Morgunblaðið - 12.03.1947, Blaðsíða 6

8
MORGUNBL'ÁÖIö
Miðvikudagur 12. mars 1947
Útg.: H.f. Árvakur,- Reykjavík.
• Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utan-lands.
f lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Dýrtíðarköngur
SUMIR MENN eru þeim ósköpum háðir, að endur-
taka sí og æ sama róginn um sama manninn. Formaður
Framsóknarflokksins er einn þessara manna. í fjögur til
fimm ár hefir hann ýmist sjálfur eða hans starfsmenn
altaf flutt í ræðu og riti sömu atyrðin um Ólaf Thors, for-
mann Sjálfstæðisflokksins.
Alltaf og æfinlega er það „dýrtíðin“, „verðbólgan“,
„hrunið“, sem koma muni og hörmungarnar, sem fyrir
liggja, sem hljómar af vörum þessa manns og flýtur úr
penna hans. Alt á þetta að vera að kenna Ólafi Thors.
Seinast á hann að vera orðinn „böðull alþjóðar“, sam-
kvæmt forustugreininni, sem Hermann skrifaði í Tímann
síðasta laugardag.
★
Svo langt er nú villa Hermanns komin, að hann prentar
upp í þessum leiðara lýsingu, sem Ólafur Thors gaf af
sjálfum honum vorið 1942, þegar hann hafði hlaupið frá
gerðardómslögunum og skoraði á landslýðinn, að heimta
meiri kjarabætur.
Vafalaust er öllu þessu moldviðri um dýrtíðarstefnu
Ólafs Thors þyrlað framan í landsfólkið til að hylja það
sem rjett er, að Hermann Jónasson og liðsmenn hans
eiga á því höfuðsök, að dýrtíðin hefir flætt svo yfir alla
bakka, sem raun hefir á orðið.
Það er gamla sagan um það, að þeir hrópa stundum
mest um háska af öðrum mönnum, sem leiðg vilja at-
hyglina frá sjálfum sjer.
★
Þrjá ráðstafanir eru það .í löggjafarsögu stríðsáranna,
sem mestu hafa orkað til að hækka verðlag og kaupgjald
og þar með hina svonefndu dýrtíð.
Hin fyrsta var sú þegar slitið var sambandi milli kaup-
gjalds og verðlags um áramótin 1939—1940. Hin önnur
og sú veigamesta voru vísitölulögin frá 1940. Þau eru
sá dúnkraftur, sem alt hefir skrúfað upp. Þriðja ráðstöf-
uriin var svo í því fólgin, að setja gerðardómslögin 1942,
sem fyrirsjáanlega hlutu að bresta og verða til þess, eins
og þá stóð, að spana verkalýðsfjelögin og síðan aðra gegn
öllum böndum. Sá brestur hækkaði dýrtíðarvísitöluna ná-
lega um helming fram yfir grunnverð.
Allar þessar ráðstafanir voru gerðar þegar Hermann
Jónasson var forsætisráðherra. Hann er hinn sanni og
rjetti dýrtíðarkóngur. Engan veginn hinn eini seki, en
áreiðanlega sá sekasti.
Það er næstum spaugilegt að lesa og heyra grobbsögur
og gortyrði þessa manns um frægðarverk fyrri daga. Hann
segir meðal annars í Tímanum á laugardaginn: „Hermann
Jónasson kom til valda á hinum erfiðustu tímum. Hans
stjórn mætti erfiðleikunum með manndómi og heiðarleik
og skapaði glæsilegt framfaratímabil“. Hafa menn sjeð
meiri öfugmæli? Stjórn Hermanns gafst upp 1939, þegar
alt var komið í strand. Þá voru Sjálfstæðismenn beðnir
hjálpar. Þá voru atvinnuvegimir í þroti. Sjóðir upp etnir
og búið að eyða upp lánstrausti þjóðarinnar hjá erlendum
n ágrannar ík j um.
★
Hermann segir um samanburðinn á sjer og Ólafi Thors:
„Það er raunar furðuleg ósvífni, að stefna til slíks sam-
anburðar, en það er eins og kerlingin sagði: „Þú ert kom-
inn í skömmina hvort eð er“, Hermann.
Nafninu er bætt við af oss, því þá er setningin rjett-
mæt, hvort sem nokkur kerling hefir sagt hana eða ekki,
því Hermann er kominn í skömmina án alls samanburðar
við aðra menn. Hann hefir glatað sínu pólitíska trausti
og fær það aldrei aftur. Honum þýðir ekki neitt að gera
tilraunir í þá átt, að draga Ólaf Thors með sjer niður í
svaðið. Milli þeirra er svo mikið djúp að yfir nær engin
brú. Kunnugir vita, að. Ólafur Thors hefir verið merkasti
stjórnmálamaður þessa lands síðasta áratuginn, að minsta
kosti, og það er óbreytt enn.
\Jíhar
ÚR DAGLEGA
LlFINU
I Skíðaskálan- j
um.
FÓLK, sem komið hefir und
anfarið í*'Skíðaskála Skíðafje-
lags Reykjavíkur í Hveradöl-
um, kvarta undan því, hve á-
standið sje slæmt á neðstu hæð
inni þar. Karlasalernin sjeu
lokuð og konum og körlum
ætlað að nota sömu salernin.
Þetta er ekki falleg saga og
furðuegt að hún skuli vera
sönn. Skíðaskálinn er of mynd
arleg stofnun til þess að slíkir
hlutir skuli geta gerst þar. —
Þarna koma hundruð manna
um hverja helgi þegar skíða-
færi er og jafnvel endranær.
Þá lágmarkskröfu verður að
gera til slíkra staða að salerni
sjeu þar í lagi.
Þessi saga má ekki endur-
taka sig.
„Teldu upp að
tíu“.
í FYRSTA hefti „Syrpu,“
tímarits, sem nýlega er byrjað
að koma út, er mjög harkaleg-
ur ritdómur um bók frú Rann
veigar Schmidt, Kurteisi.
í niðurlagi ritdómsins er
þessi kafli úr bókiimi birtur:
,,í Frakkl. er það siður sums-
stgðar við borðið, að láta börn
sitja með hendurnar sitt hvoru
meginn við diskinn og halda
þumalfingrunum upp á meðan
þau bíða eftir matnum, og er
siðurinn raunar ansi góður —
þau geta þá ekki gert neitt af
sjer á meðan“.
Við þetta bætir svo ritdóm-
arinn þessum orðum:
„Þetta ætti frú Rannveig að
reyna sjálf, næst þegar hún
fellur í þá freistni að skrifa
svona bók“.
í tilefni þessa ritdóms' hef-
ur mjer borist stutt ljóð'frá S.
M., með fyrirsögninni: „Hug-
leiðing um sleggjudóm“. Er
það á þessa leið:
Sorpi hreytir Syrpa,
en sóðalegt er að skyrpa.
Langi þig að lemja,
er lundina fyllir gremja,
teldu upp að tíu,
tímariti nýju,
hógværð er hagkvæmt nesti,
hugsaði um eigin bresti.
Kurteisi kostar lítið.
kannske finst sumum það
skrítið.
Reiði er rosaglingur,
rjettu upp þumalfingur!
Mörg heilræði liggja S. M.
á tungu.
Reykjavík —
Hafnarfjörður.
LEIÐIN milli Reykjavíkur
oog Hafnarfjarðar er áreiðan-
lega fjölfarnasti vegur lands-
ins. Árið 1946 ferðuðust tæp-
lega ein miljón farþegar með
sjerleyfisbifreiðum milli þess-
ara staða. Auk þess er talið að
gera megi . ráð fyrir að með
einkabifreiðum hafi a. m. k.
hálf miljón manan farið um
veginn. Til viðbótar þessum
tölum kemur svo fjöldi þeirra
farþega, sem lengra ferðast en
til Hafnarfjarðar, t. d. suður
í Keflavík og önnur bygðarlög
á Suðurnesjum og þaðan til
Reykjavíkur.
Samkvæmt þessum tölum
ferðast rúmlega fjögur þúsund
manns milli Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar á dag, að með-
tali, allt árið, eða nærri því
eins margir og allir íbúar Hafn
arfjarðar. Þessi umferð um
Hafnarfjarðarveginn samsvar-
ar því einnig, að allir Islend-
ingar færu þessa leið rúmlega
ellefu sinnum á ári.
Þetta er alls ekki svo lítið og
það er ekki að furða þótt mal-
bikið á þessum vegi sje orðið
slitið. En það er orðið mjög bág
borið á köflum.
•
Hraðinn í mann-
lífinu.
EN mikill er annars hraðinn
í mannlífinu á þessum slóðum.
Hvað er allt þetta fólk að
gera á milli Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar? Fjögur þúsund
manns á dag. Margir eru að
fara fil vinnu sinnar, sumir í
bíó og leikhús, aðrir til að
versla og enn aðrir til að njóta
fagurs útsýnis á leiðinni. Útsýn
ið er nefnilega skínandi fallegt
frá mörgum stöðum á þessari
leið. í vestri vogar og nes,
dimmblár Faxaflói og jökul-
krýnt Snæfellsnes, sem fjar-
lægðin hefir gert blá. í suðri
og austri Reykjanesfjöllin í
öllum sínum fjölbreytileik,
hraunflákar og mosaþembur.
Nei, það er ekkert að furða
þótt fólkið ferðist um þennan
veg og fleiri en þeir, sem brýn
erindi eiga til Reykjavíkur eða
í Fjörðinn.
! MEÐAL .ANNARA ORÐA . . . . !
I _____________I
Ferðir Flóabátanna
- --
SAMVINNUNEFND sam-
göngumála Alþingis hefur skil
að ýtarlegu. áliti um styrk til
flóabáta. Þar sem þetta mál
snertir mjög alla landsmenn
þykir rjett að birta hjer kafla
úr álitinu.
„Samvinnunefndin hefur
eins og áður unnið að flóabáta-
málunum og gerir nú í sam-
ráði við forstjóra Skipaútgerð
ar ríkisins tillögur um styrki
til þessara samgangna 1947, og
verður heildartillagið í þessu
skyni tekið upp í fjárlaga-
frumvarpið, sem nú liggur fyr
ir Alþingi.
Um ýmsa þætti flóabáta-
samgangnanna skal að öðru
leyti tekið fram það, sem hjer
fer á eftir:
Faxaflóasamgöngur. — H.f.
Skallagrímur í Borgarnesi hef
ur haldið uppi þessum sam-
göngum 1946 með m.s. Lax-
fossi m. m. Sama skip hefur
og farið ferðir til Vestmanna-
eyja, eins og ráð var fyrir gert.
Vegna þess m. a. telur fjelagið
sig hafa orðið að fá til ferð-
anna annan bát í Faxaflóa, og
stafi aðallega af því halli á
rekstrinum, sem nefndin hafði
síðast talið ríkisstjórninni
heimilt að greiða (120 þús.
kr.). En nú er ætlast til, að
þessar ferðir (á Faxaflóa, þ. e.
samgöngurnar við Akranes og
Borgarnes) verði reknar styrk
laust, því að gert er ráð fyrir,
að Vestmannaeyjum verði sjeð
fyrir ferðum með öðrum liætti.
En það skal þó tekið fram, að
ef ríkisstjórn eða forstjóra
Skipaútgerðarinnar þykir nauð
syn til bera að fá Laxfoss til
sjerstakra ferða þangað og af
því leiði halla, telur nefndin
óhjákvæmilegt að bæta það úr
ríkissjóði á sínum tíma.
Breiðafjarðarsamgöngur. ■—
Ætlast er til, að ferðir haldist
með líkum hætti og s.l. ár um
Breiðafjörð sunnan og norðan.
Stykkishólmsbátur er hækkað
ur í styrk um 3000 kr. og fær
auk þess 7000 kr. uppbót vegna
rekstrarhalla. Flateyjarbátur
hækkar um samt. 4000 kr. og
fær greiddan síðari hluta endur
byggingarstyrks, samkvæmt á-
kvörðun á f. á., 50000 kr. Af
hinum smærri farkostum þar
hækkar Langeyjarnesbátur um
1500 kr. og fær uppbót vegna
halla (sökum óhjákvæmilegr-
ar aðgerðar) 1000 kr. Aðrir
standa í stað að þessu sinni.
ísafjarðarsamgöngur. —
Djúpbáturinn (m.s. Fagranes)
annast þessar ferðir eins og
undanfarin missiri. En eigi hef
ur verið komist hjá að hækka
styrkinn til þessara ferða nokk
uð, vegna sívaxandi tilkostn-
aðar, og nemur hækkunin á
rekstrarstyrk 10000 kr. og
15000 kr. hallastyrkur. Síðari
greiðsla af uppbótastyrk
(vegna vjelakaupa), sem sam-
þyktur var á síðasta. þingi,
kemur nú til útborgunar 50000
krónur.
Norðurlanclssamgöngur. —
Þess er vænst, að takast muni
að halda uppi þessum sam-
göngum með viðunanlegum
háetti, þótt við ýmsa erfiðleiká
sje að etja. Húnaflóa- og
Strandab. fer að vísu í styrk
aðeins upp um 5000 kr. og fær
uppbót vegna halla 8000 kr.
(var á s.l. ári í 55000 kr. ásamt
hallastyrk 22000 kr.), en eins
og kemur fram í skýrslu for-
stjóra Skipáútgerðar ríkisins,
þarfnast viðkomandi bátur
nýrrar vjelar, og er lagt til, að
ríkisstjórnin með aðstoð for-
stjórans sjái útgerðinni fyrir
fullnægjandi láni til þess (á-
ætlað 60 þús. kr), því að nefnd
in telur ekki lengur fært að
ákveða slík útgjöld sem styrk-
veiting, þegar um farkosti er
að ræða, sem óvissir geta tal-
ist til þessara' ferða í framtíð-
inni. — Hinum sameiginlega
Norðurlandsbát er, af knýj-
andi nauðsyn, ætlaður hækk-
aður rekstrarstyrkur um 30000
kr. og vegna rekstrarhalla á s.
1. ári 15000 kr. Flateyjarbátur
á Skjálfanda hækkar úr 10000
í 11000 kr.
Austfjaröasamgöngur. —
Þær hafa verið og eru að miklu
leyti á vegum Skipaútgerðar-
innar. Styrkur til fjarðabát-
anna hækkar samtals um
nokkur þús. kr. og innansýslu-
bátar í A.-Skaftafellssýslu um
nokkur hundruð kr.
Suðurlandsslcip hækkar tæp-
lega eftir vísitöluhækkun (upp
í 70 þús. kr.). Sama má og
segja um heildarhækkunina,
sem ætlast er til, að verði á
þessum fjárlagalið, að hún er,
þrátt fyrir alt, minni en vísi-
talan gæti gefið tilefni tilý og
má það gott heita.
Að lokum telur nefndin, að
fela verði Skipaútgerð ríkisins.
Framh. á bls. 8