Morgunblaðið - 15.09.1944, Blaðsíða 1
16 síður
Bl. árganguc.
207. tbl. — Föstudag'ur 15. sepember 1944.
Isafoldaxprentsmiðjs h.1.
BANDAIIIENIM B UTHVERFU
>TUR A LANPAMÆl
taka Prop, ,
arsíár I
AACHEN
DS
Komnir yfir Narew
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
I herstjórnartilkynningu Rússa í kvöld er frá því skýrt, að
hersveitir þeirra hafi, eftir langar og harðar orustur, tekið
Praga, en það er útborg Varsjár fyrir austan fljótið Vislu. Þá
kveðast Rússar komnir vestur yfir ána Narev.
Friðgeir Ólason ver
doktorsrifgerð
UTANRÍKTSRÁÐUNEYT-
INU hefir borist skeyti frá
aðalræðismannaskrifstofu Is-
lands í New York. þess efnis
að Uriðgeir Ólason, læknir
liafi varið doktorsritgerð um
áhrif vítamína á vöxt. krabba-
meins. Varði hann ritgerð
]>essa með miklu lofi vjð
Sehool of Public TTealth við
Harvard háskólann þ. 8. ]). m.
Þar eð háskóladeildin var
sammála um ritgerðina var
vörnin aðeins formsatriði, er
stóð 40 mínútur. — Friðgeir
ráðgerir að koma heim í haust
og gerast hjeraðslæknir.
Skothríð á Dover.
London í gærkveldi: Næstum
því stöðug skothríð hefir verið
á Doversvæðið að undanförnu
af hinum langdrægu fallbyssum
Þjóðverja handan Ermarsunds.
I gærkveldi stóð skothríðin í
sjö klukkustundir, í morgun í
þrjár klukkustundir og síða.i
byrjaði hún aftur í dag og var
ekki hætt er þetta skeyti var
sent. -—■ Reuter.
í herstjórnartilkynningunni
er það tekið fram, að pólskar
hersveitir, sem berjast með
rússneska hernum, hafi barist
í Praga og átt þátl í töku borg-
arinnar.
Þá er svo að orði komist, að
tekin hafi verið allmörg þorp
nærri Praga, báðum megin
borgarinnar, á austurbökkum
Vislu.
Einnig segjast Rússar sækja
bæði fram í mið-Rúmeníu og
Transylvaniu og hafa tekið þar
allmargar borgir og þorp. Ann
arsstaðar á vígstöðvunum segja
þeir smáskærur einar hafa átt
sjer stað. ,
Þjóðverjar segja frá hörðum
varnarorustum austan Var-
sjár og einnig í Karpatafjöll-
unum, þar sem barist sje um
nokkur skörð.
Fyrir 150 árum.
Rússar hafa tvisvar áður tek
ið Praga. í fyrsta skifti fyrir
150 árum. Þá tók hinn frægi
rússneski hershöfðingi Suvor-
off borgina og sendi Katrínu
miklu drotningu um þetta svo-
hljóðandi brjef: „Húrra. Praga.
Suvoroff“. — Var Suvoroff þá
aðeins hershöfðingi að tign.
Katrín drotning svaraði: —
„Bravo, marskálkur. Katrín“.
Mjólkurflutningar
byrjaðir aftur
yfir Ölfusá
Frá frjettaritara vorum
á Selfossi, fimtudags-
kvöld 14. sept.
Seinnipartinn í gær var byrj
að að ferja mjólk yfir Ölfusá.
Nokkuð hefir minkað í ánni,
en þó er það nokkrum erfið-
leikum bundið enn að ferja yf-
ir hana. Hinsvegar var fólk
ferjað yfir á ferjustaðnum við
Laugardæli í , allan gærdag;
einnig var þar ferjað nokkuð
af mjólk, sem þó var nær alveg
ógjörlegt.
Þjóðverjar í Brest
leita enn að gefast
upp
London í gærkveldi:
Þýska frjettastofan tilkynti]
í kvöld, að í árás amerískra
sprengjuflugvjela á nágrenni
Weimar s. 1. þriðjudag, hefðu
sprengjur komið niður á fanga-
búðirnar Buchenwald og marg
ir fangar beðið bana. Meðal
þeirra var kommúnistaleiðtog-
inn Ernst Tálmann og Dr.
Rudolf Breitscheid. Tálmann
var fyrrum foringi kommún-
istaflokksins þýska, en Breits-
cheid utanríkismálasjerfræðing
ur þýska jafnaðai'mannaflokks
ins. — Reuter.
London i gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
SEINT í KVÖLD bárust fregnir um það, að Banda-
rj'kjahersveitir væru nú komnar í úthverfi Aachen, hinn-
ar miklu iðnaðarborgar rjett innanvið landamæri Þýska-
lands, og gætu orustur um borgina sjálfa hafist þá og
þegar. — Á landamærum Hollands, þar sem Þjóðverjar
hafa hörfað norðurfvrir Maas-Schelde skurðinn, eru or-
ustur miklar og er mótspyrna Þjóðverja þar feikna hörð.
Hafa þeir nú flutt alt lið sitt frá Albertskurðinum aust-
urfyrir þenna skurð og er talið að þeir muni reyna að
verjast þar í lengstu lög. — Enn hefir verið skorað á
þýska setuliðið í Brest að gefast upp, en það hefir enn
neitað, og geisa götubardagar í borginni.
Næsta leynivopnið
er frostsprengja
Loiidon: Talið er að næsta
hefndarvopn Þjóðverja sje
sprengja., sem innihaldi fljót-
andiloft, sem frysti alt á
200 metra svæði, þar sem hún
kemur niður. Þessi saga var
sögð fregnritara vorum ein-
um í Frakklandi af manni að‘
nafni Georges. breskum að
ætt, sem búið hefir í Frakk-
lándi öll styrjaldarárin. Hann
sagði að S.S.-lipsforingjar ^61111 ÚB GailllO
hefðu fullyrt við sig að fljot-'
andi loft væri í nýjustu
sprengj um Þj óðverja.
—Reuter.
Hlífardeilan leyst
SAMNINGAR tókust í gær-
kvöld milli atvinnurekenda og
Verkamannafjelagsins Hlífar í
Hafnarfirði. Samkvæmt samn-
ingi þessum er kaup hafn-
firskra verkamanna 5 aurum
lægra pr. klukkustund en kaup
reykvískra verkamanna. — Dag
vinna 2.40, í Reykjavík 2.45. —
Skipa- og bryggjuvinna alls-
konar í Hafnarfirði 2.85. Taxti
Dagsbrúnar er þannig: Við ís-
un kr. 2.75. Vinna við kol, sem-
ent, salt og í boxum kr. 2.90.
Álagning á kaup í eftirvinnu
og næturvinnu er hin sama á
báðum stöðum.
Hlífarmenn fá hálfrar klukku
stundar kaffihlje, en í Reykja-
vík fá verkamenn 20 mínútna
kaffihlje.
Við afgreiðslu skipa í Hafn-
arfirði var nú sú breyting, að
ekki þarf undanþágu, þótt unn
ið sje til kl. 10 að kvöldi.
De Gaulle í Lyone
London í gærkveldi:
De Gaulle hershöfðingi kom
til Lyons í dag og var fagnað
af m.jög miklum manngrúa.
Flutti hann ræðu og hlýddu
að sögn 30 þús. manns á hana, j
en hún var flutt á ráðhús-j
torgi borgarinnar. — Reuter. \
flykkjasl til Parísar
Eitt hundrað meðlimir ráð-
gjafarsamkundu De Gaulle
komu loítleiðis til Parísar frá
Algiers í dag. Var það breski
loftflutningaflotinn, sem flutti
þettn fólk.
Meðal þess var kona hins
nýja innanríkisráðh., Tixiers,
Ingold hershöfðingi, sem var
einn af fyrstu hershöfðingj-
unum sem gekk í lið með Dé
Gaulle og Andre Marty, for-
sprakki franskra kommúnista.
Þýsk þorp tekin.
Bandaríkjaherinn fyrsti, sem
kominn er nú innyfir þýsku
landamærin á allmörgum stöð-
um og hefir tekið þar nokkur
þorp. Segja fregnritarar að fólk
í þorpum þeim, sem tekin hafa
verið, sje mjög fjandsamlegt
Ameríkumönnum. Flest er það
sagt hafa hvíta fána meðferðis
og stendur þögult við hlið húsa
garða sinna, er hersveitirnar
fara framhjá.
¥01-0111 ekki hörð.
Vörn Þjóðverja innan þeirra
eigin landamæra er ekki mjög
hörð, nema sumsstaðar, aðal-
lega þar sem stórskotalið Sieg-
friedlínunnar getur dregið til
vígstöðvanna. Annarsstaðar
gera Þjóðverjar mest að því að
reisa hindranir á vegum og
verja þær með vjelbyssum og
skotgrafafallbyssum. — Banda
ríkjajmenn beina stórskotahríð
sinni að virkjum að baki víg-
stöðvanna.
Við landamæri Hollands.
eru nú stórorustur háðar. Bret
ar eru komnir yfir Maas-
Schelde skurðinn á einum stað
og er barist þar af hinní mestu
grimd. Hafa breskar framsveit
ir nú farið yfir hollensku landa
mærin á allmörgum stöðum. —
I dag var tveim miljónum flug
miða með áskorunum um upp-
gjöf varpað að setuliðum Þjóð-
verja í Boulogne, Calais og
Dunquerque, en það hefir ekki
borið neinn árangur svo vitað
sje.
Franski flotinn í Toulon
Fjöldi herskipa úr franska
flotanum sigldi inn á höfnina
í Toulon í dag og voru í fylgdl
Framh. á bls. 6.