Morgunblaðið - 28.10.1947, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 28. okt. 1947
MORGUISBL 4 ÐIÐ
11
AF SJÚNARHÚLI SVEITAMANNS
FYRIR nokkrum misserum
Ijet búnaðarblaðið „Freyr“ fara
fram atkvæðagreiðslu um það
meðal lesenda sinna, hver hefði
gert íslenskum landbúnaði mest
gagn í fortíð og nútíð. Ekki
man jeg annað um úrslit bess-
arar atkvæðagreiðslu en það,
að þar munaði aðeins einu at-
kvæði á Njáli heitnum á Berg-
þórshvoli og Páli Zophonías-
syni. Þetta er Páli til mikils
sóma og þá Framsóknarflokkn-
um líka, sem mjög hefur beitt
Páli fyrir sig í landbúnaðar-
málu.m og almennt í pólitík. —
Þótt undarlegt megi virðast,
hefur Tíminn haldið þessum
frama flokks síns lítt á lofti
og ekki var þessa getið í lof-
grein mikilli um Pál sextugan,
sem birtist um líkt leyti og Páll
hlaut sess hið næsta spekingn-
um á Bergþórshvoli. Samt
haggar það ekki þeirri stað-
reynd, að Framsókn hefur inn-
an sinna vjebanda þennan visku
snjalla landbúnaðarfrömuð og
ætti því að búa yfir meira viti
og betri úrræðum í þjóðmálum
en aðrir flokkar í Iandinu.
k
NU* ber þjóðinni mikinn
vanda að höndum í fjárhags-
m
og atvinnumálum. Er slíkt ekk-
ert einstakt fyrir okkar þjóð,
því að sömu sögu er að segja
úr öllum löndum álfunnar,
hvort heldur þau hafa lent í
styrjöldinni eða borið gæfu til
að standa utan við hana. En
við ættum að standa að því
leyti betur að vígi en aðrar
þjóðir, að á þessum viðsjárverðu
tímum, hefur sá flokkur all-
mikil völd í landinu, sem hefur
yfir að ráða gnótt þeirrar visku
og vegsagnar, sem nauðsynleg
er á vandrötuðum leiðum. —
Undarlega hefur þessa þó lítið
gætt enn sem komið er. Fram-
sóknarflokkurinn er nú. búinn
að sitja eina 9 mánuði í ríkis-
stjórn og samt hefur ekki enn
að neinu leyti orðið vart þeirra
umbóta og úrræða, sem hann
þóttist vera að berjast fyrir
meðan hann var í stjórnarand-
stöðu,. Og um blaðamennsku
þessa flokks er það að segja,
að fæst af skrifum Tímans eru
vel fallin til þess að telja í þjóð-
ina kjark og vekja hjá henni
vilja til að komast yfir þá örð-
ugleika, sem að steðja í bili.
Þar er næstum því hver grein,
stjórnmálalegs eðlis, til þess
skrifuð, að mála ástandið sem
svartast. Reynt er að telja les-
endunum trú um, að hverjum
eyri hafi undanfarin ár verið
eytt í sukk og óþarfa, hjer hafi
blómgast fjárglæfrar, svindl og
svartur markaður, og að örfáir
fjárplógsmenn hafi rakað til
sín öllum stríðsgróðanum, en
almennings bíði ekki annað en
atvinnuleysi og fátækt. Slíkur
málflutningur getur ekki verk-
að uppörfandi fyrir þjóðina. Og
sem betur fer er hann ekki
bygður á neinum staðreyndum.
Hann á enga stoð í veruleikan-
um. Hann er einungis hafður
í frammi til að rjettlæta ósann-
gjarna og illvíga stjórnarand-
stöðu Framsóknar í tíð fyrver-
andi stjórnar og var dæmalaus
þá, enda þótt ekki kæmist hún
í hálfkvisti við þá æðisgengnu
lyga- og rógsherferð, sem kom-
18. okt.
múnistar hafa nú hafið á hend-
ur núverandi ríkisstjórn og
væntanlegri umbótaviðleitni
hennar í fjárhags og atvinnu-
málum.
-k
ÞAÐ ER máske ekki oft, sem
Tíminn beitir beinhörðum ]yg-
um í málftuningi sínum, eins
og t. d. ,,Þjóðviljinn“. En hann
segir oft bara hálfan sannleik-
ann, fer með blekkingar, fel-
ur staðreyndir o. s. frv. Það er
þetta, sem hefur fengið nafnið
„Tírnasannleikur“ og er orðið
þekkt í íslenskri pólitík. Gott
dæmi um þennan Tímasann-
leika er klausg úr grein eftir
sjer til húðar genginn Fram-
sóknarframbjóðanda í Tíman-
um nýlega, þar sem svo er að
orði komist, að arfurftm frá
fyrverandi stjórn sje aðallega
„látnir sjóðir, mikil loforð og
afvegaleidd þjóð með nokkra
nýja fiskibáta,- sem engan veg-
inn geta borið sig“. Blaðið vill
innprenta þjóðinni ,að þannig
sje hún á vegi stödd eftir að
stríðsgróðanum hefur verið eytt
og hún þarf að lifa einungis á
því, sem hún framleiðir. Þetta
er Tímasannleikur.
★
En sannleikurinn sjálfur,
hreinn og undandráttarlaus, er
sem betur fer allt annar. Hann
er sá, að nú stendur þjóðin bet-
ur að vígi í lífsbaráttunni en
nokkru sinni áður, fyrst og
fremst vegna þess, að langmest
um liluta stríðsgróðans var af
fyrv. stjórn varið til kaupa
á gagnlcgum og fullkomnum
atvinnutækjum, til að borga er-
lendar skuldir, til að auka raf-
orku landsins, til að bæta sam-
göngurnar, til góðra og varan-
legra bygginga o. s. frv. Nökkr-
ar tölur sanna þetta mjög greini
lega. Keyptir þafa verið eða
smíðaðir innanlends um 100
vjelbátar stærri og fulkomnari
en þeir, sem fyrir voru. Koma
munu 37 togarar — kaupskipa-
flotinn mun fjórfaldast — síld-
arverksmiðjurnar hafa aukið af
köst sín um 35 þúsund mál, á
sólarhring — fluttar voru inn
á síðastliðinu ári 324 dráttar-
vjelar, 1640 heyvinnuvjelar, •—
600 jeppar. — Kostnaður við
raforkuframkvæmdir á árun-
um 1946 og 1947 munu nema
um 70 milj. kr. — Kostnaður
við byggingar var á árinu, sem
leið um 113 milj. kr. og þannig
mætti lengi telja.
Þessar tölur hafa að vísu oft
sjest áður, en þjóðin verður
ekki of oft á það minnt, að svart
sýni og vonleysi er ástæðulaus,
og hún hefur aldrei verið betur
búin til að komast yfir örðug-
leika og kreppu, en einmitt nú.
Það getur að vísu verið gott að
gera sjer ljóst það sem miður
hefur farið og læra af þeirri
reynslu, en ráðstafanir fyrir
framtíðina getum við byggt á
þeim góðu og varanlegum gögn
um og gæðum, sem þjóðin hef-
ur aflað sjer á undanförnum
veltiárum.
★
ÞÓTT þingið hafi nú setið
í hálfan mánuð, hefur þar ekki
enn tekið til meðferðar neinar
tillögur í dýrtíðarmálunum. —
Þetta hafa orðið þeim nokkur
vonbrigði, sem góðs hafa vænt
af samstarfi borgaraflokkanna
eftir svik kommúnista og flótta
þeirra frá vandamálunum. Nú
er að vísu þörf djarfra og
snarpra átaka í fjárhagsmál-
um en þau hljóta að eiga nokk-
urn aðdraganda, þar sem urn
er að ræða samstarf þriggja
flókka meo næsta ólíkar skoð-
anir á mörgum aðkallandi
vandamálum. Þá hlýtur þyí að
greina nokkuð á um leiðir og
það tekur talsverðan tíma að
bræða sig saman. En hin heifc-
rækna og heimskuíega stjórnar
andstaða kommúnista mun þoba
þeim saman og sannfæra þá
um að mikið liggur nú við að
öll borgaraleg viðreisnaröfl í
landinu leggist á eitt um fjár-
hagslega viðreisn framleiðsl-
unnar. Að þeirri viðreisn verð-
ur hver borgari í landinu að
vinna eftir bestu getu.
Sambyktir Farmanna og liski-
mannasambandsins
um
iýrtíðarmá
JON 0LAFSS0N
mmnm
MARGIR kannast við — og
að góðu einu, — gamla bónd-
ann i Einarslóni. Mjer finnst
því vel til fallið að minnast
hans í sambandi við 83 ára
afmælj hans, sem var 29. sept.
s.l. Jón Ólafsson var fæddur
að Ökrum við Hellna á Snæ-
fellsnesi. Foreldrar hans voru
Ólafur Kristjánsson og Guð-
björg Eiríksdóttir, sem bjuggu
á Ökrum. A fyrsta aldursári
missti hann föður sinn og flutt
ist þá út í Einarslón, í sama
hreppi, til Gísla Guðmunds-
sonar og Ingveldar Jónsdóttur
og dvaldi hjá þeim til 19 ára
aldurs.
Tvítugur að aidri byrjaði
hann búskap í Einarslóni með
núlifandi konu sinni Asgerði
Vigfúsdóttur, sem varð 84 ára
12. júlí s.l. Þar hafa þau búið
lengst af æfi sinnar eða sam-
fleytt um 60 ár. Þau eignuðust
8 börn, en af þeim eru á lífi
aðeins 2 synir og I dóttir, auk
þes hafa þau alið upp dóttur-
dóttur sína. Tvo ‘syni sína
mistu þau á m.k. Valtý frá
Reykjavík, hina mestu efnis-
menn.
Jón er einn af þeim mönn-
HJER fara á eítir nokkrar
samþykktir, sem hið nýafsíaðna
Farmanna- og fiskimannaþing
gerði:
Verðlækkun nauðsynleg.
11. þing F.F.S.Í ie'iur verð-
lækkun nauðsynlega til að
tryggja atvinnuvegina og til
þess að fyrirbyggja atvinnu-
leysi í landinu, og álítur að all-
ar aðferðir gegn verðbólgunni
verði að miðast við lækkun
vísitölunnar, og að hætt verði
niðurgreiðslu á innlendum af-
urðum.
Andvígt gengislækkun.
11. þing F.F.S.Í skorar á alþingi
og ríkisstjórn til skjótra að-
gerða í þessum efnum. Þingið
mótmælir frekari gengislækk-
un en orðið er og telur gengis-
lækkun hið fráleitasta úrræði
til lagfæringar á ástandinu og
uppgjöf þeirrar viðleitni að ráða
bót' á örðugleikunum með
manndómi.
Seinlæti á vinnustöðum.
11. þing F.F.S.Í fordæmir hið
ríkjandi seinlæti og stjórnleysi
á mörgum vinnustöðvum, og
skorar á Alþingi og ríkisstjórn
að sporna við því með )aga-
setningu að verktakar geti tak-
markalaust tekið hundraðshluta
ágóða af greiddum vinnulaun-
um og þannig beinlínis hagnast
á óstjórn og seinlæti. En þetta
mun vera einn þyngsti bagginn
sem íslenskir framleiðendur
eiga við að stríða.
Anægt með skömtun.
11. þing F.F.S.Í lýsir ánægju
sinni yfir því að skömmtun hef
ir verið tekin upp, svo fremi
að hun verði látin ganga rjetti-
lega yfir, og byggt verði fyrir
allan svartan markað og hamst
ur í hvaða mynd sem er. Þá
telur sambandsþingið sjálfsagt
að afnema nú þegar alla
skömmtun á vörum unnum úr
íslenskrf ull.
Einnig að kaffi og sykur-
skammtur sjómanna verði auk-
inn um 50%.
Vegna núverandi gjaldeyris-
ist við það ár. sem launin eru
tekin og greiðist mánaðarlega
með hlutfallslegum greiðslum.
Lækkun vísitölunnar.
Sambandsþingið ályktar að
með samvinnu allra framieiðslu
stjettanna muní reynast kleift
að færa verðalg og vísitölu nið-
ur svo að um munar, enda sje^
um leið tryggt að kaupgeta.
launastjettanna verði ekkert
skert frá því sem nú er.
Lækkun skulda.
Lækkun vísitölunnar leiðir
óhjákvæmilega til þess að
lækka verður hlutfallslega
skuldir lo.unþega þeirra, er ráð-
ist í þarfar en dýrar fram-
kvæmdir á verðbólgutímabil-
inu, þarf í þessu sambandi að
gjöra einhverjar þær ráðstaf-
anir, er að gagm megi koma.
Samstarf.
Til þess að tryggja fram-
kvæmdir ofangreindra tillagna
þá ályktar 11. þing F.F.S.Í. að
leita beri samstarfs við aðrar
f r amleiðslust j ettir og sarntök
þeirra.
Felur sambandsþingið stjórn
F.F.S.Í, að beita sjer fyrir því
nú þegar.
er , sambandsþingið harðlega
framkomnu frumvarpi um
aukna bensínsölu með hærra
um er láta lítið vfir sjer, en ' örðugleika þjóðarinnar mótmæl
er mikið í varið. Hann hefur
unnið öll sín störf sem heim-
ilisfaðir af hinni mestu prýði,
enda átt því láni að fagna að j verði, þar sem það mundi, ef
búa með góðri og göfugri konu! yrði að lögum, skapa margvís-
í ástriku hjónabandi. Hefur lega gjaldeyriseyðslu misrjetti
heimili þeirra ávalt verið vin- ' og óreglu. Lítur sambandsþing-
sælt og rómað fyrir gestrisni, ið svo á að Alþmgi sje ekki
þó að efnin væru af skornum 1 sæmandi að samþykkja slíkt
skamti.
frumvarp eins og nú er ástatt
Jón er jafnan hægur og stilt- ( og telur að Alþingi beri frem-
ur hvað sem á móti blæs, enda , ur nauðsyn til að samþykkja
vel greindur og prýðilega hag- lög og reglur, sem til sparnað-
mæltur. Það er ánægjulegt að ar mættu leiða, til dæmis að
komast í ljóðasafn hans, íinst öllum almennum skemmtisam-
þar mörg falleg staka. Er mjor komum verði slitið kl. 24.
óhætt að segja að Jón sje virtm>j
o gelskaður af öllum sem úl Útsvör og skattar.
hans þekkja. J 11. þing F.F.S.Í. skorar á Al-
Vinir hans og vandamenn þingi og ríkisstjóro að hlutast
óska að ævikvöld þeirra hjóna til um að lögunum um útsvör
megi verða bjart og fagurt. j og skattgreiðslur verði breytt
B. J. þannig að útsvör og skattar mið
KveiiskáfaSjeiagi
minnist 15 ára
afmælis síns
MIÐVIKUDAGINN 15. oktð-
ber síðastliðinn, mintist Kven-
skátafjelag Reykjavíkur 25 ára
afmælis síns með hófi að Skáta-
heimilinu við Hringbraut. Frú
Hrefna . Tynes, fjelagsforingi,
flutti ávarpsorð og bauð gesti
velkomna. Undir borðum voru
margar ræður fluttar. Skáta-
foringinn dr. Helgi Tómasson
flutti fjelaginu árnaðaróskir og
gstf fjelaginu göngufána. Einnig
veitti hann frú Hrefnu Tynes
þórsmerkið í viðurkenningar-
skyni fyrir mikið og gott starf
í þágu skátamála. Frú Áslaug
Friðriksdóttir rakti sögu fje-
lagsins umliðin 25 ár. Frú Guð-
rún Jóhannsdóttir frá Brautar-
holti flutti kvæði, sem hún gaf
fjelaginu í tilefni afmælisins. —-
Fyrsti f jelagsforingi Kvenskáta-
fjelags Reyiíjavíkur Jakobína
Magnúsdóttir, yfirhjúkrunar-
kona, var kjörin heiðursfjelagi.
Fjelaginu barst fjöldi góðra
gjafa og skeyta. Eftir að borð-
um hafði verið rutt, hófst varð-
eldur. Þar skemtu skátastúlkur
með sögum, l'ljóðfæraleik, smá-
leikþáttum og söng. Hófið sótti
á fjórða hundrað manns.
-Stjórn fjeiagsins er þannig
skipuð: — Fjelagsforingi: Frú
Hrefna Tynrs. Aðstoðarfjelags-
fcringi: Sigriður Guðmundsdótt
ir. Ritari: Málfríður Bjarnadótt-
ir. Gjaldkeri: Erna Guðmunds-
dóttir. Spjaldskrárritari: Esthcr
Sigurðardótíir.