandi á morgun. Keptf
verður nm birkisúlu er Kík-
harður Jónsson hefir skorið.
Ilandhafi gripsins er Davíð-
Guðmundsson frá Miðdal.
Ilefir hann urrnrð har.n tvis-
var í röð, en til eignar þarf
að ' vinna þrisvar í röð eða
fimm siruinm alls.
Davfð varð glímukóngur á
móti U.M.F.f. að Ilvanneyri
sd sutnar.
Merkjayla
Siyiavarnaljelagsins
f GlÆRKVBLDI hafði ekki
unnist tími til að gera upp
nxerkjasölu Slysavamafjelags
íslamls í gærdag. En óttast
var að hún hefði ekkl gengið
jafnvel og í fyrra, en }>á seld-
ust nerki fyrir 25.000 krónur.
í HÚSGRUNNINUM við
Tjarnargotu sunnan við Her
kastalann, þar sem komið
var niður á fornan sorp-
haug, fannst í fvrradag eld-
stó forn óhögguð, af sömu
gerð og þær, sem fundist
hafa í bæjarrústum frá elstu
íslandsbygð.
Eldstó þessi var gerð úr 4
beltum, er lagaðar eru til, svo
þær falla vel saman og inynda
umgerð ofan á eða utan um
botnhellu. Stóin var rjetlur
ferhyrningur.
Þjóðminjavörðpr segir, að
stíkar eldstór líáfi fundist í
bæjarústum í Þjórsárdal, og
muni þær hafa verið til þess
að fela þar eld.
Sló þessi var feld niður í
malarlag. Skamt frá henni, að
sunnan. varð vart við leifar
af veggiileðslu.
Þjóðminjavörður segir, að
húsið, sem stóin var í, hafi ver-
ið bygt á malarkambi, senni-
lega hafi þunnur jarðvegur ver
ið á mölinni, áður en húsið var
reist, en malarkamburinn ver-
ið í gólfi hússins.
Hellurnar úr stónni voru
teknar til varðveislu, svo hægt
er að setja þær saman og sjá
upprunalega gerð hennar.
Síðan síðast var sagt frá forn
minjafundum þarna, hafa menn
fundið vaðstein, með haglega
gerðri skoru i, sem e. t. v. hefir
verið draglóð af hurð. Einnig
fannst mjög neðarlega í greftr-
inum haglega gerð sleifarmynd
uð handkola úr steini, eða stein
lampi, til þess gerður að bera
hann með sjer.
Hvað segir þetta unr
landsiglð?
Eins og alkunnugt er. hefir
suðvesturlandið sigið í sjó síðan
á landnámstíð. Sjást þess viða
merki, enda kunnugt að sjór hef
ir eytt bæði eyjum og öðru lág-
lendi hjer nærlendis. En erfitt
er að gera sjer grein fyrir því,
hve miklu landsig þetta hefir
numið síðan á landnámsöld.
Eftirtektarvert er það í þessu
sambandi, hve eldstóarhúsið,
sem menn hafa þarna orðið var
ir við. hefir staðið lágt. Því
ganga má að því vísu. að grunn
ur þess hafi verið ofar sjávar-
borði um stórstraum, er það var
reist.
Bæjarverkfræðingur ljet í
gær mæia nákvæmlega í hvaða
hæð botn eldstóarinnar var,
meðan hún var óhögguð í jörð.
Reyndist hann að vera 111 senti
metrum, eða einn meter
og 11 cm. neðan við núverandi
sjávarborð um stórstraum, en
stórstraumsborð er nú rjett í
sömu hæð og akbraut Austur-
strætis.
Ef grunnur eldstóarhússins
hefir ekkert sigið, en það er
ekki líklegt, vegna þess að hann
mun hafa verið á hinum upp-
runalega granda norðan við
Tjörnina, þá ætti þessi hæðar-
mæling $ð benda ótvírætt til
þess, að sjávarmál hafi hækkað
hjer í 1000 ár að minsla kosti
rúmlega meter, og þó þeim mun
meira, sem gólfið í húsi þessu
'hefir verið mikið yfir stóv-
straumsílóð þegar það var reist,
eða þeim mun meira, sem styttri
timi er liðinn en 1000 ár, siðan
eldur var geymdur í gólfi þessa
óvandaða húss.
Heimdallur gefui
20 þús. kr. í hús
byggingasjóð
flokksins
AÐALFUNDUR Heimdallar,
fjelags ungra Sjálfstæðismanna,
var haldinn í gærkveldi í húsi
Sjáifstæðisflokksins.
Formaður fjelagsins, Lúðvík
Hjálmtýsson,. gaf skýrslu um
störf þess á s. 1. ári, en fjelags-
lífið alt var þá með miklum
blóma. Þá gaf gjaldkeri skýrslu
um fjárhaginn, sem er ágætur.
— Jóhann Hafsteins, fram-
kvæmdastjóri Sjálfstæðisflokks
ins þakkaði stjórn fjelagsins
fyrir ötult starf á s. 1. ári.
Samþykt var tillaga frá fyrv,.
stjórn um að leggja 20 þús.
krónur í sjóð til húsbyggingar
fyrir flokksstarfsemina í Reykja
vík.
Þá fór fram stjórnarkosning.
Lúðvík Hjálmtýsson var endur-
kosinn formaður fjelagsins.
Aðrir stjórnarmeðlimir voru
kosnir: Baldur Jónsson, sölu-
maður, Geir Hallgrímsson, versl
unarmaður, Ingvar Pálsson,
verslm., Björgvin Sigurðsson,
stud. juris, Eggert Th. Jónsson,
Magnús Helgason, fulltrúi, Sig-
mundur Kornelíusson, verslm.
og Már Jóhannsson. Meðgtjórn-
endur: Guðm. Vignir Jósepsson,
stud. juris, Valgeir Briem og
Sveinbjörn Hannesson. Endur-
skoðendur: Sveinbjörn Þor-
björnsson og Björn Magnússon.
Að lokum þakkaði formaður
f jelagsins með ræðu alla þá vel-
vild og stuðning sem fjelagið
hefir orðið aðnjótandi. — Fund-
arstjóri var Guðjón Einarsson,
en ^óhann Bjarnason fundar-
ritari.
Gandhi kominn til
Bombay.
Newdehli: — Gandhi er nú
kominn til Bombay, og herma
fregnir, að hann hafi verið vel
hress á leiðinni og ferðin gengið
honum betur en búíst hafði ver
ið við. Mun Gartdhi ræða þar
við samstarfsmenn sína.
En það er nokkurs virði, að
fá um það vitneskju, hve ört
sjór gengur hjer á land, og ætti
fyfr en síðar að hefjast ná-
kvæmar vísindalegrar mæling-
ar á því, eins og tíðkast víða
um lönd.
Sjö Norðmenn
í viðbóf
dæmdir
fil dauða
Frá norska blaðafull-
trúanum:
SÍÐUSTU daga hafa Þjóð-
verjar dæmt til dauða sjö
Nórðmenn til viðbótar þeim
tíu, sem skýrt var frá í blað-
inu í ga't'.
Þeir dauðadæmdu eru:
Lars Sandvik, Mindc við Berg
en, Arne Laurdal verkfæð-
ingur, Stray við Kristiansand
S., Olaf Dyvik ritstjóri, Grim-
stad, Torleif Tellefsen, Grim-
stad, Arne Björge, Arendal,
Ivnut Böe, Vigeland og
Amund Tveit, Liilesand.
Tveir unglingar voru dæmd
ir til dauða sama dag, Efik
Dahl-IIausen skólanemandi og
Ivar Christensen, báðir frá
Kristiansand S,, en laudstjóri
Þjóðverja í Noregi, Josef
Terhoven, hefir „af sjerstök-
um ástæðum" eiils og sagt
er „ákveðið, að þeir skuli
settir á uppeldisstofnun í stað
þess að vera teknir af lífi“.
Dahl-IIansen er sonur for-
seta sambands útgerðarmanna
f^Noregi, Dahl-Hánsen, sem
kom til London í fyrra og er
nú meðforstjóri fyrir Nort-
raship (Norwegian Shipping
and Trade Mission).
Lars Sandyik var dæmdur
til dauða „af því hann tók
þátt í útgáfu og útbreiðslu
ólöglegs tímarits“. Það þýðir
það, að hann hefir starfað við
eitt af blöðum frjálsra Norð-
manna í Noregi. Hinir sex
voru dæmdir fyrir „störf í
þágu óvinanna", •
I dómsgerðum Þjóðverja
er ennfrcmttr sagt: „Allir hin-
ir dæmdti voru forsprakkar í
skipulögðum fjelagsskap, sem
ntiðar að því að reka rýting í
bakið á setuliði Þjóðverja í
Noregi, og auk þess ráku þcir
íijósúir".
Tuliniusarmótið:
Valur og K.R. keppa
lil úrslita
ÞAÐ ER náttúrlega gott}
að íþróttamenn sjeu alhliða,
og að girðingin umhverfis
völlin sje ramger, en dálíti'ð
er það samt óviðeigandi að
leikmenn skuli altaf þurfa a'ð
iðka hástökk, er þeir ganga
til leikvangs. Þetta er íiú bú-
ið að eiga sjer stað, að því er
mig minnir, síðan í fyrravor,
Mætti nú ekki opna hliðið ?
Það var nú annars tun,
fyrsta leik sumarsins, sem
þessi klausa átti að vera og er
best að gefa úrslitin strax.
Valur vann Fram með 2 mörk-
um gegn einu, eftir þrífram-
lengdan leik, cn K.R. sigraði
Víking með einu marki gegn
engu. Svo fór um sjóferð þá.
Leikimir voru ekki á ann-
an veg, en búast verður við
af fyrstu leikjunum. er óienn.
hafa æft stuttan tíma. Þó vae
síðari leikurinn sá milli K.R,
og Víkings að mínuin dómi
mun skárri, hæði liðin sýni-
lega hetur æfð, hraði og saití
leikur meiri. Liðin voru mjög
jöfn. Ekki fanst áhorfendunx
skemtilegar svona margae;
framlengingar.
Það var því ekki hægt ait
segja, að menn væi-tt verr æfð
ir, en cfni stóðu til, en hittj
var sannast mála, að mark-
skyttur voru mjög linar, sjer-
staklega í fyrri leiknum, ea
inarkmenn aftur á móti mjög
fimir. Einnig voru ttpphlaup-
in ekki sem best bygð, — enj
þetta stendur alt til hóta,
verður jafpvel strax betra iíi
sunnudaginn, þegar úrslita-
leikurinn fer fram,
Kaffikvöld
Fulltrúaráðsins
KAFFIKVGLD Fulltrúaráðs
Sjálfstæðisfjelaganna, er hald-
ið var í fyrrakvöld í Tjarnar-
café, var fjölsótt og fór hið
besta fram.
Formaður Fulltrúaráðsins,
Jóhann Hafstein, setti samkom
una og stjómaði henni.
Var sjerstaklega rætt um
þjóðaratkvæðagreiðsluna og
flutti Guðmundur Benediktsson
form. kosninganefndarinnar
hjer í Reykjavík, ræðu um þau
mál og þátt fulltrúanna við
undirbúning og framkvæmd at-
kvæðagreiðslunnar.
Síðan voru rædd ýms önnur
mál. Ræður fluttu: Ólafur
Thors, forraaður Sjálfstæðis-
flokksins, Bjarni Benediktsson
borgarstjóri, Eyjólfur Jóhanns-
son, form. Landsnefndar lýð-
veldiskosninganna, Sigbjörn
Ármann og Hannes Jónsson.
Kjartan Ólafsson brunavörður
flutti kvæði tileinkað 17. júní
Vegavinmideilan
ST.JÓRN DAGSBRÚNAR
hefir tilkynt ríkisstjóminni,
að á fundi í fulltrúaráði fje-
lagsins hafi verið saniþykt
verkfaJl í allri vega-, brúa-
og vitábygginga-vinnu frá og
með 19. ]>. m., ef svo fer að
hið fyrra vcrkfall vcr'ði dæutt
ólögmætt.