Morgunblaðið - 16.09.1944, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 16. sept. 1944,
Eræðumir Eggert og Sigvaldi Kaldalóns, í samkvæmi, sem
Iv- 'dið var til heiðurs þeim eftir-hljómleikana.
Ljósm. (Mbl. Jón Sen).
Eggerí Stefánsson
kveður
EGGERT STEF ANSSON
söngvari er á förum til Banda-
ríkjanna. Hann hjelt kveðju-
hljómleika í Iðnó á þriðjudags-
kvöíd, og var húsið fullskipað
áh.eyrendum. Vinir Eggerts og
aðdáendur áttu frumkvæði að
Jþví, að þessir hljómleikar voru
haldnir, en í boði Eggerts var
margt stórmenna viðstatt
þessa sjerstæðu skemtun. Þar
voru m. a.: Forseti sameinaðs
Albingis, sendiherra'r Dana,
Bandaríkjanna og Rússlands,
lögreglustjórinn í Reykjavík og
nokkrir alþingismenn. _
Vilhjálmur Þ. Gíslason skóla-
stjóri las forspjall og mintist
þar hinna fögru lista og benti
á nauðsyn þess að halda þeim
við og efla þær. Skólastjórinn
rr'íntist einnig Eggerts sjerstak-
lega, en þeir eru æskufjelagar
og vinir. Var máli Vilhjálms vel
tekið, enda mælt af viti og
skilningi á Eggerti og hlutverki
því, sem hann hefir tekist á
hendur fyrir land sitt og þjóð.
' Lárus Pálsson las upp’kvæði
<eftir Jónas Hallgrimsson og
Jeysli það af hendi með marg-
rómuðum ágætum.
Ciunnar Sigurgeirsson ljek
nndir önnur lög en þau, sem
voru eftir Kaldalóns. Þar Ijek
Kaldalóns sjálfur, og var það
bæði hrífandi og skemtilegt að
sjá bræðurna þarna saman..
Eggert og Káldalóns hafa unn-
íð rherkilegt starf í þágu ís-
lenskrar menningar, sem lengi
iskal vera munað.
J Kaldalóns hefir samið mörg
fegurstu lögin, sem ‘gerð hafa
verið á íslandi, en Eggert hefir
£ungið þau „inn í“ þjóðina.
. Það er trú mín, að í dag væri
þjóðin fátækari af skílning á
£Ínni eigin músik, og heimur-
inn vissi minna um ísland, ef
Eggert Stefánsson hefði ekki
verið eins og við þekkjum
hann, óþreytandi að kynna lönd
um sínum og heiminum öllum
það, sem við höfum ekki skilið
til fulls ennþá, að grunnur ís-
lenskrar menningar verði að
hvíla á listunum.
Jeg kveð Eggert Stefánsson
í trausti þess, að hann í vænt-
anlegri Bandaríkjaferð vinni nú
eins og altaf áður „íslandi alt“,
og ekki sist nú, þegar draumar
hans hjarta hafa ræst.
L. H.
Virkjagerð Þjóð-
verja á Suður-
Jótiandi
Auk virkjanna á Kongeaa-
línunni eru Þjóðverjar nú að
koma á fót varnarvirkjum við
Husum á gamla Suður-Jót-
landi. Margir Þjóðverjar, bú-
settir í Tönder hafa verið send
ir til að vinna við virhjagerð-
ina.
Sjerhver vinnufær Þjóðverji
er kvaddur til vinnunnar. Þjóð
verjar, sem búsettir eru á Suð
ur-Jótlandi, hafa verið kvadd-
ir á marga fundi, þar sem þýsk
ir hermenn hafa gefið þeim
leiðbeiningar viðvíkjandi virkja
gerðinni. Oflugum stórskota-
liðsstöðvum hefir verið komið
á fót í Husum.
(Skv. danska útvarpinu
hjer).
Ungfrú Betz vann.
London: Ungfrú Pauline Betz
hefir unnið meistaratign í
tennis kvenna í Bandaríkjun-
úm. Þetta er í þriðja skifti í
röð, sem hún hlýtur þessa nafn
bót. Vann hún Margarete Os-
borne 6:3, 8:6.
Meistaramóf Hafn
arfjarðar í frjálsum
iþrólfum
| ■ MEISTARAMÓT Hafnar-
fjarðar í frjálsum íþróttum
hefst í kvöld kl. 7 að Hörðu-
völlum, hinu nýja íþróttasvæði
Fimleikafjelags Hafnarfjarðar,
og mún það standa yfir 1 2—-3
daga. Kepni fer fram í um 14
íþrótlagreinum, bæði í drengja
og karlaflokki.
Er þetta í fýrsta sinn, sem
meistaramót í frjálsum íþrótt-
um fer fram í Hafnarfirði. Þótt
' Hafnfirðingar hafi átt marga
I góða íþróttamenn og marga
sem hafa hlotið sæti í fremstu
j röð íslenskra íþróttamanna, þá
hafa þeir ekki átt því láni að
fagna að geta haldið opinbert
mót í Hafnarfirði, vegna
slæmra aðstæðna, hvað hlaupa
braut og stökkgryfju snertir.
Nú aftur á móti hefir fyrir
forustu Fimleikafjel. Hafnar-
fjarðar, og þó sjerstaklega for-
manns þess, Gísla Sigurðsson-
ar, verið komið upp hlaupa-
braut og slökkgrvfju að Hörðu
völlum. Þetta svæði var vígt
er bæjakepni Hafnarfjarðar og
Vestmannaeyja fór fram.
I þeirri kepni varð Hafnfirð-
ingum sú staðreynd ennþá ljós
ari en áður, að það eru ekki
efnin í íþróttamennina sem
hefir vantað, heldur cru og hafa
það verið aðstæðurnar til þess
að gela æft.
Þólt eigi sje lengra en rúmur
mánuður síðán þetta íþrótta-
svæði var tekið í nolkun, þá
hefir drjúgur hópur ungra og,
efnilegra manna bæst í hóp í-
þrótlamanna bæjarins.
m Vegna þess að flestir þeir,
er taka þátt í þessu móti, eru
nýliðar í íþróttakepnum, hefir
stjórn F. H. beinst fyrir því að
samin hefir verið skrá yfir
bestu árangra Hafnfirskra í-
þróllamanna á undanförnum
árum og þannig fengið yfirlit
yfir Hafnarfjarðarmet, og ætl-
unin með þessu móti er að
reyna að slá sem flest þessara
meta, því of hátt þykir að miða
mark sitt við íslandsmet, nema
í einstaka greinum.
Kept verður bæði í karlfl.
og drengjafl. og verður kept í
eftirtöldum greinum:
60 m. hl. karla, 60 m. hl.
drengja. 80 m. hl. drengja. 100
m. hl. karla. Stangarstökki.
Langstökki. Hástökki. Þrí-
stökki. Kúluvarpi. Kringlu-
kasti. Spjótkasti. Sleggjukasti.
1500 m. hlaupi.
Allir bestu íþróttamenn Hafn
arfjarðar taka þátt í þessari
kepni, þar á meðal má nefna
Oliver Stein, Þorkel Jóhannes-
son, Guðjón Sigurjónsson, Þórð
Guðjónsson og hinn unga og
efnilega dreng, Sigurstein Guð
mundsson.
Allir keppendur, er þegar
hafa skrásett sig í mótið, eru
úr Fimleikafjelagi Hafnarfjarð
ar, en þó hefir heyrst að „Hauk
ar“ ætli að senda nokkra kepp
endur, og er það vel farið, því
aldrei verða of margir kepp-
endur í móti sem þessu.
Er ekki að efa að Hafnfirð-
ingar munu fjölmenna og fylgj
ast vel með móti þessu, því
áhugi almennings fyrir íþrótt-
um er sjerstaklega mikill í
Hafnarfirði. Hf.
Ný stjórnarfrumvörp
NOKKUR ný stjórnarfrum-
vörp hafa komið fram á Alþingi
og verður þeirra getið hjer.
Aburðarverksiniðja.
Lagt er til að ríkið láti reisa
verksmiðjuna og skal hún rekin
sem sjálfseignarstofnun, er lýt-
ur sjerstakri stjórn. Skal verk-
smiðjustjórnin skipuð þremur
mönnum til fjögurra ára 1
senn, þar sem einn er valinn
af Búnaðarfjel. íslands, annar
af stjórn S. í- S. og hinn þriðji
af landbúnaðarráðherra. Fyrsta
stjórn verksmiðjunnar skal á-
kveða hvar hún verði reist og
„annast síðan svo fljótt sem
verða má um byggingu henn-
ar og útbúnað allan, eftir að
fram hefir farið nauðsynlegur
undirbúningur". Ráðherra á-
kveður laun verksmiðjustjórn-
arinnar.
í greinargerð er þess getið,
að fyrir liggi álit hins ameríska
verkfræðings, sem hingað var
fenginn til þess að athuga þetta
mál. Sje nú verið að prenta
álitsgerð hans og verði hún lögð
fyrir þingið. Ekki er í grg. að
neinu leyti getið tilboðs borg-
arstjóra Reykjavrkur, þar sem
lagt var til að Reykjavíkurbær
og ríkið bygðu verksmiðjuna í
gameiningu, en tilboð borgar-
stjóra bygðist á áliti og tillögu
Ásgeirs Þorsteinssonar, verk-
fræðings. Hugmynd hans var
sú, að nota rafmagn frá Sog-
inu að næturlagi og tryggja
v^rksmiðjunni þannig ódýrt raf
magn, en slíkar verksmiðjur
þurfa mjög mikið rafmagn.
Stjórnin ællast til að ríkið
leggi verksmiðjunni til nægi-
lega orku til vinslunnar, ann-
að hvort með byggingu orku-
vers eða á annan hátt. Stærð
verksmiðjunnar skal miðast við
rúml. 5 þús. smál. ársfram-
leiðslu, miðað við innihald
20%% köfnunarefnis.
Engar upplýsingar eru 1 grg.
um byggingarkostnað slíkrar
verksmiðju.
Skipulag á fólksflutningum/
með bifreiðum. ,
Hjer eru endurskoðuð lögin
frá 1935 og lagt til að nokkrar
breytingar verði gerðár. Þann-
ig er lagt til, að sjerleyfishafar
kjósi nú tvo (í stað þriggja) í
nefnd þá, sem gerir tillögur um
fyrirkomulag sjerleyfa. Veita
skaí að jafnaði eitt sjerleyfi á
hverri sjerleyfisleið. Unnið skal
að því, að bygð verði ein af-
greiðslustöð fyrir allar sjer-
leyfisbifreiðar og gangi sjer-
leyfisgjaldið til þessara fram-
kvæmda. Er einkum talið þörf
slíkrar afgreiðslustöðvar í
Rvík.
Bcitumál.
I jan. 1943 var samþ. þings-
ál., þar sem skorað var á rík-
isstjórnina að undirbúa þetta
mál. Er í frv. lagt til að 5
manna nefnd hafi umsjón þess
ara mála, einn skipaður af ráð-
herra og hinir eftir tilnefningu
þessara aðilja: Fiskifjel. ís-
lands, Alþýðusambandi Is-
lands, S. í. S. og Sölumiðstöð
hraðfrystihúsa. Beilunefnd skal
fylgjast með birgðum á hverj-
um tíma og beita sjer fyrir að
til sje nægileg beita á hverjum
stað. Nefndin hefir og heimild
lil að efna til frystingar á beitu, manna.
ef skortur á þeirri vöru er fyr-
irsjáanlegur. Meta skal alla
frysla beitu, sem höfð er til
sölu. Einnig er nefndinni heim
ilað að setja hámarksverð á
frosna beitu.
Horðmenn varaðir
við að ferðasf við
sfrendur Noregs
Frá norska
1) 1 a. ð a ful-11 rú anu ni.
NÝLEGA var lesið upp í
útvarpi frá London aðvörun.
frá yfirherstjórninni norsku!
viðvíkjandi siglingahættunní
við Noregsstrendur,. 1 aðvör-i
uninni segir m. a. svo:
„I október beindi norská
stjórnin í London alvarlegrí
aðvörun til norsku þjóðarinn
ar um að ferðast ekki upp við1
strendur landsins, nema því
aðeins • að ferðalagið væri
nauðsynlegt, vegna þess að
slíkt væri hættulégt á stríðs-
tímum. I þessari aðvörun vag
sagt, að flest skipin, sem'
sökkt hefði verið við strendup
Noregs, hefðu verið' þýsk'
flutningaskip, en komið hefðí
þó fyrir, að skipum með norsk
um farþegum hefði verið'
sökkt. Norska stjórnin harm-<
ar mjög, að norskir borgaraH
hafa farist á þennan hátt.
í þessari aðvörun var á-
hersla á það lögð, að það liefðij
mikla þýðingu fyrir Þjóð-<
verja að halda uppi siglingunf
við strendur Noregs, en það:
væri einnig nauðsynlegt fyrir,
bandamenn að hindra þessar;
siglingar, og þess vegna yrðu!
þeir að halda uppi árásum áJ
skip óvinanna, hvar sem. þatt
verða á vegi þeirra. Það vaU
einnig tekið fram í aðvörun-
inni, að Þjóðverjar reyndu!
oft að dulþúa herflutninga-
skip sín sem farþegaskip eðá
verslunarskip. Þótt flugmenn’
bandámanna gerðu alt, sem í
þeirra valdi stæði, til þess að
norskir borgarar yrðu ekkí
fyrir tjóhi, gætu þeir ekki á-
valt greint milli herflutninga-
skipa og venjulegra verslunar-
skipa.
Það sem sagt var 1941, eá
enn í fullu gildi, og það því
fremur sem nú er farið að
kreppa að óvinunum* ‘.
Vestur-
vígstöðvarnar
Framh. af 1. síðu.
íns sje enn ekki kominn þang-
að.
Allt kyrrt við Ermarsuncl.
Svo virðist af frjettum, sem
Þjóðverjar haldi enn öllu svæð
inu umhverfis hafnarborgirnar
Boulegne, Calais og Dunquer-
que. Ekki hefir verið getið um
mikla bardaga á þeim slóðum
í dag. — Einnig verjast Þjóð-
verjar enn af hörku í Brest,
Lorient og St. Nazaire og stend
ur borgin Brest nú í björtu
báli eftir loftárásir banda-