Morgunblaðið - 31.05.1944, Blaðsíða 1

81. árgangur.
117. tbl. — Miðvikudagur 31. mai 1944
l«af«ldarprentsmiðja h.f.
REYNT AÐ INNIKRÓA 100 ÞÚS.
MANNA ÞÝSKT LIÐ í LIREDALNUM
Hifler sendir yfir-
njósnara sinn
til Tyrklands
Ankara í gærkvöldi.
’ EINN AF helstu yfirmönn-
um leyniþjónustunnar þýsku,
Erich Pfeiffer, kom til Isfanbul
12. maí til þess að taka að sjer
’yfirstjórn þýsku leyniþjónust-
unnar í Tyrklandi. Er talið, að
hann ætli að laga ástandið, sem
skapaðist við það, að nokkrir
þýskir talsmenn struku tii
bandamanna.
Álitið er, að Pfeiffer hafi
heimild Himmlers til þess að
segja fulltrúum Himmlers í
Ankara og Istanbul fyrir verk-
um.
Moyzisch, fulltrúi Himmlers í
Ankara, hefir verið í ónáð, síð-
an að einkaritari hans, ungfrú
Kapp, strauk til bandamanna
í apríl s.l. Hann gat með naum
indum komist hjá því að vera
kallaður heim til Þýskalands
og vera dreginn fyrir herrjett.
— Moyzisch er Austurríkis-
'maður. Hann var áður leyni-
lögregluþjónn í austurrisku
lögreglunni og meðlimur fram
kvæmdanefndar leynifiokks
nasista í Austurríki,
Rooseveíi og
Churchlll ætla að
httfas! á ný
WASHINGTON í gærkveldi:
Roosevelt forseti sagði á fundi
sínum með blaðamönnum í dag,
að hann byggist við að hitta
Churchill forsælisráðherra í
sumar, haust, eða snemma að
vori.
Rússar segja, að þessi sókn
Þjóðverja hafi byi’jað fyrir
norðán Jassy í Rúmeníu, milli
fljótanna Prut og Siret.
Engar fregnir hafa borist um
Sókn þessa frá Þjóðverjum.
Herstjórnartilkynningin í
stríðið4
Washington í gærkveldi:
ROOSEVELT forseti stakk
upp á því á fundi sínum með
blaðnmönnum í dag, að núver-
andi styrjöld yrði nefnd
„1 Iarðstjórastríðið“.
Hann sagði, að stungið
hefði verið upp á þessu nafni;
á styrjöldinni við sig fyrir
nokkru og hann kynni ágæt-
iega við það. — Reuter.
Eftir Cecil Sprigge.
NAPOLI í gær. — Tuttugu
árum efiir að Mussolini Ijet
myrða ítalska 'Sósíalistaleiðtog-
ann Giagomo Matteotli, verða
morðingjar hans dregnir fyrir
dóm og látnir svara til saka.
Badoglio hefir undirskrifað
ný lög um rjettarhöld, sem
halda á í málum ítalskra fas-
ista. Verða lög þessi birt bráð-
lega. Samkvæmt þessum lögum j
er það talið glæpur að hafa tek- J
ið þátt í stiórnmálastarfsemi'
fyrir fasistaflokkinn og þeir,
sem verða sekir fundnir, verða
dæmdir til þungra hegninga, alt
frá nokkurra ára fangelsi til líf
láts.
I-Iægt verður að draga úr
hegningu, ef þeir ákærðu hafa
slaöið sig vel í baráttunni gegn
Þjóðverjum, eftir að vopnahlje
var samið. — Reuter.
kvöld segir, að í dag hafi rúss-
neski herinn eyðilagt fyrir
Þjóðverfum 50 ' skriðdreka og
36 flugvjelar.
Á öðrum vígsjöðvum í Rúss-
landi er allt sagt vera með
kyrrum kjörum.
Sljórna innrásar-
flugliði bandamanna
ÞESSiR ÞRÍR menn eru yfir-
menn flughers bandamanna,
scm á að taka þátt í innrásinni
á meginlandið. Efst er W. O.
Butler, þá T. L. Leigh-Mallory
og neðst er L. Brereton hers-
höfðingi.
Hitahvlnia vift Frm-
arsund
London í gærkveldi: —
EINUSTU veðurfregnimar
sem leyfilegt er að birta. í
Englandi nú, evu fregnir af
veðrinu í Ermarsundi. 1 ve’ð-
urfregnum þaðan þessa dag-
ana er skýrt frá mikillri hita-
þylgju, scm gengur yfir. —
Blæjalogn hefir verið á sund-
inu og hitinn gríðarlega mikiil
Skygni er gott.
Þjóðverjar byrja sókn
i Rússlandi
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
RÚSSNESKA hersljórnartilkynningin í kvöld skýrir frá því.
að þýski herinn hafi byrjað sókn á suður vígstöðvunum í Rúss-
landi í morgun og tefli fram miklu liði. Segir tilkynningin, að
Þjóðverjum hafi tekist með feikna mannfórnum að brjóta skarð
í varnir Rússa, en Rússum hafi þó tekist að rjetla hlut sinn.
„Erum brátt í Rómaborg“
segir Clark hershöfðingi
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
SÍÐAN FYRIR HVÍTASUNNU hafa geisað einhverjar
| hörðustu orustur styrjaldarinnar við varnarvirki Róma-
borgar. Hersveitir bandamanna hafa sótt á af miklum
móði, en Þjóðverjar hafa varist vel og teflt fram öllu því
liði og hergögnum, sem þeir hafa á að skipa. Bandamönn-
um hefir orðið ágengt á allri víglínunni, en framsókn hef-
ir verið hæg undanfarna daga.
Það er nú ljóst orðið, að bardagar þeir, sem nú
fara fram á Italíuvígstöðvunum eru ekki eingöngu
um Rómaborg, heldur er aðaltilgangur banda-
manna að valda þýska hernum eins mildu tjóni og
frekast er unt og umfram allt leitast þeir við að
rjúfa undanhaldsleiðir þeirra hersveita Þjóðverja,
sem verjast í Liredalnum.
Roosevelt ekki
ánægður með
Spánverja
Washington í gærkveldi.
ROOSEVELT forseti var að
því spurðúr á fundi sínum með
blaðamönnum í dag, hvort
.nokkur breyting hefði orðið á
stefnu Bandaríkjastjórnar gagn
ivart Spánverjum. Forsetinn
svaraði, að í raun og veru hefði
engin breyting orðið á ennþá.
| Roosevelt sagði, að Spánverj
ar sendu ennþá mikið af birgð-
um til Þjóðverja. Að vísu hefðu
þeir minkað birgðasendingar
sínar, en alls ekki nærri nóg,
að dömi forsetans. — Reuter.
Tyrkneska sljérnin
fær irausfsyfirlýs-
ingu
FRÁ ÞVÍ var skýrt í kvöld
í útvarpi frá Ankara, að fjár-
lagaumræðum í tyrkneska þing
inu hefði lokið á mánudag með
einróma traustsyfirlýsingu til
handa stjórninni.
Sarajoglu forsætisráðherra
sagði í lok umræðnanna, að
mestur hluti útgjalda ríkisins
á þessu ári renni til landvarna.
Einnig kvað Sarajoglu Tyrki á-
kveðna í því að halda hlutleysi
sínu.
Fjárhagur Tyrkja hefir batn
að talsvert á tveim síðustu ár-
um. Kornbirgðir þar í landi
nema nú 350 þús. smálestum
og gullforðinn hefir aukist á
þessu tímabili um nærfelt 100
smálestir. Reuter.
Það er nú taliö, að í 10.
og 14. hernum þýska, sem enn
er í Liredalnum sjeu 100,000
hermenn. Þessir hermenn eiga
mi aðeins tvær leiðir til undan.
halds, en það eru slæmir fjall-
vegir. Aðal undanhaldsleið
þeirra niður á bóginn, „Þjóð-
vegur 6“, sem er aðalleiðin til
Róm, er víða á valdi banda-
manna og víða geta þeir hald-
ið uppi látlausri skothríð á
vegiim, þaimig, að hann er
Þjóðverjmn ónýtur sem und-
anhaldsleið.
15—20 þúsund fangar.
Bandamenn hafa til þessa
tekið 15—20 þúsund þýska
fanga á f ta 1 í u v í g s tö ð n u m,
frá því sóknin var hafin á
dögunum. Þar af hcfir 5.
herinn eimi tekið' um 12,000
fanga.
Skothríðin heyrist til Róm.
Miklir bardagar eru háðir
í Alban-hæðunum, sem eru um
30 km. fyrir sunnan Róm. —
Skothríð frá skriðdrekabyss-
um og failbyssum lieyrast alla
leið inn í Róinaborg_
I Rómaborg eftir nokkra daga
Yfirmaður 5. hersins, Clark
hershöfðingi, ljet svo ummælt
í dag, að eftir nokkra daga
myndu bandamenn vera komn
ir til Rómaborgar. Það verður
merkilegt augnablik, sagði
hershöfðinginn, er vjer. tökurn
fyrstu höfuðborgina í Evrópu
og fánar frelsisins blaktn á
ný yfir borginni eilífu.
ítalskt herlið getur sjer góð-
an orðstír.
Cecil Sprigge, frjettaritarl
Reuters, sem er með framsveit
um bandamanna á ftalíu, si'g-
ir í skeyti í dag, að ítaiskar
Framh. á 2. siðu