Morgunblaðið - 15.08.1944, Blaðsíða 10
J
10
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. ágúst 1944.
„Þið gerið það ef til vill ekki,
en þeir gera það. Þetta eru alt
heimskingjar, sem fylgja hvaða
foringja sem er, ef hann aðeins
lofar þeim gulli og grænum
skógum. Þeir hugsa ekkert, og
þið'skulið ekki búast við þakk-
læti af þeim, því að það fáið
þið ekki. Ef þið ekki hreyfið
ykkur, skal jeg koma ykkur af
stað, með penna mínum!“
Það varð steinhljóð við borð-
ið andartak. Fyrir utan greif-
ann, sem skemti sjer prýðilega,
og greifafrúna, sem ekki skildi
orð í ensku, fanst öllum þetta
tal rithöfundarins mjög óvið-
eigandi. Það var Martin van
Buren, sem rauf þögnina: „Já,
það eru óeirðir um alt land
núna. En þær líða hjá, eins og
alt annað. — Van Ryn, jeg hefi
aldrei sjeð svona stórar og
fallegar rósir“. Hann benti á
blómaker, sem stóð á borðinu.
„Þjer verðið að lána mjer garð-
yrkjumann yðar, . til þess að
hann geti komið rækt í mínar“.
„Með mestu ánægju“, svar-
aði Nikulás, og hófust nú fjör-
ugar umræður um garðyrkju.
— Harman sneri sjer að Mir-
öndu og spurði hana hvort hún
vildi dansa fyrsta polkann við
sig.
Hún roðnaði og svaraði vand-
ræðalega: „Jeg vildi það
gjarnan, hr. Van Rensselaer, en
jeg er hrædd um, að jeg kunni
ekki að dansa polka“.
Harman horfði undrandi á
hana. Hvaðan úr ósköpunum
kom stúlkan? Hann vissi ekk-
ert um hana, annað en hún var
í ætt við Van Ryn. Hún var
mjög falleg og bauð af sjer góð-
an þokka, þótt framkoma henn-
ar væri ef til vill dálítið feimn-
isleg og vandræðaleg. Hann
leit á systur sínar. Það var eitt-
hvað við framicomu þeirra, sem
hana vantaði. En hvað um það!
Stúlkan var falleg! „Jeg get
hreint ekki hugsað mjer neitt
ánægjulegra en kenna yður
hann, ungfrú Wells“, sagði
hann og brosti til hennar.
Miranda muldraði einhver
þakkarorð og horfði á Niku-
lás. Hún hafði vonað, að hann
myndi kenna henni polkann,
en sá nú, hve fáránleg sú von
hennar hafði verið. Hann leit
ekki einu sinni á hana, meðan
á borðhaldinu stóð.
Hvaða ástæðu hafði jeg til
þess að láta mjer detta í hug,
að jeg væri honum einhvers
virði?- hugsaði hún með sjer.
Jeg hlýt að hafa verið eitthvað
verri.
Og þarna sat Jóhanna, bros-
andi, við hinn endann á borð-
inu, og neyddi Martin Van
Buren til þess að fá sjer meiri
búðing — Jóhanna, sem var
húsmóðir hjer og eiginkona
Nikulásar.
— Dagstofurnar höfðu nú
verið ruddar, til þess að hægt
yæri að dansa þar, og þegar
staðið var upp frá borðum,
fóru konurnar inn í r^uða her-
bergið og bókaherbergið. Þeg-
ar Miranda sá, að Jóhanna tók
sjer sæti í því síðarnefnda, fór
hún á eftir Van Rensselaer-
stúlkunum inn í rauða her-
bergið.
Þegar hún var komin inn úr
dyrunum, fann hún þegar þenn
an undarlega kuldahroll og
heimskulega ótta, sem hún
hafði fundið til fyrsta kvöldið,
sem hún var þar inni. Hún
reyndi að bæla hann niður, en
loks stóðst hún ekki lengur mát
ið. Hún sneri sjer í örvæntingu
að tveim konum, sem stóðu
rjett hjá henni og voru að tala
saman.
„Er ekki hræðilega kalt hjer
inni — jeg á við, er ekki kalt
í júlí að vera? Ætli jeg ætti
ekki að loka glugganum?
Katrín Van Rensselaer frá
Fort Crailo hætti í miðri setn-
ingu og starði á Miröndu. Hið
sama gerði Harriet, frænka
hennar frá Claverack. „Mjer
finst ekkert kalt hjer“, sagði
Harriet kuldalega. „Fremur
hið gagnstæða. Og jeg veit ekki
betur én allir gluggarnir sjeu
lokaðir“.
„Ó, já, já“ þvaðraði Miranda
og vissi vel, að hún var að
verða sjer til skammar, en gat
samt ekki þagnað. „Ef til vill
hlýnar í hinum herbergjunum,
þegar farið verður að dansa.
Já, auðvitað hlýnar, þegar við
förum að dansa“, endurtók hún
og andvarpaði feginsamlega.
Þessi undarlega ónotakend var
horfin.
Konurnar horfðu hvor á
aðra. Stúlkukindin var sýni-
lega eitthvað rugluð í kollin-
um — hún hafði sennilega
drukkið helst til mikið undir
borðum.
Þær skiftu sjer síðan ekki
meira af henni, en hjeldu á-
fram að ræða sín á milli. Mir-
anda stóð andartak og horfði
vonsvikin á þær, en muldraði
síðan eitthvað um, að hún
þyrfti að lagfæra kjólinn sinn,
og hraðaði sjer upp á herbergi
sitt.
Þar staðnæmdist hún fyrir
framan spegilinn og leitaði
ráða hjá honum. „Jeg er
falleg“, hvíslaði hún, og kjóll-
inn minn er fallegur. Hvað er
að mjer?“
Hún komst brátt að því. Eitt
gestaherbergjanna þar uppi
var notað fyrir snyrtiherbergi.
Hurðin þar var opin í hálfa
gátt og þegar hún var á leiðinni
niður, heyrði hún alt í einu
nafn sitt nefnt þar inni. Hún
stóð eins og negld niður og
hlustaði.
„Hver er hún eiginlega, þessi
ungfrú Wells?“ spurði rödd,
sem hún ekkert kannaðist við,
en hún þekti, að það var Harr-
iet, sem svaraði: „Hún er eins
konar barnfóstra fyrir Katrínu.
Jóhanna sagði mjer það“.
„En hún er snotur að sjá, og
hr. Van Ryn kynti hana sem
frænku sína“, sagði sú, sem
fyrr hafði talað.
„Jeg held að hún sje ein af
þessum fátæku Gaansevant-
ættingjum, sem Nikulás hefir
tekið undir sinn verndarvæng.
Hún kemur víst beina leið ut-
an úr sveit. Þú veist, hve ætt-
rækinn Van Ryn er. Hann ætl-
ar sennilega að reyna að gera
eitthvað úr henni“.
„Harman bróður þínum virð-
ist a. m. k. lítast vel á hana“,
sagði nú önnur rödd, með dálít-
illi illgirni.
„Ó, já, Harman geðjast vel
að snoppufríðu kvenfólki, eins
og fleirum. En harjn áttar sig
áreiðanlega, þegar hann heyr-
ir, hvernig staða hennar er.
Jóhönnu finst mjög óviðeig-
andi, að hún skuli vera á dans-
leiknum. Stúlkan hegðar sjer
og mjög undarlega, og sýnir
skort á góðu uppeldi“.
Miranda hallaði sjer upp að
veggnum, elflheit í kinnum og
með reiðitár í augunum. Þetta
voru andstyggilegar höfðingja-
sleikjur! Fyrst datt henni í hug
að fara inn til þeirra og segja
við þær nokkur vel valin orð,
en áttaði sig svo. Þær höfðu ekk
ert sagt, sem ekki var dagsatt.
Hún var sveit&stúlka og fátæk-
ur ættingi, og hún var barn-
fóstra Katrínar. Og sennilega
var einnig satt, að hegðun henn
ar væri undarleg og sýndi skort
á góðu uppeldi.
Það lá við, að hún misti al-
veg kjarkinn. Hún gekk nokk-
ur skref í áttina til herbergis
síns. Hún færi ekki fet niður á
dansleikinn, Það myndi enginn
sakna hennar þar — ekki einu
sinni tíikulás, og Jóhanna
myndi verða ánægð.
Þegar hún stóð þarna, á báð-
um áttum, heyrði hún óm af
laginu, sem Nikulás hafði kent
hénni: „Mig dreymdi að jeg
dveldi í marmarahöllum“. Hún
lyfti höfðinu og hlustaði. Þetta
táknaði áreiðanlega eitthvað!
Jeg fer ekki upp á herbergi
mitt, hugsaði hún. Jeg fer
beina leið niður. Hún greip
þjett utan um blævænginn
sinn ög vasaklútinn og gekk
hnarreist niður stigann — rjett
á undan konunum, sem áður
höfðu verið að tala um hana,
en sem þögnuðu nú, þegar þær
sáu ögrandi og hnafrreistan bak
svip hennar.
Jóhanna gat glápt eins og
hún vildi, og þessar kerlingar-
skrukkur máttu hvísla og
pískra um hana eins og þær
vildu. Karlmennirnir voru a.
m. "k. góðir við hana. Harman
kom þegar til hennar, og hún
var ekki lengi að læra polkann
og valsinn.
Hún dansaði við Livingstona,
Van Rensselaera og hún dans-
aði við John Van Buren. Hún
hafði sjerstaklega gaman af að
dansa við hann, því að hann
sagði henni, að hún væri ynd-
isleg eins og unga drottningin.
Miranda varð mjög upp með
sjer, en um leið dálítið vand-
ræðaleg, því að hún vissi ekki,
við hvaða drottningu hann átti.
„Jeg hafði altaf haldið, að
Englendingar væru ljelegir
dansmenn“, hjelt hann áfram,
„en jeg verð að segja, að
Viktoría prinsessa — hún var
þá ekki orðin drottning — gjör-
breytti því áliti mínu“.
BEST AÐ AUGLÝSA I
MORGUNBLAÐINU
Hjalti húsmannssonur
Æfintýr eftir P. Chr. Asbjömsen.
6.
„Æ, vertu ekki að þessu pabbi“, sagði Hjalti og var
hinn hreyknasti. „Jeg kom bara til þess að fá þig til að
koma með mjer til konungshallarinnar. Nú ætla jeg að
biðja mjer konungsdóttur fyrir konu, og ekki skaltu
heldur dæma mig eftir fötunum“.
„O, svei, þú verður þjer aðeins til athlægis, strákur“,
sagði faðir hans og var reiður, en Hjalti sagði að sjer
væri rammasta alvara, og ljet þá faðir hans undan og fór
með honum. Hrinti svo Hjalti karlinum föður sínum inn
um dyrnar til konurrgsins.
,„Nú, nú“, sagði konungur. „Hvað gengur á fyrir þjer,
maður minn? Hafirðu orðið fyrir ranglæti, skal jeg
reyna að bæta úr því“, sagði hann.
Nei, svo var ekki, en gesturinn átti einn son, sem hafði
orðið honum til mikillar sorgar, því ekki gat hann kom-
ið honum til manns og nú væri hann víst alveg búinn að
missa glóruna, því hann vildi láta biðja konungsdóttur
fyrir konu handa sjer, „og svo hrinti hann mjer hjer inn
til yðar“, sagði gamli maðurinn.
„O vertu rólegur maður minn“, sagði konungur. —
„Biddu strákinn að koma hjer inn til> mín, svo skulum
við sjá, hvernig okkur semst“, sagði hann.
Hjalti kom nú þjótandi inn til konungs og hjengu ut-
an á honum larfarnir. „Fæ jeg dóttur þína?“ spurði hann.
„Það var nú það, sem við skulum tala um“, sagði kon-
ungurinn, „það getur svo sem vel verið að þið eigi hreint
ekki saman, hvorki hún og þú nje þú og hún“. Hjalta
fannst mjög leitt ef svo væri. ,
Nýlega var komið stórskip frá útlöndum og sást það úr
gluggunum á konungshöllinni. — Þá sagði konungur: —
Geirðu smíðað svona skip á einni klukkustund, eins og
þetta, sem liggur þarna frammi á firðinum, og þykir
heldur betur fallegt, þá getur vel verið að þú fáir dóttur
mína“, sagði hann.
„Er það nú alt og sumt“, sagði Hjalti. Svo gekk hann
til strandar og settist þar í sandhaug nokkurn, og er hann
hafði setið þar tiltekinn tíma, óskaði hann að skip lægi
úti á firðinum, sem líktist hinu. Og um leið og hann
sleppti orðinu, lá skipið þarna og þegar kongur sá, að
Bóndi einn í Lapplandi, sem
aldrei hafði sjeð síma, kom inn
í búð í Finnmörk til þess að fá
að tala við kunningja sinn sím-
leiðis.
Honum gekk ekki sem best
að gera sig skiljanlegan og
símastúlkan sagði stöðugt:
„Talið þjer hærra“.
„Hærra“ sagði Lappinn að
lokum fokvondur. „Haldið þjer
að jeg hefði farið að nota þetta
bannsett verfæri ef jeg gæti
kallað alla leið?“
★
Margar sögur eru sagðar um
það, hvernig ástarsorg lýsir
sjer. Ein sú nýjasta er um
prentnema einn.
Unnustan hafði yfirgefið
hann. Þá fann hann upp á því
að setja nafn hennar með smá
leturstöfum, og gleypti þá síð-
an.
Til allrar hamingju hafa
læknar sjeð fyrir því, að staf-
irnir í nafni hennar hafa líka
,,yfirgefið“ hann.
★
Ungur maður, sem er að leita
sjer atvinnu, hq/ir fengið að
tala við forstjórann.
Forstjórinn: — Hafið þjer
sett yður eitthvert takmark í
lífinu?
Ungi maðurinn: — Já, jeg
hefi strengt þess heit að hætta
ekki fyrr en jeg er búinn að
koma yður burtu úr þessu sæti
og hefi sest í það sjálfur.
★
— Hafið þjer notið kenslu í
listdans, Sigurður?
— Nei — hversvegna spyrjið
þjer?
— Þjer dansið á tánum.
— A tánum — nei, aldrei.
— Jú, á tánum á mjer.
★
— Hjerna er ábyrgðarbrjef
til þín.
Hún: — Ó, það er grímubún-
ingurinn minn, sem jeg ætla að
vera í í kvöld.
★ _
— Heldurðu ekki, að bílarri-
ir eyðileggi ungu kynslóðina?
— Nei, það er unga kynslóð-
in, sem eyðileggur bílana.
★
Frúin fór með manninn sinn
til málara til þess að láta hann
mála mynd af honum.
Frúin (þegar verkinu var að
verða lokið): — Gætuð þjer
ekki sett gáfulegri svip á mann
inn minn?
— Frú mín góð, jeg er lista-
maður en ekki galdramaður.