Morgunblaðið - 25.05.1944, Qupperneq 8
MORGUNBLiÐIÐ
Fimtudagur 25. mal
1044.
Samúel Eggertsson áttræður
”. SÁMUEL EGGERTSSON
í5kra"utritari, Gréttisgötu 6,
Reykjavík, er áttræður í dag
(U r banusmessu).
Samúel Eggertsson er
fæddur 25. maí 1864 á Mels-
nesi á Rauðasandi. Þar bjuggu
-foreldrar hans: Eggert Joch-
umsson, bróðir þjóðskáldsins
Matthíasar, og fyrri kona hans
Guðbjörg Ólafsdóttir bónda á
Rauðumýri Bjarnasonar. Þau
hjón eignuðust 8 börn. Af þeim
eru nú aðeins á lífi: Samúel og
síra Matthías, fyrr prestur í
Grímsey, sem er árinu yngri.
Um æsku sína segir Samúel
(1915);
„í hálfa öld er æfisaga mín
á þessa leið: Umkomulítill,
framfarasmár sveitapiltur, upp
alinn við fátækt og fámenni,
fjarri umheiminum og flestu
af því, sem nú þykir sjálfsagt
til menningar og sjálfstæðis.
Saga fullorðinsáranna: Strit
og barátta. Kennara sína telur
hann: náttúruna íslensku, mis-
lyndi veðurfarsins og smalalíf-
ið. Það sem mótaði hugann:
fjallaloftið, víðsýnið, sveitablíð
an, náttúrufegurðin, hret og
harðviðri, skin og skúr.
Næsta tímamót í sögu Sam-
úels eru, að hann innritaðist í
búnaðarskólann í Ólafsdal og
kemst undir áhrif Torfa Bjarna
sonar. Hann lauk við skólann
1889 og varð einn af boðber-
um Torfa út til þjóðarinnar á
sviði jarðræktarmálanna. Vann
hann að þeim störfum til 1894
óg mun fátt af þeim „birki-
beinurn" frá Ólafsdalsskólan-
um standa ofanjarðar.
Samúel kvæntist 20. okt.
1892 Mörtu Elísabetu Stefáns-
dóttur, gullsmiðs Jónssonar frá
Holti í Þverárhlíð; hún var
fædd 6. júní 1868, d. 1939. Þau
stunduðu sveitabúskap um 12
ára skeið, eignuðust 3 böm, 1
son, er dó í æsku, og 2 dætur,
sem báðar eru á lífi, giftar I
Reykjavík: Halldóra, kona
Pjeturs kaupm. Guðmundsson-
ar og Margrjeti, konu Jóns
gullsmiðs Dalmannssonar.
Jafnframt búskapnum stund
aði Samúel kenslu frá 1884 til
1935, samfleytt í 42 ár. Árið
1907 brá hann búi og flutti í
jkaupstað, fyrst á ísafjörð? var
|þar í Iyfjabúð til 1909, flutt.i
svo til Reykjavíkur og hefir
■|verið þar síðan. Árin 1920—
1924 vann hann á Veðurstofu
íslands.
Eins og þegar er sýnt, hefir
hann fengist við margt um dag
ana og notið þar fjölhæfni sinn
ar, en þó er ónefndur virkasti
þátturinn í æfistarfi, sem mun
halda nafni hans lengst á lofti,
en það eru landmælingar hans
og kortagerð. Á árabilinu 1896
—-1932 hefir Samúel mælt og
íkortlagt um 30 þorp og kaup-
staði, og auk þess gert marga
jaðra uppdrætti, t. d. stórt ís-
landskort 1928 og annað minna
1930; mælt og kortlagt Flatey
á Breiðafirði, kirkjugarðinn í
Reykjavík og um 30 tegundir
minni korta og sumt af þeim í
línuritum. Flest þeirra snerta
landfræði og sögu íslands. Ár-
ið 1914 teiknaði hann minning-
arspjald af Hallgrími Pjeturs-
syni og annað sama ár fyrir
Eimskipafjelag íslands. Allar
þessar teikningar hafa verið
gefnar út og eru komnar um
land alt.
Frá Iðnsýningunni 1911 hlaut
Samúel heiðursskjal og merki
fyrir skrautritun og teikningar.
Samúel er á flestum sviðum
óvenjulegur maður, maður, sem
enginn getur sagt, hvert hefði
náð, ef hann í æsku hefði alist
upp undir þeim lífsskilyrðum
að geta fengið næga mentun;
hann er skapaður bæði stærð-
fræðingur og fagurfræðingur,
en hvorugt getað notað sjer ' il
fulls vegna örðugrar aðstöðu.
— I daglegri umgengni er hann
altaf kátur og ljúfur, þótt
margt hafi á móti blásið um
dagana.
Hann er enn ljettur á fæti
og ljettur í lund og í orðsins
fylstu merkingu — eins og
hann á kyn til — hreinræktað
göfugmenni.
Frá jarðyrkjuárum Samúels
hefir sá, er þetta ritar, skoðað
eitt- verk, er hann stóð fyrir að
byggja; er það nátthagi á Flatn
ey á Breiðafirði. Þær minjar
1 geyma enn um langan aldur
| nafn hans á eyjunni. Bærist
Ihann í tal við eyjaskeggja, varð
andlitið að einu brosi, og allir
kölluðu hann Sam.
Á þessum tímamótum æfi
hans má hiklaust telja Samúcd
auðmann, þótt auður hans sje
nokkuð sjerstæður að því leyti,
að hann stendur einvörðungu
í hlýjum minningum hjá öllum
þeim, sem um lengri eða
skemri tíma hafa átt samleið
með honum gegnum lífið.
Nú um skeið hefir hann ver-
ið til heimilis hjá Margrjeti
dóttur sinni og Jóni gullsmið,
manni hennar, og unir vel hag
sínum innan um dótturbörnih.
Erfiðleikar liðnu áranna eru
horfnir inn í kuldamóðu for-
tíðarinnar fyrir árdagsroða hins
nýja, bjarta dags.
Þorsteinn Konráðsson.
Áttræður: Samúel Eggerlsson
Fræðimaður og skrautritari.
Afmæliskveðja frá Hugrúnu
Sje jeg í anda á sólbjörtu vori,
sviphreinan ungling í brattann að sækja,
ljúfan í viðmóti og ljettan í spoi'i
í leikjum, og margs konar skyldur að rækja.
En æskan hún líður með dýrðlega drauma
og daganna fjöldi ao marki sjer hraðar.
Mig langar svo margoft að taka í tauma
tímans, svo nemi hann augnablik staðar.
Þú fleygur ert ennþá um kletta og klungur,
í kirkjunnar bókum jeg leita ei nenni.
Þú sagðunert áttræður, samt ertu ungur
og sífelt er starfandi hönd þín og penni.
Enriþá er vakandi minni og máttur
og mótun i framkvæmdum ennþá hin sama.
„Sagan um ísland“, er svipmikill þáttur
af sígildri mentalind niðjum til frama.
Og Guð hefir lánað þjer gáfur og snilli,
þú gætt hefir pundsins í jörðu ei falið.
Því hefir þú öolast svo örugga hylli,
að andinn á gróður, er síst hefir kalið.
Og dómsjúkur aldrei það margreynt jeg mæli,
enn markvist þú fetar um leiðir til trúar.
Hið örþrejdta og smáða það á hjá þjer hæli
og andstæðudjúp þú með kærleika brúar.
Þín bjartsýna listhneigð af baki er ei dottin,
en brýst fram sem lindin svo takmark hún finni.
Jeg vil ýta við þjóð, svo hún virði þann vottinn,
sem vitnar um Ijós það er dulið var inni.
Jeg árna þjer heilla’é ókomnum stundum,
að Elli sú kerling þig mjúklega spenni.
Enn hressir þig ylmur frá laufguðum. lundum
og lifðu svo farsæll í ástvina ranni.
— Minya Konfea
Framliald af ^s' ;
einmS
mjólkinni búa Tíbetbuar
til stóra klumpa af h5r
súrum osti. — Skinnin
margra hluta nytsamleg
hárinu eru ofin klæði og
eru
og 111
kaðl'
ar.
Jakdýrin eru fremui
fara. en brattar íiallah^rill
virðast ekki vera Þelm.^bet
farartálmi. Flestir vegii i
eru myndaðir af mörguin
hliða stígum, sem jakuxa
þramma eftir. .
Við slógum tjöldum olíhngur
nánd við tjald, sem
ma°
sinn1
nokkur bjQ í, ásamt konu
og tveimur börnum- ‘ a{
fólk þetta okkur að etctarjjald
okkar við eld sinn.
, ... „g un1 ■
þeirra var dökkt a lu> 6 ,gur
hverfis það voru reknú n^a
margir háir staurar. I s- ^
þessa voru festir kaðlar m
inu, sem hjeldu út ye^erna
þess, svo að ekki þurfú n j
fáar súlur inn í því- gn
tjaldinu var svart af ^
þegar jeg vandist honurnj^u
jeg cvö lítil jakdýr, ser°
í einu horni tjaldsins. ^
í einum bæ sáum vl®
hús, sem stóðu í nokkui11 ^
lægð hvert frá öðru. ^olUjejfií
að mestu leyti bygð 111 ® ^fj
og með tágaþökum, sem
var niðri með steinum-
hvers húss voru stengul
ser*
báru bænafána. Úr n°^^aður
fjarlægð virtist útbUarpS'
þessi einna líkastur u v ^ er
loftneti. Þessu til viðb° a
venjuleg steinhrúga fyrU ^
an hvert hús. Eru það n° vefii
hundruð steina, og a .jaga
þeirra er letruð þess1
setning: „Om mani a ^
Hum“, sem orðrjett þyV jjju>
gimsteinninn í lótusu _
amen“. Hvert atkvæði se
arinnar táknar ein Þel1' ,jjS-
flokka lífvera, sem byftéJ^ gru
og andaheimana. En
guðir, risar, menn, dyr-
—-- eða hungraðar vofur tíera
íbúar helvítis. Bænin á a
þeim fært að losna af Þve
ins og komast í algleNnnl gjejj-i3
sáum margar þess konal uríi
hrúgur á leið okkar og é
ætíð vinstra megin við Þ
1) Frú Cuff og Alexander talast enn við í sim-
anum. Frú Cuff: — Það er allt í lagi, Alexander,
Mascara verður tilbúin þegar þjer komið og stend-
ur fyrir utan dyrnar , . . Nei, lögreglan hefir ekki
minnstu hugmynd um neitt.
2) Alexander býr sig til brottferðar og gleymir
ekki að taka skammbyssuna með sjer. — Við verð-
um komin út úr borginni eftir klukkutíma, hugsar
hann, „og höldum í vestur“.
3) X—9 segir Bill að nú megi hann leysa frá
munni Mascara.
eri f J
4) X—9;.— Jæja, Mascara„ nú mun
yðar koma hingað eftir nokkrar mínúlu1’^ j,jer
munið samt ekki fagna honum. Mascaia- sluP^
munuð aldrei ná í Alexander, hann er
til þess.
i