Morgunblaðið - 03.06.1944, Blaðsíða 7
Laugardagur 3. júrd 1944
M0E90NBLAÐIÐ
t
- VERT
Framh. af bls. fimm.
miðjan maí 6500—9000 krónur.
— Eftir að fiskur tregaðist við
Jökul og Breiðafjörð, stunda
þessir bátar nú veiðar á Horn-
banka og í Húnaflóa og leggja
aflann upp á ísafirði.
Landróðrarþátar á Vestfjörð
um öfluðu víða heldur vel til
páska, en reitingsveiði hefir
verið víðast hvar síðan í ver-
stöðvum þar.
Siglufjörður og Eyjafjörður.
Þorsteinn Jónsson útgerðarmað
ur á Dalvík sagði mjer, að afli
á Dalvíkurbáta væri með besta
móti, eftir þvi sem hann man
eftir. I verstöð-vunum við
Eyjafjörð mundi víðast hvar
hafa verið góður afli í vor. All-
ur fiskur væri látinn nýr í skip
og til hraðfrystihúsanna, en um
saltfiskverkun hefði ekki verið
að ræða þar undanfarin ár.
Á Siglufirði hefir verið tals-
verð útgerð og kom þar gott
fiskhlaup í byrjun maí, en nú
er þar tregur afli á línu. Nokkr
ir bátar hafa orðið að hætta
veiðum, því fólk hefir ekki
fengist til að beita línuna, held
ur farið frá útgerðinni í aðra
vinnu í landi. Togbátar víðs-
vegar af landinu hafa lagt afla
þar í land í vor og mun afli
þeirra misjafn. Síðustu dagana
hefir afli sumra togbáta þó ver
ið góður.
Hornafjörður og Austfirðir.
Þar var ágæt vertíð í vetur, og
aldrei hefir meiri afla borið
þar á land, eftir því sem Bjarni
Guðmundsson kaúpfjelagsstjóri
upplýsir mig um. Það voru
slæmar gæftir á tímabili. Hæst
ur afli var á bát í Hornafirði
í vetur 775 skpd. Fjöldi báta
þar hafði 500 skpd. og þar yf-
ir. Hæstu hásetahlutir voru um
7700 krónur, auk lifrar. Flest-
ir bátar hættu veiðum um og
eftir 15. maí, frá ágætum afla,
og fóru heim til sín, til Aust-
fjarða. Frá Hornafirði reru 28
bátar í vetur, þar af voru að-
eins 4 heimabátar, og róa þeir
þar ennþá, og var mokafli í
Hornafirði í gær. Á Austfjörð-
um eru alment byrjaðir róðr-
ar eftir að Homafjarðar- og
Faxaflóabátar koma heim, og
er þar góður afli nú.
Stokkseyri og Eyrarbakki.
Þar var afli með besta móti í
vetur. Þessar verstöðvar hafa
nú báðar nýtísku hraðfrystihús,
og var nokkur hiuti aflans fryst
ur í þeim, en það, sem þau ekki
gátu tekið á móti, var ekið til
Hafnarfjarðar og Iátið í skip
þar. Það hefði einhverr.tíma
þótt saga til næsta bæjar, að
fiskur, sem aflaður var á Sél-
vogsbanka, komið var með á
land á Stokkseyri, hausaður
þar og þveginn, honum síðan
ekið á nýtísku amerískum vöru
bíl yfir Hellisheiði að vetrar-
lagi til Hafnarfjarðar, þar lát-
inn í skip og ísaður og kominn
áleiðis til Englands eftir 8—9
klukkustundir frá því að hann
var dreginn úr sjó á Selvogs-
banka.
Vestmannaeyjar. Vetrarver-
tíðin í Vestmannaeyjum var
yfirleitt góð, sjerstaklega öfl-
uðu línubátar vel, og stóð línu-
fiskur óvenjulengi á miðunum.
Ágætúr afli var í þorskanet,
en aðeins í fáa daga. Netafisk-
ur kom seint og fór snemma.
ÍÐIN
Afli margra togbáta er rýr.
Einstaka bátur aflaði þó ágæt-
lega, eins og t. d. Vonin, sem
mun hafa fengið 525 smálest-
ir, og v.b. Friðrik Jónsson 555
smálestir, hvortveggja slægður
fiskur með haus. — Dragnóta-
afli hefir verið lítill í vor.
Hæstu hásetahlutir í vétur
munu vera milli 8000 og 9000
krónur. Afkoma útgerðarinnar
er mjög misjöfn, margra slæm,
vegna þess, hve útgerðarkostn-
aður er hár. Nokkrir togbátar
frá Vestmannaeyjum fóru norð
ur í vor og leggja þeir aflann'Starfsemi
Félki msl smitandi berklo
fjölgnði 1843
Frá aðalfundi Hjúkrun-
arfjelagsins Líkn
í FYRRAKVÖLD hjelt Hjúkrunarfjelagið Líkn aðalfund
sinn. Starfsemi fjelagsins hefir vaxið mikið á síðustu árum, og
fer hjer á eftir skýrsla forsmanns, frú Sigríðar Eiríksdóttur.
Hjúkrunarf jelagsins
á land á Siglufirði. Allur fisk- I Líkn“ árið 1943.
ur var í vetur seldur nýr til j Árið 1943 hafði hjúkrunar-
hraðfrystihúsanna og -í skip. .fjelagið ..Líkn“ 7 hjúkrunarkon
Ekkert var saltað.
ur í fastri þjónustu sinni. Störf
Saltfiskur er sáralítill eftir um Þeirra var Þanni8 haSað’ að
þessa vertíð, en það er eins og " þeirra stöi fuðu við Berkla-
það ætli að koma sjer vel, því varnarstöðina, 3 við Ungbarna-
það var t. d. hvergi hægt hjer verndina og 2 við heimilisvitj-
I
Aðstoðar-
í Revkjavík að koma fvrir í anir tiJ síúklinga-
verkun nokkur hundruð skip- hjúkrunarkona Slysavarðstof-
pundum, svo honum var kom- unnar annaðist störf heimilis-
ið fyrir annarsstaðar, og eru hjúkrunarkvennanna á frídög-
verkunarlaunin 100 krónur á um t>eirra °S auk Þess var
skippund. Á Suðurnesjum var hjúkruparkona ráðin til stað-
lítilsháttar saltað og eru mestu ^öngu í sumarleyfum.
vandræði að fá það verkað þar,
því það fást helst engar stúlkur
nje karlmenn til að taka að sjer
fiskþvott, og þeir, sem eiga að
þurka fiskinn, ráða ekkert við
8 tíma vinnudaginn. Byrja að 'ar 15146 læknisskoðanir (14572
breiða' fiskinn í na^turvinnu arið 1942) á 8693 manns (7835
Heimilish j úkr unarkonur nar
fóru tils í 6838 sjúkravitjanir.
Berklavarnarstöðin.
Árið 1943 voru framkvæmd-
!1 (32 árið 1942) sinnum rækt
1942), með virka berklaveiki
eða 0.35% (4 eða 0.2% ánö
1942). 4 þessara 9 reyndust
vera með smitandi berklaveiki.
í hópskoðunum höfðu 811 af
2693 manns áður verið í svip-
aðri skoðun á stöðinni. Voru
þetta einkurn kennarar, nem-
endur í unglingaskólum, enn-
fremur starísfólk Mjólkursam-
solunnar, bakarar og starfsfólk
þeirra, sjómenn á skipum Eim-
skipafjelags íslands o. s. frv.
að úr magakolvatni. Sjeð var Meðal
um sótthreinsun á heímilum | Voru
þeirra sem skoðaðir
|vuíU i jfyrsta sinn, voru sjo-
allra smitandi sjúklinga, er til menn á ýrrisum skipum, starfs-
stöðvarinnaf leituðu á árinu.
Skifta má þeim, sem rann-
sakaðir voru, i 3 ílokka:
fólk margra verksmiðja og
verslana. Árangurinn aí ofan-
greindum skoðunum hefir ver-
1) Vísað til stöðvarinnar og ið svipaður og við fyrri hóp-
rannsakaðir þar í fyrsta sinn: j skoðanir, þ. e. að 3—5 af hverj-
Als 3037 manns (3^86 árið um 1000 fullorðnum, sem
1942) karlar 933 (1110 árið j skygndir eru, án þess að um
1942) konur, 1253 (1403 árið veikindi sje að ræða, reynast
1942) börn (yngri en 15 ára),|Vera með virka lungnaberkla.
851 (773 árið 1942). Meðal í>ó fundust öllu fleiri sjúkling-
þessa fólks reyndust 150 eða1 ar með smitandi berkla árið
tæpl. 5% (174 eða 5.4% árið 1943, en raidangengin ár.
árið 1942). Tala skygninga var
14046 (12904 árið 1942). Ann-
ast var um röntgemyndatöku
(fyrir kl. 8), búið að breiða kl.
10, þá vill fólkið fá kaup allan
daginn, þótt ekki sje byrjað
aftur að taka fiskinn saman|659 sinnum (673 árið 1942). —
fyr en seinni hluta dagsins og ; Auk þess voru framkvæmdar
þá venjulega ekki fyr en eft- 3165 loftbrjóstaðgerðir (3402
irvinna er reiknuð.
Hraðfrystur fiskur. Frá ný-
ári til þessa tíma hafa verið
fryst um 23.000 smálestjp af
fiskflökum og hrognum, en alt I
árið 1943 voru frystar 14.000
smálestir. Andvirði þessa hrað-
frysta fiskjar mun vera nær
50 miljónum króna.
Afskipun þessa fiskjar geng
ur mjög illa og hafa margir
þurft að draga úr frystingu
fiskjar þess vegna og hafa mik-
inn aukinn kostnað við geymslu
fiskjarins. Áríðandi er mörg-
um frystihúseigendum, að fisk-
ur þeirra verði farinn úr hús-
unum þegar beitufrysting byrj
ar í sumar.
Oskar Halldórsson.
árið 1942). 119 sjúklingum (104
1942), með virka berklaveiki.
39 þeirra eða 1.3% (25 eða
0.9% árið 1942) höfðu smitandi
berklaveiki i lungdm.
2) Þcir, seni voru undir eft-
irliti stöðvarinnar og henni því
áður kunnir að meira eða minna
leyti.
Als 3063 (2640 árið 1942)
manns, karlar 896 (734 árið
1942), konur 1456 (1210 árið
1942), börn 711 (696 árið 1942).
Meðal þessa fólks fanst virk
berklaveiki hjá 149 eða 4.9%
árið 1942) var útvegað sjúkra- (109 eða 5% árið 1942).
hús- eða hælisvist. Berklapróf 41 sjúklingur eða 1.3% höfðu
var framkvæmt á 1253 (árið smitandi berklaveiki í lungum.
1942 1288) manns, einkum börn 3) Þeir, sem stefnt hafði ver
um og unglingum. Ennfremur ið til stöðvarinnar sökum hóp-
var annast um 881 (632 árið skoðana í ýmsum stjettum.
1942) hrákarannsóknir, auk Alls 2593 (1909 árið 1942).
fjölda ræktana á hrákum var Meðal þeii'ra fundust 9 (4 árið
Thor Thors sendiherra meS ísiensk-
um námstiicnr im
Færeyja á íslandi
EINS OG áður hefir verið
skýrt frá í frjettum blaðsins,
hafa Færeyingar ákveðið að
senda hingao viðskiftafulltrúa.
. Hefir nú verið ráðinn til þess
Hans Dalsgarð, fiskimaður frá
Skálavík. Mun hann koma hing
að innan skamms.
Færeying^r senda einnig við
skiftafulltrúa til Aberdeen, og
hefir verið ráðinn til þess Od-
mar Skarðhamar frá Þórshöfn.
Hann vann áður hjá fiskút-
flytjendasambandi Færeyja.
(6amkvN skeyti til
Sámal Davíðsen),
í BORGINNI Trenton í Bandaríkjunum stunda fjórir Islend-
ingar nám við skóla, sem heifir Rider College, tveir þeirra eru
Reykvíkingar, einn Akurnesingur og einn Akureyringur. Thor
Thors sendiherra íslands í Washington' var á ferðalagi i þessari
borg fyrir skömmu og heimsótti þá skólann og þar var myndin
hjer að ofan tekin af námsmönriunum, ásamt sendiherranúm
og forseta skólans. Á myndin^i er talið frá vinstri til hægri:
Þorgrímur Þorgrímsson, frá Reykjavík. Olafur Björn Olafsson
frá Akranesi, Thor Thors sendihcrra. J. Goodner Gill, forseti
Rideer College. Ólafur Benediktsson frá Akureyri og Þorsteinn
Ólafur Árnason, Reykjavík.
Hjúkrunarkonurnar fóru i
1356 eftirlitsferðir á heimili
berklasjúklinga. Gjafir til rtöðv
arinnar hafa verið metnar til
peninga, er nema rúmlega
2000,00 kr. og það fært á rekst-
ursreikning stöðvarinnar. Auk
þess hafa verið gefnir 400 lítr-
ar af lýsi, sem síðan hefir ver-
ið útbýtt frá stöðinni.
Heimsóknardagar með lækn-
um voru 5 sinnum í viku. Fast-
ir læknar við stöðina vorú aúfe
Sigurðar Sigurðssonar berkla-
yfirlæknis, Magnús Pjetursson,
hjeraðslæknir og dr. Óli Hjalte
sted. Ennfremur er þar starfs-
stúlka til ýmissa afgreiðslu-
starfa.
Ungbarmaverndin.
Hjúkrunarkonurnar þar hala
farið í 10806 vitjanir á heim-
ilin til.1325 ungbarna. Enn-
fremur fóru hjúkrunarkonurn-
ar 'í 89 eftirlitsferðir til barns-
hafandi kvenna, í þágu Sjúkra
samlags Reykjavíkur.
Stöðin hefir tekið á móti 642
nýjum heimsóknum og 756 enel
urteknum heimsóknum. í ljós-
böð hafa komið á árinu 272
börn 2584 sinnum, (190 börn
1342 sinnum árið 1942). 1227
börn hafa verið hólusett gegn
barnaveiki í fyrsta sinn og 862
endurbólusett, (234 í fyrsta
sinrtog 136 endurbólusett árið
1942). Fastir læknar Ungbarna
verndarinnar eru Katrín Thor-
oddsen og Kristbjörn Tryggva-
son og taka þau á móti börnum
3-svar í viku, en dr. Júlíus Sig-
urjónsson annast um bólusetn-
inguna, ásamt hjúkrunarkonu.
Ennfremur annast. sjerstök
stúlka Ijósböðin fyrir stöðina
Eftirlit með barnshafandi
konran.
Stöð Ungbarnaverndarinnar
hefir öll þau ár, sem hún hefir
starfað, haft fastan heimsókn-
artíma fyrir barnshafandi kon-
ur og hefir Katrín Thoroddsen
læknir annast það eftirlit. Sú
breyting varð á 1. apríl 1943,
að stöðin, samkvæmt eindreg-
inni ósk borgarstjóra, tók að
Framhald á bls. 12