Morgunblaðið - 19.06.1944, Blaðsíða 5

Mánudag'ur 19. júní 1944.
MORGUÍÍ B L A ÐIB
9
Hátíðahöldin á Þing¥öllum
Framh. af bls. 2.
kvæmt vilja gefandans, en það
er Skógræktarfjelag íslands og
Þingvallanefnd.
Gjöfin er, sem kunnugt er,
300 þúsund krónur í skulda-
brjefum, og nýtur skógræktar-
sjóður Jóns fyrst um sinn vaxta
af 200 þús. kr., en síðar af allri
upphæðinni, er varið skal til
trjáræktar og prýði Þingvalla.
Gefandinn lýsti þeirri hug-
sjón sinni að prýða Þingvelli
með fögrum trjágróðri. Hann
hefði fyrir löngu lofað sjálfum
sjer því, að gera alt, sem í hans
valdi stæði, til þess að prýða
og fegra þenna helga hjarta-
stað landsins. Hann hefði minna
áorkað, en viljinn stæði til. En
nú hefði hann fengið færa og
fjársterka menn með sjer við
gistihúsreksturinn, og hugsaði
gott til þeirrar samvinnu fyrir
staðinn.
Hann ' endaði orð sín með
innilegri bæn um, að alt megi
snúast til góðs um framtíð
Þingvalla og þess, er þar ætti
eftir að fara fram.
Þingvallanefnd og Skóg-
ræktarfjelagsstjórn þakkaði
gefanda með nokkrum orðum
höfðingsskap hans og ræktar-
semi.
var ætlast. En fólkið stóð kyrt,
þar sem það var komið, hvort
sem það heyrði mikið eða lít-
ið. —
Björgin tala.
Sem kunnugt er, hafði há-
tíðarneftjd aðra tilhögun um
ræðuflutning en höfð var á Al-
þingishátíðinni 1930. Þá var
ræðupallur á klettsbrúninni og
töluðu menn inn yfir gjána, en
mannsöfnuðurinn var í gjánni.
Nú var talað út yfir vellina,
tveir og tveir niður gjána að ’yfir brekkuna, og ætlast, til, að
Lögbergi. Lögreglumenn opn- Jmannfjöldinn yrði allur þár, en
uðu þeim leið gegnum þröng-jekki í gjánni. En fólkið vildi
ina, svo þeir kæmust óhindrað ,vera í gjánni, því þar var betra
upp á pallinn. En þá voru þar | skjól í svona veðri, þó gjallar-
komnir sendiherrar og aðrir hornum væri beint frá gjánni
altaf hefir vakað meira eða
minna ljós eða óljós í meðvit-
und eða undirvitund þjóðar-
innar, að núlifandi kynslóð
auðnaðist að sjá hann rætast,
lifa það, og allan þann fögn-
uð, sem því fýlgir.
A Lögbergi.
Þröng var orðin mikil um
Lögberg, og þingpallinn, er
fylking þingmanna bar þar að.
Þeir höfðu farið yfir hraunrim
ann bak við Valhöll og gengu
sjerstakir gestir í sæti sín, kon-
ur þingmanna o. f 1., er ætlað-
ur var s-jerstakur sætapallur til
hliðar við sætapall þingmanna,
en gegnt sætum ríkisstjóra og
forsetastól.
Þingmenn tóku ofan, er þeir
Stigu á pallinn, en á móti þeim
kom hópur áfjáðra myndatöku
manna, er voru svö nærgöng-
ulir, að áhorfendum fanst nóg
um.
Meðan á Lögbergsgöngunni
stóð, var þjett sallarigning og
vindsvali af suðvestri, svo þyt-
ur var allmikill af fánum
I Valhöll. þeim, er reistir voru umhverfis
Nú leið að hádegi. Enn pallinn. Svo þjett var regnþok-
streymdi fólkið niður Almanna ‘an, að útsýni náði upp að tjald-
gjá óslitið, framhjá fánaröðun- (borginni á völlunum og ekki
um, er settar höfðu verið upp lengra.
meðfram veginum niður gjána. J ErTþað var einkenni þessarar
Fánarnir gáfu þungbúnum þjóðsamkomu, að enginn
hamraveggjunum líf í dimm- | skeytti um vind nje regn. Það
viðrinu. Fánum skreytt Al- átti
svo að vera. Allir hugsuðu
urn það eitt að heyra og sjá og
mannagjá er hátíðleg, þó dimt *
sje upp yfir.
Ríkisstjóri, ríkisstjórn, er-
lendir sendiherrar og fulltrúar,
þingmenn og gestir komu nú í
Valhöll. Mikil umferð á veg-
unum var nú farin að tefja för
bílanna nokkuð.
Lögbergsgangan.
Gestir rrkisstjórnar og há-
tíðanefndar gengu að árdegis-
snæðingi í Valhöll, og stóð hann
yfir fram til þess að þingmenn
skyldu fara í sína Lögbergs-
göngu. Aðrir Valhallargestir
gengu stystu leið yfir „þing-
ið“, sem alment er kallað, þar
sem flestar búðátóftirnar eru
ETi ofan af völlunum streymdi
fólkið á Lögberg yfir vegar-
brúna og yfir skyndibrýr, sem
skotið hafði verið yfir kvíslarn
ar og voru þær tæplega full-
nægjandi vegna þess, hve mik-
ill vöxtur var í ánni.
Meðan menn voru að prika
yfir búðatóftirnar gömlu í
þetta sinn, en flestar eru þær
frá 18. öld, eins og manna-
nöfnin benda til, sem greypt
eru á merkissteina þeirra, og
(því frá mestu ráðleysis- og
niðurlægningartímum þjóðar-
innar, var ekki hægt að kom-
ast hjá að renna huganum til
horfinna tíma, til þess fólks og
fyrirmanna, er gist höfðu í búð
um þessum, er fátækt og vesal-
dómur þjakaði þjóðina mest.
Hversu margir af þeim
hefðu ekki óskað, að þeir lifðu
þá Lögbergsgöngu, sem nú var
hafin? Og er það ekki vegna
þess, að sá draumur horfinna
kynslóða aldrei hefir glatast,
upplifa þessa stund.
Björn Þórðarson forsætisráð-
herra setti hátíðina að Lögbergi
með fáum orðum. Svo illa tókst
til, að ræða hans heyrðist ekki
í gjallarhorn, sem upp höfðu
verið sett. Og fátt eitt af því,
sem fór fram á Lögbergi við
þessa merkilegu athöfn mun
hafa heyrst eins vel út yfir all-
an mannfjöldanna, eins og til
yfir brekkuna og vellina. En
þegar útbúnaður gjallarhorna
vann vel, þá bergmálaði svo í
gjárklettunum, að allvel heyrð
ist um gjána.
Meðan dr. Björn forsætisráð-
herra talaði, og ekkert gagn
var að gjallarhornunum, horfði
illa um það, að viðstaddur
mannfjöldi fengi nokkur not af
því, sem fram fór, nema þeir,
sem næstir stóðu.
En þegar söngflokkurinn, er
stóð í brekkunni næst neðan
við þingpallinn, hóf söng sinn,
hljómaði sálmurinn ,,Þín misk-
unn, ó Guð“ út yfir mannfjöld-
ann, og breytti þá öll samkom-
an um svip.
Síðan flutti biskupinn hr.
Sigurgeir Sigurðsson ávarp sitt
og bæn, en að því búnu var
sunginn sálmurinn: „Faðir
andanna“. Þá tóku margir
undir af hinum mikla söfnuði.
Þá var þingfundur settur, en
frásögn um það, sem fram fór
þar, er á öðrum stað hjer í blað
inu.
Meðan á þingfundi stóð hjálp
uðu gjallarhornin til þess, að
„bergið fengi mál“, eins og í
gamla daga, á þessum fjölmehn
asta fundi, sem haldinn hefir
verið að Lögbergi hingað til.
Erlendar kveðjur.
Að þingfuhdi loknum hófst
sjerstök athöfn, er fúlltrúar er-
lendra ríkja fluttu kveðjur
sínar.
Fyrstur þeirra var- ambassa-
dor Bandaríkjanna, Louis G.
Dreyfus, er Roosevelt forseti
fól með sjerstöku umboði að
koma fram fyrir hönd hans á
hátíð þessari. Ræða hans var
itarlegust af ræðum sendiherr-
anna við þetta tækifæri.
Næstur var Gerard Shepherd
sendiherra Bretlands, er einn-
ig hafði, sem kunnugt er, feng-
ið umboð ambassadors frá
stjórn sinni, þá sendiherra
Norðmanna, Aug. Esmarch, þá
Svía, O. Johansen, og mæltu
þeir báðir á íslenska tungu, þá
fulltrúi frjálsra Frakka, H.
Voillery. En hinn nýkjörni for-
Seti Islands svaraði öllum ræð-
unum, hverri fyrir sig, á sama
tungumáli og þær voru talaðar,
þar sem hann m. a. vottaði full-
trúum þessum og sendimönn-
um með sjerstöku umboði,
þakklæti sitt og þjóðarinnar
fyrir þann hlýhug, er þeir og
stjórnir þeirra og þjóðir sýjidu
Islendingum og hinu nýstofn-
aða lýðveldi.
í hvert sinn, sem hinir er-
lendu fulltrúar voru kyntir,
kvað við lófatak frá mannfjöld
anum, er endurómaði frá hverj
um bergstalli, rjett eins og það
væri bæði þjóðin og landið
sjálft,er fagnaði gestum þessum
En það vakti eftirtekt, að mest-
an dyn fjekk lófatakið, er full-
trúi Norðmanna steig fram á
pallinn. Þá þótti þingheimi
hinn sænski sendiherra, Jo-
hansen, hafa furðulega gott
vald á íslenskri tungu í sinni
ræðu. Var þjóðsöngur hverrar
þjóðar leikinn á eftir ræðum
sendiherranna, en fánar þeirra
blöktu við ræðupallinn. er þeir
töluðu, og klykti út með frels-
Jssöng og þjóðsöng Frakka,
sem um eitt skeið var á vörum
almennings hjer á landi við ís-
lenskt baráttukvæði.
að þann dag hefðu borist skeyti
frá Vilhelmínu Hollandsdrotn-
ingu, þar sem því er lýst yfir,
að Hollendingar fagni íslenska
lýðveldinu, og að drotningin
hefði haft hug á að senda hing-
að fulltrúa til viðurkenningar
og heiðurs Islendingum, ef ekki^
væri farbann frá Englandi.
Frá pólsku stjórninni hafði
kxsmið svipuð orðsending. Var
þessum boðum vel fagnáð af
mannfjöldanum.
Þá var þessari margþættu,
hátíðiegu athöfn á Lögbexgi
lokið, og mannfjöldinn dreifð-
’ist smátt og smátt.
Hátíðahöldin á
völlunum.
A völlunum neðanvið Fang-
brekku var reistur mikill fim-
leika- og danspallur. Þar
skyldu hátíðahöld fara fram
síðari hluta dags og fram á
kvöld, eftir hlje, að aflokinni
athöfn á Lögbergi.
Raddir komu fram um það,
um hádegisbil, að ef sama rign-
ingin hjeldi áfram, myndi þeim
hátíðahöldum verða aflýst öll-
um.
Meðan erlendu fulltrúarnir
löluðu, fór veður batnandi og
varð rigningarlaust, og hjelst
þurt veður.
þurt nokkra stund. Menn fóru
að vona að nú kynni brátt a<5
birta upp.
En úr því varð ekki. Sarnt
hjelt samkoman áfram með
nokkrum breytingum á dag-
skránni, frá því sem til var
ætlast. En nánar um það sem
þar fór fram, ætla jeg að segja
ykkur á morgun.
BRESKAR hersveitir haía
tekið hæðir nokkrar fyrir norð
an Imphal, á Burma-Indlands-
vigstöðvunum. Austar hafa
Japanar yfirgefið fjallvígi cút,
og mist nokkrar hæðir þai
Regnið, sem nú dynur niður
daglegaá þessum slóðum, heítr
eitt
I endalok þessara ræðuhalda breytt Imphalsljettunni í
skýrði Vilhjálmur Þór frá því, 1 samfelt forardýki.

ArgenKnsku iimmburamir
Þann 11. júlí 1943 fæddust í Argentínu fimmburar þeir. scm sjást á myndinni hjer að ofan. Það,eru tveir drengir
og þrjár stúlkur og eru systkynin öll heilbrigð. Þau hcita (talið frá vinstri): Carlos Alberto, Maria Esther, María Fern-
anda, María Christina og Fran-co. Foreldrar fimmburana hjeldu lengi vel fæðingu þeirra leyndri eftir bestu getu, til þess
að verða ekki fyrir óþarfa athygli.