Morgunblaðið - 10.12.1944, Blaðsíða 12

MORGUNBUÐiD
í dag
MORGUNBLAÐIÐ er prent-
aff í Irennö lagi í dag. samtals
20 síður- Er annað blaðið 12
siðui' en hitt 8 síður og fylgir
bví 16 síða Lesbók
í Lesbókinni ■'birtast m. a.
ræður Gunnars Thóroddsens
prófessor og dr. Einars Ól.
Sveinssonar, er þeir fluttu 1.
des síðasíl. og framhald af
grein Gils Guðmundssonar um
Aiþíngiskosningarnar fyrir 100
árum og hið endurreista Al-
þing.
Heilfsheiðin éfær
IIELLISIIEEÐIN er nú orð-
iri alófær og leggja nú áætl-
una - og* mjólkurbifreiðir leið:
sína -um Þingvelli, en sú leið
er greiðfær.
Ekki verður hægt að ryðja
Helli.sheiðina fyr en í byrjuu
vikimuar, vegna . bilunar er
varð á snjóýtunni og ekki
verður viðgert fyrr.
Kynnisför Menfa- .
skóSans'fil ákureyrar
Pálmi Hannesson rektor og
riemendur þeir, sem boðnir voru
með honum til Akureyrar í
boði Mentaskóíans þar, komu
heim í gær loftleiðLs, eftir 6
daga dvöl fyrir norðan
Viðtökur Mentaskólamanna
nyrðra voru hinar ágætustu, og
böfðu allir þátttakendur far-
arinnar hina mestu ánægju af
ferðinni.
Geta slíkar kynnisferðir milli
skó'anna haft góð áhrif á báða
skólanna og starf þeirra
Fiugsýiiing
á Tjörniani I dag
í DAG kl. 1,30 mun Svif-
fitigfjelagið sýna byrjenda-
fínfí hjer á Tjörninni, í sam-
•luu'i di við hlutaveltu fjelags-
ins — Verður áhorfendnmj
gefinu kostur á að kynnast
byrjendaæfingum svifflugsins.
Mur einn eða fieiri meðlimir
fjelagsins útskýra helstii at-
riðin við flugið.
Ilinni svonefndu „Zögling;t
flúgu verður flogíð og munj
fýlsta öryggia verða gætt.
í dag gefst velunnurum;
íávi ftlugfjelagsins tækifæri til
að efla starfsemi þess.
að nota hafn-
f-rnar í Havre og
Marseilles
London í gærkveldi.
Tilkynt hefir verið að banda-
rnenn sjeu nú búnir að gera það
við hafnarmannvirki í frönsku
hafitarborgunum Le Havre og
Ma> jeilles, að þau sjeu orðin
nothæf, og farið sje að flytja
þæn r. tð vörur og skipa þeim á
land. — Talið er að ýmsar aðr-
ar hafnir, sem napr eru víg-
stöðvunum, verði einnig til
reiðu þannig að hægt sje að
skípa þar upp hergögnum á
næstunni. — Reuter.
Attur er siefnt lii Fiiipseyja
Bandaríkjamenn eru nú aftar stig'nir á land á Filipseyjum, 28 mánuðum eftir að þeir mistu •
Bataanskagann þar. í»essi mynd er tekin, er fyrstu herskipin stefna þangað. Flugvjelaskip fer
fyrir.
bóka- og bókmentasýning
opnuð í dag
KLUKKAN 1 í dag verður
opnuð í Hótel Heklu merki-
leg sýning á íslenskum bók-
um og bókmentum. Standa
að sýningu þessari 15 bóka-
útgefendur og eitt bókmenta
f jelag. A sýningunni eru all-
ar helstu bækur, sem komið
hafa út hjer á landi hin síð-
ari árin, en ennfremur eru
þarna sýnishorn af þróun
bókagerðar, línurit með
margskonar . upplýsingum.
fágætt sýnishorn af íslands-
kortum, gömul prentvjel og
fleira.
Sýningin er öll hin smekk-
legasta. Hin ýmsu bókaútgáfu-
fyrirtæki hafa sína „bása“ og
hafa augsýnilega lagt að sjer
til að gera sýningar sínar hin-
ar smekklegustu. Á einum
veggnum eru málverk og leikn
ingar eftir marga íslenska lista
menn. Á miðju gólfi er lang-
borð mikið og bókahillur, þar
sem bækur eru, sem sýningar-
gestir geta sest niður við og
blaðað í að vild. Er margt á
sýningunni, sem augað mun
gimast, én einnig hefir verið
hugsað fyrir eyrunum, því ljelt
músik er leikin á radiogrammo-
fón í sýningarsalnum.
IVIikiH fróðleikur.
Allmikinn fróðleik er að
sækja á sýningu þessa. Fyrir ut
an að sýningargestir sjá flestar
eða allar forlagsbækur bókaút-
gefenda, fallegt bókband og
skrautlegar sýningar, er á sýn-
ingunni línurit, sem sýna glögg
lega bókaútgáfu hjer á landi
frá 1910 til 1943, hve miklu
fje hefir verið eytt til bóka-
kaupa síðan 1920, en s. 1. ár
námu bókakaup landsmanna
erlendis frá rúmlega 600 þús-
Flestar bækur síðari ára og
sýnisborn eldri bóka
und krónum. Þarna er skrá yfir
dagblöð, vikublöð og tímarit,
sem gefin voru út á íslandi s.
1. ár, en þau eru samtals 163.
Þá er skrá yfir bókasöfn á lgnd
inu og bókaeign þeirra.
Athygli munu vekja ljpsprent
uð blöð af bókum gegnum ald-
irnar, leturgerð þeirra og frá-
gangur, ásamt fleiru, sem of
langt yrði upp að telja.
Þarna er gömul prenlvjel,
hin svonefnda prentþröng, sem
notuð var hjer á landi til prent
unar alt fram til 1879. Prent-
þröng þessi er nú í éigu Hins
íslenska prentarafjelags.
Þorsteinn Scheving Thor-
steinsson lyfsali hefir lánað
hluta af sínu einstaka safni af
landakortum af íslandi á ýms-
um öldum.
Myndir af rithöfundum.
Þarna eru málverk, teikning
ar og ljósmyndir af nokkrum
íslenskum skáldum og rithöf-
undum. Hefði sennilega orðið
meira, um slíkar myndir, ef
tíminn til undirbúnings sýn-
ingarinnar hefði verið lengri.
Athygli mun vekja málverk af
Tómasi Guðmundssyni skáldi, í
sýningardeild Helgafellsútgáf-
unnar, eftir Gunnlaug Blöndal,
teikning af Halldóri Kiljan Lax
ness og Davið Stefánssyni.
Sýníngar einstakra
fyrirtækja.
Ekki verður hjer farið út í
að lýsa sýningum einstakra fyr
irtækja, en þær eru allar smekk
legar. Stærstar eru sýningar
ísafoldarprentsmiðju, sem er
stærsta forlagið. Þar er sýnd
fyrsta bókin, sem prentuð var
í ísafoldarprentsmiðju, 1879, og
línurit, sem sýnir bókaútgáfu
fyrirtækisins frá einni bók 1879
upp í 55 bækur 1944. Þá eru
sýndar metsölubækur ísafold-
arprentsmiðju og er bók Jóns
Helgasonar biskups, „Þeir, sem
settu svip á bæinn“, langsam-
lega hæst ; seldist- á 6 dögum.
í sýningardeild Víkingsútgáf
unnar eru sýndar allar bækui’
Halldórs Kiljan Laxness, bæk-
ur Tómasar Guðmundssonar,
hin skrautlega og vandaða út-
gáfa Heimskringlu, o. fl.
★
Teiknarar sýningarinnar hafa
verið Atli Már, Ásgeir Júlíus-
son og Stefán Jónsson.
Framsókn
á Faienzasvæðinu
London í gærkveldi:
Áttundi herinn á Ítalíu hefir
unnið nokkuð á í hæðunum suð
austur af borginni Faienza, en
annarsstaðar á þessum vígstöðv
um eru bardagar ekki miklir.
Þó hefir komið til nokkurra við
ureigna á vígslóðum fimta hers
ins, og verið barist þar um nokk
ur þorp. Ekki hafa breytingar
orðið þar, að neinu ráði.
Sunnudag'ur 10. des. 1944,
Mikið annríki
|á Alþingi
| ANNRÍKI fér nú að vera
mikið hjá þingmönnum og
vinnudagar langir eins og títt
er, þegar þinglausnir nálgast.
Á morgun verður atkvæða-
greiðsla um fjárlagafrumvarp-
ið og hinar mörgu breytingar-
tillögur, sem fyrir liggja. Fer
vafalaust allur dagurinn í þetta.
Fjárhagsnefnd Ed. hefir und
anfarið setið á mörgum og löng
um fundum við afgreiðslu
launalaganna. Mun álit nefnd-
arinnar og tillögur væntanlegar
nú eftir helgina.
Þá hefir fjármálaráðherrann
boðað skattafrumvörpin nú í
vikunni. Mun mörgum leika for
vitni á að sjá hvernig þau líta
út.
Alt bendir til þess, að þing-
menn fái nóg að starfa þann
tíma, sem þingið á eftir að sitja.
en ráðgert er að því verði slitið
fyrir jól.
Skipan læknís-
hjeraða
FRÁM er komið á Alþingi
st.j órng rfrumvarp um breyt-
ingu á lögunum um skipuu
læknishjeraða, en jieim lögum
var. síðast breytt á þinginu
1942, þar sem nokkur ný
læknishjeruð voru stofnuð'.
I greinargerð frv. eru skýrð
ar þær breytingar, . sem nú
em ráðgerðar. Ilún er svo-
hljóðandi:
Frumvarp þetta er fkitC
samkvæmt tillögum milliþingai
nefndar um læknaskipun o. fl.
Færir nefndin þau rök fyrii*
því að fresta stofnun hinsj
I yr i rhu gaða Bor ð eyr arh j ei
aðs, að tveir hreppar, Ó-
spakseyrarhreppur og Staðar-
hreppur, af þremur, sem ætl-
að var að ganga saman í
þetta hjerað, hafa jiegar mót-
mælt hjeraðsstofnuninni fyrii',
sitt leyti, en þeir eru að fólks
f.jölda svo verulegur hluti hinsl
fyrirhugaða hjeraðs (220 aP
490), að ekki verður komisf.
hjá að taka tillit. til þeirra
mótmæla.
Á Snæfellsnesi horfir málið
hinsvegar svo við, að hjer-
aðsstofnunin er áhugamál
tveggja hreppa af þremur.
Breiðavíknrhrepps og Staðar-
sveitar, og mikils meiri hlutn(
íbúa hins fyrirhugaða lijeraðs:
þar (487 af 677), en einn
hreppurinn, Miklaholtshrepp-
ur, telur hana ekki tiltæki-
lega. Þykir hann verða að'
heygja sig fyrir ntfuðsyni
hinna gegn því, að hann eigi
eftir sem áður jafnan vjett
til hjeraðslæknis í Stykkis-;
hólmi. Eftir náná athugun og
m. a. með tilliti til viðskiptai
íhúa Miklaholtshrepps við hér
aðslækni í hinu nýja hjeraði,
þykir rjett að ákveða honunt'
aðsetur á Staðarstað. En með'
því að fvrirsjáanlegt er, að'
nokkur töf hlýtur að verða
á því, að læknir fáist í ]>etta.
hjerað, m. a. fyrir það, að<
hæfilegs læknisbústaðar eé
enn vant, þykir ekki rjett að
láta hina nýju skipun koma
til virkra framkvæmda fyrú
en hjeraðið fæst skipað sjer-
stökum lækni.