Morgunblaðið - 22.12.1944, Blaðsíða 9

í’östudagur 22. des. 1944.
MORGUNBLAÐIÐ
9
PALESTÍN U-V ANDAMÁLI
Landbúnaður — iðnaður.
KRÖFUNNI um að rýmk-
að verði um innflutning
Gyðinga svara Arabar þann
ig, að landið geti ekki bráuð
fætt þær fjórar miljónir, er
Gyðingar heimta að fái að
flytjast til landsins. Opin-
berar skýrslur herma, að
ræktanlegt land í Palestínu
sje mjög takmarkað og nú
er matvælaskortur í land-
Eftir Frederick C. Painton
Síðarí grein
Gyðinga hverfa aftur til síðan Gyðingar komu þang-
að.
mu.
Þýskalands. Sömu sögu er
að segja af þeim Gyðing-
um, sem flutt hafa til lands-
ins frá Ameríku; í Pale-
stínu eru nú um 5.500 amer- 'göngu að treysta á mátt vorn
Þjettbýli er þar nú þegar Gyðingar, en af þeim og megin.
Arabar svara þessu til:
Gyðingar hafa ótakmörkuð
fjárráð, en við verðum ein-
svo mikið, að 56
koma þar á hvern ferkíló-
metra, og ef nú ætti að auka
tölu landsbúa upp í 5.700.000
manns. hafa aðeins tæpir 100 afsal
að sjer hinum amerísku
Arabískur embættismað-
ur sagði eitt sinn við mig: —
vegabrjefum sínum. I Við höfum enga erlenda
r ~ , .... Ált þetta er Gyðingum í sjóði til umráða. en verðum
með þvi að veita 4 miljonum paiestjnu kunugt og það a'ð bjargast við eigin afköst,
Gyðmga landvistarleyfi,! veidur þeim hinum mestu 'þess vegna miðar okkur
yiði þjettbýhð meira en í áhyggjum, það er ástæðan hægt.
Belgíu, sem er eitt þjett-
býlasta land í heími. (Skylt
er að geta þess hjer, að
Bandaríkjamaðurinn dr.
Walter C. Lowdermilk.
heimsfrægur sjerfræðingur
í vatna- og jarðvegsmálefn-
um í hinum nálægari Aust-
urlöndum, telur, að með
rjettum aðferðum, svo sem
með því að veita ánni Jór-
dan yfir landið og hagnýta
vatnsafl þess til raforku,
geti Palestína orðið eitt frjó
samasta land í heimi og hæg
til þess, að ýmsir hinna rót
tækari setja málið á oddinn
nú. Margir forystumenn
Gvðinga sögðu mjer. að
þeir væru hræddir um, að
höfuð rök þeirra myndu
ganga úr greipum þeim þeg-
ar stríðinu væri lokið, af
þeirri einföldu ástæðu, að
þá fengjust ekki fleiri Gvð-
ingar til að flytjast til lands
ins.
Leiðtogar Gyðinga harma
mjög ofbeldisverk þau, sem
hinir öfgafylstu úr hópi Gyð
lega brauðfætt 4 miljónir jnga hafa gert sig seka í.
Gyðinga í viðbot. an þess að ]\/[eðan jeg dvaldi í Jerúsal-
gengið verði of nærri ein- j errli heyrði jeg níu spreng-
um einasta Araba). |ingar skammt frá gistihúsi
, Gyðingum er bent mjnu; innflytjenda-skrif-
a þessi rök —- og að landið, stofurnar í Haifa og Tel-
geti enn ekki brauðfætt. AV1V VOru sprengdar í loft
landsbua viðurkenna þeirjUpp Qg tveir lögregluþjónar
fusiega rjettmæti þeirra, en Qyðinga fórust.
seSja> að landbúnaður sje j þr jar öfgafyikingar vaða
Þeir, sem halda því fram,
að við höfum staðið í stað
um aldaraðir, gleyma því,
að þegar við vorum undir
stjórn Tyrkja, fengum við
enga hjálp nje aðstoð, en
vorum hinsvegar kúgaðir og
okkur haldið niðri”.
Til þess að sýna, að Arab-
ar hafi leitast við að koma
á umbótum og að þeir hafi
tekið frámförum á síðasta
aldarfjórðungi, nefndi hann
mjer nokkrar tölur. Aara-
biska borgin Nablus hefur t.
Það er sama hversu óhlut-
drægt og blátt áfram mað-
ur virðir fyrir sjer sjónar-
mið beggja aðila, andstæð-
urnar blasa alls staðar við.
Zionistar bera í brjósti sjer
eldheita trú á voldugri Pale
stinu fyrir Gyðinga, en Ar-
abar taka upp hnefafylli af
mold og segja, að hún sje
þeirra eign, og enginn ver-
aldlegur máttur geti tekið
hana baráttulaust af þeim.
Frjettaritarar og áhugasam-
ir áhorfendur, sem dvelja í
Palestínu, hafa einlæga sam
úð með báðum aðilum, en
eru algerlega ráðþrota um
lausn vandamálsins.
Eins og nú standa sakir,
e r það óleysanlegt. Arabar
myndu aldrei þola það, að
innflutningsbanni Gvðinga
yrði afljett. En ef því verð-
ur e k k i afljett, munu rót
tækustu öfl Gyðinga halda
áfram að stofna til óeirða
meðan þau telja, að slíkt
geti borið árangur. Zionist-
ar munu aldrei samþykkja
fullveldi Palestínu meðan
Gyðingar eru þar í minni-
hluta. Meðan núgildandi
höfðingja, eins og til dæmis
Ibn Saud.
En þetta þýðir það, að á-
standið mun haldast óbreytt
þar til styrjöldinni er lokið.
Og þ á er það mín skoð-
un, að vandamálið muni
leysast af sjálfu sjer, af
þeirri einföldu ástæðu, að
fleiri Gyðingar munu ekki
verða til þess að yfirgefa
heimalönd sin, til þess að
taka sjer bólfestu meðal
hinna ófrjóu ása Gvðinga-
lands.
að landbúnaður
ekki leiðin út úr ógöngun-1
um, heldur iðnaður.
uppi í landinu, •allt ólögleg
. -^e^r hernaðarsamtök, sem beita
benda a hmn aukna utflutn fasistaaðferðum og bera
ing shpaðra gimsteina, lyfja fasista-einkennisbúninga.
O' fl" Shemen olm-hringinn, Enn fremur ber talsvert á
í Haifa og hinar stórkost-
legu kalium-karbonat-verk-
smiðjur. Ef svo færi, mvndi
Palestína verða lítið iðnað-
arríki umlukt óvinveitt Ar-
abaríkjum, er myndu neita
að hafa nokkur viðskifti við
Gvðinga.
Jeg skoðaði nýlega iðnað-
arsýningu í Tel-Aviv, þar
sem sýnd var iðnaðarfram-
leiðsla Palestínu. — Fjöl-
breytni sýningarinnar var
mjög svo mikilfengleg, en
varningurinn, sem þar var
til sýnis, er seljanlegur að-
eins vegna þess, að stríðið
hindrar öll venjuleg vöru-
viðskifti. — Á friðartímum
gæti framleiðsla þessi ekki
keppt við ameríska eða
breska iðnaðarframleiðslu.
Hjer við bætist, að ,.Gyð-
ingaráðið” óttast, að hinir
faglærðu innflytjendur, er
nú framleiða þessar vörur,
hreinum bófaflokkum. Rök
þessara fjelaga eru þau, að
með ofbeldisverkum sínum
og skæruhernaði árið 1936,
hafi Aröbum tekist að ógna
bresku stjórninni svo, að
settar voru núgildandi regl-
ur varðandi Palestínu. Því
búast Gyðingar þessir við
því, að með sömu aðferðum
megi þvinga Breta til þess
að rýmka á ný um innflytj-
anda skilyrðin.
Viðhorf Araba.__________
ARABÁR skírskota
til
d. stækkað svo, að nú eru reglugerð Breta er við lýði,
þar 40.000 íbúar. Á árunum
1919—1942 voru reist á ann
að þúsund ný hús, 427 versl
anir, eitt gistihús, ein papp-
írsverksmiðja, tvær nýtísku
myllur og ein eldspýtna-
verksmiðja. Um 65.000 ara-
bísk börn ganga í þjóðskóla
og um 35.000 önnur börn
njóta kennslu í einkaskól-
um, eða í skólum kristinná
manna. Með hverju ári, sem
líður, njóta fleiri börn skóla
mentunar og þannig fást
fleiri kennarar til þess að
segja öðrum börnum til. ■—
Hann lýsti því yfir, að Ar-
abar sjeu nú að öðlast mik-
inn áhuga á þjóðfjelagsmál-
um og að þeir láti fje af
munu Arabar láta svo búið
standa, en Zionistar munu
segja umheiminum, að svik-
ist hafi verið um að fram-
fvlgja Balfour-yfirlýsing-
unni og að Gyðingavanda-
málið hafi aldrei verið fjær
lausninni en nú.
í fyrstu var Palestína
hluti af hinu víðáttumikla
tyrkneska skattlandi, sem
nefndist Sýrland. Eftir lok
síðustu styrjaldar var því
skift í Trans-Jordaníu, Sýr-
land, Palestínu o. s. frv. En
allt þetta landsvæði var ein
viðskiftaleg heild, á sama
hátt og Austurríki-Ung-
verjaland. Þegar Austurríki
varð viðskila við kornforða-
Kemur bráðísga
í kvikmynd í
hendi rakna til barnaheim-; búr sitt, Ungverjaland, gat
ila, sjúkrahúsa og verslun- j það ekki lengur brauðfætt
íbúa sína. Sama máli er að
gegna með Palestínu, ef
arskóla.
Gyðingar halda því fram,
að framfarir þær, sem orðið
hafa meðal Araba, sjeu að
þakka umboðsstjórn Breta,
fjármagni og framtakssemi
Gyðinga. Hin nývaknaða
þjóðerniskennd Araba sje
Mestur j sprottin af afbrýðisemi gagn
þeirra ; vart Gyðingum.
ekki væri vegna hins er-
lenda fjármagns, myndu
landsmenn ekki geta lifað
þar. Sýrland og Trans-Jór-
danía framleiða þær lífs-
nauðsynjar, sem gera það
GÁMLA BlÓ hefir fengið
hingað kvikmyndina „Ran-
dom Harvest“, sem hlotið hef-
ir mikla vinsældir víða um
heim, þar sem hún hefir ver-
ið sýnd. Hefir mynd þessari
ekki verið valið nafn á Is-
lensku, en hún mun verða
sýnd í Gamla Bíó nálægt miðj
um næsta mánuði.
Sagan, sem myndin er gerð
eftir, er eftir breska rithöfund
að verkum, að landsvæðið .. TT . , .
allt getur fullnægt þörfum,”111 Jaœes sem *e"“*
íbúanna þar. Litlu Gvðinga- fræ8ur er af TbTokmn sl™>
' þar á meðal „Horfin sjonar-
mið‘ ‘.
| Aðalhlutverkin í myndinni
ríkið umlukt
fjandsamleg-
og háum
myndi tortím-
eftirfarandi atriða:
hluti landsins. er í
eign, þar með talin 95% af j Því verður ekki mótmælt,
olífu-ekrunum. Þeir eiga jað Arabar í Palestínu hafa
215.000 stórgripi, en Gyð- j góða lífsafkomu eins og nú um
ingar 28.000; 225 þús. sauð- standa sakir. En ef tekið tollmúrum
fjár, en Gyðingar 20.000, og yrði fvrir fjársendingar er- ingin vís. ,
allur úlfalda- og svínastofn- íendra Gvðinga, og ef af-j Ákvörðun Bandaríkjanna abl voleman og þy-n* pema
inn er í þeirra eign. Þessar koma Palestínubúa ætti ein um að leggja olíuleiðslu frá bafa tekist vel upp. Mynmn er
mun snúa heim, hver til síns tölur sanna tengsl Araba við göngu að grundvallast á Saudi Arabíu til Miðjarðar- miög áhrifanukil Segrr mn
lands, að stríði loknu. Tjekk! moldina og afsanna jafn- auðlindum landsins, þá er hafsins, skiftir og miklu túá auðngum hreskmn liðs or-
nesku Gyðingamir voru framt þá ásökun, að þeir hætt við því, að ástandið máli í þessu sambandi. — bl"la- sem nust\mmnK 1 . "
hluti af tjekknesku þjóð- * sjeu hirðingaþjóð. jyrði þar svipað og i hinum Iæiðsla þessi myndi alla leið nstu. heimsstyrjöld. Engmn
inni, allt til þess er Þjóðverj j Arabar hafa bvgt landið arabísku nágrannaríkjum. liggja um arabískt land- l)pkt.i hann á hælinu fyrir
ar hernámu landið. — Þeir j um aldaraðir og þeir munu Ef svo færi, þá verður svæði, og öryggi hennar sjnka uppgjafahermenn. ^
sögðu mjer, að þeir teldu sig leggja lífið í sölurnar til spurningin þessi. Verður þá myndi vera komið undir vin ' alt 1 ebiu f.ipkk hann
framhald á framförum Ar-
aba? Mun þróunin í menn-
ingarmálum þeirra verða
hin sama eftir sem áður?
j leikur Greer Garson' og Ron-
vera Tjekka en ekki Gyð-
inga og að þeir þráðu það
eitt, að komast heim. Hol-
lensku gimsteinaslípararnir
hafa í hvggju að hverfa
heim til Hollands. Og þótt
undarlegt megi virðast, þá
vill allur fjöldi hinna þýsku
þess, að þeir muni njóta
stuðnings hinna arabísku
grannríkja.
Því er stöðugt haldið að
Aröbum, að þeir sjeu and-
vígir framförum og þeim er
bent umbætur þær, sem átt
hafa sjer stað í Palestínu
Niðurstaað.
ÞANNIG er viðhorfið í
Palestínu í stórum dráttum.
samlegri sambúð við Araba, minnið aftur og varð einn af
sem gætu haglega komið «'stu mönnum Bretlands. —
fyrir sprengjum í dælu-1 Mynd jiessi mun vafalaust
stöðvar hennar. Þess vegna vekja mikla eftirtekt þegar
er Gyðingum það ljóst, að kún verður sýnd hjer.
utanríkisstefna Bandaríkj-1 Mynd hjer að ofan er af
anna mun ekki verða sú. að , Breer Garson í hlutverki sínu
troða illsakir við arabiska í „Radom Harvest“.