Morgunblaðið - 09.06.1944, Blaðsíða 10

10
MOEGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 9. júní 1944.
1ÁÁ Someróet Wcmyk
iam
EARRY DERFORD
í leit að
lífshamingju
14. dagur —
„Jeg er viss um, að hann hef-
ir sagt sannleikann. En sjáið
þjer ekki, að ef hann hefði unn
ið jafn kostgæfilega að ein-
hverri arðbærri framleiðslu,
hefði hann nú góðar tekjur?“
Jeg svaraði:
„Sumir menn eru undarlega
gerðir. Það eru til glæpamenn,
sem vinna eins og þrælar að
ráðagerðum, sem koma þeim í
fangelsi, og þegar þeir sleppa
þaðan út aftur, byrja þeir á
nýjan leik. Ef þeir sýndu eins
mikinn dugnað, iðni, þolinmæði
og gáfur við heiðvirð störf,
kæmust þeir i ábyrgðarstöður
í þjóðfjeláginu, sem nýtir og
góðir þegnar. En þeir eru nú
einu sinni svona gerðir. Þeir
velja glæpina“.
„Vesalings Larry“, sagði hún
og hló. „Þjer eruð þó ekki að
gefa í skyn, að hann sje að læra
grísku til þess að setja á stofn
ræningjaflokk?“
Jeg fór einnig að hlæja.
„Nei, ekki er jeg það nú. Það,
sem jeg er að reyna að segja
yður, er, að til eru menn, sem
finna hjó sjer svo sterka hvöt
til þess að gera eitthvað sjer-
stakt, að þeir ráða ekki við
sjálfa sig. Þeir verða að gera
það. Þeir eru reiðubúnir til þess
að fórna öllu, til þess að geta
fullnægt þessari löngun sinni.
„Jafnvel þeim, 'sem elska
þá?“
„Já“.
„Er þeíta nokkuð annað en
hrein eigingirni?"
„Jeg veit það ekki“, svaráði
jeg og brosti.
„Hvaða gagn getur Larry
haft af því að læra dauð tungu
mál?“
„Sumir menn hafa óeigin-
gjarna þekkingarlöngun. Það
er ekki fyrirlitleg löngun“.
„Hvaða gagn er í þekking-
unni, ef hún er ekki notuð?“
„Ef til vill ætlar-hann að
nota hana eitthvað. Ef til vill
er fullnægjandi fyrir hann ein-
göngu að vita, eins og það er
fullnæging fyrir listamanninn
að framleiða listaverk. Svo er
það, ef til vill, aðeins skref h*
áttina að einhverju stærra“.
„Ef hann leitaði þekkingar,
því fór hann þá ekki í háskól-
ann, þegar hann kom heim úr
stríðinu, eins og Dr. Nedley og
mamma vildu?“
„Jeg ræddi um þetta við
hann í Chicago. Það var gagns-
laust fyrir hann, þótt hann
fengi embættispróf. Jeg hygg,
að hann hafi haft ákveðna
hugmynd um, hvað það var,
sem hann vildi, og fundist hann
ekki geta aflað þess í háskóla.
í þekkingunni eru til tvær teg-
undir manna", þeir, sem fara
rudda veginn, og þeir, sem fara
sínar eigin leiðir. Jeg hygg, að
Larry sje einn þeirra, sem ekki
getur farið nema sínar eigin
leiðir“.
„Jeg man, að jeg spurði hann
eitt sinn að því, hvort hann
langaði til þess að verða rit-
höfundur. Hann hló og sagðist
ekkert hafa til þess að skrifa
um“.
„Aldrei hefi jeg heyrt eins
ófullnægjandi ástæðu til þess
að gerast ekki rithöfundur“,
svaraði jeg og brosti“.
Hún ypti óþolinmóðlega öxl-
um.
„Það, sem við getum ekki
skilið, er, hvers vegna hann er
orðinn svona. Aður en hann fór
í stríðið var hann alheilbrigð-
ur. Yður gæti ekki dottið í hug
núna, að hann hefði verið mjög
góður tennisleikari og golfleik-
ari. Hann var vanur að gera
alt það, sem við hin gerðum.
Hann var algjörlega heilbrigð-
ur drengur, svo að engin ástæða
var til þess að ætla, að hann
myndi ekki verða ‘heilbrigður
karlmaður. Þjer eruð rithöf-
undur. Þjer hljótið að geta
skýrt þetta fyrir mjer“.
„Hvernig haldið þjer, að jeg
geti skýrt hina óendanlegu
margbreytni mannlegs eðlis?“
„Það var þess vegna, sem jeg
vildi tala við yður í dag“, bætti
hún við, án þess að hafa tek-
ið nokkuð eftir því, sem jeg
svaraði.
„Eruð þjer óhamingjusöm?“
„Nei, ekki beinlínis. Þegar
Larry er ekki með mjer, er jeg
ágæt. Það er, þegar hann er
með mjer, sem jeg verð svo
þreklaus. Nú er það aðeins
nokkurskonar verkur, sem lík-
ist strengjum þeim, sem maður
fær eftir langa reið, þegar mað-
ur ekki hefir setið á hesti um
lengri tíma. Það er ekki sárs-
jauki, ogiþað er engan veginn
óbærilegt, en maður veit altaf
|af því. En jeg kemst yfir það.
. Jeg get aðeins ekkr sætt mig
við þá hugmynd, að Larry
leggi líf sitt í rústir“.
„Ef til vill gerir hann það
ekki. Það er langur og erfiður
vegur, sem hann hefír hafið
göngu á, en kannske finnur
hann áð lokum það, sem hann
leitar að“.
„Hv.að er það?“
„Hefir yður ekki dottið það
í hug? Mjer fanst hann gefa
það mjög greinilega í skyn með
þvi, sem hann sagði við yður:
guði“.
„Guði!“ hrópaði hún. Upp-
hrópun þessi lýsti vantrúnaði
og undrun. Þessi ólíka notkun
okkar á sama orðinu var svo
hlægileg, að við skeltum bæði
upp úr. En Isabel varð brátt
alvarleg á ný. í svip hennar
var eitthvað, sem liktist ótta.
„Því í ósköpunum haldið
þjer það?“
„Þetta eru aðeins getgátur.
En þjer spurðuð mig um álit
mitt, sem rithöfundar. Því mið
ur vitum við ekki, hvað það
var, sem kom fyrir hann í stríð
inu og hafði svo djúp áhrif á
hann. Jeg hygg, að hann hafi
orðið fyrir einhverju óvæntu
áfalli. En hvað svo sem það
var, sem fyrir Larry kom, þá
skynjaði hann af því átakan-
lega fallvalleika Iífsins og það
fylti hann þrá eftir að fá vissu
sína um, að einhvers staðar
væri að finna bætur fyrir sorg
og synd veraldarinnar“.
Jeg sá, að Isabel líkaði þetta
ekki alls kostar vel.
„Já, en er þetta ekki sjúk-
legt? Það verður að taka ver-
öldina eins og hún er. Þegar
við erum einu sinni í hana
fædd, eigum við að reyna að fá
eins mikið út úr lífinu og mögu
legt er“.
„Sennilega er þetta rjett hjá
yður“.
„Jeg er ekkert annað en mjög
venjuleg, heilbrigð, ung stúlka.
Jeg vil skemta mjer“.
„Það virðist vera algjör ó-
samþýðanleiki í skaphöfn yð-
ar. Þjer eruð eins og tveir vin-
ir, sem vilja fara saman í ferða
lag. Annar þeirra vill klifra
upp á snævi þakta fjalistinda
Grænlands, en hinn vill veiða
fisk við kóralströnd Indlands.
Það er greinilegt, að það getur
aldrei blessast".
„Jeg gæti ef til vill fengið
selskinnsfeld, ef jeg færi upp
á fjallatinda Grænlands, en jeg
efast um, að nokkur fiskur sje
við kóralströnd Indlands".
„Það er nú eftir að vita“.
„Því segið þjer þetta?“ sagði
hún og hleypti dálítið brúnum.
„Mjer virðist þjer altaf draga
eitthvað undan. Jeg veit vel, að
það er ekki jeg, sem hefi aðal-
hlutverkið í leiknum. Það er
Larry. Hann er hugsjónamað-
urinn, draumóramaðurinn, sem
dreymir fagran draum, og jafn
vel þótt draumurinn aldrei ræt
ist, er dásamlegt að hafa dreymt
hann. Mjer er ætlað hið erfiða,
fjárhagslega og verklega hlut-
verk. Heilbrigð skynsemi nýtur
aldrei mikillar samúðar, eða er
það? En þjer gleymið því, að
það yrði jeg, sem borgaði. Larry
myndi svífa áfram, prýddur
dýrðarljóma, og alt, sem mjer
væri ætlað, væri að lötra á eft-
ir og fá tekjurnar til þess að
hrökkva. Jeg vil lifa“. Hún
þagði andartak. „Elliott frændi
og mamma hafa samþykt það,
sem jeg hefi gert. Hvað segið
þjer um það?“
.„Góða mín, má yður ekki
vera sama um álit mitt? Þjer
þekkið mig sama og ekkert“.
„Jeg lít á yður sem hlutlaus-
an áhorfanda“, svaraði hún og
brosti glaðlega. „Jeg vildi
gjarnan fá samþykki yðar líka.
Yður finst jeg hafa breytt rjett,
er það ekki?“
„Jeg hygg, að þjer hafið
breytt rjett — fyrir yður“,
svaraði jeg og treysti því, að
hún tæki ekki eftir tvískinnungi
þeim, er var í svari mínu.
„Hvers vegna hefi jeg þá
vonda samvisku?“
„Hafið þjer vonda sam-
visku?“
Brosið, sem enn var á vörum
hennar, var nú orðið dálítið
raunalegt. Hún kinkaði kolli.
'SSt
T óbaks-stráknr inn
Æfintýri eftir P. Chr. Asbjörnsen.
5.
Konungur varð svo glaður, að hann vildi gefa piltinum
hálft ríkið og dótturina með. -— Já, það gæti riú verið
nógu gott að fá hálft ríki, og það þakkaði hann fyrir kær-
lega, en hann var lofaður annarri, svo hann gat ekki
kvænst konungsdótturinni. Svo varð hann kyrr, þar sem
hann var kominn og fjekk helming ríkisins, en eftir nokk-
urn tíma kom stríð, og piltur fór auðvitað í það, til þess
að verja ríki sitt, og hann beitti óspart svörtu egginni.
Óvinirnír fjellu eins og flugur og sigur var unninn í því
stríði. En svo beitti piltur hvítu egginni og allir hinir
föllnu lifnuðu við aftur og gáfu sig konunginum á vald
og þeim, sem átti hinn helming ríkisins. En þegar þeir
voru orðnir svona margir, fór að verða heldur lítið um
mat, en þá breiddi piltúr úr dúknum sínum og fengu þá
allir nóg, bæði að borða og drekka.
Þegar hann hafði dvalið enn um skeið með konungi í
góðu yfirlæti, tók hann að langa til að sjá borgarstjóra-
aótturina aftur. Hann ljet búa út fjögur herskip og lagði
af stað, og þegar hann kom í höfn á bæ þeim, þar sem
hún bjó, ljet hann skjóta af fahbyssum og fólkið í bænum
undraðist hvaða stórmenni væri að leggja að landi með
svona glæstan flota. Á skipunum var alt eins prýðilegt
og hjá nokkrum konungi, og í fötum piltsins sjálfs var
hver saumur úr gulli, enda var hann orðinn vel fjáður.
Það leið ekki á löngu, uns borgarstjórinn kom og bauð
ronum að borða með sjer, og þáði hann boðið, og við
borðið sat hann milli frúar borgarstjórans og dóttur hans.
Þegar þau sáttu þarna og spjölluðu og borðuðu, laumaði
pilturinn helmingnum af hringnum borgarstjórans niður
í glas dóttur hans, en auðvitað vissi hún um það allt sam-
an og gerði sjer erindi út og bar saman báða hlutana. —
Móðir hennar tók eftir að eitthvað var á seyði og hljóp
fram á eftir dóttur sinni strax og hún gat.
„Veitstu, hver er kominn. mamma“, sagði dóttirin.
„Nei“, sagði borgarstjórafrúin.
„Það er pilturinn, sem hann pabbi seldi fyrir tóbak“,
sagði hún. Þetta fjekk svo á móður hennar að það stein-
leið yfir hana. Þá kom borgarstjórinn sjálfur og þegar
hann heyrði frjettirnar, munaði minnstu að eins færi
fyrir honum.
„Og verið þið bara ekki hrædd“, sagði Tóbaks-strak-
urinn, „jeg er bara hingað kominn til þess að sækja
stúlkuna, sem jeg kyssti á leiðinni í skólann forðum“. Og
við borgarstjórafrúna sagði hann: „Þú skalt aldrei fyrir-
líta fátæk börn, það er enginn, sem veit, hvað úr þeim
kann að verða, því börn eru mannsefni og vitið eykst m^ð
vextinum“.
ENDIR.
BÓNAÐIR OG
SMURÐIR BÍLAR
H.f. STILLIR, Lau^aveg
168. — Sími 5347.
Engin viðurkenning í viský.
Douglas McArthur yfirhers-
höfðingi álítur viský ekki við-
eigandi viðurkenningu handa
þeim, sem hafa skarað fram úr
í loftinu.
Einn náungi í liði hans hefir
nú skotið niður 27 japanskar
flugvjelar. Heitir hann Richard
I. Bong og er frá Poplar í Wis-
consin. Áður hafði Eddie Rick-
enbacker kapteinn unnið á 26
flugvjelum og heitið hvei'jum
þeim kassa af viský, sem betur
gerði. En yfirhershöfðinginn
hefir snúið viðurkenpingunni
upp í það að gera Bong að
majór.
Bong majór vinnur nú í
skrifstofu á Nýju Guineu. Á-
stæðuna fyrir því veit hann
ekki, en mun vera ætluð sem
hvíld. En þessi ungi kappi tel-
ur dagana, þangað til hann fær
skipun um að fljúga. Hann ótt-
ast, að ef til vill yerði hann nú
sendur heim og látinn tala fyr-
ir verðbrjefasölu eða settur í
fylkingarbrodd í skrúðgöngum
einhverju þessháttar viðkom-
andi. En hann segist miklu held
ur vilja eiga í flugorustum við
Japana en að gera það.
(Heimskringla.)
★
„Kæri sonur. Okkur foreldr-
um þínum þykir vænt um að
heyra það, að þú hyggur til að
gifta þig. Við getum sannfært
þig um, að ekkert er hamingju-
samara hlutskifti heldur en að
vera giftur góðri konu . . . .“.
Brjefið var miklu lengra, en
síðast kom dálítil eftirskrift:
„Mamma þíri er farin til þess
að ná i frímerki. Góði besti
vertu nú enginn asni, heldur
vertu piparsveinn alla æfi. —
Pabbi“.
Ef Loftur getur bað ekki
— þá hver?.