Morgunblaðið - 27.10.1945, Blaðsíða 5

Laugardagur 27. október 1945
IOEGUNBLADIÐ
5
Sviptur ökuleyfi í 3 ár
í GÆR var kveðinn upp dóm
Ur í Hæstarjetti í málinu rjett-
vísin og valdstjórnin gegn Guð-
mundi Egilssyni, Akranesi. —
Mál þetta ér risið út af bifreiðar
slysi, er varð skamt frá bænum
Gröf í Lundarreykjadal. — í
slysi þessu beið Guðmundur
Bjarnason, Akranesi bana. —
Guðmundur Egilsson ók bifreið
inni. Þar sem slysið varð, var
steinsteypt ræsi á veginum. Hafði
ræsið bilað, steypt plata, sem
var yfir ræsinu hafði sigið nokk
uð öðru megin og gat komið á
plötuna undan hjólfari, svo orð
ið hafði að gera við bilunina til
bráðabirgða. — Bifreiðin lenti
öðru megin niður í lægðinni,
yfir plötunni. Misti bílstjórinn þá
stjórn á bifreiðinni svo að hún
valt um koll og stöðvaðist út á
yegarbrún, 8 til 10 metra frá
trjáendum sem lágu yfir ræs-
inu, og stöðvaðist bifreiðin á
hvolfi. — Guðmundur Bjarna-
son rotaðist við fallið og dó svo
að segja samstundis.
Hæstirjettur staðfesti dóm
undirrjettar, þó svo að Guð-
mundur Egilsson er sviftur öku
leyfi 3 ár alls og 600 krónur í
málflutningslaun til skipaðs
sækjanda og verjanda.
I forsemdum segir m. a. svo:
Umbúnaður sá, sem gerður
var til bráðabirgða á ræsi því
er í málinu greinir, var eink-
um hættulegur fyrir þá sök, að
breitt bil var milli trjáflekanna
og alldjúp lægð þar á milli.
Stallur nokkur var af veginum
upp á flekana, enda var ekki
sniðið af endum trjánna. Var
því full nauðsyn til þess að
setja þarna hættumerki, og því
frekar sem vegur var greiður
að ræsinu beggja megin.
Ákærði ók á bíl sínum yfir
ræsi þetta um hálfri klukku-
Stund áður en slysið varð. Átti
hann því að geta varist það, er
hann ók til baka. Svo var það
og vangæsla af hans hendi að
draga ekki nægilega úr hraða
bifreiðarinnar, þegar hann sá
ræsið framundan sjer í nokk-
urri fjarlægð^ er hann telur
hafa verið 20—25 metra að
minsta kosti, en það hefði hon-
um verið unt, ef hraði bifreið-
arinnar var ekki óhæfilega mik
ill. Samkvæmt þessu þykir með
skírskotun til lagagreina þeirra,
er í hjeraðsdómi greinir, svo og
38. gr. laga nr. 23/1941 mega
staðfesta hinn áfrýjaða dóm, þó
svo, að ákærði verður sviptúr
leyfi til að aka bifreið um 3 ár
alls.
Eftir þessum málsúrslitum
ber ákærða að greiða allan á-
frýjunarkostnað sakarinnar,
þar með talin málflutningslaun
skipaðs sækjanda og verjanda í
hæstarjetti, kr. 600,00 til hvors.
Það er aðfinnsluvert, að hjer
aðsdómarinn Þórhallur Sæ-
mundsson hefir dregið óhæfi-
lega lengi að hefja rannsókn
málsins. Settur hjeraðsdómari,
Ármann Snævarr, er rannsakaði
málið að mestu leyti, hefir yf-
irheyrt Ara Guðmundsson, verk
stjóra, sem ljet gera umbúnað
þann á ræsinu, sem áður grein-
ir, einungis sem vitni og hrap-
aði að eiðtÖku hans í fyrsta
þinghaldi. Átti dómarinn að
prófa málið á þeim grundvelli,
að umbúnaður ræsisins kynni
að vera með þeim hætti, að það
varðaði þá, er að honum stóðu,
refsingu að lögum. En af því
leiddi að hvorki átti að eiðfesta
Ara Guðmundsson nje heldur
Arnberg Stefánsson, sem vann
að umbúnaði ræsisins og eið-
festur var í þinghaldi 8. okt.
1945. Verður að átelja þessa
meðferð málsins.
Brautryðjandinn
KONA, sem ekki vill láta
nafns síns getið hefir stofnað
Ekknasjóð íslands.
Sjóðurinn er í góðum hönd-
um. I stjórninni er biskupinn,
dr. Sigurgeir Sigurðsson, trygg
ingaryfirlæknirinn, Jóhann Sæ
mundsson óg frk. Inga Lárus-
dóttir.
Spurningin er hvað fara marg
ir í spor brautryðjandans, hinn
ar ónefndu konu?
Stofnun svona sjóðs þykir ef
til vill ekki mikill viðburður.
Hitt er víst, að í lífi hinnar fá-
tæku ekkju, sem berst fyrir
börnum sínum í örðugri ver-
öld er styrkur úr svona sjóði
mikill viðburður.
Það er sólargeisli, sem gæg-
ist inn á fátæka heimilið og
verður að brosi á andlitum fá-
tæku barnanna — markar ef til
vill framtíð þeirra.
Þeir, sem' gefa í sjóðinn eru
að safna sólargeislum fyrir fá-
tæku heimilin.
Er hægt að safna nokkru sem
betra er?
Því ekki að þyrpast í spor
brautryðjandans og gera sjóð
inn stóran og eignast sjálfur
lítinn geisla — ofur lítinn geisla
— geisla kærleikans, en honum
fylgir giftan.
Sig. Eggerz.
\ý þingmál
HJER skal getið nokkurra
þingskjala, sem fram eru kom-
in á Alþingi.
Gamla Olfusárbrúin.
Eiríkur Einarsson flytur svo
hljóðandi fyrirspurn í Ed.: Hef
ir rannsókn farið fram á því,
samkvæmt þingsályktun frá 6.
febr. 1945, hvort hin gamla
hengibrú á Ölfusá sje hæf til
notkunar á fyrirhuguðu Hvítár
brúarstæði hjá Iðu, og ef svo
er, hver hefir þá orðið niður-
staða þeirrar rannsóknar?
Oselda ullin.
Ingólfur Jónsson flytur svo
hljóðandi fyrirspurn í Nd.: —
Hvenær verða seldar þær miklu
ullarbirgðir, sem eru í landinu?
Segir í greinargerð að í land
mu liggi nú óseld ullarfram-
leiðsla þriggja ára.
9. þing F.F.S.Í:
Samræming á kaupi
og kjörum sam-
bandsfjelaganna

Jóhanna Gísladóttir
1 DAG er 85 ára Jóhanna
Gísladóttir á Siglufirði. Hún
er fædd í Goðdölum í Skaga-
firði og Voru foreldrar henn-
ar Gísli Þorláksson frá Ýtri-
Brekkum í Skagafirði og
María Ólafsdóttir, bróður
dóttir Jóns prófasts Ilallsson-
ar. Ilún ólst upp hjá sr. Jóni
þar til hún um fermingu fór
þá til Sesselju dóttur sr. Jóns
Hallssonar, og manns hennar,
sr. Isleifs í Hvammi. Síðar
var hún þrjú ár ráðskona hjá
Jóni bónda Jónssyni á Veðra
móti og fór síðar 25 ára til
Akureyrar til Skafta Jósefs
ar og konú hans. Skömmu síð
ar giftist hún Jóni Jónssyni, er
var starfsmaður við ITöphnes
verslun og síðar hjá Carli
Schiöth. Þau eignuðust
börn og er Gunnl. Tr. Jónsson
bóksali á Akureyri elstur
þeirra. Önnur eru: Ingibjörg
kona Andfjesar Hafliðasonar
á Siglufirði, Ilelga kona
Skafta Stefánssonar sama
stað og Alfreð kaupmaður
Akureyri.
Jóhanna fluttist til Siglm
fjarðar 1921 og misti hún þar
mann sinn 1938. Ilún er kona
vel greind og var á yngri arum
sínum annáluð fríðleikskóna
sem enn sjer merkit
Ilún er vinsæl og vol metin
Siglfirðingur
Bændaskólinn að Skálholti.
Jónas Jónsson flytur svo-
hljóðandi þingsályktunartillögu
í Sþ.: „Alþingi ályktar að skora
ríkisstjórnina að láta reisa
hinn fyrirhugaða bændaskóla
Suðurlands heima á Skálholti
eða við túnið á hinu forna bisk
upssetri“. — Segir í greinar-
gerð, að nefnd sú, sem falin
var undirbúningur byggingar-
framkvæmda hafi valið skólan
um stað „á eyðihæð svo sem
bæjarleið í vesturátt frá Skál-
holti“. Telur flm. þennan stað
óheppilega valinn.
Hlutleysi útvarpsins.
Jónas Jónsson flytur svohlj.
þingsályktunartillögu í Sþ.: •—
„Alþingi ályktar að skora á rík
isstjórnina að tryggja hlutleysi
útvarpsins frá því, sem nú er,
m. a. með því að láta fara fram
fullkomna ritskoðun á öllu út-
varpsefni undir yfirumsjón út-
varpsráðs og á þess ábyrgð“.
Segir í grg., að tillagan sje
flutt í tilefni rjettmætrar gagn
rýni á flutningi og meðferð út-
varpsefnis að undanförnu.
Afnám 17. grcinar jarð-
ræktarlaganna.
Meirihluti landbúnaðarnefnd
ar Ed. (Þorst. Þ., Eir. Einars.
og P. Herm.), hefir skilað áliti
um frv. Þorst. Þorsteinssonar
um afnám 17, gr. jarðræktar-
laganna. Leggur meirihluti til,
að frv. verði samþykt.
Togarakaup ríkisins.
Meirihluti fjárhagsnefndar Nd.'
(Ásg. Ásg., Ing. J., H. Ben. og
K. Thor.) mælir með samþykkt
frv. stjórnarinnar um togara-
kaup ríkisins. í nefndarálitinu
segir, að nýbyggingarsjóðir 23
togaráfjelaga og 3 togaraútgerð
armanna muni um næstu ára-
mót nema 18,6 millj. kr. Ennfr.
segir þar, að sótt hafi verið um
kaup á 43 togurum, en óreynt
enrt, hve margir umsækjendur
hafa nægilegt. fje fram að
leggja til kaupanna.
Ríkisborgararjettur.
Allsherjarnefnd Nd flytur
frv. um að 7 mönnum verði
veittur1 íslenskur ríkisborgara-
rjettur.
HJER verður skýrt frá nokkr-
um málum, sem 9. þing FFSÍ hef
ir afgreitt. Fjalla þau m. a. um
samræmingu á kaupi og kjörum
sambandsf jelaga FFSÍ, vitann í
Sjómannaskólanum, aukna ment-
un háseta, stjórn Sjómannaskól-
ans og samvinnu Islendinga við
hin Norðurlöndin um sjómanna-
heimili erlendis.
Þingsályktun 9. þings
F. F. S. í.
í beinu áframhaldi af sam-
þyktum 8. þings F. F. S í. um
nýsköpun og endurnýjun skipa
stóls landsmanna, beinir 9.
þing þeim tilmælum til stjórn-
ar F. F. S. í., að hún kynni sjer
afstöðu stjórnmálaflokkanna til
frumvarps Nýbyggingarráðs
einaregið, að b-lið 8. gr. lag-
anna um atvinnu við siglingar
nr. 68, hinn 12. apríl 1945 verði
breytt. Liðurinn hljóði svo: b.
Hefir verið, eftir 16 ára aldur,
36 mánuði háseti á skipi 30
rúmlesta eða stærra.
9. þing F. F. S. í. skorar á
hið háa Alþingi, er nú situr, að
breyta lögum um skrásetningu
skipa á þann veg, að skip, sem
bygð eru sem flutningaskip og
stunda mestmegnis flutninga a
milli landa, verði skráð se.m
verslunarskip.
I sambandi við frumvarp til
laga um eftirlit með skipum á-
lyktar 9. þing F. F. S. í. að
skora á ríkisstjórnina að sömu
nefnd, er samdi lagafrumvarp-
um lánsskilyrði til nýsköpunar ið, verði falið að útbúa reglu-
framkvæmdanna.
Þingið lítur svo á, að þetta
framvarp stuðli í ríkum mæli
að því, að sú aukning skipa-
stólsins, sem 8. þing. F. F. S. I.
taldi þörf fyrir, nái fram að
ganga.
Samræming á kaupi og
kjörum sambandsfjelaganna.
9. þing F. F. S. í. ályktar að
fela stjórn sambandsins að gera
alla kaup- og kjarasamninga
fyrir hönd fjelaganna, að fengn
um tillögum þeirra, enda óski
fjelögin þess og hafi áður gert
sjer fulla grein fyrir, hvert hlut
fall skuli vera í launagreiðsl-
um til meðlima sinna innbyrð-
Fjelögin skulu, í samráði við
stjórn sambandsins, ákveða,
hve marga fulltrúa þau hafa
henni til aðstoðar við samninga
um kaup og kjör. Þó megi þeir
ekki vera fleiri en 3 og ekki
færri en 1 frá hverjú fjelagi.
Ennfremur samþykkir þing-
ið að fela stjórninni að vinna
að því, að uppsagnarfrestur ‘>
kaups og kjarasamninga allra
á sama degi. 9. þing F. F. S. I.
sambandsfjelaga sje útrunninn
samþykkir að fela stjórninni að
semja tillögur um hlutföll í
kjörum og launagreiðslum milli
hinna einstöku starfsgreina inn
an sambandsins og leggja þær
fyrir 10. þing F. F. S. í. Við
samningu þeirra tillagna skal
hafa til hliðsjónar þá samninga,
sem gerðir hafa verið milli 9.
og 10. þings. Þær venjur, sem
tíðkast hafa hjerlendis og það,
sem til þekkist erlendis.
Vitinn í Sjómannaskólanum.
9. þing F. F. S. í. skorar á
hafnarstjórn og hafnarstjóra
Reykjavíkur: Að setja sem
allra fyrst fullkominn raf-1
magnsljósvita í turn Sjómanna
skólans, þar eð telja verður að
viti sá, sem nú er í turninum,
sje svo ómerkilegur, að eigi
verði við unað, enda ekki í
neinu samræmi við þær fram-
farir, sem átt hafa sjer stað
á sviði vitamálanna á síðari
tímum, hjá þeim þjóðum, er
teljast til menningarþjóða.
9. þing F. F. S. í. óskar þess
gerðir þær, sem nauðsýnlegar
eru taldar til þess að fram-
fylgja lögunum. •
Námskeið fyrir háseta.
9. þing F. F. S. í. telur nauð-
synlegt að komið verði á 14
daga námskeiði með prófi, fyrir
þá háseta á flutninga og far-
þegaskipum, sem ætla sjer að
fá inngöngu á Stýrimannaskól-
ann. Námskeiðið sje haldið við
skólann til þess að ganga úr
skugga um, að þeir hafi þá
þekkingu til að bera, sem krefj
ast verður af fullgildum háseta.
Til að öðlast skírteini sem full
gildir hásetar eiga þeir að geta
sýnt leikni í að þekkja á átta-
vita og vegmæli, að fara með
björgunai’tæki, setja björgun-
arbát á flot og stjórna honum.
Splæsa saman víra og kaðla,
starfrækja vindur o. s- frv.
9. þing F. F. S. í. leyfir sjer
að beina þeim tilmælum til hins
háa Alþingis um það, að end-
urskoðuð verði nú þegar lög um
fjarskifti frá 23. apríl 1941 og
numið verði burt úr þeirn alt
það, er varðar hömlur á sölu
og notkun firðtækja og annara
þeirra tækja, er teljast geta
nauðsynleg til öryggis og al-
mennra viðskifta, en setji í
staðinn lagaákvæði um þær
lágmarkskröfur, er gera ber til
starfrækslu, útbúnaðar og
traustleika slikra tækja. Einn-
ig að hverjum þeim, er selur
firðtæki, sjerstaklega talstöðv-
ar, verði gert að skyldu að
hafa kunnáttumenn til að gera
við slík tæki í öllum helstu
verstöðvum eða nægilega mörg
varatæki til að láta í stað þeirra
tækja, er kunna að bila.
Tillaga um stjórn Sjó-
mannaskólans.
Skólanum sje stjórnað af
skólaráði, er saman stendyr af
öllum skólastjórum skólans.
Þeir velji sjer formann úr sín-
um hópi og sje hann valinn til
eins árs í senn. Starf formanns
og skólaráðs verði að sjá um
allan rekstur skólans með svip
uðum hætti og er við Háskóla
íslands. Síðan ræður skólaráð
menn, er sjer um alt reiknings-
hald skólans og útborganir.