Morgunblaðið - 29.10.1946, Síða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Á sýningu Asgríms Jónssonar
Eitt af málverkunum á sýningu Ásgríms Jónssonar: Arnarfell.
Mjólkursamsalan sr
HluSfallskosnfng-
arnar mæla and-
stöðu
FRUMVARP Jóhanns Haf-
stein um að fyrirskipa hlut-
fallskosningu innan verklýðs-
fjelaga til stjórnar- og trúnað-
arstarfa, ef Vs hluti fjelaganna
krefst þess, kom til 1. umr. í
Nd. í gær.
Flutningsmaður fylgdi frv.
úr hlaði með stúttri ræðu, þar
sem hann m. a. rakti fyrri af-
skipti Alþingis af málinu
(1939).
Eigi getur blandast hugur
um, að hjer er um að' ræða
rjettlætismál, sagði flm. Stjett-
arfjelögin væru bygð upp
þannig, að mönnum væri skylt
að vera í þeim. Þar væru því
að sjálfsögðu menn með mis-
munandi stjórnmálaskoðanir.
Væri ekki óeðhlegt að við kosn
ingar innan fjelaganna gæti á-
hrifa frá stjórnmálaskoðunum
manná, enda vitað að svo væri í
framkvæmdinni. En nú væri
fyrirkomulagið þannig, að ein-
faldur meirihluti rjeði úrslit-
um. Með þessu væri rjettur
minnihlutans fyrir borð bor-
inn.
Hjer á landi væri þróunin sú,
að hlutfallskosningar ryddu
sjer meir og meir til rúms, enda
viðurkent að með þeim væri
lýðræðinu best fullnægt. Benti
ræðum. á _ alþingiskosningar í
tvímenningskjördæmum, kosn-
ing fulltrúa til Búnaðarþings;
hið nýstofnaða Stjettarfjelag
bændaliefði tekið upp hlutfalls
kosningar o. s. frv.
-Mætti e. t. v. segja, að eigi
væri ástæða til að lögskipa
þetta, heldur láta fjelögin sjálf
ráða þessu. En slíkt gæti skap-
að glundroða. í sumum fjelög-
um ríkir frjálslyndi, öðrum
ekki. Væri ekki óeðlilegt, að ef
1/5 hluti fjelagsmanna krefst
híutfallskosninga, þá væri skylt
að viðhafa þær.
Flutningsmaður kvaðst gera
sjer vonir-um góðar undirtekt-
irmálsins á Alþingi. Sjálfstæð-
isfl. hefði gert flokkssamþykt-
ir um málið. Líklegt væri að
bændur á þingi myndu styðja
málið, þar sem þeir hefðu tekið
upp þetta fyrirkomulag innan
síns stjettarfjelags. Núverandi
forseti Alþýðusambands íslands
(Hermann Guðmundsson) hefði
um margra ára skeið (meðan
hann starfaði fyrir Sjálfstæð-
isfli) barist fyrir framgangi
þessa máls.
Að lokur sagði flm.: Þetta er
rjettlætismál, sem ekki tekst
áð stöðva. Það er hægt að tefja
framgáng þess, en ekki að
stöðva það.
Þrír þingmenn töluðu á eft-
ir flm. og andmæltu allir frum-
varpinu.
Stefán Jóh. Stefánsson vildi
láta verklýðsfjelögin sjálf ráða
þessu.
Hermann Guðmundsson
kvaðst í mörgu annarar skoð-
unar nú, en hann var meðan
hann starfaði fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn. Þetta væri ekki
rjettlætismál lengur!
SigurðUr -Guðnason form.
Dagsbrúnar kvað frv. vera
stefnt gegn sínu fjelagi, en þar
vætu^.inenlj valdir i trúnaðar-
stöðuí eftir þvt traustl, Sem
Framh. á bls. 8.
Sviffur siýrintanns-
rjeftindum í 5 ár
KVEÐINN hefir verið upp
dómur í Hæstarjetti í málinu:
Rjettvísin gegn Jóhanni Her-
manni Júlíussyni, stýrimanni
Fjarðarstræti 32, ísafirði og
Sigurði Björnssyni háseta,
Flateyri Önundarfirði.
Jóhann Hermann Júlíusson
var dæmdur í 5 mánaða fang-
elsi og sviptur rjettindum til
að vera stýrimaður 1 5 ár. Sig-
urður Björnsson var gert að
greiða ailan kostnað sakarinn-
ar. Málskostnað bæði í hjeraði
og fyrir Hæstarjetti greiði þeir
in solidum, þar með talin máls-
sóknarlaun skipaðs sækjanda í
Hæstarjetti.
Málavextir eru þeir að Jó-
hann H. Júlíusson, stýrimaður,
var við stýri á v. b. Hörpu frá
ísafirði, er báturinn rakst á
færeyskan trillubát er á voru
4 menn, og sökti honurh. Tveim
Færeyinganna var bjargað og
var annar þeirra örendur. Þetta
gerðist 25. júní 1944 út af
Siglufirði.
Sigurður Björnsson, háseti
var á verði með stýrimanni er
slys þetta vildi til.
I forsendum dóms Hæsta-
rjettar segir svo:
„Akærði Jóhann Hermann
Júlíusson þykir með vísun til
þeirra raka, sem í hjeraðinu
greinir,' hafa unnið til refsing-
ar, og kveðst hún samkvæmt
þeim lögum, sem í dóminum
eru talin, 5 mánaða fangelsi.
Svo skal hann og sviptur rjett-
indum til að vera. stýrimaður
um 5 ár.
Ákærða Sigurði Björnssyni
mátti vera ljóst, að ákærði Jó-
hann Hermann hafði ekki nægi
lega útsýn til sjávar fram und-
an skipinu. Verður og að telja,
að ákærða Sigurði hafi borið
að vera þarna á verði ásamt
stýrimanni. Ber því að refsa
honum samkvæmt þeim refsi-
lögum, sem getur í hinum áfrýj
aða dómi. Ákveðst refsing hans
500 króna sekt er afplánist 10
daga varðhaldi, ef hún greiðist
ekki innan 4 vikna frá birtingu
dóms þessa.
Ákvæði hjeraðsdóms um sak-
arkostnað í hjeraði staðfestast.
Próf máls þessa eru ekki
nægilega rækileg, einkum um
verkaskiptingu á skipinu.
útsvarsskyld aí
brauöa- og sæl-
gætissölu
HÆSTIRJETTUR hefir kveð
ið upp dóm í málinu: Mjólkur-
samsalan í Reykjavík gegn
borgarstjóranum í Reykjavík
f. h. bæjarsjóðs.
Tildrög málsins eru þau, að
1945 var Brauð- og sælgætis-
sölu Mjólkursamsölunnar gert
að greiða 40 þús. kr. útsvar til
bæjarsjóðs Reykjavíkur. Mjólk
ursamsalan neitaði að greiða
útsvarið og hjelt því fram, að
með lögum nr. 91 1936 væri
starfsemi samsölunnar undan-
þegin útsvarsskyldu. Umboðs-
maður borgarstjóra taldi hins-
vegar að lögin frá 1936 veiti
aðeins undanþágu frá útsvars-
skyldu fyrir þá starfsemi, sem
um getur í lögum nr. 1 1935,
um meðferð og sölu mjólkur og
rjóma o. fl. Sala brauða og
sælgætis sje annars eðlis, og
sú starfsemi sje útsvarsskyld.
Fógetarjettur fjellst á þessa
skoðun og úrskurðaði, að lög-
tak skyldi fram fara fyrir út-
svarsupphæðinni. Mjólkursam-
salan áfrýjaði úrskurðinum en
Hæstirjettur staðfesti hann.
í forsendum dóms Hæsta-
rjettar segir svo:
„Undanþága frá útsvars-
greiðsíu til handa áfrýjanda'
samkvæmt lögum nr. 96/1936
virðist einungis taka til þeirr-
ar starfi'ækslu, sem mörkuð er
í lögum nr. 1/1935. Er hann
því útsvarsskyldur af verslun
með vörur þær, sem í úrskurði
fógeta greinir.
Samkvæmt þessu ber að stað
festa hinn áfrýjaða úrskurð að
niðurstöðu til óg dæma áfrýj-
anda til að greiða stefnda kr.
1500,00 í málskostnað fyrir
hæstarjetti".
Egill Sigurgeirsson hrl. flutti
málið fyrir Mjólkursamsöluna,
en Einar B. Guðmundsson hrl.
fyrir borgarstjóra.
z
Sfór frjeruggustcil j
| óskasf til kaups.
É |
jj LeikJjelag Reykjavíkur. =
Ösitundhjónin á för-
um
ÖSTLUNDHJÓNIN, George
og María, eru á förum aftur
vestur til Ameríku á næstunni,
en þau komu z haust í kynnis-
för til að sjá landið og hitta
ættingja ~og vini. Frú María
hjelt hjer nokkrar söngskemt-
anir skömmu eftir að hún kom
við góðar undirtektir og fult
hús í hvert skifti. Urðu margir
frá að hverfa vegna þess hve
aðsókn var mikil. Síðan hafa
frú Maríu borist margar áskor-
anir um að halda fleiri söng-
skemtanir og er ákveðið að hún
haldi kveðjuhljómleika n. k.
fimtudag í Gomla Bíó.
Á kveðjuhljómleikunum verð
ur söngskráin breytt frá því
sem hún var í haust. Sennilegt
að þessir kvéðjuhljómleikar
verði síðasta tækifæri, sem
Reykvíkingar fá til að hlusta á
I Maríu Markan um ófyrirsjáan-
lega framtíð, því eins og kunn-
ugt er þá eru þau hjónin bú-
sett í New York og ekki gott
að segja hvenær þau takast á
hendur ferð til íslands á ný.
LONDON. Er breskt strand-
ferðaskip fórst nýlega, fórnaði
skipstjórinn lífi sínu fyrir konu
sína. Hann ljet hana hafa björg-
unarbelti sitt og varð það til
þess að hún komst af. Hann
druknaði.
Þriðjudagur 29. okt. 1946
aiimminHiiiiimiiiiiiimiiHiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHi
5 3
| Ford-junior |
| Tilboð óskast í bifreiðina j
1 R 1355, í því ástandi eins i
É og hún er eftir tjón. Bif- [
i reiðin er til sýnis í porti i
I Ölgerðarinnar við Rauð- §
i arárstíg. Tilboð sendist í i
i pósthólf „807“. fyrir kl. 5 i
i e. h. á fimtudag 31. okt. i
iiiiiiHiiiiiiiiiiiiHiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiMai
Reykjavík/Vestmannaeyjar.
M.s. „Helgi“
Fer áætlunarferð sína til
Vestmannaeyia í kvöld.
Vörumóttaka við skipshlið
í dag.
GUNNAR GUÐJÓNSSON,
skipamiðlari.
Kauphöllin |
er rriðstöð verðbrjefa-
viðskiftanna, Sími 1710 ,j
Í Ahn. Fasteignasakm
| Bankastræti 7. Sími 6063
1 er miðstöð faateignakaupa
Afgreiðslumann
■
vantar okkur nú þegar. Umsóknir ásamt kaup ■
kröfu sendist til okkar, fyrir 3. nóvember.
Bílaverkstæði Hafnarfjarðar h.f. :
■
Kæliskápar
■
n
Getum útvegað mjög vandaða kæli- :
skápa frá Englandi. Sýnishorn fyrirl. :
E. ORMSSON H.F. \
Vesturgötu 3 ■
m
Vefnaðarvöruverzlun til sölu |
nj
Vefnaðarvöruverslun í fullum gangi á besta ■
stað í bænum er til sölu af sjerstökum ástæðum ■
Tilboð merkt „góður staður“ óskast sent afgr. j
blaðsins fyrir fimtudagskvöld 31. október.
Píanó l
Fyrirliggjandi nokkur stykki af nýjum ensk-
um píanóum, Uppl. í síma 7266. 3
■
Skrifstofusfúlka í
|
sem er vön vjelritun, óskast sem fyrst. Uppl. |
ekki gefnar 1 síma.
LJcj&ed ^JCrió Ijánóóon (J? CJo. L.f.
1
1