Morgunblaðið - 03.08.1945, Blaðsíða 8

íkMSSM
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagtir 3. ágúst ,1945,
Jón Pálsson fyrv. bankagjaldkeri, 80 ára
VINIK JÓNS PÁLSSONAR,
þeir sem í dag senda honum
þlýjar kveðjur, 'munu margir
finna, að fljótt líður tíminn.
|Nú þegar 80 ára. í samfylgd
fgóðra vina líða dagarnir fljótt.
;Það skiftir ef til vill minstu
|máli. Hitt skiftir máli, hvernig
jæfidögunum er varið, og hverj-
_ar minningar eru eftir, þegar
Iþeir eru liðnir að kvöldi.
.■ Starfsdagur Jóns Pálssonar
« -
£er langur og merkilegur. Is-
lendingar hafa margir orðið að
ryðja sjer braut í lífinu úr fá-
tækt á eigin spýtur. Einn þeirra
manna er Jón Pálsson. Hann
er fæddur 3. ágúst 1865 í Syðra-
Seli í Stokkseyrarhreppi. Urðu
þeir Syðra-Selsbræður hinir
merkustu menn. Einn þeirra er
Isólfur, sem kunnur er orðinn
fyrir tónlistarstörf sín og söng-
lög. Jón er fyrir löngu þjóð-
kunnur maður. Má það undrum
sæta, hve fjölbreytt er orðið
æfistarfið og margháttað. Eru
þar rík lærdómsefni ungum
mönnum, sem eru að fara út
í lífið og hafa hug á því að
verða mætir og góðir menn.
Væri því ærin ástæða til þess
að rita æfisögu hans ítarlega.
En hjer verður aðeins í stórum
dráttum drepið lauslega á nokk
ur atriði.
Það sást fljótt, að mentun og
menning bæði sjálfs hans og
þeirra, sem umhverfis hann
voru, var honum áhugaefni og
hjartans mál.. Hann hóf ungur
þarnakenslu á Stokkseyri og
i n « -r
síðar á Eyrarbakka og átti hann
tíðum þátt í að stuðla að því,
að ungir menn öðluðust nokkfa
mentun, sem ella hefðu farið
hennar á mis. Hann heillaðist
fljótt af hljómlistinni. Tók hann
brátt að gegna organistastörfum
bæði á Eyrarbakka og Stokks-
eyri og kendi þá jafnframt
mörgum að leika á hljóðfæri.
Hefir hann ávalt iðkað hljóm-
listina og sjálfur samið allmörg
lög. Sjerstaklega hefir hann
haft yndi af kirkjuhljómlist. —
Varð hann síðar organisti og
söngstjóri við Fríkirkjuna í
Reykjavík. Hann styddi ungan
frænda sinn og vin Páí ísólfs-
son til hljómlistarnáms erlend-
is og hefir lagt margt gott til
söngmála íslands. Um hríð var
Jón hreppsnefndaroddviti á
Eyrarbakka. Hann stofnar sjó-
mannaskóla í Árnessýslu og
kendi þar. Hann stundar sjó-
mensku í Þorlákshöfn, á Eyr-
arbakka og frá Seltjarnarnesi.
Hefir á hendi sölu hljóðfæra.
Hann var í stjórn holdsveikra-
spítalans í Reykjavík um skeið um
og formaður Barnaverndar-
nefndar Reykjavíkur frá 1932.
Aðalfjehirðir Landsbanka Is-
lands í Reykjavík, var hann frá
1910—1928. Áður hafði hann
verið meðstjórnandi Sparisjóðs
Árnessýslu.
Mjög ljet Jón sjer ávalt ant
um mannúðarmálin og var
hann ætíð reiðubúinn að rjetta
þeim styrka hönd. Hann stofn-
ar Barnasumardvalarfjelag
Jón Pálsson.
Oddfellowa 1918 og hefir síðan
verið formaður þess. Rekur
þetta fjelag sumardvalarheim-
ili fyrir börn að Silungapolli.
Hann stofnar einnig Sjúkrasam
lag Reykjavíkur 1909 og var
formaður þess til 1935. Hann
starfaði mikið að bindindismál
og var um tveggja ára
skeið stórtemplar Stórstúku ís-
lan'ds. Fyrir fáum árum stofn-
aði hann og kona hans sjóð
vegna fuglanna, sem vorú kald-
ir og svangir úti í vetrarhríð-
inni. Ollum Reykjavíkurbúum
er kunnugt um umhyggju hans
í sambandi við fuglalífið á
^Tjörninni hjer í bænum. Hann
! stofnaði Fuglavinafjelagið Fön
ix 1934.
Snemma hafði Jón Pálsson
gaman af ritstörfum og fræði-
mensku. í Árnessýslu hjelt
hann úti skrifuðum sveitablöð-
um. Komu þessi blöð út viku-
lega um alllangt skeið (Kveld-
úlfur, Bergmálið og Gangleri).
í tómstundum síðar í lífinu safn
aði hann allskonar smásögum,
skrítlum og öðrum fróðleik um
menn og málefni, íslenskum
sögnum, mannlýsingum og æfi-
atriðum ýmissa merkismanna,
ennfremur gömlum og sígildum
orðum og munu nú þessi atriði,
sem hann hefir safnað og skrá-
sett, skifta mörgum þúsundum.
Enn er þetta allflest í handrit-
um, en mun nú smátt og smátt
verða birt, er fram líða stundir.
Kom fyrsta bókin út á siðast-
liðnum vetri, meðal annars um
veðurathuganir austan fjalls og
nefndi hann hana Austantórur.
Af því, sem hjer er sagt, má
leyfa og spjallar við vini ’ sína.
Og enn gengur hann endrum
og eins niður að Tjörninni og
talar við hina litlu, vængjuðu
vini sína þar.
Þótt dagur líði, horfir hann
fram. Hann á þá lífsskoðun,
sem alltaf bendir til nýrra daga.
Sigurgeir Sigurðssou.
til drykkjumannahælis og gáfu sjá, hve óvenju fjölhæfur mað-
til sjóðsstofnunarinnar tuttugu * Ur Jón Pálsson er. Hann hefir
þúsundir króna. Starf hans í
Barnaverndarnefnd er orðið
mikið og hefir hann ekki legið
þar á liði sínu.
Allir, sem til þekkja, vita að
Jón er mikill dýravinur. Hann
hefir átt marga áhyggjustund
AUGLYSINGAR
Vegna þess að vinna í prentsmiðjum hættir um
hádegi á laugardögum í sumar, verða auglýsing-
ar, sem koma eiga í sunnudagsblöðum Mörgun-
LJaðsins að koma á föstudögum.
/.uglýsingum í næsta sunnudagsblað sje skilað í
dag.
Framh. af bls. 7.
fyrir Þjóðræknisfjelagið í þann
rúma aldarfjórðung, sem það
hefir starfað. Forseti fjelagsins
er nú Richard Beck prófessor,
sem var fulltrúi Vestur-íslend,-
inga á lýðveldishátíðinni í fyrra
sumar. Því miður fjekk jeg ekki
tæljifæri að hitta hann, þar sem
hann gat ekki komið til Winni-
peg sökum anna. En hinsvegar
kyntist jeg sjera Valdimar J.
Eylands, varaforseta, Árna G.
Eggertssyni hinum yngri, lög-
manni, sem hefir erft áhuga
föður síns fyrir þjóðræknismál-
unum. Ásmundur Jóhannsson
hefir lagt drjúgan skerf til þess
ara mála og mætti svo lengi
telja.
Hjer á íslandi er starfandi
þjóðræknisfjelag. Sá fjelags-
skapur gæti vissulega gert mik
ið gagn með nánu samstarfi við
Þjóðræknisfjelagið vestra. Yfir
leitt þyrftum við íslendingar
hjerna megin hafsins að gefa
málefnum Vestur-íslendinga
meiri gaum en vði höfum gert.
íslenska þjóðin tapar miklu, ef
svo skyldi fara að þjóðarbrotið
vestra hyrfi og við megum ekki
láta neitt tækifæri ónotað til
þess að auka kynni og samstarf
við landa okkar,vestra.
verið ágætur borgari þjóðfje-
lagsins og átt sívakandi áhuga
um allt, sem varðaði hag og
heill þjóðar sinnar.
Einn af vinum hans hafði
orð á því við mig fyrir skemstu
að Jón hefði alltaf verið hinn
sanni maður, alþýðlegur og
höfðinglegur í senn.
Jón var umfram allt
drengskaparmaður. — Á jeg
fagra minningu um hve sannur
vinur hann reyndist foreldrum
mínum og síðar sjálfum mjer.
Svipaða sögu hafa margir að
segja. Traustastur var hann og
bestur þegar mest reyndi á.
Jón er kvæntur Önnu Sig-
ríði Adolfsdóttur frá Stokks-
eyri. Er"hún göfug og góð kona
og honum hinn styrkasti og
besti vinur. Nú situr hann á
friðsömu og fallegu heimili sínu
og horfir yfir langan og far-
sælan starfsdag. Hann horfir slagorðið, sem af mörgum höf-
oft í anda austur í Árnessýslu j undum var notað til þess að
til minninganna og vinanna undirbúa jarðveginn fyrir nas-
mörgu, sem hann átti þar. — ismann. Það er „hægfara sós-
Hann vinnur að hugðarefnum íalismi“, sem er hin ríkjandi
sínum eftir því, sem kraftar stefna meðal okkar.
- Síða S. U. S.
Framh. af bls. 5.
Það vekur óhug að sjá þessi
sömu öfl að verki í Bretlandi
og Bandaríkjunum, og næstum
sömu fyrirlitningu á öllu því
sem er frjálslynt í eldri skiln-
ingi. „Hægfara sósíalismi" var
X-9
5W
ÍW
5W
RobertSlorm !
1) X-9: — Hamingjan góða. Það skyldi þó aldrei
vera? Skeet: — Ha? Þú ætlar þó ekki að segja
mjer, að þú sjert strax búinn að komast til botns í
Marsh-málinu.
2) X-9 —- Heyi-ðu, Skeet. Jeg hef verið að lesa
nýju bókina hennar Wildu Dorré. Þar er sagt frá
barnsráni, þar sem nákvæmlega var eiriSr ð farið
óg í þessu tilfelli. Skeet: — Hvað er • r t síðan
þessi bók var gefin út?
3) X-9: — Hún hefir ekki verið gefin út ennþá.
Þetta er sýnishorn. Skeet: — Skyldi útgefandínn.
vera sökudólgurinn? Eða einhver skuggalegur próf-
arkarlestari? Heyrðu, heldurðu að Wilda Dorré
hefði getað verið hjer að verki?