Morgunblaðið - 02.09.1944, Blaðsíða 6
6
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 2. sept. 1944.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar:
Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Öla
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald: kr. 7.00 á mánuði innanlands,
kr. 10.00 utanlands
í lausasölu 40 aura eintakið, 50 aura með Lesbók.
Þinghaldið
ALÞINGI kemur nú á ný saman til fundahalda í dag.
Verður þetta raunar fyrsta þiðnghaldið eftir stofnun lýð
veldisins.
Það er áreiðanlega fullvíst. að þjóðin væntir þess nú,
að til öflugri úrræða muni leiða og meiri samtaka um
hin aðkallandi þjóðfjelagslegu vandamál en fram að
þessu.
★
Eftir tvennar alþingiskosningar á árinu. 1942 hófst nokk
uð annarlegur og nýr þáttur í stjórnmálum okkar með
því að ríkisstjóri myndaði óþingræðislega stjórn, án
stuðnings eða atbeina Alþingis. Þingflokkarnir höfðu
þá að vísu ekki getað komið sjer saman um myndun
þingræðislegrar meirihlutastjórnar. Ýmsir væntu sjer
því í fyrstu nokkurs af þeirri ný breytni, sem stjórnar-
myndun ríkisstjóra fól í sjer.
★
Morgunblaðið hefir aldrei farið dult með að það taldi
þá skapast fordæmi sem síður skyldi og algjörlega í
bága við anda hinnar þingræðislegu stjórnarskipunar
okkar. Stjórn í þingræðislandi án tengsla við þingið er
eins og skip án vjelar og annars hreyfiafls. Það flýtur
að vísu, meðan það ekki ber í strand, en það getur ekki
stefnt að neinu ákveðnu marki.
Þannig hefir einnig farið í reyndinni. Stjórnin var sett
á laggirnar með því aðalmarkmiði að vinna bug á dýrtíð-
inni. Þar hefir lítt aðgjörst, eins og kunnugt er. Stjórn-
in beygt af og málunum fleytt fram í mestu óvissu.
^ Sjálfa lýðveldisstofnunina varð hið óheppilega
stjórnarform ekki til að hindra. Að sjálfsögðu var það
vegna þess að þar voru allir sammála um það er lauk,
einnig þeir, sem áður höfðu sagt að það væri best fyrir
okkur að hafa okkur hæga og fá ekki „aðvörun í þriðja
sinn“. Á sama hátt gæti blessast að hafa slíka óþing-
ræðislega stjórn sem nú er, meðan allir væru sammála
um lausn málanna á öðrum sviðum. En það er nú einmitt
því, sem ekki er til að dreifa.
★
Þessi reynsla liggur nú skýr fyrir þegar þingfundir
eru að hefjast að nýju. Stjórnin hefir boðað, að hún hafi
gdnt þingflokkunum tillögur va;rðandi dýrtíðarmálin,
sem hún muni leggja fyrir þingið í frumvarpsformi. ■—
Ljái þingið þessum tillögum ekki fylgi og verði ekki
samkomulag um aðra lausn málanna, gæti að vísu far-
ið í þetta sinn eins og áður, áð stjórnin beygði af og
áfram yrði flotið að feigðarósi. En til þess eru vítin að
Varast þau, og þykir því sennilegra að fyrir stjórninni
vaki að láta nú slag standa, — standa eða falla með
tillögum sínum, svo sem frá upphafi hefði nú að vísu
mátt vænta af hverri ríkisstjórn, hvort sem hún væri
þingræðisleg eða ekki.
Virðist því benda til þess, að þinghaldið nú boði
'þáttaskifti á sviði dýrtíðairmálanna, til skarar ,verði
•látið skríða á einn eða annan hátt. Það er líka áreið-
anlega fyrir bestu, að menn geri hlutina hreinlega upp
við sig, að við áttum okkur til fulls á því, hvar við
stöndum, en hættum að stinga höfðinu í sandinn og loka
sjónum fyrir þeim vandkvæðum, sem að steðja og fram-
undan eru.
★
Nú er líka. fylling tímans áreiðanlega komin. Allir
tala um að það sje lífsnauðsyn þjóðinni að bjarga frá
eyðingu þeim verðmætum, sem hún nú býr yfir, til
framtíðar öryggis og aukinnar hagsældar í framtíðinni, á
þeim tíma, þegar heimurinn byltist úr ölduróti styrjald-
arinnar. En hjer má ekki sitja við orðin tóm. .
Þinghaldinu, sem nú fer í hönd, verður því fylgt með
athygli. Á því mun ráðast'um leiðir þær, sem framundan
liggja í efnahags- og atvinnumálum þjóðarinnar. Það eru
sjálfskaparvíti, ef þær leiðir vísa ekki fram á við til betri
tíma.
í bíl frá Akur-
eyri ab Þjórs-
ardrögum
LAUGARDAGINN 19. ágúst
efndi Ferðafjelag Akureyrar
til skemtiferðar suður á fjöll.
Þátttakendur voru 25. Farar-
stjóri var Þorsteinn Þorsteins-
son. Farið var á tveim 1 Vz tons
Ford-vörubílum.
Farið var upp úr Eyjafirði,
suður Vatnahjallaveg, sUður'
með Urðarvötnum og suður að
Laugarfelli, en þaðan var hald
ið í suð-austur að upptökum
Þjórsár.
Vegurinn upp úr Eyjafirðin-
um liggur fyrst upp all-brattar
brekkur og síðan um Hafrár-
dal, sem er þverdalur er geng
ur í suð-vestur úr Eyjafirðin-
um. Frá fjallsbrún Eyjafjarð-
ar og suður að Urðarvötnum,
eru ca. 4 km. Landið er þar
mjög grýtt, en vegurinn sæmi-
lega ruddur. MeðframUrðar-
um eru um 7 km. Landið er
grýtt og vegurinn lítið ruddur.
Sunnan við Urðarvötn liggur
leiðin um sandfylltar lægðir
milli melhóla og yfir árfarvegi
sem oftast eru þurrir síðari
hluta sumars. Frá þessum hluta
landsins falla vötn til Jökulsár
í Skagafirði.
Þegar komið er suður fyrir
Geldingsá taka við víðáttumikl
ir öldóttir sandar, og virðist
mega aka bíl um þá í allar átt-
ir án minnstu hindrunar nema
hvað smá lækir og kvísladrög
kunna að tefja lítilsháttar fyr-
ir ferðalaginu.
Norðan við Laugarfell var
stefnan tekin til suð-austurs og
ekið syðst um Kiðagilsdrög og
þaðan ca.. 5 km. í sömu átt og
var þá komið að nyrstu drög-
um Þjórsár. Þangað var komið
á sunnudagskvöld, og þar sem
allir þurftu að komast heim tiF
Akureyrar á mánudag vannst
ekki tími til að fara lengra í
þetta sinn enda þótt leiðin suð
ur um Sprengisand virtist
greiðfær svo langt er sjeð varð.
Á suðurleið var sandurinn
fremur þungur á stöku stað, en
slóðin heim reyndist mörgum
sinnum fljótfarnari, svo víða
mátti aka með venjulegum um-
ferðahraða og vel það. Klukk-
an um 8 á mánudagskvöld kom
ferðafólkið heim til Akureyrar
og var þó ekkert kapp lagt á
að hraða heimferðinni.
Hvorugur bíllinn bilaði hið
minnsta í ferðinni.
Walfherskepnin
byrjar á morgun
Waltherskeppnin, síðasta
knattspyrnumót sumarsins í
meistaraflokki byrjar á morg-
un, og keppa þá Fram og Val-
ur. Dómari verður Hr. Victor
Rae, ritari knattspyrnudómara
fjelags Lundúna, sem hjer er
nú staddur. Línuverðir verða
Haukur Óskarsson og Óli B.
Jónsson. — Annan sunnudag
keppa svo K. R. og Víkingur,
en eins og kunnugt er, er kepni
þessari svo háttað, að það fje-
lag, sem tapar einum leik, er
úr keppninni.
\Jtluerji áhripar:
ujt' ílciqÍc
acýiecýci
tA,
Virðingarleysi fyrir
sjálfum sjer.
í DAG ætla jeg að gera það,
sem sjaldan kemur fyrir. Jeg
ætla að ræða við ykkur um
stjórnmál. Það er vegna þess,
að jeg reiddist við mann, að
mjer verður þetta á, og nú skal
jeg segja ykkur söguna eins og
hún gekk til.
Kunningi minn, sem jeg hitti
á götunni í gær, spurði mig að
þessari saklausu spurningu:
„Jæja, hvernig líst þjer á?“
— Vel, ef þú átt við stríðið,
annars svona la la, svaraði jeg.
„Nú koma þeir saman band-
ittarnir á morgun. Hvað ætli
þeir geri nú af sjer til bölvun-
ar?“ hjelt kunningi minn áfram.
— Ha, hvaða bandittar? spurði
jeg í sakleysi.
„Nú, en Alþingi, maður“.
Það var þegar hjer var komið,
sem jeg reiddist og sagði náung-
anum til syndanna.
Jeg benti honum á, að þetta
sífelda nudd og rógur um lög-
gjafarsamkomu þjóðarinnar
væri ekkert annað en virðingar-
leysi fyrir sjálfum sjer og þjóð
sinni. Alþingi er spegilmynd af
þjóðarviljanum og þeir, sem
rægja þingið, rægja sjálfa sig og
sína eigin þjóð.
Það hefir einhver greindur
maður sagt, að hver þjóð fái þá
ríkisstjórn, sem hún á skilið. Og
það er víst, að í lýðfrjálsu landi
fær þjóðin það þing, sem hún á
skilið. Þetta ættu menn að hafa
í huga, þegar þeir rægja löggjaf-
arsamkomu þjóðarinnar.
•
Aldrei meiri þörf
en nú.
ALÞINGI, sem nú kemur sam
an til fundar, á að ráða fram úr
mörgum vandamálum. Vafalaust
verða deilur á þingi, nú eins og
endránær, og það er ekki nema
gott, að menn deili á um málefn
in og reyni að finni heppilegustu
laúsnina á hverju vandamáli.
í stað þess að níða þingið og
þingmennina, ætti öll þjóðin að
hugsa með alvöru og hlýleik til
þingfulltrúanna ■ og óska þeim
gæfu og gengis við að leysa úr
þeim vandamálum, sem fyrir
þingið verða lögð. Því þau
vandamál eru þín vandamál og
mín. Það er þessvegna, sem góð
ar óskir eiga að fylgja þingmönn
unum, er þeir koma saman í dag
á alþingi lýðveldisins ísland.
•
Ljettara hjal.
OG AÐ SVO mæltu skulum
við taka upp Ijettara hjal á ný.
Það eru svo mörg smá vanda-
mál daglega lífsins, sem við þurf
um að minnast á, meðan þjóð-
arfulltrúarnir leggja höfuðin í
bleyti yfir þeim stærri og vanda
meiri.
Fyrir nokkrum dögum birti
jeg brjef frá manni, sem var ó-
ánægður með hreinlæti í mjólk-
urbúðum bæjarins. Það var ó-
fögur lýsing, sem hann gaf á á-
standinu í þeim efnum.
í tilefni af þessu hringdi Pjet-
ur Sigurðsson í mjólkurstöðinni
til mín í gær og spurði mig,
hvort brjefritari myndi eiga ið
mjólkurbúðir Mjófkursamsöl-
unnar í brjefi sínu. Jeg sagði
Pjetri eins og var, að mjer væri
ekki kunnugt um það, vegna
þess, að maðurinn hefði ekki tek
ið til neina sjerstaka mjólkur-
búð eða búðir. En það væri al-
ment mál manna, að dreifing
mjólkurinnar í bænum væri ekki
í sem bestu lagi, eins og hann
vissi ábyggilega sjálfur.
inu :i
< i
Vandræðaástand.
FULLTRÚI Samsölunnar virt
ist skilja, að bæjarbúar væru
óánægðir með, hvernig mjólkur
dreifingunni væri hagað í bæn-
um. En benti á, að skýringar
hefðu verið gefnar á því, hvern-
ig á því stæði, að ekki væri hægt
að flytja fólki mjólk í flöskum.
Útaf kvörtunum um óþrifnað
í mjólkurbúðum vildi Pjetur
taka það fram, að samsalan
hefði fyrirskipað öllum sínum
afgreiðslustúlkum að vera með
hvítar húfur á höfðinu, er þær
væru við afgreiðslu. Lok hefðu
verið smíðuð á hvern einasta
mjólkurdúnk, sem mælt væri úr
i samsöluútsölunum, en vitan-
lega véeri ekki hægt að hafa lok
in á dúnkunum á meðan verið
væri að mæla úr þeim. — Um
flugnaveiðara sagði Pjetur, að
þeim hefði verið komið fyrir í
öllum útsölum, sem samsalan
hefði, en hitt gæti samsalan ekki
gert að, hvernig ástandið væri í
þeim mjólkurútsölum, sem hún
hefði ekki yfirráð yfir, en það
væru allmargar mjólkurbúðir í
bænum, sem samsalan hefði ekk
ert með að gera, að öðru leyti en
því, að útvega þeim mjólkina.
Rjett þykir að láta þessar skýr
ingar koma fram, en það breyt-
ir engu um það, að mesta vand-
ræðaástand ríkir í dreifingu
mjólkur hjer í bænum og það
verður ekki bætt með orðum
einum.
Magnúso Hvamms-
tangi.
FYRIR NOKKRUM árum
varð eftirfarandi saga landfleyg:
Söngvarinn Stefán Guðmunds
son, sem erlendis kallar sig
Stefano Islandi, eins og kunnugt
er, var á ferð norður í landi. Á
Hvammstanga hitti hann mann
og kynti sig fyrir honum með
því að segja:
— Sælir, Stefano íslandi.
Hinn svaraði:
— Sælir, Magnúso Hvamms-
tahgi!
Það var ekki fyrr en nú fyr-
ir nokkrum dögum, að nýr for-
stjóri var ráðinn við Síldarverk-
smiðjur ríkisins á Siglufirði, að
jag mundi hver það var, sem
hafði komið svona vel fyrir sig
orði, en það var einmitt Magnús
Blöndal, hinn nýráðni forstjóri
síldarverksmiðjanna, að því er
kunnugir menn fullyrða.
Gísli Ólafsson vann
rr
rr
GOLFKEPPNINNI um „Olíu
bikarinn“ svonefnda, sem hófst
19. ágúst, lauk 30. sama mán.,
með sigri Gísla Ólafssonar. —
Vann Gísli Haldór Hansen í úr-
slitaleiknum með 6 holum yfir,
þegar eftir var að leika um 5
holur.
Bikarinn, sem keppt var um,
vann Halldór Hansen.árið 1942
en Þorvaldur Ásgeirsson 1943.
Keppnin var forgjafarkepni,
þar sem keppendunum voru
gefin aukahögg, mismunandi
mörg eftir leikni þeirra, og
eiga því allir að hafa sömu
möguleika til að yinna bikar-
innl I keppninni voru auka-
högg frá óngu upp 1 20 á hverj
um tveim hringum (36 holum).