Morgunblaðið - 06.04.1945, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 6. apríl 1945
NY STJORN I RAUÐKII Atlantshafsorusfur
á kvikmynd
Guðmundur Luther bæjarfógeti var ekki
endurkjörinn, en vill samt sitja áiram
A FUNDI í bæjarstjórn
Siglufjarðar 4. þ. m. var kosin
f,ijórnarnefnd síldarverksmiðj-
unnar Rauðku ásamt öðrum
fastanefndum bæjarstjórnar.
Forseti bæjarstjórnar var
endurkjörinn Þormóður Ey-
ólfsson, ræðismaður.
í stjórnarnefnd Rauðku voru
kjörnir: Aage Schiöth, Gunn-
ar Jóhannsson, Sveinn Þor-
steinsson, Otto Jörgensen og
Ragnar Guðjónsson. — Komu
tveir þeir síðarnefndu í stað
Guðmundar Luthers Hannes-
son, og mæltist til þess eftir
nokkrar umræður, að reglugerð
inni yrði ekki breytt á þeim
fundi, en stjórn Rauðku gefinn
kostur á að gera um það til-
lögu.
Undir umræðum um málið
kom það skýrt fram, að allir
bæjarfulltrúarnir voru óánægð
eonar bæjarfógeta, sem verið 4r með bað ákvæði reglugerð-
hefir formaður Rauðkustjórn- jarinnar, að fjármálaráðuneyt-
ar og Erlends Þorsteinssonar. |mu síe heimilt, hvenær sem því
Gengu kosmngar friðsamlegh | kynni að þykja ástæða til, að
og tíðindalaust þar til kom að skipa einn mann í stjórn
því að kjósa í stjórn Rauðku Rauðku- meðan ríkissjóður er í
skv. reglugerð staðfestri af ;áb>’rgð fyrir verulegum fjár-
stjórnarráðinu 7. febrúar 1945. 'hæðum vegna Siglufjarðaikaup
Mótmæltu þá fulltrúar jafnað-]staðar- Þar sem sv0 stoð á’ að
armanna í bæjarstjórninni, að Þrír bæjarfulltrúar, einn úr
kosning færi fram, þar sem hverjum flokki, voru á förum
stjórn Rauðku hefði verið kosin
í janúarmánuði s.l., fyrir yfir-
standandi ár. I umræðunum um
það, hvort kosning Rauðku-
stjórnar skyldi fram fara. bar
maigt á góma.
Var skýrt frá því, að í svart-
asta skammdeginu í vetur, hinn
17. janúar, í blindbyl, þegar
símasambandslaust var við
Siglufjörð, bæjarstjóri og for-
seti bæjarstjórnar fjarverandi
úr bænum ásamt tveim öðr-
um bæjarfulltrúum, hafi Guðm.
bæjarfógeli farið á stúfana og
fengið kallaðan saman bæjar-
stjórnarfund til að kjósa í stjórn
Rauðku, þótt bæjarstjórnin
ætti ekki að kjósa stjórnarnefnd
Kauðku samkvæmt þeirri reglu
gerð, sem þá var í gildi, um
kosningu á stjórn verksmiðj-
unnar. Fyrir fortölur bæjar-
fógeta hafi kosning farið fram
á Rauðkustjórn á þessum fundi
en hún verið alger markleysa.
því að bæjarstjórnin hafði ekki
haft heimild til að kjósa stjórn-
arnefnd Rauðku fyrr en eftir
að stjórnarráðið hafði staðfest
reglugerðina um kosningar
fyrirkomulag Rauðkustjórnar,
hinn 7. íebrúar s.í.
Umræður urðu mjög heitar.
Aður en kosning Rauðku-
stjórnar fór fram, kvað forseti
upp svohljóðandi úrskurð:
Þann 6. júlí 1944 var staðfest
af fjelagsmálaráðuneytinu
reglugerð um rekstur Síldar-
verksmiðjunnar Rauðku, eign
Siglufjarðarkaupstaðar. En í
reglugerðinni er svo kveðið á í
1. grein, að stjórn verksmiðj-
unnar sje skipuð fimm mönn-
um árlega, tilnefndum af full-
trúaráði hvers flokks í bænum,
sem komið hefir að manni í
bæjarstjórn, þannig að fulltrúa
ráð hvers flokks tilnefnir einn
.mann og annan til vara.
Þegar ríkisábyrgð fyrir bygg
íngarláni til Rauðku var sam-
þykt á Alþingi, haustþingi
1944, var það gert að skilyrði
fyrír ábyrgðinni, að stjórn Síld-
arverksmiðjunnar skuli kosin
hlutfalískosningu af bæjar-
stjórn. — Á fundi bæjarstjórn-
-ar 3. jan. s.l. var rætt um að
breyta reglugerð Rauðku, til
samræmis við áðurgreind skil-
yrði Alþingis, fyrir ríkisábyrgð
á byggingarláninu. Á fundinum
var mættur formaður Rauðku-
stjórnar, Guðmundur Hannes-
til Reykjavíkur og fjórði bæj-
arfulltrúinn úr fjórða flokki
var þegar kominn til Reykja-
víkur, varð það að samkomu-
lagi meðal allra bæjarfulltrú-
anna, að fela áðurnefndum
bæjarfulltrúum, sem fóru til
Reykjavíkur, að ræða við rík-
isstjórnina, hvort hún gæti ekki
fallist á, að framangreint á-
kvæði yrði niðurfelt og jafn-
framt var samkomulag um að
fresta öllum breytingum á reglu
gerðinni, þar til vitað væri um
afstöðu ríkisstjórnarinnar um
þetta atriði og að þær breyting
ar, sem kynnu að verða gerðar,
gætu farið fram samtímis, enda
gæfist þá Rauðkustjórn, eins og
formaðurinn óskaði eftir, tími
til að koma fram með tillögu
til bæjarstjórnar um breyting-
ar á reglugerðinni.
Þann 13. jan. s.l. hjelt
Rauðkustjórn fund, þar sem
gerð er svohljóðandi tillaga til
bæjarstjórnarinnar:
„Fimm fyrstu málsgreinar 1.
greinar reglugerðar um rekst-
ur Verksmiðjunnar Rauðku
falli niður, en í stað þeirra komi
svohljóðandi málsgrein: Stjórn
Síldarverksmiðjunnar Rauðku
skal skipuð fimm mönnum, ár-
lega kosnum hlutfallskosningu
af bæjarstjórn“,
Svo flausturslega er þó frá
þessari tillögu gengið, að láðst
hefir að kveða á um kosningu
varamanna.
Þann 17. janúar s.l. tók bæj-
arstjórnin á fundi .sínum fyrir
þessa tillögu og samþykti
hana óbreytta. Á þeim sama
fundi var svo kosin fimm
manna stjórn í síldarverksmiðj
una Rauðku og fimm menn til
vara, þó að þau ákvæði vantaði
í reglugerðina, að vararnenn
skyldu kosnir. Nú ber þess að
gæta, að þótt breyting hafi ver
ið gerð á reglugerðinni af bæj-
arstjórn, þá hefir hún ekki öðl-
ast lagalegt gildi fyr en hún
hefir verið staðfest af stjórn-
arráðinu. Á fundinum bar for-
seta skylda til að upplýsa bæj-
arfulltrúana um þetta og að
fresta kosningu í stjórn Rauðku,
þar til reglugerðin hafði öðl-
ast gildi. En úr því að forseta
láðist að gera þetta, þá bar bæj -
arstjóra, sem ber ábyrgð á, að
bæjarstjórn fari að lögum og
settum reglum — að sjá um, að
A MIÐVIKUDAGINN var
sýnd lcvikmynd í Tjarnarbíó
um Atlantshafsorustuna. Sendi
herra Breta stóð fyrir sýningu
jþessari og bauð þangað forseta
ekki yrði kosið nema á lögleg- jsiands og frú hans, ríkisstjórn,
an hátt. jerlendum fulltrúum og ýmsum
Hvorki forseii bsejsistjomsr bsejsrmöririLiiTi
nje bæjarstjóri gættu þessa og J Myndina tók breska kvik-
fór kosningin fram ólöglega. jmyndafjelagið Crown Film með
Svo virðist, sem formaður !agstoð breska flotans. Þar er
Rauðustjórnar hafi fært þá rök sýnt ferðalag skipalestanna og
semd fyrir því, að stjórnina ýmislegt um það, hvernig þeim
yrði að kjósa strax, að umboð hefir verið stjórnað. Þar eru
Rauðkustjórnar væri útrunnið sýndir skipbrotsmenn í björg-
15. jan. og að af þeirri ástæðu unarbát og hvernig þeir halda
bæri að kjósa strax, því ella Hfp en af þeim dregur smátt og
hefði fyrirtækið enga stjórn. <smátt. Og sýnd er viðureign
í þessari röksemd er þó ekkert 'við þýskan kafbát, sem sökt er,
hald, því að auðvitað var hin ^en nokkrir bátverja komast af.
" myndatökunni svo hagan-
gamla stjórn lögleg stjórn fyr-
irtækisins þar til bæjarstjórn
hafði kosið aðra nýja og gildir
hið sama um allar nefndir bæj
arstjórnar. Ef hins vegar væri
talið, að nauðsyn bæri til að
kjósa Rauðkustjórn þá þegar,
bar tvímælalaust skylda til að
skipa hana skv. reglug. þeirri,
sem þá var>í gildi. Fyrir því úr
skurðast: Þar sem kosning í
stjórn síldarverksmiðjunnar
Rauðku á bæjarstjórnarfundi
þ. 17. jan. fór ekki fram sam-
kvæmt þágildandi reglugerð,
ber að kjósa á þessum fundi
fimm aðalmenn og fimm til
vara í stjórn síldarverksmiðj-
unnar Rauðku samkvæmt reglu
gerð um rekstur verksmiðjunn-
ar staðfestri af fjelagsmálaráðu
neytinu 7. febr. 1945.
Þegar forseti h^fði kveðið
uþp úrskurð sinn, fór fram
kosning á stjórn Rauðku. Komu
fram tveir listar, á öðrum þeir
Aage Schiöth og Sveinn Þor-
steinsson og á hinum Gunnar
Jóhannsson, Ragnar Guðjóns-
son og Otto Jörgensen. Lýsti
forseti þá rjettkjörna. Kom í
Ijós að bæjarsljóri og meiri-
hluti bæjarstjórnar studdi hina
nýkjörnu stjórn Rauðku, en
minnihlutinn lýsti því yfir að
hann mýndi ófrýja úrskurði
forseta bæjarstjórnar til stjórn-
arráðsins.
í gær kom fram, að Guð-
mundur Luther vill sitja áfram
í Rauðkustjórn í trássi við bæj-
arstjórnina og vill telja kosn-
ingu sína 17. janúar gilda, þótt
hún færi fram þremur vikum
áður en bæjarstjórnin hafði
heimild til að kjósa stjórnina.
Vildi Guðm. Luther fá sluðn-
ing frá öðrum sljórnendum
Rauðku til að mótmæla úr-
skurði forseta bæjarstjórnar,
en mun hafa fengið daufar und
irtektir.
Er myndatokunm svo
lega fyrir komið, að myndin
verður spennandi saga um við-
ureignina á hafinu.
Mynd þessi, sem heitir
„Western Approaches“, verður
bráðlega sýnd almenningi.
Rússar í úthverfum
Vínar
London í gærkveldi:
Ilerir Tolbukins eru nú í
úthverfum Vínar að sunnan-
verðu, og einnig’ sækja þeir
fram til vesturs fyrir sunnan,
borgina. Fyrir norðaustan
hana eru herir Malinowskys"
að reyna að brjótast gegnum
Bratislavaskarðið, til þess að
komast niður á Vínarsljettuna
Er talið að herjum Tolbukins
og Malinowskys hafi tekist að
sameinast við norðurenda
Neusiedlervatns.
Stalin hefir tilkynnt töku
tveggja borga í Slóvakíu, eru
það járbrautarborgir. Enn-
fremur er svo frá skýrt, að
herjum Jeremenkos hafi orðið
talsvert ágengt um það, að
reka Þjóðverja xir fjalladölum,
Slóvakíu.
— Reuter.
Þjóðhagsmálaráð-
herra Frakka segir
ai sjer
London í gærkveldi.
PIERRA MENDES, þjóðhags
málaráðherra frönsku stjórnar
innar, sagði af sjer í dag. Hann
hafði um nokkurn tíma verið
Tito kominn fil
Moskva
London í gærkveldi.
TITO marskálkur, forsætis-
ráðherra júgóslafnesku stjórn-
arinnar og Subasic utanríkis-
ráðherra hans komu til Moskva
í dag loftleiðis og voru í för
með þeim ýmsir aðrir ráðherr-
ar úr stjórninni. Munu þessir
menn ætla að ræða ýms mál
við Sovjetstjórnina þar eystra.
— Reuter.
300 þúsund fangar
London í gærkveldi.
BANDAMENN hafa tilkynt,
að þeir hafi tekið um 300 þús-
und þýska hermenn höndum á
Vestúrvígstöðvunum s.l. hálfan
óánægður með aðferðir þær, mánuð, eða rúmlega 20 þúsund
sem beitt var til þess að l'ækka (á dag. Mjög margt af hermönn-
dýrtíðina og festa verðlagið, og um þessum hefir verið tekið
þegar uppástungur fjármálaráð höndum þannig, að hersveitir
herrans, Rene Pleven, um þessi hafa verið umkringdar, annað
mál voru framkvæmdar, sagðijhvort í borgum, eða annars-
Mendes þegar af sjer. staðar. — Reuter.
Þýskir iangar kafna
London í gærkveldi?
Fyrir nokkru dóu allmargir;
herfangar þýskir, sem verið:
var að flytja um h’rakklandl
á vegum ameríska hersins. —•
Eisenhower hefir látið farai
fram rannsókn á atburðum
og fengið til fulltrúa sviss*
nesku stjórnarinnar. sem gæt-<
ir hagsmuna Þjóðverja með!
bandamönnum. Ennfremur vag
þýska herstjórnin jafnskjóttl
látin vita um gang málanna^
Við rannsóknina kom í Ijós,
að fangarnir höfðu kafnað af
ioftleysi í bifreiðuni þeim,
sem þeir voru fluttir í, ení
þær voru af nýrri gerð, lok-t
aðar. Auk þess var talið aðj
fangarnir hefðu verið mjö^
þreyttir. Komið verður í veg
fyrit* að slíkt endurtaki sigj
og þeim refsað, er ábyrgð bárui
-— Reuter.
Versföðvarnar og
veðurfregnir
Frá ríkisstjórninni hefil]
blaðinu borist eftirfar-*
andi:
VEGNA ummæla 1 einu dag-
blaðanna nýlega skal það tekið
fram, að samkvæmt tilmælum
ríkisstjórnarinnar hefir her-
stjórn Bandaríkjanna á íslandi
sjeð um sendingu veðurfregna
til verstoðva víðsvegar um
landið. Útsending þessara
fregna hefir átt sjer stað frá
því um miðjan febrúarmán-
uð s.l.
Vestur-
vígstöðvarnar
Framhald af 1. síðn
sókn mikilli, og sækja fram
með þrem skriðdrekafylking-
um, einnig austan Gotha, sem
er fallin, annari norðan borg-
arinnar og er hún komin inn í
Múhlhausen, en sú þriðja sæk-
ir fram fyrir suðaustan Gotha,
Sunnar eru miklar orustur háð
ar, og er það 7. herinn, sem S
þeim á. Harðastir eru bardag-
ar í nánd við Heilbronn, erí
einnig er mikið barist í Wurts-
burg. Af ferðum Frakka faru
ekki sögur í dag.
Nonni
Framh. af 1. síðu.
völlurn, sonur Sveins Þórar-*
inssonar amtsritara og kornt
hans Sigríðar Jónsdóttur. —<
Jíann tók stúdentspróf í Ami-
,ens í Frakklandi, heimspeki-<
próf í Louvain í Belgíu ogj
guðfræðipróf í Englandi. Um|
skeið A'ar hann latínuskóla-
kennari í Danmörku, en síðafl
helgaði hann sig ritstörfum)
og ferðalögum. Þær bækuij
hans, sem út hafa komið á)
íslensku hafa náð mjög mikl<
um vinsældum meðal íslenskraj
barna og unglinga.
London: — Dimitroff, hinri
kunni kommúnisti, sem lengi
hefir verið í Moskva, hefir nii
verið kosinn formaður komm-
únistaflokks Búlgaríu,