Morgunblaðið - 08.03.1946, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 8. marz 1946
Strætisvagnadeilan á bæjarstjórnarfundi
'KAÚPDEILAN við bíl-
stjóra stræisvagnanna, var
rædd á bæjarstjórnarfundi í
gær. Stóðu umræður um það
mál í tvær klukkustundir og
tóku sex bæjarfulltrúar til
rnáls ásamt borgarstjóra.
Borgarstjóri hjelt fleiri en
eina ræðu um þetta mál.
í upphafi skírskotaði hann til
tilkynningar þeirrar frá bæjar-
ráðsfundi í fyrradag, sem birt-
is't í dagblöðunum í gær. Bíl-
stjórarnir, sagði hann. hafa
haldið kröfu sinni við kr. 636
í grunnkaup á mánuði og vilja
ekki verða fastir starfsmenn
bæjarins. Bæjarráðið hefir ekki
viljað ganga að þessu, en mun
að sjálfsögðu íhuga málið, á
fundi sínum á morgun.
Ýms ummæli hafa birst í
blöðum um afstöðu mína til
þessa máls, sagði borgarstjóri,
sem eru villandi og rangfærð.
Jeg tel því rjett að gera hjer
íiókkra grein fyrir afstöðu
rninni og afskiftum af málinu.
Fastir starfsmenn eða ekki.
I upphafi voru allir bæjar-
íáðsmenn á þeirri skoðun, að
gefa ætti bílstjórum strætis-
vagnanna kost á að gerast fastir
starfsmenn bæjarins.En snemma
kom það fram, að bilstiórarnir
óskuðu ekki eftir því, að minsta
kosti á þessu stigi.
Skal það skýrt tekið fram að
það hefií aldrei verið sett sem
skilyrði frá minni hendi, eða
Læjarráðsmanna, að bílstjór-
narnir yrðu fastir starfsmenn
beejarins, og deilan gæti ekki
layst á annan hátt. Þannig hef-
ir, verið skýrt frá, að jeg hafi
heimtað að bílstjórarnir semdu
af sjer verkfallsrjettinn. — En
það er tilhæfulaust.
. Jeg hefi aldrei gert slíkt að
skilyrði fyrir að samningar
kæmust á.
• Bílstjórunum hefir þvert á
móti verið gefinn kostur á, að
halda núverandi aðstöðu sinni,
e?ia gerast fastir starfsmenn. —
En samningar hafa á hvorugum
gcundvellinum náðst.
Katipið í samræmi við annað
kaup.
En bæjarrráð hefir ekki vilj-
að fallast á kauphækkanir til
bílstjóranna, er væru svo háar,
að þær röskuðu launastiga
starfsmanna bæjarins eða yrðu
tif þess að ýta undir að koma
stað almennri kauphækkun.
Tel jeg að bæjarbúum myndi
ekki finnast það æskileg lausn
dpilunnar.
Laun þessa starsmannahóps
r .ega ekki vera i ósamræmi við
hin almenna launastiga. — En
bæjarráð er fúst til að greiða
það hæsta kaup, sem fært þyk-
h að greiða innan þess ramma,
sem launareglugerð bæjarins
setur launaflokkunum og hins
almenna kaupgjalds í landinu.
Þess vegna sagði jeg við samn
ii gamenn bílstjóranna. Fáið um
sögn stjórna Starfsmannafjel.
ríkis og bæjar og Alþýðusam--
bándsins um það hvaða kaup
þéssir aðilar telja að bílstjórar
strætisvagnanna eeti fengi, sem
sj'e í samræmi við kaup annara
láunaflokkaa. Tel jeg að það
vérði mikill styrkur fyrir mál-
fítað bílstjóranna. Geti Alþýðu-
sambandið og Starfsmannafje-
Kaup bílstjóranna sje í samræmi
við launastiga bæjarins
lagið komið sjer isaman um
það, hve hátt kaupið geti verið,
án þes að það verði til ósam-
ræmis við annað kaup eða laun,
þá mun það verða til mikillar
leiðbeiningar fyrir ákkvörðun
bæjarráðs.
Jeg vil ekki að kaup þessara
manna trufli samræmið í launa
reglum bæjarins, eða verði til
þess að ýta á eftir að koma af
stað almennri grunnkaups-
hækkun í landinu.
Unisögn starfsmannafjelagsins.
Pálmi Hannesson spurði borg
arstjóra hvort rjett myndi
hermt að bílstjórarnir vildu ger
ast fastir starfsmenn bæjarins,
ef þeir yrðu í 10. launaflokki.
Borgarstjóri skýrði frá, að
ef sú ákvörðun yrði tekin, þá
væri hún einmitt í ósamræmi
við svar það, sem borist hefði
frá Starfsmannafjelaginu.
Brjefið er svohljóðandi:
Rvík.
A fundi sínum í dag hefir
stjórn B.S.R.B. samþykt eftir-
farandi:
„Vegna deilu bifreiðastjóra
strætisvagna við. Reykjavíkur-
bæ hefir sáttasemjari ríkisins
í vinnudeilum ásamt borgar-
stjóra og samninganefnd bif-
reiða óskað umsagnar stjórnar
B.S.R.B. um það, hver laun
megi ætla strætisvagnstjórum,
án þess að það hafi truflandi
áhrif á launastiga Reykjavík-
urbæjar og launalaga ríkisins.
Stjórn B.S.R.B. lítur svo á,
að deila þessi sje Bandalaginu
óviðkomandi, vegna þess, að
um er að ræða frjálsa samn-
inga í samræmi við lög um
stjettarfjelög og vinnudeilur,
en vill þó ekki skorast undan
að gefa umsögn í þetta sinn,
Eftir að hafa leitað álits
stjórnar Starfsmannafjelags
Reykjavíkurbæjar og ennfrem
ur — að gefnu tilefni af hálfu
annars deiluaðila, — álits
stjórnar Lögreglufjel. Reykja-
víkur, vill stjórnin lýsa yfir
því, að eftir þeim upplýsing-
um, sem fyrir liggja um launa-
kjör tjeðra vagnstjóra, telur
hún ekki óeðlilegt, að miðað
sje við XI. launaflokk, ef þeir
yrðú skipaðir fastir starfsmenn
Reykjavíkurbæjar“.
Þetta leyfum vjer oss hjer
með að tilkynna yður, hr.
sáttasemjari.
Virðingarfylst
f. h. stjórnar B. S. R. B.
Lárus Sigurbjörnsson (sign.)
formaður. *
G. B. Baldvinsson (sign.)
ritari.
Alþýðusambandið.
En svarið, sem barst frá Al-
þýðusambandi íslands, gefur
ekki ástæðu til að fara hærra í
boðum en bæjarráð hefir gert.
Það er svohljóðandi:
„Alþýðusamband íslands vill
að gefnu tilefni taka fram, að
það telur ekki óeðlilegt, að
vagnstjórar á strætisvögnum
hafi hærra kaup en bifreiða-
stjórar alment, og vill í því
sambandi benda á:
1. Að starf þeirra er mjög
erfitt.
2. Að vinnutími þeirra fellur
að mjög miklu leyti á næt-
ur- og helgidagavinnutíma
annara stjetta.
3. Að þeir hafa með höndum
umsvifamiklar fjárreiður.
4. Að stjettarbræður .þeirra,
bifreiðastjórar á langferða
bifreiðum, hafa nú um eins
árs skeið haft kr. 90.00
hærra grunnkaup á mán-
uði, en fastráðnir bifreiða-
stjórar hafa nú.
Skytdur fylgja rjettindum
fastra starfsmanna.
Steinþór Guðmundsson gat
þess, að hann hjeldi, að ekki
væri deilt um annað en það,
hvort bílstjórarnir yrðu fastir
starfsmenn eða ekki.
Borgarstjóri benti honum á,
að hjer væri um misskilning
að ræða hjá Steinþóri. Bílstjór
arnir færu fram á að fá sömu
rjettindi sem fastir starfsmenn
í 11. launaflokki. En þeir neit-
uðu að taka að sjer skyldurn-
ar, sem því fylgdi. Ekki væri
hægt fyrir aðra en fasta starfs
menn að fá rjett til eftirlauna.
En bílstjórarnir vilji hafa sama
eftirlaunarjett sem starfsmenn
bæjarins í 11. flokki fá, án þess
að vera fastráðnir.
A hinn bóginn, sagði borgar-
stjóri, væri eðlilegt að bílstjór
ar strætisvagnanna væru fastir
starfsmenn bæjarins og eðli-
legra um þessa menn en ýmsa
aðra starfsmennina. Því stræt-
isvagnabílstjórar eru ekki ann
arsstaðar en hjer í Reykjavík.
Hvergi sambærilegur starfs-
mannaflokkur. En t. d. skrif-
stofufólk, sem vinnuf hjá bæn
um o. fl. fastráðið fólk gæti
eins vel eða frekar hugsað sjer
að vera í stjettarfjelögum sam-
bærilegum við störf þess.
Jóhann Hafstein og
Sigfús Sigurhjartarson.
Sigfús Sigurhjartarson tók
snemma til máls í umræðum
þessum, en kvaðst líta svo á,
að best færi á því, að málið
yrði ekki mikið rætt.
Síðar í umræðunum tók Jd-
hann Hafstein til máls. Hann
benti Sigfúsi Sigurhjartarsyni
á þá skinhelgi í framkomu
Sigfúsar, að þykjast ekki vilja
ræða málið á bæjarstjórnar-
fundi. En eftir hvern fund, sem
haldinn hefir verið um mál
þetta, hafa birst greinar í Þj,óð
viljanmu, með ýmiskönar rang
færslum og hálfyrðum. Kvaðst
Jóhann víta svona tvöfeldni í
málaflutningi.
Sigfús Sigurhjartarson sagði
þá, að eitt væri bæjarstjórnar-
fundur og annað ritstjórn Þjóð
viljans. Hann kvaðst ekki hafa
ávítur Jóhanns Hafstein að
neinu og skrifa það í Þjóð-
viljann, sem sjer sýndist.
Jóhann Hafstein svaraði, að
hvað sem Sigfús ritstjóri segði,
þá væri framkoma hans jafn
vítaverð í augum almennings.
Að nota sjer aðstöðuna í bæj-
arráði til þess að hlaupa með
sleísögur í blað sitt.
Sigfús greip fram í og
spurði, hvort Jóhann hefði
sannanir fyrir þessu.
Nei, það er einmitt sem vant
ay, að bæjarráðsmaðurinn
skrifi í blað sitt undir nafni.
En hvaðan skyldu upplýsing-
arnar frá bæjarráðsfundum
koma annarsstaðar að en frá
Sigfúsi!
Hallgrímur Benediktsson
kvaðst líta svo á, að í þessari
kaupdeilu sem öðrum gætu
miklar opinberar umræður ver
ið varhugaverðar. Hann kvað
máli þessu best borgið í hönd-
um bæjarráðs.
Borgarstjóri yar á sama máli.
Þessvegna sagðist hann ekki
hafa hirt um að svara rang-
færslum Þjóðviljans undan-
farna daga.
- Persíu-málin
Framhald af 1. síða
daga, og þykir ástandið nú
ískyg'gilegt.
Athæfið vekur grun.
Stjórnmálamönnum er ó-
skiljanlegt hvað Rússum muni
hafa gengið til að banna pers
nesku hersveitunum för til
borganna þriggja, og í Persíu
draga menn af athæfi Rússa
þær ályktanir, að þeir muni
hafaeinhverju að leyna í borg
unum, ef til vill sjeu hersveit-
ir þeirra þar ekki svo alger-
lega á bak og burt sem rúss-
nesk stjórnarvöld vilja vera
láta
Forsœtisráðherra Persa
farinn frá Moskva.
Sultaneh, forsætisráðherra
Persa, lagði af stað frá Moskva
í dag áleiðis til Teheran. •—
Hann hafði áður látið svo.um
mælt. að hann myndi gera alt
sem í hans valdi stæði, til
þess að greiða úr deilumálum
Rússa og Persa, en aldrei
myndi hann fallast á lausn,
þar sem gengið væri á rjett
Persa.
-nBQ-'-; I tbf;
Þakkar Molotov.
Molotov utanríkisráðherra
Rússa, fylgdi Sultaneh til
flugvallarins. og að skilnaði
þakkaði Sultaneh honum al-
úð þá, sem hann hefði sýnt
við samningaumleitanirnar.
Komst hann m.a. svo að orði:
„Nú. þegar jeg fer frá Moskva
er jeg þess fullviss, að með
tímanum muni eyðast allur
misskilningur og misklíð með
Rússum og Persum og' vin-
átta þjóðanna styrkjast, því
að það er markmið vort“.
Dr. Matthías Jónasson flyt-
ur 18. (og síðasta) fyrirlestur
sinn um uppeldi í 1. kenslu-
stofu háskólans í dag kl. 6 e.h.
Viðfangsefnið er að þessu
sinni: Þegar kynhvötin vaknar.
Öllum er heimill aðgangur.
Gistihúslð
- Búnaðarráð
ALLMIKLAR umræður urðu
aftur í Nd. í gær um gistihús-
bygginguna. Eíns og kunnugt
er, snerist Eysteinn á móti
frumvarpinu á dögunum, og
nú tók Páll Zophóníasson í
sama streng, með því að segja,
að ekkert væri meint með frv.
— það væri aðeins til að sýn-
ast.
Samgöngumálaráðherra svar
aði þeim röksemdum Eysteins,
að ríkissjóður ætti ekkert að
skifta sjer af byggingu þess-
ari og að aðrir út um land hlytu
að koma og krefjast framlaga
úr ríkissjóði. Ráðherrann hjelt
því fram, að hjer væri um ger-
ólíka aðstöðu að ræða. Þetta
hotel hefði algjöra sjerstöðu,
þar sem það yrði bygt með alt
öðru sniði, bæði stærra og full-
komnara, en nauðsyn bæri til
um gistihús úti á landi. Ráð-
herra lagði enn áherslu á, að
ekki væri trygt, að hótelið yrði
rekið á fullkominn hátt nema
með aðstoð og íhlutun ríkisins.
Mælti hann ákveðið með því,
að eignarnámsheimildin yrði
ekki feld burt, eins og allsherj
arnefnd lagði til.
Garðar Þorsteinsson, form.
nefndarinnar, taldi heimildina
of víðtæka, þar sem hún nær
til hvaða lóðar og húsa í Rvík,
sem væri. En til þess að ná
samkomulagi við ráðh. skyldi
nefndin taka tillöguna aftur til
3. umr.
Eysteinn bar síðan fram rök
studda dagskrá um að vísa mál
inu frá. Var hún feld með 15:8
atkv. Allir Framsóknarmenn-
irnir greiddu atkv. með að vísa
frv. frá, nema Jörundur (G.
Sv. og J. Sig. sátu hjá). Síðan
var frv. samþykt með 15 atkv.
gegn 5 (Framsóknarmanna) og
vísað til 3. umr.
Búnaðarráðið í Ed.
I Ed. var frv. um verðlagn-
ingu landbúnaðarafurða (skip-
un búnaðarráðsins) til 2. umr.
Landbúnaðarnefnd hafði þrí-
klofnað um málið. Meiri hl.
lagði til, að frv. yrði samþykt
með þeirri breytingu (í sam-
ráði við landbúnaðarráðh.), að
lögin skuli endurskoðast fyrir
árslok 1946. Þorst. Þorsteinsson
lagði til, að lögin giltu aðeins
til 1. sept. 1946, og Páll Iierm.
lagði til, að frv. yrði felt. —
Nokkrar umræður urðu og
þvældi Páll lengi um, að verið'
væri að taka völdin af bænd-
um.
Pjetur Magnússon svaraði
því, að Páll gleymdi alveg, að
í ákvæðum fyrri laga um þetta
efni hefði vald stjórnarinnar
verið miiklu meira. Þá mátti
telja stjórnina einráða í þess-
um málum. Framsóknarmenn
hefðu þagað um þetta í 11 ár.
En nú, þegar stjórnin væri að
afsala sjer valdi, þá risu þeir
upp. Bændastjettin hefði feng-
ið meira vald en nokkurn tíma
áður með þessu frv. Hvort
mundi ekki iðnaðarmannastjett
in þiggja það, að 25 manna ráð
úr þeirra hópi rjeði verðlagn-
ingu iðnaðarvara eða verslun-
arstjettin rjeði verðlagningd
verslunarvara.