Morgunblaðið - 14.11.1944, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 14. nóv. 1944
MORGUNBLAÐIÐ
5
niiiMiiiiiuiiiiiMimiiiiiiiMiiiiiiiiiiiitiitiiiiiiiitmnm
| Ford |
j| farþegabíll model 1936 E
fj er til sölu og sýnis í Hafn- =
S arstr. 7 eftir hádegi í dag. i
I I
eiiiiiiiiiminiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiimitiiiiiiiiiiiiM
yjiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiHiinffliiiMninniiiiiiiinmiiiiii
| Stúlka |
= óskast til aðstoðar á fá- i
= ment heimili fyrri hluta §
g dags. Getur fengið ljetta 1
S atvinnu seinni hluta dags- =
H ins. Húsnæði fylgir ekki. B
§} Upplýsingar í síma 1602. s
íiiiiiiiiiHiiiiiinnimiiiiiiiMiimiiiiiiiimiiiiiiiiMimul
tuuilliíjiimiimmifimimiimmimimHmuuuiiuu'"
Siðprúð
| Stúlka 1
3 með gagnfræðapróf óskar =
= eftir góðri atvinnu 1. des- §
H ember, helst á skrifstofu 1
H eða við búðarstörf. Fæði i
§ og húsnæði æskilegt. Til- §
g boð merkt „19 — 555“ =
3 sendist blaðinu.
■luiiiiiiimiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiHi
I
iiiiimimiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiminnm
| Unglingsstúlka (
3 eða tepla, óskast á gott §
H heimili til að gæta tveggja 1
= ára telpu. Önnur stúlka §
S fyrir og sjer herbergi fyr- §
H ir hvora.
= Uppl. í síma 5267.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiitiiniiiiuiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiir
Tvær
| Haglabyssur
|| nr. 12 til sölu ásamt 200 I
3 skotum. Uppl. í Höfðaborg |
20 eftir kl. 5. =
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiniiiiiitiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiifi
iMiimiiiiiimiiuiiiiiimmummimmmmimmmmu
Vtatrósakjólar
I VeJ. VJL
Hræhslumáí og hrunstefna
SUMIR þeir. valdamenn, sem
ráðið hafa íyrir málum þjóo-
ar vorrar á undanförnum ár-.
um, flytja varla svo ræðu, og
skrifa varla svo grein síðuslu
árin, að ekki sje þar að heyra
og sjá sama sóninn um atvinnu
leysi, vandræði og fjárhrun,
sem bíði Islendinga við næstu
fótmál.
Hermann Jónason og Björn
þetta hrunstefnutal? Um það er
í stuttu máli það að segja, að
óvissan í því efni er álíka mik-
il eins og t. d. um það, hvort
við fáum núna harðan vetur og
ísavor eða góða tíð. Við lifum
á svo miklum umróts- og breyt
ingatímum, að við getum ekk-
ert um það sagt fyrirfram, hvað
við tekur næsta misseri eða
næstu ár. Okkar litla þjóð hefir
Olafsson hafa gengið einna best | ekki að neinu verulegu leyti á-
fram við þetta predikarastarf | hrif á heimsviðburði. Hvenær
þó fleiri grípi annað kastið á I stríðið endar. Hvernig friðar-
sömu strengjum. Eiginlega ætti ' samningarnir verða. Hvaða fjár
þétta að vera komið fyrir ; málastefna verður ofan á hjá
löngu, ef allar hrakspár þeirra st.órveldunum o. s. frv., eru alt
hrunstefnumanna hefðu vérið atriði sem. við ráðum ekki við.
rjettar.
En það eru einmitt þessi atriði,
Nú þegar meiri hluti Alþing sem valda mestu um það, hvort
is hefir leyft sjer að mynda rík-
isstjórn sem byggir á björtum
j okkar þjóð fær yfir sig hrun
og örðugleika eða losnar við
vonum og vill koma í veg fyr- Það. Engin stjórn, jafnvel ekki
ii' að spádómarnir verði að veru Hermann, getur ráðið við það
leika, þá hefir hræðslusöngur hjer á landi, hvað ofan á verð-
hrunsteínumanna fengið nýjan ur í þessu efni.
þrótt. | Ef að gífurlegt verðfall kem
Fram að þessu hefir starf- ur á allar okkar afurðir, ef harð
semi þeirra haft þau einu á- j indi verða í landinu, ef fisk-
hrif, að gera fólkið óttaslegið. , veiðin eða síldveiðin bregst o.
Sá ótti hefir eðlilega verkað á s- frv„ þá kemur auðvitað hrun
þá leið. að mikill hluti lýðsins
og auðvitað sá sem trúað hefir
hrakspánum, hugsar þannig að
nú sje best ,,að lifa flott og
lifa vel“, ,,og láta bara fljúga“.
Þeir, sem taka það trúanlegt,
og vandræði, hvernig sem land
inu væri stjórnað. En til þessa
eru ekki svo miklar líkur nú
venju fremur. Harðindi og
eiðileysi getur altaf af höndum
borið. Um það veit enginn fyr-
að fordæmingin sje á næstu I irfram. Jafnvel þó að hrun-
grösum, vilja eðlilega njóta j stefnumenn óskuðu eftir því,
lífsins .þann stutta tíma sem ~
þess er kostur. Ef að pening-
arnir verða einskis virði, þá er
um að gera að eyða þeim áð-
ur. Ef að atvinnuleysi er fyr-
ir dyrum, þá er líka sjálfsögð
sú viðleitni þeirra
slíku, að heimta sem
fá þeir þár um engu ráðið.
Um verðfallið er það að
segja, að líkurnar mæla fremur |
gegn því en með. Mjög mikið ,
af síld og síldarvörum er hægt |
að selja fyrir álitlegt verð og
sem trúa Það bendir ekki á verðhrun.
hæst Flestar okkar vörur eru mat-
j-oii i
S Vesturgötu 3. =
§IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIlllllllllllllllllllIjllllll!llllll
IHIIMIIIIIIIIIIIIIIHIIIinilHHimHIHIIUnM'IlllllimilHI
kaup og mest fríðindi á meðan ' væli og nú er óvenjulega mik-
atvinnan er nóg. j iif matvælaskortur í okkar ná-
Það er því víst, ef að þessir grannalöndum og annarsstað-
hrunspámenn hafa ætlað að ar * heiminum. Þó að stríðinu
gera gott, þá hefir það orðið yrði lokið á þessum vetri. sem
þvert á móti. Tjónið sem þegar , engar líkur eru fyrir sem stend
hefir leitt af starfsemi þeirra | UL Þa er ais ekki víst að verð-
er óútreiknanlegt og ef þeir faii komi svo fljótt. Reynslan
halda áfram á sömu braut, jfra síðasta stríði var sú, að
munu þeir geta bætt við drjúg j verðhækkunin varð mest í
um skerf. » stríðslok.
;Það kann að vera, að þeir ] Að Bretar neita að fram-
sem illa spá, trúi því sjálfir að lengja-fisksölusamninginn, telja
spádómarnir rætist og vissu- j marSir iiis vita, enda liggur við
lega væri hægt að láta þá ræt- , að sumir hrunslefnumenn fagni
ast. En þess ber líka að geta, að Þeim tíðindum,
annað sjónarmið mun líka vera I þetta þýði nokkuð
með í spilinu og það er valda- verulegt verðfalt, er þó eng-
Trippa og folaldakjöt,
frampartar 2.40, læri 3.40,
í heilum skrokkum 3.00.
I REYKHU&TÐ f
1 Grettisgötu 50 B. Sími 4467. I
W *
dlllliiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiinuiiiiiiiiiiiHiHiiiiiii
iiiiHiHimiiiHiMiimniiiiuiiiiiiimiiniiiimiiiiiiiMiiiii
£ =
|Borðmottumarl
margeftirspurðu
komnar aftur.
I VeJ. f]oua |
3 Barónsstíg 27. Sími 4519. s
1 I
MWUHHUUIUHIIIIIMlHIHUimillllMUHmUllllIllUUU
þráin.
an veginn víst. Verði -fiskurinn
Þegar rætt var um það, einu a frjálsum markaði, fer verðið
sinni í haust eftir samþykt í eftir því, hve þörfin skapar
þingflokki Sjálfstæðismanna að mikla eftirspurn. Þó að Bretar
rnynda samvinnustjórn hinna I hyrji eitthvað á fiskveiðum, þá
stærstu þingflokka einna ef Þýðir það ekki minni fiskþörf
eigi tækist allra samstarf, þá en verið hefir, því undanfarna
fengu samningamenn Sjálfstæð . mánuði hefir því fólki fiölgað
ismanna svarið tafarlaust hjá!um miljónir og aftur miljónir,
formanni Framsóknarflokksins ’ sem hinar sameinuðu þjóðir
landsins og engin innlend borg
arstyrjöld sje í gangi.
Nú er það svo að það sem
hrakspámenn og hrunstefnu-
vinir benda alment á, er kaup-
gjald og laun, sem orðið er
hærra en atvinnuvegir lands-
ins þola. I því efni hafa þeir
á rjettu að standa. Að minsta
kosti er þetta svo á ýmsum svið
um. En með hverjum hætti er
unt að fá breytingu á þessu?
Areiðanlega ekki nema með
harðvítugri baráttu.
Að fara út í hana núna er ekki
hyggilegt, enda er núverandi
samvinnustjórn byggð á því að
forðast það. Þar liggur aðal á-
greiningurinn við stjórnarand-
stæðinga og hrunstefnumenn.
Aður en farið er út í baráttu
♦
fyrir kauplækkun, verður að
þrautreyna, hvað hægt er að
bæta fyrir okkar atvinnuveg-
um, svo að þeir þoli óbreytt
kaupgjald. Þegar fengist hefir
reynsla á þessu í fjelagi við full
trúa verkamanna, þá er fyrst
tími til þess kominn að lækka
kaup, ef með þarf sem líklegt
er að verði. Ef atvinnurekend-
ur og aðrar stjettir hafa frjáls
mannleg, sanngjörn og vinsam-
leg skipti við verkafólkið og
fulltrúa þess, þá á það ekki að
kosta illvíga baráttu að lækka
kaupgjald, ef reynslan sýnir að
það er óumflýjanlegt. Verka-
fólkið hefir upp og ofan sömu
greind og aðrir menn og á að
geta samið um þær ráðstafanir
sem nauðsynlegar eru alveg
eins þó að þær gangi í þá átt
að eigih stundarhagur verði í
bili að víkja fyrir alþjóðar
nauðsyn.
Sá höfuðmun.ur er á hugsun
arhætti stjórnarliða og hrun-
stefnumanna að þessu leyti að
hinir íyrri vilja fara friðsam-
legar leiðir til lausnar vanda-
málum tíl ítrustu marka, en
hinir síðari vilja taka upp
harðvítuga baráttu nú þegar,
hvað sem hún kostar. Þeir trúa
J?ví að fordæmingin sje alveg
við næstu fótmál og til að forð
ast hana verði tafarlaust að
berjast upp á líf og dauða við
alla sem ekki vilja hlýða, hvort
það eru verkamenn eða aðrar
stjettir. Aðrir vilja láta rólega
skynsemi ráða. Hinir miða við
hræðslu og hrakspár.
J. P.
lllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM'IIIIHIIHIIIllllllllll
og það var: ,,Þetía er ekki tíma
bært“. Við vissum, hvað á bak
þurfa að sjá fyrir fæði.
• Hvað sem nú Öllu þessu líð-
við lá. Hrunið átti að koma ! ur °g marSf af;Því er auðvitað
fyrst. 11 óvissu, þá er það víst og á-
Síðar kom í ljós að svarið reiðanlegt að síður og síðar er
hefði ekki verið orðað við
flesta þingmenn Framsóknar.
A fundum, sem halánir hafa
verið síðustu vikurnar, hefir
ein aðalkenningin verið þessi
hjá sumum fulltrúum Fram-
sóknarmanna: Bráðum kemur
fjármálahrun yfir landið og þá
verðum við að.taka við stjórn-
inni. „Okkur einum er hægt að
treysta þá“.
Hvað er svo hið rjetta um
hæt.ta á hruni í okkar landi
ef við getum haft friðsamlegt
stjórnarfar, vinnufrið og sem
minstar breytingar frá því sem
er.
★
VONIN um að við gétum
haft áhrif á þeim ráðstefnum
sem undirbúa hinn komandi
frið er líka alveg bundin við
það, að sem allra flestir íslend
ingar standi saman um stjórn
HAPPIHtÆTTI
V.R
Ferð fyrir 2
á fljótandi hóteli fyrir
aðeins -5 krónur
ef hepnin er með.
llllIllliIIIIIinillIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIlllllHIIHHIII
í Kirkjunesi
Frá norska blaða-
fulltrúanum.
Á LAUGARDAGINN var
flutti Trj'gve Lie utanríkisráð-
herra Norðmanna ávarp til
norsku þjóðarinnar gegnum
útvarp í Moskva.
Tilkynti hann þar, að nú i
fyrsta sinn síðan sumarið 1940
stæðu norskar hersveitir á
norskri grund og tækju þátt
í styrjöldinni þar.
xRáðherrarnir norsku fóru á
sunnudaginn frá Moskva.
I útvarpsræðu sinni sagðí
Trygve Lie m. a.. að hann htfði
ekki farið til Moskva til að
jafna nein deilumál milli Norð
manna og Rússa, því þau væra
engin. Sagði hann, að Norð-
mönnum væri nauðsynleg góð
vinátt^ við Rússa, bæði nú og
í framtíðinni.
I Kirkjunesi.
Áður en þýski herinn yfir-
gaf Kirkjunes í Finnmörku,
eyðilögðu Þjóðverjar 90c/o af
öllum húsum í bænum.
Norsk og rússnesk yfirvöld
hjálpa nú íbúunum til þess að
fá einhver skýli. Eru reist tjöld
og hrófað upp torfkofum fyrir
íbúanna, sem eftir eru í bænura
Ljeleg verður þar veturvisti'n.
Almenningur hefir fengið mat-
björg og læknislyf eftir þörf-
um.
Þjóðverjar halda áfram ejrð-
ingarstarfi sínu. Þorp eitt ná-
lægt Kirkjunesi jöfnuðu þeir
við jörðu, nema hvað 3 húa
fengu að standa. og rafstöðin.
En 500 kg. sprengju höfðu þeir
sett undir stöðina, er reyndist
óvirk, þegar til átti að taka,
sem betur fór.
Hammerfest.
!• Hammerfest hafa Þjóðverj-
ar nú um hrið unnið kappsam-
lega að því að eyða bænum. Er
þar hver bygging af annari
sprengd, og hvílir þungur
reykjarmökkur að staðaldri
yfir Hammerfest.
Þjóðverjar safna
ökutækjum.
Síðustu mánuði hafa Þjóð-
verjar í Noregi unnið mark-
vist að því að taka í sínar
hendur alla bíla og bifhjól frá
Norðmönnum. Safna þeir öll-
um slíkum ökutækjum nálægt
fjölförnum vegum, og slá upp
öflugum gaddavírsgirðingum
utanum þessa geymslustaði. En
stranglega er þess gætt, að eng
inn geti nálgast geymslur þess-
ar.
Talið er. að þetta sje gert
vegna þess. að Þjóðevrjar hafi
lært það í Frakklandi, að al-
menningur gat þar veitt herj-
um bandamanna álitlegan
stuðning með því að lána þeim
ökutæki.
Hroðafregnir frá
Friðriksstað.
I Friðriksstað hafa gerst þeir
atburðir, sem gengið hafa al-
H | veg fram af borgurum bæjar-
H! ins. Eru þeir þó, sem aðrir
H Norðmenn, orðnir ýmsu vanir.
h | Að kvöldi þess 23. okt. var
= velmetinn borgari einn, Hafs-
Pramh. á 6. síðu.