Morgunblaðið - 02.10.1945, Blaðsíða 10

10
'T-'T l 'tl
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagnr 2. okt. 1045

JÓNATAN SCRIVENER
Cftir (Jíaude ^Jlou^Lton >
Plíi^íJÍMÍblsiiÖáitiMS
Stríðsherrann á Mars
2
renffjaáatya
Eftir Edgar Rice Burroughs.
34.
IV. kafli
Turninn leyndardómsfulli
JEG get ekki fengið að mjer að vera að rekja alla sög-
una af ferðalagi okkar Woola þá leiðinlegu daga, sem við
vorum að komast gegnum glervölundarhúsið og hina
dimmu ganga hinummegin við það, sem lágu undir Dor-
dalinn og Gullnu björgin, svo að við komum loks út í
hlíðum Otz-fjallanna, rjett fyrir ofan Dal hinna glötuðu
sálna, — þenna aumkunarverða stað, þar sem veslingar
þeir höfðust við, sem þorðu ekki að halda áfram píla-
grímsferð sinni til Dor og ekki heldur þorðu þeir að snúa
sftur til heimalanda sinna.
Hjer lá slóð fjandmanna minna meðfram fjallinu yfir
brött gil og djúpar gjár, meðfram þverhníptum klettum,
cg stundum niður í dalinn, þar sem við urðum oft að
berjast við menn þá, er bygðu þenna stað vonleysisins.
En við komumst gegnum alla þessa erfiðleika, og fór-
um upp úr dalnum, eftir mjóu gili, sem varð brattara
með hverju skrefi, uns alt í einu gnæfði við okkur vold-
ugt virki, í skjóli undir klettum, sem slúttu fram yfir
það.
Hjer var hinn leyhdi felustaður Mathai Shang. Hjer
drotnaði hann yfir þeim fáu þjóðflokkum, §á sami, sem
miljónir höfðu áður hlýtt. Og með honum í virki hans
var aðeins lítill flokkur Þerna eftir.
Rökkrið var að síga yfir, þegar við komum auga á
þessa fjallveggi, sem virtust algerlega ókleyfir, og til þess
að við sæumst ekki fór jeg með Woola bak við klettastall
nokkurn, inn í þjetta, dökkrauða runna, sem vaxa uppi í
fjöllunum á Mars.
Þar lágum við grafkyrrir, uns aldimt var orðið. Þá
læddist jeg út til þess að athuga virkisvegginn, hvort
nokkursstaðar myndi vera hægt að komast innfyrir hann.
Og annaðhvort af kæruleysi, eða vegna hins, að virk-
isbúar voru ekki smeykir um að nokkur maður leitaði
þangað, stóð hið mikla steinhlið opið upp á gátt. Inni í
garðinum voru nokkrir varðmenn, þeir hlógu og skemtu
sjer yfir einu af hinum óskiljanlegu marsnesku spilum.
Jeg sá, að enginn af vörðum þeim, sem þarna voru,
39. dagur
„Mjer þykir vænt um, að
þjer skylduð koma hingað í
kvöld, herra Middleton“, sagði
Pálína. „Jeg hefi hug á því að
kynnast öllum, sem þekkja
jónatan. Þjer þekkið hann, og
frú Bellamy þekkir hann, að
því er mjer er sagt. En meðal
annara orða“, sagði hún og
sneri sjer að mjer, „hafa
nokkrir fleiri komið hingað?“
„Já — ungur maður, að
nafni Antony Rivers. Hann
hefir aðeins komið einu sinni.
Hann sagði mjer, að hann hefði
þekt Scrivener í tvö ár“.
„Heldurðu að hann komi
hingað aftur?“ spurði Pálína
áköf.
„Já, jeg geri fastlega ráð
fyrir því. Jeg skal kynna hann
fyrír ykkur báðum. Veistu, að
Middleton hitti frú Bellamy
hjerna eitt kvöld?“
„Já — jeg gerði það“, muldr-
aði Middleton og roðnaði við.
— Þau urðu samferða út
eftir rúma klukkustund. Jeg
komst að því síðar, að Middle-
ton fylgdi Pálínu heim.
VII. Kafli.
I.
Það eru til blóm, sem breiða
ekki úr krónu sinni fyrr en á
kvöldin, og það eru til mann-
verur, sem maður ætti ekki að
sjá nema á kvöldin. Ein þeirra
var Francesca. Á kvöldin var
hún í essinu sínu. Ástríða
hennar magnaðist, persónu-
leiki hennar varð blæbrigða-
ríkari, leyndardómur hennar
enn dularfyllri, þegar húmaði
að. Skrautgripasalar vita hvað
þeir syngja, þegar þeir sýna
demantana í hálsbandi á
svörtu flaueli.
Klukkan sló ellefu þegar jeg
gekk inn í anddyrið á heimili
hennar við Bruton-götu. Þótt
hvergi væri neitt tildur nje
prjál, fann jeg þegar, að þetta
myndi auðugt heimili. Og jeg
hefði vitað að þetta væri heim-
ili Francescu þótt jeg hefði ver
ið leiddur þangað blindandi. —
Það var markað persónuleika
eigandans á sama hátt og bóka-
safn Scrivener.
Jeg var að hugsa um þetta
og ýmislegt annað, meðan við
snæddum kvöldverðinn. — Hún
var kát og spjallandi um alla
heima og geima, svo að jeg
þurfti lítið að segja. Hún gaf í
skyn að hin raunverulega á-
stæða til þess að hún bauð mjer
til kvöldverðar myndi koma í
Ijós að snæðingi loknum. Hún
var æst og geðshræring hennar
hafði áhrif á mig. Það var eitt-
hvað í látbragði hennar sem
sannfærði mig um, að hún
myndi nú hafa komist að ein-
hverri varanlegri niðurstöðu.
Jeg hlustaði á hana, og dáð-
ist með sjálfum mjer að fagur-
sköpuðum öxlum hennar, sem
mintu á fínan marmara, löng-
um, dökkum augunum og rauð
um, girnilegum vörunum, og alt
í einu o„.it mjer Bellamy í hug.
Jeg leit í fíringum mig í herberg
inu. Það var Bellamy, sem hafði
greitt fyrir allan þennan mun-
að. Hvað skyldi Hann hafa hugs
að um, nóttina sælu í París —
hinstu nótt hans í þessu lífi? —
Jeg leit á Francescu. Hún hló
Það var enginn dráttur — eng
inn skuggFá andliti hennar. ■—
Svipur hennar sindraði af ólmri,
óstýrilátri lífsgleði, — í aug-
um hennar var engin ógæfa til
nema dauðinn.
„Af hverju horfirðu svona á
mig? Þú hlustaðir ekki á það,
sem jeg var að segja. Þú horfir
á mig til þess að fá staðfestingu
þinna eigin hugsana".
„Þú ert svei mjer skarp-
skygn“, svaraði jeg. „Þú hefir
alveg rjett fyrir þjer. Jeg var
að athuga þig sálfræðilega“.
„Þú verður að segja mjer að
hvaða niðurstöðu þú hefir kom
ist. Og það ætla jeg að segja
þjer, að þú þarft á allri þinni
sálfræðilegu þekkingu að halda,
ef þú ætlar að hafa í full trje
við Jónatan.
Við skulum færa okkur inn
íyrir, og svo geturðu leyst frá
skjóðunni“.
Jeg gekk á eftir henni inn í
iítið, vistlegt herbergi. — Þar
,'oguðu kertaljós og það snark-
aði fjörlega í arineldinum.
„Þú átt að sitja þarna“, sagði
hún. „Jeg vil sjá framan í þig.
Jeg ætla að segja þjer dálítið í
kvöld, sem er hættuspil. En
fyrst verðurðu að segja mjer frá
þínum sálfræðilegu athugunum
á mjer“.
Til allrar hamingju hafði jeg
hugsað mikið um hana, og var
því vel undir það búinn, að tak
ast þetta á hendur. Jeg kveikti
í vindlingnum, sem hún rjetti
mjer.
„Jeg vona, að þú búist ekki
við miklu. Þetta er aðeins
fyrsta tilraun mín. — Þú ert að
öllu leyti barn þinna tíma, og
þú ert þjer fyllilega meðvitandi
um hvers þú ert megnug. Þú
átt í fórum þínum ástríðu og
hæfileika til þess að elska, en
þú gerir þjer ekki ljóst, hver
áhrif duttlungar þínir geta haft
á líf annarra. Þú ert hættuleg
vegna þess hvernig þú ert gerð
— en ekki vegna þess að þú
sjert illgjörn. Þú ert að eðlis-
fari öfgafull, munaðargjörn og
eigingjörn. Þú skeytir ekki um
samvisku, iðrun nje brýtur heil
apn um önnur slík vandamál
mannlífsins. Ef þú hefðir lifað
fyrr á öldum, er ekki ósenni-
legt að þú hefðir verið miðdep-
ill örlagaþrunginna atburða, en
þótt svo hefði verið, myndir þú
aðeins hafa skeytt um persónu
leika manna þeirra, sem í
kringum þig voru, en ekki
vandamál þau, sem þá voru á
döfinni. Skilningur þinn og
hugsanir snúast einvörðungu
um menn, en ekki málefni. Þú
veist þegar í stað, hverjir eru
óvinir þínir og hverjir eru þræl
ar þínir. Þegar þú þiggur hrós
af mönnum, gerir þú það eins
og þú værir að sýna þeim sjer-
stakan heiður. Að þekkja þig,
það getur verið göfgandi — að
elska þig — það myndi vera
hreinasta víti“.
Jeg var í þann veginn að
Ijúka máli mínu með einhverj-
um glensyrðum, þegar jeg tók
eftir því, að hún starði á mig
með aðdáunarsvip.
„Já — en — en þetta er ekki
hægt!“ stamaði hún.
„Ha? Nei — þetta er senni-
lega alt saman vitleysa —“.
„Það er sannleikur! Hvert eitt
einasta orð! Hvernig stendur á
því, að þú veist þetta?“ Hún
reis á fætur og starði á mig.
„Þú sagðir mjer talsvert um
sjálfa þig, þegar við hittumst
í fyrsta sinn“, sagði jeg. „Og af
' útliti þínu hlýtui’ hver maður
að geta ráðið býsna mikið“,
En hún var ekki ánægð.
„Þú þekkir Jónatan! Jeg er
viss um það. Þú hefðir aldrei
verið fær um að geta upp á öllu
þessu“.
„Þú veist mætavel, að jeg
þekki hann ekki. Þú hefir sjálf
fengið sannanir fyrir því, að
jeg sagði sannleikann. Það get-
ur hver og einn sagt um þig það
sem jeg sagði áðan. Þú hefir
sagt mjer það alt saman sjálf,
þótt þú hafir ef til vill notað
önnur orð“.
Hún settist aftur, og um rauð
ar varirnar ljek ögrandi bros.
„Jæja — við skulum þá ekki
tala meira um það.“ Hún þagn-
aði andartak, og sagði svo glað-
lega: „Middleton vinur þinn
kom hingað fyrir nokkrum dög
um. Vissirðu það?“
„Middleton!“
Jeg var undrandi og hún sá
það.
,,Já!“ hrópaði hún sigri hrós-
andi. „Þarna skeikaði sálfræð-
ingnum! Já, Middleton kom
reyndar í heimsókn til mín“.
„Til hvers?“ spurði jeg — og
trúði ekki nema svona hálft í
hvoru því sem hún var að
segja.
„Til þess að biðja mig fyrir-
gefningar. Þú manst, hve ókurt
eis hann var, þarna heima hjá
þjer“.
Jeg svaraði ekki. Jeg horfði
aðeins á hana. Jeg gat ekki í-
myndað mjer öllu ólíkari mann
verur en Francescu og Middle-
ton. Mjer fanst fráleitt að ætla,
að þau gætu nokkru sinni orðið
vinir. — Francesca virtist hafa
gaman að vandræðum mínum.
„Hann er athyglisverður mað
ur ■— finst þjer það ekki? Hann
segir margt óvænt, þegar hann
hefir bragðað dálítið. Jeg skil
vel, hversvegna Jónatan gaf sig
á tal við hann. — Og hann
sagði mjer meira um Pálínu
Mandeville en þú. Jeg sagði
honum, að hann skyldi kynn-
ast henni betur. Af hverju ertu
svona þungur á brúnina?“
Jeg svaraði ekki og hún hall
aði sjer aftur á bak í sætinu og
hló lágt. Hún virtist skemta sjer
konunglega. Jeg skildi nú,
hversvegna Middleton hafði
verið svona glaður, þegar hann
sá að jeg var ekki einn heima,
síðast þegar hann kom í heim-
sókn. Hann vildi, að jeg kæm-
ist af eigin rammleik á snoðir
um heimsókn hans til Franc-
escu — svo að hann þyrfti ekki
að gefa neina skýringu.
Einu sinni var setudómari
skipaður til að rannsaka um-
fangsmikið mál úti á landi. —
Honum var haldinn dýrðleg
veisla, áður en hann fór heim-
leiðis að loknum störfum og þá
sagði aðalræðumaðurinn meðal
annars: — Herrar mínir. Það
er til gamalt fagurt ævintýri,
sem segir, að þegar barn fæðist
í heiminn, þá kyssi verndareng
illinn það. Ef hann kyssir það
á augabrúnirnar, verður það
gáfað, ef hann kyssir það á aug
un, verður það fagurt, ef hann
kyssjr það á fingurna, verður
það listfengt. Nú, herrar mínir,
hefi jeg ekki aðstöðu til að
segja ykkur, hvar engillinn
kyssti heiðursgest okkar, en
svo mikið er víst, að hann er
fyrirmyndar setudómari.
★
Þeir voru báðir á vitfirringa
hæli og voru að tala saman. —
Ef jeg beini þessum geisla upp
í loftið, sagði annar, um leið og
hann kveikti á vasaljósinu sínu
— skal jeg veðja við þig milj-
ón krónum, að þú getur ekki
klifrað upp eftir honum.
— Þú platar mig nú ekki,
sagði hinn — jeg veit hvernig
þú ætlar að hafa það. Þegar jeg
er kominn hálfa leið upp, þá
ætlar þú að slökkva á vasaljós
inu.
★ ‘
Litill snáði fjekk að fara í
boð í spánýjum fötum. Þegar
hann kom heim var búið að
klippa göt hingað og þangað á
nýju fötin svo að þau voru orð
in gjörónýt. Hvað er að sjá þig,
sagði móðir hans, hvað hefir þú
gert við fötin þín?
— Við vorum í búðarleik. —
Jeg var látinn leika gráðöstinn.
★
Feit kona steig ofan á geð-
stirðan mann, sem var að r.eyna
að lesa blaðið sitt í strætisvagn-
inum. — Frú, sagði maðurinn,
•— jeg verð að biðja yður að
gcra svo vel að færa yður ofan
af fætinum á mjer.
— Setjið þjer þá fótinn á yð-
ur þar sem hann á að vera, ans
aði konan stygglega.
— Freistið mín ekki, frú,
freistið mín ekki, muldraði mað
urinn.