Morgunblaðið - 22.06.1945, Blaðsíða 6

6

MORGUNBLAÐIÖ
Föstudag-ur 22. júní 1945.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
p.t. Jens Benediktsson.
Auglýsingar: Árni Óla.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1800.
Askriftargjald: kr. 8.00 á mánuði innanlands,
kr. 10.00. utanlands.
1 lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Bakkabræðra -skrif
SKRIF Alþýðublaðsins um útsvörin í Rej'kjavík minna
á sögur Bakkabræðra, svo skemtilega einfeldnisleg eru
þau.
Alt sem máli skiftir varðandi útsvörin liggur opið fyrir
öllum og staðreyndirnar eru þessar:
Niðurjöfnunarnefnd notar við álagningu útsvaranna
sama útsvarsstiga og í fyrra.Þegar niðurjöfnuriarnefnd
hafði í fyrra lokið starfi sínu, ákvað bæjarstjórn að
hækka heildarupphæðina um 10%. Var sú viðbót lögð
ofan á útsvar hvers gjaldanda, nema lægstu útsvörin;
þeim var slept.
Við álagningu útsvaranna nú var engri hækkun bætt
við eftir á, eins og gert var í fyrra. Og útsvarsstiginn,
sem var hinn sami og notaður var í fyrra (áður en hækk-
unin kom þá), nægði til þess að ná þeirri heildarupp-
hæð, sem jafna þurfti niður að þessu sinni.
Af þessu leiðir, og er það ljóst hverjum heilvita manni,
að útsvarsstiginn er nú raunverulega lægri en í fyrra. En
afleiðing þess er vitanlega sú, að útsvar hvers einstaks
gjaldanda verður lægra nú en í fyrra, miðað við ó'breytt-
ar tekjur og að ástæður sjeu hinar sömu.
Þetta getur ritstj. Alþýðublaðsins ómögulega skilið og
af þessu stafa Bakkabræðra-skrif hans.
Alþýðublaðið er altaf að stagast á því, að útsvarsupp-
hæðin í heild hafi verið 2.2 milj. kr. hærri nú en í fyrra,
rjett eins og þetta hafi skeð meðan niðurjöfnunarnefnd
var að leggja á útsvörin. En þetta vlssu allir, því að
ákvörðun um þetta var tekin í bæjarstjórn’snemma s. 1.
vetur, þegar gengið var frá fjárhagsáætluninni. Og það
situr síst á Alþýðublaðinu að vera með hnútur til meiri
hluta bæjarstjórnar fyrir þetta, því að skjalleg gögn eru
til fyrir því, að útsvörin hefðu hækkað miklu meira, ef
flokksmenn Alþýðublaðsins hefðu fengið að ráða. Vitan-
lega skorast meiri hluti bæjarstjórnar ekki undan því að
taka á sig ábyrgðina á þeirri heildarhækkun útsvararina,
sem ákveðin var s. 1. vetur. En fram hjá hinu verður þá
ekki komist, að þessum sama meiri hluta ber að þakka
það, að útsvörin urðu ekki miklu hærri, eins og flokks-
menn Alþýðublaðsins lögðu til.
★
Nú hefir hinsvegar það fyrirbrigði skeð, að þrátt fyrir
að heildarupphæð útsvaranna er um 5 milj. kr. hærri en
hún var í fyrra, áður en 10% hækkunin kom til greina,
gat niðurjöfnunarnefnd notað sama útsvarsstigann 'og þá.
Fjölgun gjaldenda og betri afkoma almennings og fyrir-
tækja yfirleitt gerði þetta kleift, enda þótt útsvarsstiginn
væri raunverulega lægri nú en í fyrra. Þetta er vissu-
lega fagnaðarefni.
★
Alþýðublaðið var um margra ára skeið aðaimáigagn
andstöðunnar í bæjarstjórn Reykjavíkur. Hver áhrif blað-
- ið hafði á þeim vettvangi má best marka á því, að st.yrk-
leiki Alþýðuflokksins í bæjarstjórn Reykjavíkur fór
jafnt og þjett minkandi, og nú er svo komið, að áhrifa
flokksins gætir þar mjög lítið.
En þrátt fyrir þessa ömurlegu útkomu, virðist Alþýðu-
blaðið ekkert hafa lært. Blaðið hagar sjer nákvæmlega
á sama hátt nú og það gerði fyrir 10—15 árum. Og að-
í'erðin er þessi: Þeear fjárhagsáætlun bæjarins er til
meðferðar í bæjarstjorn, krefst Alþýðublaðið stórfeldra
hækkana á útgjoiaum bæjarsjóðs og eys skömmum yfir
meiri hluta bæjaistjóímar, þegar hann telur að nóg sje
komið og stöðva. ju.eKari hækkun. En þegar svo kemur
að skudadögunurri, pegar niðurjöfnunarnefnd fer að
Jeggja á útsvórrn og í ljós kemur, að útsvörin höfðu
hækkað, þá rís Alþýðublaðið upp með ógnar vandlætingu
og sakar nú meiri hluta bæjarstjórnar um bruðl og óhóf
á bæjarins fje!
Þessi bardagaaðferS er ómerkilegri og vesælli en svo,
að hún sje svarávérð. Hvert mannsbarn sjer hræsnina og
vfirdrepsskapinn, en í kjölfar hennar fylgir tap á tap ofan.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
f sínum gamla búning.
JEG VEIT, að fólki, sem geng-
ur niður að höfninni þessa dag-
ana, og sjer Lagarfoss gaml%
hlýnar um hjartaræturnar. Nú
er hann aftur kominn í þaiin bún
ing, sem öllum íslendingum var
svo kær. Aftur er reykháfurinn
orðinn blár og hvítur, svo að lýs-
ir af honum langa vegu. Aftur
prýðir éitthvert fegursta reyk-
háfsmerki í heimi íslenskt skip,
sem í óveðri styrjaldarinnar urðu
að sigla grá eins og herskip um
höfin. lítt þekkjanleg frá skip-
um styrjaldarþjóða. En nú er
stvrjöldin liðin hjá, og alt fer að
færast í sitt gamla og góða horf.
Og eitt af því, sem við fögnum
mest, er að skipin Eimskipafje-
lagsins skuli aftur vera að vferða
eins og öll þjóðin vill hafa þau,
svo fögur, að þau vekja athygli
hvar sem þau fara um heims-
ins höf. En flotinn þessi þarf
bara að stækka, og nú mun vera
fullur hugur á því að stækka
hann. Vonandi gengur ]>að að
óskum.
•
Atvinnurógur.
NEYTANDI skrifar mjer:
„Herra Víkar! Mig langar til
að senda yður talsverða lang-
loku um mál, sem er víst tals-
vert viðkvæmt, en það er hug-
takið atvinnurógur. Ef jeg kaupi
vöru, sem er algjörlega ónýt til
þess, sem á að nota hana, og þá
auðvitað til alls, þá skilst mjer,
að hægt sje að stefna mjer fyrir
atvinnuróg, ef jeg segi þetta op-
inberlega. Jeg er að vísu enginn
lögfræðingur, en jeg held, að
þetta sje rjett skilið hjá mjer,.
Sama er um afgreiðslu alla, að
mjer finst. — Nú, hjer um dag-
inn keypti jeg ekki merkilegri
vöru en vökva, sem maður ber í
andlit sjer eftir rakstur.' Þegar
til átti að taka var þetta svo ó-
nýtt, að jeg hefði alveg eins get-
að notað kalt vatn, en svona
nokkuð á fyrst og fremst að
minka sviða og mýkja húðina.
Jeg stundi við og keypti daginn
eftir aðra tegund, sem einnig var
framleidd hjer innanlands. Hún
var ágæt. — Nú skilst mjer, hr.
Víkar, að ef jeg fengi birt nafn
fyrirtækisins, sem þessa ónýtu
vöru framleiðir og selur, myndi
mjer verða stefnt fyrir atvinnu-
róg. Jeg nota vöruna að vísu
ekki framar, en aðrir vara sig
ekkert á því, hvernig hún er.
Finst yður þetta ekki talsvert
vandamál? — Svo er hitt, að það
eru allir með opinn munninn, ef
maður finnur eitthvað að því,
sem manni er látið í tje við fullu
verði, en er ^alls ekki fyrsta
flokks. þá muldra þeir eitthvað
um atvinnuróg. Eru' ekki lögin
um þetta frekar til þess að halda
hlifiskildi yfir fúskurunum, en
til hins, að vernda góða fram-
leiðslu. En að vara aðra við ó-
þverranum, er „atvinnurógur“.
Fúskararnir hafa þá sama rjett
fyrir lögunum og einokunar-
kaupmennirnir dönsku, sem
seldu mönnum maðkað mjöl og
annan óþverra, og svo voru ís-
lendingarnir hýddir, ef þeir vog-
uðu að kvarta. Því skipulagi skul
um við ekki halda áfram og
ekki vernda það á nokkurn
hátt“.
•
Einkennilcgur versl-
unarmáti.
KONA SKRIFAR: — „Nú fyr-
ir skömmu auglýsti verslun ein
hjer í bænum, að þeir, sem
keyptu fyrir svo og svo mikið
í versluninni, gætu setið fyrir
kaupum á nauðsynjavöru, sem
lengi hefir verið ilt að fá. Nú
spyr jeg: Er svona nokkuð heim-
ilt? Er það leyfilegt að nota sjer
skort kaupendanna á vissri vöru,
til þess að pranga út í þá alls-
konar skrani, kannske, kannske
góðri vöru, sem þeir hafa ekk-
ert að gera með í augnablikinu.
Er það mögulegt, að svona sje
ekki refsilegt, að setja fólki stóra
kosti, ef það á að fá nauðsynja-
vöru. Hvað segir Verðlagsstjóri
og viðskiftaráð við þessu? Hvað
segja skoðanir almennings við
slíkum viðskiftaaðferðum? Mjer
finst hjer um hreint okur að
ræða, að jeg segi ekki meira".
•
GRÍMUR SKRIFAR: — .„Kæri
Víkar! Um daginn fjekk maður
að vita um seinaganginn hjá
þeim, sem eiga að ákveða launa-
uppbætur til starfsmanna bæj-
arins. Nú hefir maður frjett af
öðru fyrirtæki, ],ar sem ástand-
ið er engu betra. Mjer finst rjett,
að það komi líka fyrir sjónir al-
mennings.
Sjúkrasamlagið er enga upp-
bót farið að greiða sínu fólki enn
þá. Þar kvað vera svo hlálegt, að
stjórn Sjúkrasamlagsins og
Tiryggingarstofnunarinnar eru
farnar að stimpast á um kaupið
til starfsfólksins. Tryggingar-
stofnunin á víst að ákveða það,
en þorir svo ekki þegar til kem-
ur og sendir plöggin í Stjórnar-
ráðið, fyrst í eitt ráðuneyti bg
síðan í annað. Þau eru nú fimm
og ætti þetta þá með sama áfram
haldi að taka hálft ár. Hvert þá
verður reynt að senda plöggin,
er ekki gott að. giska á. Verst
væri, ef þeir fyndu upp á því
að senda þau á söfnin, t. d. nátt-
úrugriþasafnið, þ.j óðminj asafnið,
forngripasafnið, landsskjalasafn-
ið og fornbrjefasafnið. Þá væri
varla að búast við að þau kæmu
aftur, ef það væri þá nokkuð
eftir.af þeim“.
Á ALÞJÓÐA VETTVANGI
TVÆR MILJÓNIR New York
búa mynduðu þrjátíu og sjö
mílna heiðursfylkingu til þess að
fagna Eisenhower hershöfðingja,
er hann kom til borgarinnar síð-
astliðinn þriðjudag. Voru móttök
urnar enn stórkostlegri en í
London, París og Washington.
Aldrei hafa neinum manni ver
ið veittar glæsilegri móttökur þar
í borg.
★
Hleypt var af 17 fallbyssum,
þegar flugvjelin, sem Eisenhow-
er kom með, lenti á La Guardia
flugvellinum. í fylgd með flug-
vjelinni voru orustuflugvjelar.
La Guardia borgarstjóri fagn-
aði Eisenhower fyrstur manna.
Gevsilegur mannfjöldi var sam-
ankominn á flugvellinum. Flestir
skólar og verslanir borgarinnar
voru lokuð hálfan daginn.
Þegar Eisenhower hafði heils-
að fjölda manna, steig hann upp
í bifreið og ók síðan um flestar
aðalgöturnar í Manhattan.
★
Menn eru sammála um það,
að viðtökurnar hafi verið glæsi-
legri en áður hefir þekst þar í
borg. Aðeins eitt vantaði. Yfir-
vmldin höfðu beðið menn*að gera
svo vel að rífa ekki sundur síma-
skrár til þess að láta síðan snepl-
unum rigna yfir Eisenhower of-
an úr skýjakljúfunum.
A íárnbrautarstöðinni fagnaði
frú La Guardia frú Eisenhower.
t-n hún kom með manni sínum
frá Washington. En frúin lagði
fljótlega af stað áleiðis til ráð-
hússins til þess að vera þar við
móttökuathöfn ásamt manni sín-
um.
Kvöldið áður en Eisenhowers
var von til borgarinnar. byrjaði
fólk að safnast saman við ráð-
húsið, og um hádegi nam mann-
fjöldinn að minsta kosti hundr-
að þúsundum. La Guardia sæmdi
Eisenhower heiðursmerki úr
gulli og lýsti því yfir, að hann
hefði verið gerður heiðursborg-
ari í New York.
Eisenhower hjelt stutta ræðu
við þetta tækifæri, og sagði m. a.:
„Það er ekki nóg, að við ger-
um alt, sem í okkar valdi stend-
ur til þess að skapa frið í heim-
inum. Við verðum sjálf að vera
styrk. Ef við eigum að lifa frið- ■
arár, þá verðum við að vera styrk
og vinna saman af umburðar-
lyndi og skilningi“.
Eisenhower sagðist samgleðj-
ast New York búum yfir því, að
borg þeirra skyldi vera sú
fyrsta, að Washington einni und-
antekinni, sem ekki bæri ör
styrjaldarinnar. „Betur, að aldrei
hefði til styrjaldar komið“, sagði
hann.
LúSvfg Guðmunds- . Júgóslavía
son lagður af sfað
•LÚBVlG GUÐMUNI )SSON
skólastjóri fór í fyrradag með
flugvjel til Bretlands. Þaðati
mun hann fara til megmlands-
ins, svo fijótt sení kqstur er.
Eins óg lesenðuin blaðsins
mun kunnugt fjekk Rauði
Kross íslands Lúðvíg til jjesa
að takastr Pör á ijermr til meg-
inlandsins, til ]>ess að liðsinna
íslendinguni J>ar á þann hátt,
sem híi'gt er.
Framh. af 1. síðu.
Hafa mál um 10.000 þeirra ver
ið rannsökuð. Dr. Zivkovic
sagði, að þessi háa tala stafaðí
af því, að fleiri óvinaþjóðir en
ein hefði haft her í landinu.
Ógurleg hryðjuverk.
Dr. Zivkovic sagði, að ógur-
leg hryðjuverk hefðu verið
íramin í landinu. Til dæmis
hefðu um 68 þúsund lík fundiSt
í einangrunarfangabúðum við
Danjica.