Morgunblaðið - 24.12.1944, Blaðsíða 10

10 ****? MORGUNBLAÐIÐ
BÆKURi; —VEGURINN
Vegurinn. Námskver í
kristnum fræðum til und
irbúnings fermingar. —
Eftir síra Jakob Jónsson.
Rvík 1944.
MIKIÐ hefir verið um það
rætt á prestastefnum og öðrum
kirkjulegum fundum undanfar
andi ár, að íslensku kirkjuna
skorti tilfinnanlega handhæga
kenslubók í kristnum fræðum
til fermingarundirbúnings ung
menna. En setið hefir verið við
orðin tóm. Frá því að hætt var
að nota kver Helga Hálfdánar-
sonar alment, hefir aldrei stað-
ið á steini um notkun nokkurr-
ar barnalærdómsbókar, og
margir prestar og barnafræð-
arar hafa alveg hætt allri kver
kenslu og stuðst aðeins við
biblíusögur eða Nýjatestament
ið. Hafa menn þó fundið, að við
þetta hefir kenslan orðið all
miklu lausari í reipunum en
áður var, og ekki dæmalaust,
að börn hafi verið fermd, án
þess að þau hafi haft nokkra J
skipulega hugmynd um meg-
inkenningar kristinnar kirkju.
Þetta er afturför, sem þarf að
ráða bætur á. Það er ekki nóg,
að barnið læri dæmisögur
Krists og frásögur um hann í
N.t., eins og sumir halda fram,
svo ágætt sem þetta þó er. Það
verður einnig að kenna því að
draga ályktanir af þessum frá-
sögum, og gera því skiljanlegt,
með hverjum hætti kristin
kirkja vill halda áfram þjón-
ustu þeirra hugsjóna, sem Krist
ur boðaði, og starfa að komu
ríkis hans. Til þess þarf mark-
vissa fræðslu, ekki aðeins um
frumatriði kristinnar lífsskoð-
unar, heldur og um áhrif þess-
arar skoðunar á menningarsög
una. Það þarf að leiða ung-
mennin á veginn og gera þeim
glögga grein fyrir skyldum
þeirra við mannfjelagið í Ijósi
kristinnar siðakenningar. Ekki
er minni vandi að kenna þetta
Jen önnur fræði, og því æski-
legt, að bæði börn og uppfræð-
endur hafi einhvern leiðarvísi
í höndum til að halda sjer við
■
í þessum efnum.
Síra Jakob Jónsson, prestur
í Hallgrímsprestakalli, hefir nú
leyst þennan vanda fyrir kirkj
una, með því að semja náms-
bók í kristnum fræðum, eftir
nýrri tíma kensluaðferðum,
sem mjer virðist, við skjótan
yfirlestur, ekki aðeins viðun-
anleg, heldur hin prýðilegasta
að öllum frágangi, og er auð-
sjeð, að höfundurinn hefir lagt
við þetta vandasama verk
mikla alúð.
í formála er þess getið, að
það sem höfundurinn hafi eink
um haft í huga við samningu
kversins, sje að fermingarund-
irbúningur eigi að vera í því
fólginn, að fræða um trúar-
sannindin, hjálpa börnunum til
að hugsa sjálfstætt, hvetja þau
til að íhuga sína eigin trúar-
Nýjatestamentinu milliliða-
reynslu, gera þau handgengin
laust og kenna þeim notkun
kirkjulegs máls. í þessu skyni
skiftir hann hverjum náms-
kafla þannig, að fyrst eru til-
tekin ákveðnir ritningarkaflar
til lesturs eða heimanáms. Síð-
an koma spurningar, sem börn
unum er ætlað að hugsa um og
glíma við að svara eftir skiln-
ingi sínum og þroska. Þá koma
vel valdar ritningargreinar,
sem börnunum er ætlað að
æra utan að eru þær eins-
konar áfangastaðir í hugleið-
ingu þess efnis, sem hver kafli
fjallar um. Ritningargreinun-
um fylgja stuttar en greinar-
góðar skýringar, framsettar á
Ijósu og lipru máli, börnunum
til athugunar. En jafnframt
geta þær verið bendingar til
uppfræðandans, í hvaða átt út-
skýring efnisins skuli hníga.
Ollu kverinu er skipað niður í
25 kafla, sem fjalla um höfuð-
Sunnudagur 24. des. 1944.
atriði trúarlærdómsmanna í
rökrænni heild og í viðbæti eru
prentuð Fræði Lúthers hin
minni og heilræðavísur Hall-
gríms Pjeturssonar. Frágangur
er allur hinn snotrasti og er
kverið prýtt mörgum einkar
fögrum trjeskurðarmyndum
frá 15. öld, sem þykja ágæt
listaverk.
Jeg hygg, að þessi barnálær-
dómsbók síra Jakobs muni
verða vinsæl og reynast prest-
um þjóðkirkjunnar handhæg
til þess hlutverks, sem henni
er ætlað. Fermingarundirbún-
ingurinn á að vera grundvöll-
ur, sem lagður er að einstakl-
ingsþroska mannsins og fjelags
þroska hans, og framhaldandi
starfi í víngarði kristinnar
kirkju. Af því að þessi fræðsla
hefir oft verið meira í molum
en skyldi og lausari í tengslum
við þetta ætlunarverk, hefir
oft farið, sem raun ber vitni,
að ungmennin hafa ekki að lok
inni fermingu litið á sig sem á-
byrga meðlimi kirkjunnar og
fullveðja, kristna menn. Skilst
og mörgum það illa, að nauð-
synlegt sje að . hafa nokkur
veruleg fjelagssamtök um and-
leg og siðferðileg mál. Alt slíkt
telja þeir einkamál, er menn
ingsskap á fyrir guði. En vit-
þurfi aðeins að standa reikn-
líf mannsins síst meira einka-
mál en nokkuð annað. Breytni
hans stjórnast að miklu leyti
af þeim hugmyndum, sem hon-
um eru innrættar í æsku og
hefir áhrif á alt samfjelagið.
Þessvegna verður öll trúar- og
siðfræðikensla að vera vel
skipulögð, og hornsteinar henn
ar að vera traustlega lagðir, ef
vel á að fara. Alla ævi verður
maðurinn að gaumgæfa rök til
veru sinnar og þau lögmál, sem
hann þarf að sníða breytni sína
eftir, svo að heitið geti, að
hann lifi í siðuðu þjóðfjelagi.
Að lærdómur og leiðbeining og
ástundun í þessu sje nokkuð
meira einkamál, en t. d. ástund
un landafræði og sögu eða töl-
vísi, er vitanlega mesta fjar-
stæða, enda er það viðurkent
af þjóðfjelaginu með þeim
styrk, er það veitir kirkjunni,
að uppfræðing um þessi mál
hafi ekki minni þýðingu fyrir
heildina en annar læröómur.
Menn geta lært stjörnuvísindi
og æðri stærðfræði og verið
þrátt fyrir það bófar og þorp-
arar, hættulegir samfjelaginu,
en sá sem öðlast skilning á siða
lögmálum kristindómsins og
trú á kenningum hans, öðlast
um leið hvöt til að ástunda
hvorutveggja, mannfjelaginu
til hamingju og farsældar.
í þessu mikilvægasta upp-
fræðingarstarfi býr, eins og
annarsstaðar, ekki minst að
fyrstu gerð. Það getur haft úr-
slitaþýðingu, hvernig undir-
staðan er lögð. Samning kenslu
bókar um þessi efni er því hið
mesta vandaverk, þar sem hún
hefir það hlutverk með hönd-
um að sýna hinum unga þann
veg, sem hann á að ganga til
hamingjusamlegs lífs og vil jeg
því fyrir mitt leyti þakka síra
Jakob Jónssyni fyrir það,
hversu vel hann hefir leyst
þetta starf af höndum.
SKRIFSTOFA:
JÁRNIÐNAÐUR:
TRJEIÐNAÐUR:
MALMSTEYPA:
VERSLUN:
Símar 1680 — 1685.
Símnefni: Landssmiðjan, Reykjavík.
Heimasími forstjórans 4802.
— fulltrúa skrifstofu og
verslunar 4803.
— fulltrúa járniðnaðar og
skipaviðgerða 2070.
— fulltrúa trjeiðnaðar og
skipaviðgerða 4807.
Sími eftir lokun 1683 og 1685.
Sími eftir lokun 1661 lager, rennfsmíði, vjelvirkjun, 1682
plötu- og ketilsmíði, 1685 fulltrúi
Eirsmíði, járnsmíði (eldsmíði), ketil- og plötusmíði, renni-
smíði, raf- og logsuða. Framkvæmir viðgerðir á skipum,
vjelum og eimkötlum o. fl. Útvegar m. a. hita- og kæli-
lagnir, olíugéyma og síldarbræðslutæki.
Sími eftir lokun 1683. — Skipasmíði, rennismíði, model-
smíði, kalfakt. Framkvæmir viðgerðir á skipum, hús-
um og fleiru.
Sími eftir lokun 1682. — Járn- og koparsteypa, alumín-
iumsteypa. Allskonar vjelahlutir, ristar o. fl.
Allskonar efni.

|f
v. ' -
í-l'
c
Otvegsbanki íslands h.f.
Reykjavík
X
iSBL*.
*
%
■ %
Útvegsbanki íslands h. f. annast öll
venjuleg bankaviðskifti.
Útbú hefir bankinn á eftirtöldum
stöðum:
Akureyri, Sigluíirði, ísafirði,
Seyðisfirði og Vestmannaeyj-
um.
Arður fyrir árið 1943 af hlutabrjef-
um bankans (4%) er greiddur gegn
afhendingu vaxtamiða í bankanum
sjálfum og ofangreindum útbúum.
Útvegsbanki íslands hi.
Benjamín Kristjánsson.