Morgunblaðið - 15.09.1944, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagnr 15. sept. 1944,
„Jæja þá“, sagði gamli mað
urinn, þegar þau voru komin
fram í eldhúsið. Hann leit á
Miröndu og deplaði framan í
hana augunum. ,.Það er satt,
að þjer lítið ekki illa út. Gleð- '
ur mig að kynnast yður. Jeg
heiti Francis, John Wakefield
Francis. Þjer hafið sennilega
heyrt mín getið“, bætti hann
við með kímnissvip og kleip
hana í kinnina.
Miranda ætlaði að setja upp
vanþóknunarsvip, en það var
ógjörningur að reiðast við dr.
Francis. Hann var góðhjartað-
ur og göfuglyndur náungi, sem
ætíð var reiðubúinn til þess að
líkna og hjálpa þeim, sem bágt
áttu.
„Það held jeg ekki“, svaraði
hún. „Jeg hefi dvalið svo stutt
an tíma í New York“. En henni
fanst þó, að hún kannaðist við
nafn hans.
„Það er ömurlegt heimili
hjerna“, sagði hann og hristi
höfuðið. „Hjer er ekkert nema
fátækt, vanheilsa og erfiðleik-
ar. Þjer vitið sennilega ekki
mikið um slíka hluti?“ spurði
hann síðan og virti fyrir sjer
sárautlegan kjól hennar.
„Nei“, svaraði Miranda, og
hfollur fór um hana. „Senni-
lega geri jeg það ekki“.
„Jeg myndi selja sál mína
fyrir einn tebolla“, muldraði
læknirinn og tók eldskörung-
inn og skaraði í eldinn. „Jeg á
langa leið fyrir höndum og á
eftir að heimsækja marga
sjúklinga í kvöld. Þjer vitið
sennilega ekki, hvor endinn
snýr upp eða niður á tekatli?"
Hún hikaði. Það var aug-
ljóst, að hann hjelt, að hún væri
hefðarkona, sem alin væri upp
við auð og alls nægtir, og kitl-
aði það dálítið metorðagirnd
hennar, og stúlka, sem þannig
væri upp alin, kynni áreiðan-
lega ekki að laga te.
En gamli maðurinn var
þreytulegur og hún hafði það
á tilfinningunni, að hún kann-
aðist eitthvað við hann, þótt
hún gæti enn ekki komið því
fyrir- sig, hvar hún hefði heyrt
hans getið.
„Látið mig fá þetta“, sagði
hún og tók af honum eldskör-
unginn. Hún náði í handklæði
og batt utan úm sig, til þess að
hlífa silkikjólnum. Eftir dá-
litla stund var farið að sjóða
undir katlinum.
„Þjer eruð ekki eins gagns-
laus og þjer lítið út fyrir, fagra
frú“, sagði læknirinri. „Hjerna
er teið“. Hann dró pakka upp
úr vasa sínum. „Jeg vildi ekki
nota neitt af teinu þeirra — ef-
ast um, að þau hafi nóg handa
sjer“.
Þegar Miranda helti teinu í
bollann hans, mundi hún eft-
ir, hvar hún hafði heyrt hans
getið, Það var síðastliðið vor,
í eldhúsinu heima, þegar Jeff
hafði verið að tala um kóler-
una og Francis lækni. Auðvit-
að var þetta Francis læknir!
Hún settist r.iður. Hún var
undrandi yfir ólgu þeírri, serri
umhugsunin um Jeff kom af
stað i huga hennar.
„Þjer þekkið Jefferson Turn-
er, lækni í Hudson?“ spurði
hún loks.
„Já, auðvitað“, svaraði gamli
maðurinn. ,,En hvernig — æ,
já, jeg gleymdi því, að þið Van
Ryn njónin búið einnig upp við
fljótið. Jeff Turner heimsótti
mig einhverntíma í fyrravor.
Jeg held að jeg hafi aldrei orð-
ið eins hrifinn af manni, við
fyrstu sýn. Hann er prýðis
drengur og ágætur læknir. Jeg
bauð honum góða stöðu hjer í
•New York, en hann hafnaði
henni. Hann kærir sig ekki hót
um peninga“.
„Nei“, svaraði Miranda. Það
var einmitt hin greinilega fyr-
irlitning Jeff á Dragonwyck-
auðnum, sem fyrst hafði or-
sakað andúð hennar á honum.
Alt í einu stóð Francis á fæt-
ur. „Þetta bölvað stríð! Þjer
vitið sennilega ekki, að Jeff er
farinn til Mexíkó? Jeg lái hon-
um það ekki, því að jeg myndi
fara sjálfur, ef þeir gætu not-
að mig. En það er svívirðilegt
að láta drepa slíkan dreng“.
„O-o, ekki ‘hefi jeg mikla
trú á því, að hann verði drep-
inn“, sagði Miranda og brosti.
Reiðisvipur kom á andlit
gamla mannsins. „Hvað vitið
þjer um styrjaldir, frú? Hvað
vitið þjer yfirleitt um lífið?
Þjer og yðar líkar trúið því
ekki, að til sjeu hættur, blóð
og dauði, þegar ykkar eigin
dýrmætu líf eru örugg. — Það
er mjög sennilegt, að Jeff verði
drepinn, því að hann er ósjer-
hlífinn. Hann mun ekki aðeins
berjast á vígvellinum, heldur
og hjúkra þeim sjúku“. Hann
þagnaði, en hjelt síðan áfram,
og var þá rólegri: „Hvers virði
er Jeff yður, frú?“
Miranda leit undan. Hún
hafði starað óttaslegin á gamla
manninn. Jeg veit það ekki,
hugsaði hún. Jeg veit ekki,
hvers virði Jeff er mjer.
„Hann er vinur minn“, sagði
hún loks.
Hún sá hann fyrir sjer,
rautt hárið, grá, fjörleg aug-
un og breiðar herðarnar.
„Já, hann er vinur minn“,
endurtók hún. „Hann hefir
verið manni mínum mjög hjálp
legur og bjargað lífi yngstu
systur minnar“. v,
„Það er eftir honum“, sagði
læknirinn og reis á fætur.
„Jæja, frú — nú verð jeg að
fara. Þjer fyrirgefið, hve ó-
kurteis jeg var við yður áðan.
Svona fallegar stúlkur eiga
raunar ekkert að fá að vita um
ilsku heimsins“. Hann brosti,
kleip hana í kinnina, tók tösku
sína og hjelt af stað.
Miranda reis nú á fætur og
þvoði bcllann. Þegar hún opn-
aði dyrnar inn í dagstofuna
litlu síðar, benti Nikulás henni
að setjast niður, en skifti sjer
ekki frekar af henni. Mennirn-
ir tveir höfðu nú fært stóla
sína að borðinu, en á því stóð
hálftóm brennivínsflaska og
tvö glös. Frú Clemm hafði flutt
Virginiu inn í svefnherbergið
og var þar hjá henni. Frú Ell-
et sat á legubekknum. heldur
óhýr á svip. Mennirnir tveir
skiftu sjer ékki hið minsta af
henni. En illgirnisleg augu
hennar fylgdu með ákafa því,
sem fram fór við borðið, og í
huganum fór hún yfir það, sem
hún ætlaði að segja vinkonum
sínum. „Poe var hreint og beint
mikið drukkinn, góða mín. Jeg
hefi aldrei sjeð neitt hræði-
legra. Hann varð svona þeg-
ar eftir fyrsta glasið. Jeg sá,
að vesalings hr. Van Ryn, sem
er af gamalli aðalsætt, var í
eins miklum vandræðum og
jeg“.
Það var farið að rökkva í
stofunni, en þó var enn nógu
bjart til þess, að Miranda gat
sjeð hina hryggilegu breyt-
ingu, sem orðin var á skáld-
inu. Hendur hans skulfu, neðri
vör hans hjekk máttlaus nið-
-ur og einkennilegur glampi var
í starandi augum hans.
Miranda flýtti sjer að líta
undan. Þótt hún væri óreynd,
sá hún, að þetta var ekki
venjuleg ölvun. Minsti skamt-
ur áfengis verkaði eins og
sterkt eitur á hið óhemju við-
allri sjálfstjórn.
kvæma skáld og svifti það
En Nikulás virtist una sjer
vel. Hann sat með spentar
greipar og starði með kald-
hæðnissvip á manninn, sem sat
fyrir framan hann. Sjálfur
hafði hann aðeins drukkið
hálft glas af víninu.
Poe lyfti glasinu með skjálf-
andi höndum. „Frægð!“ hróp-
aði hann. „Jeg sagðist fyrirlíta
hana. Það var lygi. Jeg tilbið
hana!“ Hann hallaði sjer aftur
á bak og glasið fjell úr hendi
hans, niður á gólfið, og möl-
brotnaði.
Þegar frú Clemm heyrði
hávaðann, kom hún inn í stof-
una. Hún sá þegar í stað, hvern
ig í öllu lá. „Ó, Eddie minn,
hvernig gastu fengið af þjer
að gera þetta, eftir að hafa
gefið mjer loforð þitt!“ hróp-
aði hún og leit afsökunaraug-
um á þá, sem inni voru. Hún
tók flöskuna af borðiriu.
„Taktu hana ekki, gamla
mín“. Poe þreif utan um hand-
legg hennar. „Þetta eru ódá-
insveigar — guðaveigar! Rjettu
mjer hana. Heimska kona —
rjettu mjer flöskuna! Sjerðu
ekki, að hið gullna vín gerir
mig að konungi — guði? Það
vísar mjer veginn til himn-
anna — til hins guðdómlega,
himneska friðar!“
„Já, væni minn“, sagði gamla
konan og strauk yfir enni hans.
„Þetta er úr nýja kvæðinu
þínu, er það ekki? Hvers vegna
lestu það ekki fyrir þau?“ Hún
hjelt flöskunni bak við sig,
opnaði skúffu á borðinu og dró
upp úr henni heilmikið af
handritum.
„Já, gerið það, herra“, sagði
Nikulás og krosslagði fæturna.
„Þjer munduð sýna okkur mik-
inn heiður með því“.
Ef Loftur getur það ekki
— þá hver?
Galdrafuglinn Koko
Æfintýr eftir Anthony Armstrong.
10.
„Ja, þessi er það að minnsta kosti ekki”, hreytti kon-
ungur út úr sjer. „Og þegiðu nú”.
Ráðherrann, sem var heldur óheppinn með allt, sem
hann tók sjer fyrir hendur þessa stundina, steinþagði nú,
en hirðstjórinn las upp langa kafla um: „Basiliskurinn, á
stundum nefndur Kokatrikur”, byrjaði klausan og síðan
kom lýsing, sem átti ekki svo illa við Koko: „andi hans er
sem eldslogar og hver sem í hans augu horfa gerir, verður
í sama svip að steini, og eins allar lifandi verur utan
veslurnar ....”.
„Hvað er vesla?” spurði konungur.
Ráðherrann opnaði munninn og lokaði honum aftur. —
Hann tefldi ekki lengur á tvær hættur með það að gefa
upplýsingar.
„Vesla, Vesla”, tautaði hirðstjórinn hugsandi. „Ætli
það sje ekki uppfinning einhverrar galdrakerlingarinn-
ar”.
Konungurinn náði í skræðu eina mikla, sem bar nafnið
„Dýralíf Sparmaníu, eðlilegt og af göldrum sprottið“. —•
Var bókin samin af miklum náttúrufræðing einum. Kon-
ungi þótti nokkuð fyrir því að vesla skyldi ekki vera til
í efnisskránni, svo hann fletti upp á Basilisk. Þar stóð:
„Sjá Kokatriku”. Þegar konungur hafði flett upp á því
nafni og komst að raun um að þar stóð: „Sjá Basilisk”, þá
kastaði hann bókinni um þveran salinn af mikilli reiði og
skipaði að höfundurinn skyldi handtekinn fyrir landráð
og fábjánahátt.
Svo hjelt hirðstjórinn áfram lestri sínum og komast að
•raun um það, að hægt væri að drepa Basilisk með því, að
láta hana gala nærri honum.
„En við þorum ekki að drepa kvikindið”, hrópaði kon-
ungur mjög reiður. „Og helst megum við enga hana hafa
nærri höllinni”. Svo taláði konungur ekki meira, en fór
að hugsa til keisarans af Granada með lítilli hlýju og enn
minni virðingu.
Honum var að byrja að líða betur af þessum hugs-
Tveir menn hittust á skipi,
kyntu sig og tóku tal saman.
„Eruð þjer einhleypur mað-
ur?“ spurði annar:
„Nei“.
„Eruð þjer þá giftur?“
„Nei, en jeg er farandsali".
★
Flugmaður er að gera ýmis-
konar æfingar í loftinu og eru
farþegarnir orðnir hræddir.
Loks sagði einn þeirra við
flugmanninn:
— Þjer verðið að hafa það
hugfast, að jeg hefi aldrei flog-
ið áður.
— Hvað um það? svaraði
flugmaðurinn. — Jeg hefi held
ur aldrei flogið áður.
★
Læknir (við lítinn snáða:
— Nú ætla jeg að binda um
veika hándlegginn, svo dreng-
irnir í skólanum láti hann ekki
vera fyrir nokkru hnjaski.
Snáðinn: — Viljið þjer þá
I ekki gera svo vel að binda
heldur um hinn handlegginn?
Þjer þekkið ekki drengina í
mínum bekk.
'k
Hefðarkona ein ætlaði á
hljómleika, en varð of sein.
Þegar hún kom að dyrunum,
spurði hún dycavörðinn:
— Hvaða symfóníu er nú ver
ið að leika? !
— Þá níundu, svaraði hann.
— Hamingjan góða, jeg sem
flýtti mjer þó eins og jeg gat.
★
Eiginkonan: — Þetta er ein-
kennilegt. Hjer er verið að aug
lýsa skyrtur, sem engar tölur
ei’u á.
Eiginmaðurinn: — Það er nú
ekkert nýtt fyrir mig. Jeg hefi
altaf verið í tölulausum skyrt-
um frá því að jeg kvæntist.
★
Lítil stúlka kom til mömmu
sinnar og sagði:
— Komdu inn í baðherberg-
ið, það er ókunnugur maður að
kyssa bamfóstruna.
Móðirin fór af stað, en barn-
ið náði henni á miðri leið og
sagði:
— Hæ, fyrsti apríl, mamma.
Það er bara pabbi.
'V
Dómarinn: — Hversu stórt
var sárið, sem þjer særðuð
manninn? Var það eins stórt
og tveggja krónu peningur?
Ákærði: — Nei, svo sem
eins og ein króna sjötíu og
fimm, held jeg.
★
Hún: — Árni, við eigum gift
ingarafmæli í dag, ertu búinn
að gleyma því?
Hann: — Ha, nei, en það er
fyrirgefið.