Morgunblaðið - 05.07.1944, Blaðsíða 10
10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudaginn 5. júlí 1944
1Á/ Someróet Y/]au^L
lam:
Elliott Temington.
í leit.að
lífshamingju
35. dagur —
Matti vitgranni
Æfintýri eftir P. Chr. Asbjörnsen.
10.
sagði móðir hans, reif pottinn af hlóðunum og setti upp
annan og verkaði svo óþverrann af syni sínum eins vel
og hún gat.
Nú áttu þau að gifta sig, en fyrst átti Matti að fara í
kaupstaðinn með kú, selja hana þar og kaupa til veitsl-
unnar fyrir andvirðið. Móðir hans sagði honum nákvæm-
lega hvernig hann ætti að fara að, og tók það oft og greini-
lega fram, að hann yrði að fá eitthvað fyrir kúna. Og
Matti hjelt nú að hann skyldi fá eitthvað fyrir beljuna.
Hann kom nú með hana á markaðstorgið með kúna, og
var spurður um það, hvað hann vildi fá fyrir hana, var
ekki hægt að fá út úr honum annað, en að hann vildi fá
eitthvað-fyrir gripinn. Svo kom þar að slátrari, hann bað
hann að teyma kúna heim til sín, því hann sagðist skyldi
láta Matta hafa eitthvað fyrir hana. Jú, piltur togaði í
bandið og kýrin lallaði á eftir honum heim til slátrarans,
en þegar þangað kom, skyrpti sá góði maður í lófann á
Matta og sagði: ,,Þar fjekkstu eitthvað fyrir kúna þína,
lagsi, en gættu þess nú vel“. Matti hjelt nú heim á leið og
kreppti hnefann vandlega, eins og hann væri með mik-
inn fjársjóð í lófanum, en þegar hann var kominn að hlið-
inu út á þjóðveginn, kom presturinn akandi í vagni sínum.
„Opnaðu fyrir mig hliðið, piltur minn“, sagði klerkur.
Matti flýtti sjer að opna, en gleymdi því sem hann
var með í lófanum, og greip í hliðið með báðum hönum,
svo það, sem hann fjekk hjá slátraranum, varð eftir á
grindinni. Þegar hann fann það, varð hann reiður og fór
að kvarta um það við prestinn, að hann hefði „tekið eitt-
hvað frá sjer“. — En prestur spurði hann, hvort hann
væri ekki með rjettu ráði og rak hann að lokum frá sjer.
Fór Matti nú heim og sagði sínar farir ekki sljettar og
má nærri geta að móðir hans var ekki blíð, hún bæði
reifst og stundi og andvarpaði, en samt átti nú að efna
til brúðkaups. Og móðir Matta sagði honum, að hann yrði
nú að haga sjer kurteislega við borðið, hann mætti ekki
glápa of mikið á brúðina, heldur gjóta til hennar auga við
og við. Erturnar mátti hann borða einn, en varð að gefa
konunni sinni af eggjunum. Beinin úr steikinni mátti
hann ekkki leggja á borðið, heldur á diskinn sinn.
Jú, Matti gerði það, sem móðir hans bað um, já gerði
það heldur en ekki bókstaflega. Hann tók augun úr haus-
Síðan Gray fjekk heilsu sína
aftur, hafði hann verið mjög á-
fjáður í að komast heim til
Ameríku og byrja að vinna á
nýtt, og þótt Isabel kynni mjög
vel við sig í París, hafði eirð-
arleysi hans haft áhrif á hana.
Gray hafði um nokkurt skeið
haft samband við vina sína þar,
en til þess að geta byrjað á ný,
þurfti hann á talsverðu fje að
halda. Það hafði hann ekki
haft, en við dauða Elliotts fjekk
Isabel miklu meira fje en hún
þurfti á að halda, og hafði hún
því hvatt Gray til þess að nota
nokkuð af því til þess að koma
fótum fyrir si'g á ný. Hann
hafði því staðið í samningum
undanfarið, og ef alt gengi að
óskum, ætlaði hann að yfirgefa
París innan skamms.
En áður en það væri mögu-
legt, var margt, sem að þurfti
að hyggja. Þau þurftu að kom-
ast að einhverjum samningum
við franska fjármálaráðuneytið
um erfðaskattinn. Þau urðu að
losna við húsið í Antibes og
íbúðina í St. Guillauma götu.
Þau þurftu að selja húsgögn,
myndir og málverk Elliotts.
Þau voru mjög verðmæt, og
ætluðu þau ekki að selja þau
fyrr en með vorinu, því að þá
dvöldu flestir málverkasafnar-
arnir í París. Isabel harmaði
ekkert að þurfa að dvelja þar
einn vetur enn. Börnin töluðu
nú frönsku eins auðveldlega og
ensku, og höfðu .aðeins gott af
að vera nokkrum mánuðum
lengur í frönskum skóla.
En nóg um það ....
Jeg hitti Larry af tilviljun.
Kvöld eitt fór jeg í Theatre
Francais til þess að horfa á
„Berenice“. Það var lengst hlje
eftir þriðja þátt, og jeg fór þá
inn í veitingasalinn til þess að
íá mjer vindling. Þar hefir
málverk Houdons af Voltaire,
glottandi kaldhæánislega, svo
sjer í tannlausan góminn, for-
sæti. Einhver snart öxl mína.
Jeg sneri mjer við og sá Larry.
Það gladdi mig'J eins og altaf,
að sjá hann. Það var ár síðan
jeg hafði sjeð hann síðast, og
stakk jeg því upp á því, að við
skyldum koma og fá okkur glas
af bjór, þegar leikurinn væri
riti. Larry sagðist vera svang-
ur, þar eð hann hefði engan
kvöldverð borðað, og stakk upp
á því, að við færum til Mont-
martre.
★
Við komum til Avenue de
Clichy og fórum inn á Bras-
serie Graf. Þetta var rjett eftir
miðnætti og mjög þröngt þar
inni, en við náðum okkur í
borð og báðum um buff og
spæld egg. Jeg sagði Larry, að
jeg hefði sjeð Isabel.
„Gray verður feginn að kom-
ast aftur til Ameríku", sagði
hann. „Hann er hjer eins og
fiskur á þurru landi. Honum
líður aldrei vel, fyrr en hann
getur farið að vinna aftur.
Hann mun sennilega græða
stórfje".
„Ef hann gerir það, er það
þjer að þakka. Þú læknaðir
hann, ekki aðeins líkamlega,
heldur og andlega. Þú endur-
reistir sjálfstraust hans“.
„Jeg gerði mjög lítið. Jeg
sýndi honum aðeins, hvernig
hann ætti að fara að lækna sig
sjálfur“.
„Hvernig lærðir þú það?“
„Af tilviljun. Það var, þeg-
ar jeg var í Indlandi. Jeg hafði
þjáðst af svefnleysi og gat þess
af tilviljun við gamlan Yoga-
prest, sem jeg þekti. Hann sagð
ist brátt skyldi • lækna það.
Hann gerði nákvæmlega það,
sem þú sást að jeg gerði við
Gray, og nóttina eftir svaf jeg
betur en jeg hafði gert í marga
mánuði. Um það bil ári síðar
var jeg á ferð í Himalaya-fjöll-
um með indverskum vini mín-
um, sem snerist illa um öklann.
Það var ómögulegt að ná til
læknis, og hann þjáðist mjög.
Mjer datt í hug að reyna það,
sem gamli Yoga-presturinn
hafði gert við mig. Það hjálp-
aði. Þú ræður, hvort þú trúir
því eða ekki, en hann losnaði
algjörlega við sársaukann“.
Larry fór að hlæja. „Jeg get
fullvissað þig um, að enginn
varð meira undrandi en jeg.
Þetta er í rauninni ekki neitt.
Það þarf aðeins að koma hug-
myndinni inn hjá þeim, sem
þjáist“.
„Það er auðveldara sagt en
gjört".
„Yrðir þú undrandi, ef hand-
leggur þinn lyftist ósjálfrátt
upp frá borðinu?“
„Já, mjög“.
„Hann mun gera það. Þessi
indverski vinur minn sagði frá
því, sem jeg hafði gert, þegar
við komum til bygða, og kom
með fólk til mín. Mjer var mjög
illa við að gera þetta, vegna
þess, að jeg skildi það ekki, en
fólkið þrábað mig um það. Ein-
hvern veginn gat jeg hjálpað
því. Jeg komst að því, að jeg
var ekki aðeins fær um að losa
menn við sársauka, heldur og
ótta. Það er undarlegt, hve
margir þjást af ótta ;— marg-
víslegum ótta — ótta við dauð-
ann og, það sem verra er, ótta
við lífið. Oft eru það menn,
sem virðast heilsuhraustir, vel-
megandi, áhyggjulausir, sem
þessi ótti pínir. Jeg hefi stund-
um hugsað um, hvort hann
væri sterkasti þátturinn í geði
mannanna, og einu sinni spurði
jeg sjálfan mig, hvort hann
ekki kæmi af óþektri, djúp-
lægri eðlishvöt, sem maðurinn
hefði tekið að erfðum frá þessu
upprunalega ,,einhverju“, er
fyrst af öllu fann lífshrollinn“.
Jeg hlustaði með eftirvænt-
ingu á Larry, því að það var
mjög sjaldan, sem hann talaði
nokkuð að ráði. Alt í einu tók
jeg eftir, að eitthvað var bog-
ið við hönd mína. Jeg hafði
ekkert frekar hugsað um hina
hálf kæruleysislegu spurningu
Larry. Nú skynjaði jeg, að
hönd mín hvíldi ekki lengur á
borðinu. Hún hafði lyftst þuml-
ung upp frá því, án vilja míns.
Mjer varð hverft við. Jeg
horfði á hana og sá, að hún titr-
aði örlítið. Jeg fann undarlegan
sviða í táugunum á handleggn-
um, síðan kom örlítill rykkur
og hönd mín og framhandlegg-
ur lyftust af sjálfu sjer. Eftir
því, sem jeg best vissi, gerði
jeg hvorugt, að streytast a móti
eða hjálpa til, þar til framhand
leggurinn var kominn nokkra
þumlunga frá borðinu. Þá fann
jeg, að allur handleggurinn, frá
öxlinni, lyftist.
„Þetta er mjög einkennilegt“,
sagði jeg.
Larry hló. Við örlitla á-
reynslu frá minni hálfu fjell
handleggurinn aftur niður á
borðið.
„Þetta er ekkert“, sagði
Larry. „Þetta er algjörlega
þýðingarlaust“.
„Lærðir þú þetta hjá Yoga-
prestinum, sem þú talaðir um
við okkur, fyrst þegar þú
komst heim frá Indlandi?“
„Nei, hann hafði enga þolin-
mæði til þess að fást við slíka
hluti. Jeg veit ekki, hvort hann
hefir trúað, að hann hefði mátt
þann, sem sumir Yoga-prest-
arnir segjast hafa. En honum
hef§i fundist bartiaskapur að
nota hann“.
Nú kom þjónninn með buffið
og eggin og við borðuðum með
góðri lyst. Við drukkum bjór
okkar. Hvorugur okkar sagði
orð. Jeg veit ekki, um hvað
hann var að hugsa, en jeg var
var að hugsa um hann. Við
lúkum við að borða. Jeg
kveikti mjer í vindlingi og
hann kveikti í pípu sinni.
★
„Hvernig stóð á því, að þú
fórst til Indlands?“ spurði jeg
alt í einu.
Það' var af tilviljun. A. m. k.
hjelt jeg það þá. En nú hallast
jeg fremur að því, að sú ferð
hafi verið óhjákvæmileg afleið
ing dvalar minnar hjer í Ev-
rópu. Mjer finst jeg hafa hitt
því nær alla þá menn, sem
mest áhrif hafa haft á mig, af
tilviljun. En nú, þegar jeg lít
yfir farinn veg, finst mjer ó-
hjákvæmilegt annað, en jeg
hefði hitt þá. Það var eins og
þeir hefðu beðið þarna eftir
mjer, þegar jeg þarfnaðist
þeirra mest“.
„Jeg fór til Indlands til þess
að hvíla mig. Jeg hafði unnið
mjög mikið og þurfti að raða
hugsunum mínum niður. Jeg
komst að sem háseti á einu af
skemtiferðaskipum þeim, sem
sigla kringum hnöttinn. Það
var á leið til Austurlanda og
ætlaði að halda þaðan í gegnum
Panama-skurðinn til New York
Jeg hafði ekki komið til Amer-
íku í fimm ár og hafði heim-
þrá. Jeg var niðurdreginn. Þú
manst, hve fáfróður jeg var,
þegar við hittumst fyrst í Chi-
cago. Jeg hafði lesið geysimik-
ið. um Evrópu og sjeð margt,
en jeg var engu nær takmarki
mínu þá, en þegar jeg byrjaði“.
Ef Loftur getur það ekki
— þá hver?
Kennarinn: — Hvað heitir
þú? '
Drengurinn: — Jón Jónsson.
Kennarinn: — Þú átt að
muna eftir því að segja altaf
herra, þegar þú talar við mig.
Drengurinn: — Herra Jón
Jónsson þá.
★
— Hvernig í ósköpunum
ferðu að því að láta manninn
þinn gefa þjer svona marga
kjóla?
— Jú, þegar jeg er leið á ein-
hverjum kjól, þá brenni jeg gat
á hann með sígarettu, og þá
heldur hann, að hann hafi gert
það sjálfur og gefur mjer nýjan
kjól.
★
— Frænka, er afi og amma
gift?
— Já, Sigga mín.
— Og mamma og pabbi líka?
— Auðvitað.
— En þú, frænka?
— Nei, jeg hefi aldrei giftst.
— Ekki einu sinni ósköp pínu
lítið?
★
Tískufrjettir: — Það verða
litlar breytingar á buxnavös-
um karlmanna á þessu ári.
Ung stúlka hafði beðið prest-
inn að gifta sig strax, þegar
morgunmessan væri úti. Þegar
að messúnni lokínni kallaði
prestur: V
„Þau, sem óska að ganga í
hjónaband, geri svo vel að
koma hingað“.
Það urðu talsverð þrengsli,
því 13 stúlkur og 1 piltur gáfu
sig fram. — G. J.
★
í skóla Arabanna.
— Jæja, Alí, hvað tók spá-
maðurinn Múhameð með sjer,
þegar hann flúði frá Mekka?
— Aðeins það allra nauð-
synlegasta, herra kennari, einn
úlfalda og sex konur.
★
Faðir (við son sinn, sem kem
ur inn með glóðarauga): — Við
hvern varstu nú að slást?
Sonurinn: — Við strákinn
hans nágranna okkar.
Faðirinn: — Hvað bar ykkur
á milli?
Sonurinn: — Hann sagði, að
þú ættir ekki skilið að borða
með hundunum, en jeg kvað
það ósatt.