Morgunblaðið - 02.08.1944, Qupperneq 1

Forsetaskifti í Finnlandi
MANNERHEÍM TEKUR VIÐ AF RYTI
Tyrknesk skip hafa veri
köíiuð ti! heimahafna
ANKARA í gærkveldi. Einkaskeyli til Morgunblaðs-
ins frá Reuter.
TYRKNESKA STJÓRNIN hefir kallað heim öll tyrknesk skip,
sem nú eru stödd í höfnum í Búlgaríu og Rúmeníu, löndum,
sem Þjóðverjar hafa á valdi sínu. — Tyrknesk skip; sem í dag
voru ferðbúin til að sigla til hafna í Rúmeníu og Búlgaríu, fengu
ekki fararleyfi.
Tyrkneska þingið kemur sam
an til fundar í dag og er búist
við að stjórnin biðji þingið um
samþykki til þess að stjórnmála
sambandi verði tafarlaust slitið
milli Tyrklands og Þýskalands.
Er jafnvel talið; að Tyrkir segi
Þjóðverjum stríð á hendur. —
(Tyrkir eru með samningum
bandamenn Breta).
von Papen hótar.
Sendiherra Þjóðverja í Tyrk
landi; sem var í sumarleyfþ
flýtti sjer til Tyrklands á dög-
unum og hefir síðan átt miklar
viðræður við tyrknesku stjórn-
ina. Er sagt að hann tiafi hótað
Tyrkjum öllu illu; líkt'og þýsku
blöðin hafa gert undanfarna
daga.
Búist er við að Churchill
Nræði um Tyrkland og afstöðu
Tyrkja til bandamanna( er hann
gefur breska þinginu skýrslu
um stríðið í dag.
1 itiijj. marka Ii
s
Rússar í úthverf-
uiíi Varsjár
London í gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
RUSSAR eru komnir inn í
úthverfi Varsjáborgar, en eiga
e'ftir um 15 km. tiísjálfrar borg
arinnar. Mynda rússnesku her-
sveitirnar, sem sækja að borg-
inni, hálfhring umhverfis hana
og er talið að borgin muni falla
þá og þegar.
Rússnesku hermennirnir, sem
sækja að borginni og komnir
eru næst henni, segjast heyra
drunurnar frá sprengingum
eyðileggingasveita Þjóðverja,
sem sprengja í loft upp allar
byggingar og fyrirtæki er gætu
komið Rússum að gagni.
Kaunas loks fallin.
Þjóðverjar hafa birt fregnir
um það öðru hvoru síðan fyrir
helgi að Kaunas væri fallin.
Rússar segja hinsvegar að borg
in hafi ekki fallið fyr en í dag.
Framhald á 8. síðu.
LONDON í gær: — Nasistar
hafa nú gefið upp nafn á einum
af samsærismönnunum^ sem
ætluðu að bana Hitler á dög-
unum. Er það Karl Gördeler
borgarstjóri í Leipzig, Komst
Gördeler undan og hefir Výska
stjórnin heitið 1 miljón marka
þeim er segi til hvar borgar-
stjórinn er, eða gefi upplýsing-
ar er leiði til handtöku hans.
í þýska útvarpinu í kvöld var
birt svofeld auglýsing:
;,Lýst eftir manni fyrir morð:
Lögreglan leitar að dr. Karl
Gördeler borgarstjóra, sem var
einn þeirra er stóou að samsær-
inu gegn foringjanum. Hann
hefir síðan farið huldu höfði, en
síðasti dvalarstaður hans var
Leipzig. 1 miljón marka er
Framhald á 8. síðu
Mannerheim marskálkur.
Halder hershöfðingi.
Forseti Filippseyjar
látinn.
WASHINGTON í gær: —
Manuel Quezon, forseti Filipps-
eyja, ljest í dag; 66 ára að aldri.
Quezon hefir verið forseti Fil-
ipseyja síðan 1935.
Búist við að Finnar
biðji um frið
Stokkhólmi í gær. Einkaskeyti til Morgan-
blaðsins frá Reuter.
FORSETASKIFTI hafa orðið í Finnlandi í kvöld. Ryti
forseti hefir sagt af sjer, en finska þingið hefir sett Mann-
erheim marskálk sem forseta í hans stað. Var Mannerheim
ekki kosinn eins og venja er til um forseta Finnlands,
heldur setti þingið hann með sjerstakri ályktun. Eftir því
sem best verður vitað í kvöld, hafa ekki verið gerðar
breytingar á finsku stjórninni. en Linkomies forsætisráð-
herra mun taka að sjer að gegna ýmsum störfum, sem for-
seti gegnir venjulega.
Halder hershöfðingi
handlekinnl
STOKKHÓLMI í gærkveldi:
Orðrómur gengur um það hjer
í Stokkhólmþ að Halder hers-
höfðingi og fyrrverandi herráðs
formaður þýska herforingja-
ráðsins hafi verið handtekinn
í sambandi við samsærið gegn
Hitler. Staðfesting hefir engin
fengist á fregnum þessum.
Halder var settur af embætti
1942, er hann lýsti sig andvíg-
an stefnu Hitlers að setja þýska
herinn við Stalingrad í hættu.
Síðan hafa borist fregnir um,
að Hitler hafi tekið Halder í
sátt. — Reuter.
ítölsku víni helt niður.
LONDON: Yfir miljón tonn-
um af víni mun bráðlega verða
helt niður á Suður-Ítalíu vegna
skorts á geymsluplássi.
á flóttQ í Frakklandi
London í gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Reuter.
BANDAMENN sækja enn
hratt fram í Frakklandi, bæði
á vígstöðvum Bandaríkjamanna
og Breta. Eru Þjóðverjar nú
einnig farnir að hörfa á mið-
vígstöðvunum, þvi þar var út-
lit fyrir að þeir yrðu króaðir
inni fyrir sunnan Torigny.
Ameríkumenn sækja vestur á
Bretegne.
Bandaríkjamenn hafa haldið
sama hraða í sókn sinni með-
fram vesturströndinhi, eftir að
þeir tóku Avi'anches. Þeir
hafa nú sótt fram til Pontau-
bult við ósa Selune-ár og hafa
ennfremur tekið Ducey, sem er
um 5 km. ofar við sömu á. Á
tveimur stöðvum komu Banda-
ríkjamenn að brúm á Selune,
sem Þjóðverjum hafði ekki unn
ist tími til að sprengja á undan
haldinu og sóttu Bandaríkja-
menn vestur yfir ána. Eru her-
sveitir þeirra þar með komnar
vestur á Bretagneskaga.
Oíar með -ánni náðu Banda-
ríkjamenn á sitt vald' tveimur
stýflum á ánni áður en Þjóð-
verjar g'átu opnað stýflurnar og
látið ána flæða yfir svæðið fyr-
ir neðan, en það hefði torveldað
Bandaríkjamönnum mjög sókn
ina.
19.000 fangar.
A þeirri einu viku, sem liðin
er síðan Bandaríkjamenn hófu
sókn sína suður Normandiskaga
hafa þeir tekið 19.000 þýska
hermenn höndum. 8.000 þeirra
voru teknir á einum sólarhring,
frá sunnudagskvöldi til mánu-
dagskvölds. Als hafa Banda-
ríkjamenn tekið um 70.000
þýska fanga, síðan innrásin var
hafin.
Bretar sækja í áttina
til Vire.
Breskar hersveitir hafa sótt
suður og suðaustur af Coumont
og 'tekið marga bæi og þorp,
þar á meðal Tessy og le Beny
Bocage. Hafa bresku hersveit-
irnar sótt yfir ána Souleuere og
næsta borg á leið þeirra er
Vire.
Finnar vilja frið.
Þó ekki verði að svo stöddu
neitt sagt með vissu um þýð-
ingu þess, að Ryti hefir sagt af
sjer, þá er það alménn skoðun
manna hjer í Stokkhólmi, sem
eru vel inni í finskum málum,
að Mannerheim hafi tekið víð
forsetaembættinu til þess að
koma Finnum úr styrjöldinni
og losna við Þjóðverja. Það er
vitað, að Mannerheim var
hlyntur því, að Finnar semdu
við Rússa í vor, en stefna Ryti’s
varð þá ofan á, en Ryti átti
mestan þátt í samningunum við
Ribbentrop um, að Finnar
hjeldu áfram að berjast með
Þjóðverjum.
Friðarsinnar kusu
Mannerheim.
Áður en fregnin um forseta
skiptin í Finnlandi barst til
Stokkhólms í kvöld var birt
önnur fregn, sem hermdi, að
í vikunni sem leið, hafi nefnd
manna frá friðarsinnum í Finn
landi farið á fund Mannerheims
og beðið hann að taka að sjer
forystu friðarhreyfingarinnar.
Myndar verkamannaflokk-
urinn stjórn?
Sænska blaðið „Aftontidn-
ingen“ birtir í kvöld fregn um,
að Verkamannaflokkurinn í
Helsingfors hafi á fundi sam-
þykt, að Verkamannaflokkur-
inn tæki að sjer stjórn í Finn-
landi og að teknir yrðu þegar
í stað upp sarrningar við
Rússa um frið.
Mannerheirr og Ryti.
Mannerheim marskálkur er
77 ára. Ilann hefir verið yfir-
maður finska hersins síðan
1939 er hann stjórnaði vörn
Finna i ófriðnum við Rússa og
aftur síðan 1941.
Ryti var kjörinn forseti í
Finnlandi 1940 og aftur í
febrúar í vetur. Hann hefir
þótt heldur Þjóðverjáhollur og
hefir verið á móti því að írið-
ur yrði samin við Rússa.