Morgunblaðið - 25.11.1944, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 25. nóv. 1944.
nttbfittófr
Utg.: H.Í. Arvakur, Reykjavík
Fraxnkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar:
Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arni Óla
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsia,
Austiu'strseti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald: kr. 7.00 á mánuði innaniands,
kr. 10.00 utanlands
í lausasðlu 40 aurs eintakið, 50 aura með Lesbðk.
Göngum heilir til verks
ÞEIR ERU EKKI öfundsverðir Framsóknarmenn um
þessar mundir. Þeim var ljóst, eins og öllum öðrum, að
heitasta ósk þjóðarinnar á þessum viðsjárs tímum var,
að takast mætti að koma á allsherjar stjórnmálafriði í
landinu. Þetta var það, sem þjóðin þráði framar öllu
öðru.
Vafalaust var það vitundin um þenna eindregna þjóðar-
vilja sem olli því, að Framsóknarmenn tóku um skeið
þátt í viðræðunum um myndun fjögurra flokka stjórnar.
En þeir gengu aldrei heilir þar til verks. Þeir tóku þátt
í viðræðunum aðeins til að sýnast, en voru frá upphafi
staðráðnir í að láta samstarfið ekki takast. Hinsvegar
ætluðust Framsóknarmenn til að fjögurra flokka sam-
starfið strandaði á sósíalistum en ekki þeim sjálfum. En
þetta fór þó á annan veg, sem kunnugt er, því að það var
formaður þingflokks Framsóknar, Eysteinn .Jónsson, sem
sleit þessum viðræðum.
★
Stjórnmálasaga síðustu tveggja ára er sjerstaklega lær-
dómsrík. Hún sannar eins skilmerkilega og frekast verð-
ur á kosið, að það er einmitt Framsóknarflokkurinn, sem
hefir verið friðarspillirinn.
Svo sem kunnugt er tók það liðlega 100 vikur að koma
á fót þingræðisstjórn í landinu. Af þessum langa tíma fór
97^ vika í árangurslausa tilraun til stjórnarmyndunar,
og það eftirtektarverða er, að þá átti Framsóknarflokk-
urinn að vera með í stjórninni. En þegar Framsókn er
komin út úr spilinu, tekur það aðeins 21/-* viku að mynda
þingræðisstjórn!
Við skulum ekki halda, að það sje tilviljun ein, sem
þessu hefir ráðíð. Hið sanna er, að Framsókn ætlaði að
koma því til leiðar, að engin þingræðisstjórn yrði mynd-
uð alt kjörtímabilið út. Tækist hinsvegar ekki að koma
í veg fyrir myndun þingræðisstjórnar, skyldi reynt að
sjá svo um, að sú stjórn yrði það veik,*að hún megnaði
ekki að koma neinum umbótamálum fram, sbr. ofurkapp-
ið sem á það var lagt, að endurnýja utanþingsstjórn dr.
Björns Þórðarsonar.
Öll þessi framkoma FranTsóknar sýnir hið taumlausa
ábyrgðarleysi, sem ráðið hefir hjá þessum flokki á mestu
alvörutímum, sem yfir þjóð vora hafa komið.
★
Þjóðin þráði allsherjar einingu og samstarf. Framsókn
rauf eininguna, og nú er hún komin í stjórnarandstöðu.
Enginn þarf að halda, að þegnskapurinn sitji í fyrir-
rúmi hjá stjórnarandstöðunni, og því síður að þar gæti
drengskapar.
Þjóðin hefir nú kynt sjer stefnuskrá ríkisstjórnarinnar.
Þar hefir verið gengið hreint til verks og öll gögn lögð
á borðið. Þetta setti Framsóknarmenn í óþægilega úlfa-
kreppu, því að þeir höfðu sagt svo margt um stjórnar-
samvinnuna og samninginn sem um hana var gerður, er
enga stoð átti í veruleikanum. Og nú standa þeir sem
ósannindamenn frammi fyrir þjóðinni.
★
Þjóðin fagnaði komu ríki^stjórnarinnar. Hún fagnaði
því, að þingræðisstjórn var mynduð, eftir nál. tveggja
ára villugöngu. Og hún fagnaði málefnagrundvelli stjórn-
arinnar sem stórhuga og djarfri tilraun til þess að búa
þannig í haginn fyrir framtíðina, að allir landsmenn geti
haft nóg að starfa og að þjóðinni verði lyft á hærra menn-
ingarstig.
Stjómarandstaðan spáir engu góðu um íramtíðina. Og
það er áreiðanlega ekki ósk hennar að vel fari. Hún mun
reyna af öllum mætti að spilla framgangi góðra mála og
koma óeiningu í stjórnarliðið.
Vafalaust verða margir erfiðleikar á vegi ríkisstjórnar-
innar. En ef stjórnarflokkarnir ganga heilir til verks og
éinsetja sjer að starfa að heill og velferð alþjóðar, mun
sánnast, að samstarf þeirra verður til gæfu og gengis
hinni íslensku þjóð.
Haustþing l)m-
dæmisstúkunnar
UMDÆMISSTÚKA Suður-
lands háði hið árlega haust-
þing sitt hjer í Reykjavík dag
ana 18. og 19. þ. mán. Sóttu
þingið um 90 fulltrúar frá 17
undirstúkum, 4 barnastúkum
og 2 þingstúkum, og auk þess
margir gestir.
I Upphaíi þingsins tóku 8
undæmisstigið og síðan gaf
Ut. Jón Gunnlaugsson skýrslu
um störf framkvæmdanefndar
innar í sumar. Hafa flestar
stúkur í umdæininu verið
heimsóttar, útbreiðslufundir
verið haldnir og stofnaðar 2
nýjar stúkur í Árnessýslu og
Þingstúka Rangárvallasýslu.
Á sunnuaginn flutti síra
Árelíus Níelsson á Eyrarbakka
mjög athyglisvert erindi á
þinginu um skemtanalíf í
landinu.
Ileiðursfjelagar Umdæmis-
stúkunnar voru kosnir: Guð-
geir Jónsson og kona hans frú
Guðrún Sigurðardóttir, Jóni
Ilelgason prentsmiðjueigandi
og Pjetur Eyvindsson trjesmið
ur. Hafa þau öll verið í Regl-
unni síðan um og fyrir alda-
mót og starfað mikið fyrir
hana.
Margar ályktanir voru gerðí
ar á þinginu, og þar á meðal
voru þessar tillögur samþykt-
ar:
1. Umdæmisþingið telur að
áfengisneysla landsmanna sje
orðin slíkt þjóðarböl,, voði
fyrir uppvaxandi kynslóð og
siðferði þjóðarinnar, og van-
sæmd öllu samkvæmis- og fje-
lagslífi í landinu, að ekki
verði við slíkt unað. Telur
þingið brýna þörf þess, að
fundin verði hið bráðasta ein
hver markviss leið til virbóta
þessum þjóðar ósóma og voða.
Þingið skorar því á forystu-
krafta bindindismálanna í
landinu, og jafnfram á þing
og stjórn landsins, að hefjast
handa hið bráðasta með ein-
hverjar þær aðgerðir, er komi
að verulegum notum, en telur
þó, að alger lokun áfengis-
verslunarinnar sje hin eina
fullnægjandi lausn.
2. Haustþing Umdæmis-
stúkunnar nr. 1. háð í Reykja-
vík 18. og 19. nóv. 1944. skor-
ar á ríkisstjórnina að gera nú
þegar ráðstafanir til þess að
lögin um hjeraðsbönn geti
komið til framkvæmda ,sem
allrja fyrst.
3. Umdæmisþingið skorar á
stjórnir stjórnmálaflokka, í-
þróttafjelaga og annara fje
laga, að vera vel á verði um
að á skemtunum, sem haldnar
eru á þeirra ábyrgð, eigi vín-
veitingar ekki stað og ölvuð-
um mönnum ekki leyft að
taka þátt í skemtunum þeirra.
Rússar vilja rúmenska
olíu.
London: Fregnir frá góðum
heimildum herma, að Rússar
sjeu nú að leitast við að kaupa
alla þá hluta, sem erlendir
mgnn eiga í olíulindum Rúm-
eníu. Einnig virðíst svo, sem
Rússar hafi augastað á olíulind
unum í pólsku-Galizíu.
Slysahættan á
götunum.
HÖRMULEGT er að heyra um
slys litla drengsins, sem varð fyr
ir bílnum í fyrradag og dó. Litli
drengurinn var að renna sjer á
sleða á akbrautinni, það varð
hans bani.
Slysahættan er alsstaðar, og
ekki síst nú, er hált er á öllum
akbrautum og bifreiðarstjórar
eiga bágt með að stöðva farar-
tæki sín skyndilega, jafnvel þó
þau sjeu búin öllum Öryggistækj
um. Fólk fer aldrei nógu varlega
á götunum. Börnin eru látin leika
sjer á sleðum á umferðargötum.
Og áður en varir, skeður hrylli-
legt slys.
Það er hart að þurfa að reka
börnin af götunni með sleðanna
sína, þar sem ekki er hægt að
benda þeim á aðra staði til að
leika sjer á. En það verður að
gerast með harðri hendi.
©
Þar sem sleðaferðir
eru leyfðar.
SLEÐAFERÐIR barna eru
leyfðar á nokkrum götum hjer í
bænum og þá girt fyrir þær og
umferð öll bönnuð. En það er
ekki ætíð, sem ökumenn fara eft
ir settum reglum um, að aka ekki
eftir þessum götum. Ef þeir finna
einhverja smugu, sem þeir koma
farartæki sínu, þrengja þeir sjer
þar með bíla sína. Þetta er stór-
hættulegt og vítavert athæfi.
Ættu þeir nienn, sem gera sjer
léik áð þessu, að verá látnir sæta
ábyrgð fyrir gáleysi sitt og ó-
hlýðni við settar reglur.
um okkar einkar vel. Verður
skemtilegt að fylgjast með þróun
þessa holla og fjöruga leiks hjer
hjá okkur. Erlendis er hann mjög
vinsæll.
Því miður er veðrátta svo ó-
viss og óstöðug, einkum hjer
sunnan lands, að jafnvel geta lið
ið heilir vetrar án þess að skauta
svell komi að gagni.
Skautahöll.
EKKERT hefir heyrst frekar
um skautahallirnar, sem voru
ráðgerðar hjer um árið og mikið
veður vár gert út af. Sennilegt
að áhugamenn um þau mál hafi
ekki getað lagt í þann kostnað,
sem slík mannvirki myndu
hafa í för með sjer, eða það hafa
verið erfiðleikar af ófriðarástæð
um, sem dregið hafa úr fram-
kvæmdum, En kanske yexða
reistar hjer skautahallir eftir
stríð. Þá mun hefjast. blómaöld
fyrir skautaíþróttina.
Ný uppástunga um
skautasvell.
Á ÐÖGUNUM var að því vik-
ið hjer í dálkunum, að erfiðleik-
ar væru á, að halda góðu skauta-
svelli á Tjörninni vegna þess að
ekki fengist vatn til að sprauta
á svellið. Nú hefir Þorst. Einars-
son Holtsgötu 37 skrifað mjer
um þetta mál og kemur hann
með uppástungu í þessu máli,
sem ætti að geta komið að gagni
fyrir skautafólkið. Hann stingur
upp á þvi, að Skautafjelagið fái
vatnsdælu og dælt verði vatni úr
Tjörninni sjálfri á svellið. ■— Já,
því ekki það?
Forðumst sjálfráðu
slysin.
ÞAÐ VAR Slysavarnafjelagið,
að mig minnir, sem birti eftirfar
andi áminningu hvað eftir ann-
að: „Forðist sjálfráðu slysin“. —
Það er sannarlega ekki vanþörf
að minna fólk á þetta. Hvað eftir
annað verða „sjálfráð slys“. Oft
með nákvæmlega sama hætti.
Það er eins og fólk læri aldrei
nóg af reynslunni í þessum efn-
um. Eitt nærtækasta dæmið er
um eldsvoðana, sem urðu hvað
eftir annað á tiltölulega skömm-
um tíma, með þeim hætti að olíu
var hellt í glóð í eldavjelum.
Slysahætturnar eru á hverju
strái og menn vara aldrei of var-
lega.
•
Jólaannir.
ÞEIR, sem eru hygnir eru farnir
að hugsa til jólanna og undirbúa
sig undir hátíðina að ýmsu leyti.
Verslanir bæjarins eru þegar
farnar að draga fram jólavarn-
inginn og sýna hann. Það er held
ur ekki nema mánuður til jóla
og sá mánuður líður áður en var
ir hjá flestum. Svo stendur á að
þessu sinni, að aðfangadag ber
upp á sunnudag og verður þá
gamlársdagur einnig á sunnudag.
Það er góð regla, að hugsa
snemma til hátíðarinnar og
kaupa snemma jólagjafirnar og
annað, sem þarf til jólanna. Ekki
missir sá er fyrstur fær, segir
spaklegt máltæki.
©
Ný íþrótt í upp-
siglingu.
NÝ ÍÞRÓTT virðist vera í upp
siglingu hjer í bænum. Svo að
segja daglega birta blöðin fregn-
ir um ný fjelög, sem hafa tekið
íshockey á starfsskrá sína. Mik-
ill áhugi mun vera ríkjandi fyr-
ir þessari íþrótt. Ef til vill ér
hjer í uppsiglingu ný vetrar-
íþrótt, sem hentar íþróttamönn-
Nýtt sklp kom
í gær
1 GÆR konr hingað til
Reykjavíkur nýtt skiþ fra
Bándaríkjunum.
Skip þetta er eign þeirra
fjelaga Valdimars Björnssöii-
ar, útgerðarmanns í Keflavík
og Ilallgríms Oddssonar, út-
gerðarmanUs í Reykjavík,
Skipið er smíðað í Banda-
ríkjunum, eftir íslenskri teikn
ingu. Frá Bandaríkjunum var
skipinu siglt af íslenskri á-
liöfn, voru þessjr menn á skip
inu: Magnús I Iöskuldsson,
skipstjóri, Valdimar Björns-
son, eigandi þess, Markús Sig
urjónsson, stýrimaður, Tomas-
son, 1. vjelstjóri, norskur tna.ð
ur, Guðmundur Gíslason, 2,
vjelstjóri. Ilalldór Laxdal
loftskeytam., Eyjólfxrr Eiríks-
son matsveinn og Ilaraldur
Ársælsson, háseti.
Ferðin gekk mjög vel, reynd
ist skipið í alla staði hið á-
gá'tnsta. Ferðin hingað að
vestan tók 14 daga frá Hali-
I fax. — Skipið, sem er 83 smá-
I lest ir, er búið öllum fullkonui.
ustu tækjum til togveiða og
siglinga. Tvö hundruð og fim
tíu hestafla Atlas Imperial
Dieselvjel knýr skipið, en auk
lrennar eru hjálparvjelar.
Skipið hlaut nafnið Bragi
GK-415 frá Iveflavík.
London: Nýlega fjell í Portú
gal einhver mesti snjór, sem
komið hefir þar í landi svo vit
að sje. Varð sumsstaðar þriggja
feta djúpur.