Morgunblaðið - 10.12.1944, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 10. des. 1944.

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Vaitýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: Ivar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Óla.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald: kr. 7.00 á mánuði innanlands,
kr. 10-00 utanlands.
í lausasölu 40 aura eintakið, 50 aura með Lesbók.
Hallærið í Framsókn
EINS OG öllum landslýð er kunnugt, fór Framsóknar
flokkurinn svo halloka í eldhúsumræðunum á dögunum,
að þess eru fá eða engin dæmi í þingsögunni. Eigi aðeins
eyddu stjórnarliðar öllum árásum á stjórnina, heldur
sönnuðu þeir og að Framsóknarflokkurinn hafði staðið
að öllu því er hann nú rjeðist á, meðan hann sjálfur ætl-
aði í stjórn. Ennfremur var Framsókn mint svo áþreifan-
lega á sína flekkóttu fortíð, að þeir Hermann og Eysteinn
stóðu höggdofa og ráðlausir.
Nú hefir „Þórarinn greyið” líka neyðst til að játa eymd
sína og fátækt. í föstudagsblaði Tímans auglýsir hanjj
» ámátlega hvílíkt hallæri nú er í afturhaldsherbúnunum.
í stórri forsíðugrein, í svörtum sorgarramma, undir
fyrirsögninni „Einstæður atburður í sögu Alþingis“, er
sagt frá meinlausum orðaskiftum, er fram fóru nýlega
milli forsætisráðherra og forseta Sþ. Lætur Tíminn sem
hjer sje um stórviðburð að ræða, og hafi lokið þannig, að
„forsætisráðherrann setti dreyrrauðann undir orðum for-
seta og muldraði eitthvað ógreinilega i barm sjer“.
★
Sannleikur máls þessa er sá, að við umræður um hlut-
leysi útvarpsins fann Jakob Möller að því, að forseti Sþ.
viðhafði jafnan þann formála. er hann tilkynti ræður
Sjálfstæðiámanna, að nú talaði þessi eða hinn „fyrir hönd
þess hluta Sjálfstæðisflokksins, er styður ríkisstjórnina”.
Jakob sýndi fram á með óyggjandi rökum, að menn þessir
töluðu í umboði Sjálfstæðisflokksins. Samkvæmt lögum
Sjálfstæðisflokksins væri það ekki þingflokkur Sjálfstæð-
ismanna, heldur flokksráðið, sem ákvæði um samstarf við
aðra flokka. En flokksráðið hefði með yfir 90% atkvæða
samþykt að ganga til þessa samstarfs og styðja núverandi
ríkisstjórn. Þar með hefði Sjálfstæðisflokkurinn tekið
sínar ákvarðanir. Nefndir ræðumenn hefðu því verið rjett
ir og lögmætir umboðsmenn flokksins, sem töluðu í hans
nafni, alveg án þliðsjónar af því hvort einhverjum Sjálf-
stæðismanni, utan þings eða innan, fjelli betur eða ver.
★
Forseti Sþ. taldi sig hafa haft rjett til áðurgreindrar at-
hugasemdar, enda hefði hann borið hana undir forsætis-
ráðherra.
Forsætisráðherra viðurkendi það rjett vera, að forseti
Jiefði skýrt honum frá athugasemdinni. En forsætisráð-
herra gat þess, að hann hefði ekkert vaid til að hindra
slíkar athugasemdir forseta, og stæði auk þess nákvæm-
lega á sama um þetta. Hinsvegar bæri hann enga ábyrgð
á þessum ummælum forseta, teldi þau óþörf og fremur
barnaleg, svona rjett álíka og ef ræðumenn Sjálfstæðisfl.
hefðu byrjað ræðui sínar með því að segja: „Jeg tala fyrir
hönd þeirra Sjálfstæðismanna, sem ekki styðja forseta
Sþ“.
Lauk svo þessum orðaskiftum með því, að forseti Sþ.
sagði: „Forsætisráðherrann er þá vikinn frá fyrri aðstöðu
sinni”, en forsætisráðherrann svaraði: „Nei, alls ekki, mín
aðstaða er óbreytt”.
★
Þetta voru orðaskiftin, sem fóru á milli forsætisráð-
herra og forseta Sþ. Og þetta er það, sem Tíminn nefnir:
„Einstæður atburður í sögu Alþingis”! Vitanlega kemur
engum til hugar, að forsætisráðherrann hafi óskað eftir
eða valdið því að forseti Sþ. ljet þessa óþinglegu athuga-
semd fylgja, er hann tilkvnti ræðumennina.
Engin athugasemd var látin fylgja þegar Hermann og
Eysteinn voru tilkyntir; aðeins sagt að þeir töluðu „fyrir
hönd Framsóknarflokksins”. Vitað er þó, að'þeir töluðu
ekki f. h. fyrverandi formanns flokksins og stuðnings-
manna hans. Jónas hefir lýst yfir opinberlega, að þeir
Hermann og Evsteinn hefðu enga möguleika til atlögu
gegn ríkisstjórninni, vegná fortíðar þeirra.
(■ En uppþot Tímans út af þessum atburði sýnir, að hor-
fellir vofir nú yfir illa höldnum, öfundsjúkum afturhalds-
sálum eins og „Þórarni greyinu’*.
a&iAiF- - ’) tr v'j,
Verðlaunasamkepni
um framtíðarskipan
landbúnaðarins
Guðm. Jónsson, Hvann-
eyri hlutskarpastur.
BÚNAÐARÞING efndi á s.l.
ári til opinberrar samkeppni
um tillögur með greinargerð
um framtíðarskipun landbún-
aðarins. Var milliþinganefnd
Búnaðarþings, sem vinna skyldi
að rannsókn á framleiðslu land
búnaðarins og skilyrðum fyrir
sölu landbúnaðarafurða, falið
að dæmi iillögunnar.
Ennfremur hjet Sveinn bóndi
Jónsson á Egilsstöðum kr.
1000.00 til verðlauna' frá sjer,
fyrir þá úrlausn, sem best væri
að hans dómi.
Engin 1. verðlaun voru veitt
en ein 2. verðlaun og tvenn 3.
verðlaun og auk þess veitt rit-
laun fyrir tvær ritgerðir, en
alls bárust 27 ritgerðir.
Onnur verðlaun hlaut Guðm.
Jónsson, kennari (nú settur
skólastjóri) á Hvanneyri að
upphæð 2500 krónur. Þriðju
verðlaun hlutu þeir Guðmund-
ur Jósafatsson, bóndi í Aust-
urhlíð í Blóstaðarhlíðarhreppi
og Olafur Sigurðsson bóndi á
Hellulandi í Rípurhreppi, kr.
1500.00 hvor. — Ritlaun var
þeim veitt Gísla Kristjánssyni,
búfræðikandidat í Kaupmanna
höfn, — frá Brautarholti í
Svarfaðardal — og Jóni Sig-
urðssyni, bónda í Ystafelli,
1000 krónur hvor. — Sveinn á
EgilsstÖðum hefir ekki enn átt
þess kost að lesa allar samkepn
isritgerðirnar og því ekki enn
veitt sína viðurkenningu.
Þá var efnt til verðlaunasam
keppni um tillögur um fyrir-
komulag útihúsabygginga í
sveit. Önnur og þriðju verð-
laun voru veitt þar. Ágúst
Steingrímsson, byggingafræð-
ingur í Hafnarfirði hlaut önn-
ur verðlaun, 1000 kr„ en 3.
verðl. 1000 kr. hlutu þeir sam-
an Árni Kristjánsson og Þór-
arinn Kristjánsson, bændur í
Holti í Þistilfirði.
Innanf j elagsmeistara-
mót T.B.R.
Badminlonkepnin
fiófsl í gær
INNANFJELAGSMÓT Tenn-
is- og Badmintonfjelags Reykja
víkur, í badminton, hófst í gær.
Kept var í tvíliðakepni og
voru þátttakendur 8 talsins. —
Sigurvegarar urðu Jón Jóhann
esson og Georg L. Sveinsson.
Er þetta í þriðja sinn er þeir
fjelagar ganga með sigur aí
hólmi og unnu þeir til eignar
tvær silfurskálar, er nokkrir
velunnarar fjelagsins gáfu, til
kepni í þessari grein. — Fefir
fjelagið þegar fengið loforð
fyrir nýjum skálum til kepni á
næstu árum.
Mótið heldur áfram n. k.
sunnudag og fer þá fram ein-
menningskepni karla. Verða
þáttlakendur 10 tiþI2. Núver-
andi meistari í þessari grein
er Friðrik Sigurbjörnsson* —
Gangi Friðrik með sigur af
hólmi, mun hann vinna til
eignar silfurbikar, sem hann er
nú handhafi að.
XJííverji ólripar:

clciaíeaci lífinu j

Á síðustu stundu.
ÞAÐ VIRÐIST ætla að verða
einn allsherjar þjóðarlöstur hjá
okkur íslendingum, að vera ávalt
á síðustu stundu með það, sem
við þurfum að gera. Hafa ætíð
okkar eigin hentisemi og kæra
okkur kollótt um, hvernig þeim
kemur seinlætið, sem við skift-
um við. Þetta er að verða þannig
á öllum sviðum. Föst regla að
geyma það til morguns, sem hægt
er að ,gera í dag og gæta þess,
að gera það ekki að morgni, sem
hægt er að geyma til kvölds.
Þeir vita það, sem selja happ-
drættismiða, hve erfitt er að fá
fólkið til að endurnýja fyrr en
á síðustu stundu, helst sama dag
inn og dregið er. Ekki er hugsað
um 'hve mikla erfiðleika þetta
skapar þeim er happdrættismið-
ana selur.
Eða hvernig er það með
greiðslu á afnotagjaldi fyrir síma.
Þó það komi inriheimta eftir inn-
heimtu brjeflega, eru það fjölda
margir, sem ekki greiða símann
fyrr en eftir að stúlka hefir
hringt og sagt, að nú verði lokað
fyrir símann, ef ekki sje borgað
fyrir kl. 2 í dag. Hjá sumum
verður að loka fyrir.
#.
Það heitir trassaskapur.
ÞETTA heitir trassaskapur, og
er ljótt orð og leiðinlegt. Auk
þéss stórskaðlegur ávani einstak-
lingum, að ekki sje nú talað um
þegar það virðist vera þjóðar-
löstur.
Dæmin um happdrættismiða
og símaafgjöld hefi jeg tekið af
handahófi, af því mjer datt það
fyrst í hug. En það eru ótal fleiri
dæmi. Þegar menn þurfa að
koma handritum í blöðin, koma
þeir með þau á kvöldin, í morg-
unblöðin, þó þau gætu verið til
snema dags og í eftirmiðdags-
blöðin rjett áður en þau eiga að
koma út. Fjöldi manns verður
fyrir óþarflegum erfiðleikum
fyrir trassaskap eins manns.
Nú er mikið að gera hjá flest-
um, bæði einstaklingum og fyrir-
tækjum, vegna undirbúnings und
ir hátíðina miklu.
En samt þykist enginn þurfa
að flýta sjer. Hvernig er það
með jóla-klippinguna, jólagjafa-
káupin og allt annað, sem gera
þarf? Ætli það verði ekki marg-
ir, sem geyma það fram á síð-
ustu stundu, eins og vant er?
»
Deilt á þjónustufólk.
H. G. skrifar mjer langt brjef
um framkomu þjónustufólks og
illa úti látnar veitingar á mörg-
um veitingastöðum hjer á landi.
Um veitingarnar hefir verið rætt
svo mikið, að við skulum leiða
þær hjá okkur í bili, en þetta
segir brjefritarinn m. a. um þjón-
ustufólk í veitingahúsum:
„Það kemur alt of oft fyrir að
gestum er sýnd megnasta ókurt-
eisi af þessu fólki, eru þess mý-
mörg dæmi, sem jeg held að flest
ir hafi orðið varir við. Þjónar
og þernur verða að skilja það,
að fólk, sem kemur á veitinga-
hflS, sækir þau til þess að skemta
sjer, og þeir mega ekki spilla
þeirri ánægju með ruddalegri og
leiðinlagri framkomu. Hjer þyrfti
nauðsynlega að koma upp skóla
fyrir þetta fólk, þar sem það gæti
lært að hegða sjer kurteislega,
og koma virðulega fram, því
þeirra starf er vissulega ekki
minna virði en hvert annað, sem
unnið er í þjóðfjelaginu. — Því
ber þó ekki að neita, að til eru
þjónar og þernur, sem sýna ávalt
kurteísi og þægilegt viðmót“.
Önnur hlið á því
máli.
VEGNA ÞESSA reiðilesturs
sýndi jeg kunningja mínum, sem
er þjónn og hefir starfað fjölda
mörg ár við veitingastörf, bæði
hjer á landi ag erlendis, þessa
grein, og spurði um álit hans.
„Það er alveg rjett“, sagði
hann, „að það er ýmsu ábótavant
hjá frammistöðufólki í veitinga-
húsum hjer á landi. Mætti lag-
Tæra margt með lítilli fyrirhöfn
og vissulega er skóli nauðsyn-
jlegur fyrir frammistöðufólk, eins
og aðra, sem vilja læra sína iðn.
I En þegar rætt er um framkomu
þjóna og þerna, verður ekki hjá
því komist að ræða einnig um
hinn aðilan, en það er veitinga-
hússgesturinn íslenski. Meðal ís-
j lenskra veitingahúsgesta eru
[vissulega margir menn, sem
þyrftu að fá góðan og harðan
skóla til þess eingöngu að læra
almenna mannasiði. Framkoma
margra veitingahúsgesta er þann
ig, að hún myndi hvergi vera lið-
jin nema á íslandi".
( Þetta voru ummæli hins reynda
þjóns.
„Sjússar" í Hótel Borg.
VEGNA ummæla, sem hjer
voru hþfð í dálkunum á dögun-
um um þá óhæfu, sem yfirleitt
tíðkast í hófum hjer í bænum,
þar sem vínveitingar eru, að ekki
fæst keypt áfangi nema í heil-
um flösítum, hefir Hjörtur Niel-
sen að Hótel Borg skýrt mjer frá
því, að þegar vínveitingar eru
á Borginni, geti allir fengið keypt
sterka drykki í smáskömtum.
Hafi þetta svo verið og verði
enn. — Gott að vita til þess fyrir
þá, er þurfa á því að halda, en
það breytir ekki þeirri stað-
reynd, að flöskusala hefir verið
algengust annarsstaðar, þar sem
áfengi hefir verið til sölu á dans-
leikjum.
Ssxlug; Soffía
Jóhannesdóltir
Isafirði í gær.
Frá frjettaritara
Á morgun er Soffía Jóhannes
dóttir kaupkona hjer sextíu
'ára. Soffía er borin og barn-
fædd á ísafirði og hefir um
langt skeið verið einn merk-
asti borgari bæjarins, gáfukona
mikil og skörungur að skapgerð
19. júní 1918 stofnsetti
Soffía vefnaðarvöruverslun,
Soffíubúð, í Reykjavík, ásamt
Axel Ketilssyni frænda sínum,
en seldi síðar Axel eignarhluta
sinn. — Soffía hefir tekið nokk
urn þátt í vjelbátaútgerð og
togara hjer og hefir það lánast
svo vel, að það er trú manna
hjer, að því fyrirtæki farnist
vel, sem hún leggur hendur að.
Soffía er höfðinglynd rausn-
arkona, sem mörgum einstakl-
ingi og málefnum hefir rjett
hjálparhönd með miklu örlæti.
Hún er fríð kona og gjörfuleg,
og svo trygglynd, að af ber. —
Hún nýtur almennra vinsælda,
og ástríkis vandamanna sinna
og vina.
London: Enn er bannað að
hafa ljós í búðargluggum, þrátt
fyrir það, þótt leyft hafi verið
að kveikja á götuljósunum aft-
ur í borgum Englands.