Morgunblaðið - 03.02.1948, Qupperneq 2

MORGVNBLAÐIÐ
I 2

Þriðjudagur 3. febrúar 194S, j
iánamál landbúnaðarins:
Byggíngarsjóður og Ræktunursjóð
ur lúnuðu 6,5 miljónir krónu úrið
1947 til frumkvæmdu í sveitum
EFTIRSPURN eftir lánum úr
lánastofnunum landbúnaðarins
hefir aldrei verið meiri en á sl.
ári. Mikilbhugur er í bændum
um að hagnýta sier hin hag-
kvæmu láTiskjör, sem hin nýja
löggjöf um landr.ám, nýbygðir
og endurbyggingar í sveitum
ásamt lögtmum um Ræktunar-
sjóð, gerir ráð fyrir.
Þannig fórust Þorsteini Þor-
steinssyni sýslumanni orð, en
hann á sa-ti í bankaráði Bún-
aðarbankans, er blaðið leit-
aði tíðinda hjá honum um lána
mál landbúnaðarins.
Hinn nýi hyggihgasjóður hefur
lánað nær 5 milj. króna.
Hvað hefur byggingarsjóður—
inn lánað mikið eftir að hin
nýju lög um hann tóku gildi?
Á árinu 1947 námu heildar-
lán úr sjóðnum rúmlega 4,8
milj. kr. Þar af eru fullnaðar-
lán tæpar 2 milj. kr., en bráða-
birgðalán um 2,8 milj. kr. —
Veitt lán úr sjóðnum voru á
árinu samt. 205.
Lan þessi hafa numið alt að
45 þús. kr. til einstakra lán-
taka.
Hvað er meðalbyggingar-
kostnaður íbúðarhúss í sveit
talinn hár- nú?
Samkv. upplýsingum teikni-
stofu landh er byggingarkostn-
aður íbúðarhúss sem er ein
hæð og kjallari 7x8 ferm. um
70—80 þús. kr. Annars er bygg
ingarkostnaður þeirra bænda,
sem lokið hafa byggingum und
anfarið nokkuð misjafr..
Hvað hefir byggingarsjóður-
inn yfir miklu fjármagni - að
ráða?
Um s.l. áramót var höfuðstóll
sjóðsins- rúml. 6.7 milj. kr. Er
það fje mestalt fast í útlánum.
En til þess að geta sint lán-
beiðnum eins og gert hefír ver-
ið, hefur sjóðurinn orðið að fá
1,2 milj. kr. að láni.
Ríkissjóður hefir greitt sjóðn
um þær 2,5 milj. kr., sem hon-
xmi bar samkv. lögum. Ber rík-
issjóði að greiða þá upphæð ár-
lega í 10 ár eða samtals 25 milj.
króna.
Hinsvegar hefur hann ekki
útvegað þær 5 œilj. kr., sem
honúm sarnkv. lögunum bar að
útvega sjóðnum að láni.
Hefur það skapað honum
mikið óhagræði.
Þegar lögin voru sett, var til
þess ætlast að byrjunarfjármágn
byggingarsjóðs yrði 10 milj. kr.
að meðtöldu lánsfje því, sem
ríkissjóður átti að útvega hon-
um í byggingarsjóði eru einn-
ág innifaldar ^ignir Nýbýla-
tjóðs og smábýladeildar.
Jeg vænti að það dragist ekki
Uengi að þetta lánsfje fáist er
þess brýn þörf fyrir starfsemi
sjóðsins og byggingarfram-
kvæmdir bænda.
Eftirspurnin eftir lánum til
ábúðarhúsabygginga í sveitum
er geysimikil. Sjest það best á
jþví, að í árslok 1947, lágu fyrir
lánbeiðnir, sem ekki hefur ver-
áð fullnægt, er námu rúmum 10
röllj. króna.
E|e.star lánbeiðnir úr Múla-
Byslum og Þingeyjarsýslum.
Til fróðleiks um það, hverníg
Þorsteinn Þorsteinsson alþm.
stök hjeröð, hefir verið tekinn
saman listi um þær. Samkvæmt
honum heíir skifting lánbeiðn-
anna, sem ekki hefir verið full-
nægt verið á þessa leið eftir
sýslum, mlðað við 22. nóv. ’47.:
Gullbringusýsla 35.000.00
Kjósarsýsla 95.000.00
Borgarfj.sýsla 220,000.00
Mýrasýsla 195.000.00
Snæf. og Hnappads. 297.000.00
Dalasýslu 171.000.00
Barðastrandarsýsla 110.000.00
ísafjarðarsýsla 575 000.00
Strandasýsla 115.000.00
Húnavatnssýsla 725.000.00
Skagafjarðarsýsla 575.000.00
Eyjafjarðarsýsla 931 000.00
Þingeyjarsýsla 1.072.000.00
Múlasýsla 2.120 000.00
Skaftafells.sýsla 285.000.00
Rangárvallasýsla 820.000.00
Árnessýsla 510.000.00
Vestmánnaeyjar . 40.000.00
8.891.000.00
Til að ljúka lánum,
sem byrjað er að
veita, þarf 1.490.000.00
10.381.000.00
Þessar umsóknuir gefa þó
ekki alveg rjetta mynd af láns-
fjárþörfinni. Ætla má að ýmsir
þeir, sem sóttu, er frestur til
að sækja um lánin, var auglýst-
ur, muni ekki hefja bygginga-
framkvæmdir. Er mjög veru-
legur hluti lánbeiðnanna er þó
við það miðaður, að fram-
kvæmdir verði hafnar eins
fljótt og lánsfjár er kostur.
Ræktunarsjóðurinn efldur.
— En hvernig er fjárhag
ræktunarsjóðsins varið?
— Eins og kunnugt er, var
sjóðurinn efldur verulega með
löggjöf, er Alþingi setti árið
1947. Var hann við síðustu ára
mót um það bil 6,3 miljónir
kr. í þeirri upphæð er falið
framlag ríkissjóðs fyrir það ár,
hálf miljón kr. Ennfremur eru
þar meðtaldar eignir loðdýra-
lánadeildar og viðlagasjóðs. —
Ræktunarsjóðurinn veitir lán
til ræktunarframkvæmda, bygg
ingar gripahúsa og margskon-
ar fyrirtækja, er landbúnaðinn
varða.
Útlán sjóðsins néma hú rúm
um 3 miljónum króna.
Þorsteinsson alþm.
Samkv. lögum sjóðsins ber
ríkissjóði að útvega honum 10
milión kr. lán og getur ríkis-
stjórnin skyldað seðladeild
deild Landsbankans til þess að
lána það fje. Þetta lánsfje hef-
ur sjóðurinn ekki fengið enn-
þá og er honum það að sjálf-
sögðu til mikils óhagræðis þar
sem umsóknir um lán úr hon-
um eru miklu fleiri en hann
hefur getað sinnt.
Umsóknir um lán úr ræktun
arsjóði, sem ekki hefur verið
hægt að fullnægja voru um síð
ustu áramót 6,7 milj. kr. og
skiptust þannig eftir sýslum:
Gullbringusýsla
Kjósarsýsla
Borgarfjarðarsýsla
Mýrasýsla
Snæfellsnes- og
Hnappadalssýsla
Dalasýsla
Barðastrandasýsla
V. -Isaf j ar ðarsýsla
N. -Isaf j arðarsýsla
Strandasýsla
Húnavatnssýsla
Skagafjarðarsýsla
Eyj af j arðarsýsla
Þingeyjarsýsla
Múlasýsla .
Skaftafellssýsla
Ragnárvallasýsla
Arnessýsla
66,200.00
145.000,00
396.000,00
497.000.00
445.500.00
189.000.00
92.000.00
10.000.00
90.000.00
30.000.00
590.000.00
310.000,00
989.000.00
1.135.000.00
303.000.00
197.000,00
185.000.00
1.062.000.00
kr. 6.731.700.00
Lán voru á árinu 1947 veitt
að upphæð 1,7 milj. kr.
Jeg vil að lokum, segir Þor-
^teinn Þorsteinsson, leggja á
það áherslu, að það er að mínu
áliti mjög þýðingarmikið, að
bændum verði á næstunni
mögulegt að ráðast í nauðsyn-
legar húsbyggingar, bæði bygg
ingu íbúðarhúsa og gripahúsa.
Mjög víða í sveitum landsins
býr fólk við húsakost, sem er
.hinn ófullkomnasti. Á það ekki
hvað síst þátt í flótta fólks-
ins .til sjávarsíðunnar og þá
fyrst og fremst til stærstu bæj-
anna. Löggjöf sú, sem Alþingi
hefur sett síðustu árin, gerir
einnig ráð fyrir mjög bættum
möguleikum bænda til_ fram-
kvæmda á þessu sviði. Á henni
hafa bændur reist miklar von-
ir og þær vonir mega ekki
bresta og munu ekki bresta
ef sæmilega er á þessum málum
haldið.
1000 Gyðingar til
Palestínu
Nicosia, Cypruseyju í gær.
BRESKU yfirvöldin í Palestínu
hafa gefið leyfi til þess, að 1000
Gyðingabörn, ásamt foreldrum
þeirra, samtals 3000 manns, fái
að flytjast til Palestínu í þess-
um mánuði. Er það auk hins
ákveðna fjölda .Gyðinga, sem
hefir leyfi til þess að flytjast
þangað á mánuði hverjum. Er
ætlað, að eitthvað af hóp þess-
um muni leggja aí stað í fyrra-
málið.
Vetr ar-0lymp áu leikarni r:
Svíar eru stigahæstir
Norðmenn í öðru sæli, en Sviss í þriðja
St. Moritz í gærkvöldi. ,
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter0
EFTIR FJÓRA fyrstu daga Vetrar-Olympíuleikanna hefur Sví-
þjóð hlotið flest stig, 37, og skipar fyrsta sætið, en Noregur fylgip
íast á eftir með 35 Va stig. Er augljóst að Norðmenn munu reynast
Svíum erfiðir keppinautar. Svissland er í þriðja sæti með 22 stig,
en þriðja Norðurlandaríkið, Finnland, er nr. 4 með 20 stig.
Olympíumet í 1500 m skauta-® ; "
lilaupi.
Norðmaðurinn Farstad vann
1500 m skautahlaupið á nýju
Olympíumeti 2.17,6 mín., en
það fyrra var 2.19,2. Annar var
Svíinn Seyfarth á 2,18,1 mín.,
3. Lundberg, Noregi 2.18,9. 4.
Parkinen, Finnlandi 2.19,6 og
5. Jansson, Svíþ., á 2,20,0. í
6. sæti var Ameríkani.
Frakki vann brun karla.
í bruni ka'rla var Frakkinn
Henri Greiller fyrstur á 2.55,0
mín., 2. Franz Gabl, Austur-
ríki, á 2.59,2 mín., 3. og 4. Sviss
lendingarnir Karl Molitor og
Rolf Ollinger á 3.00,6 mín. 5.
Var Austurríkisma.ður og 6.
Itali. Brautin var 3500 m löng
og fallið 900 metrar.
Brun kvenna.
Fyrst 4 bruni kvenna var
Hedy Schlunegger, Sviss, á
2.28,6 mín., 2. Trude Beirer,
Austurríki á 2.29,2 og 3. Rose
Hammerer, Austurríki á 2.30,2
mín. Fjórða var ítali, 5. frá
Sviss og 6. frá Frakklandi. —
Schlunegger er dóttir Alpa-
fylgdarmanns.
Tjekkóslóvakía og Kanada
ósigruð.
Leikarnir í íshockey í dag,
fóru svo að Tjekkóslóvakía
vann Bretland með 11:4, Kan-
ada vann Pólland með 15:0 og
Svíþjóð vann Austurríki. —
Tjekkar og Kanadamenn eru
enn ósigraðir í íshockey-leik-
unum.
Norðmenn vinna cnn skauta-
hlaup.
Á sunnudagir.n fór fram
kepni í 5000 m skautahlaupi,
og fengu Norðmenn þar bæði
fyrsta og annan mann. Þetta
er þriðja skautahlaupskepnin,
sem Norðmennn vinna. Liak-
lev var nr. 1 á 8.29,4 mín., en
Lundberg annar á 8.32,7 mín.
Þriðji var Svíinn Hediund á
8.34,8 mín., 4. Jansson, Svíþj.,
á 8.34,9 mín., 5. Langedeik,
Hollandi, á 8.36.9 og 6. Brook-
man, Hollandi á 8.37,3. Sjöundi
var Svíinn Seyfarth.
Finni vann tvíkeppnina.
í tvíkepni í göngu og stökki
bar Finninn Hasu sigur úr být-
um. Svíinn Israelsen, Holmen-
kollensigurvegarinn frá því í
fyrra varð annar. en þriðji var
Finninn Utaala. í fjórða sæti
var Svisslendingurinn Stump.
Fimtarkepnin.
Þá var kept í skotfimi í nú-
tíma fimtarkepni á sunnudag-
inn og áttu Svíar þrjá bestu
menn. Það vakti sjerstaka at-
hygli í þessari kepni, að skot
hljóp óvart úr byssu eins finská
þátttakans. Særði það lögreglu
þjón lítilsháttar og flaup rjett
fram hjá einum breska kepp-
andanum.
—o—
íslendingarnir áttu að taka
þátt í brun-kepninni í gjer, en
í gærkvöldi höfðu engar frjett-
ir borist um, hvérnig þeim héf-
ir gengið. í gærmorgun fekk for
maður Olympíunefndarinnar,
Hallgrímur Fr. Hallgrímsson,
skeyti frá Einari Pálssyni, þar
sem hann skýrir frá að Þórir
Jónsson, Reykjavík, muni
keppa í tvíkepni (brun og svig)
í stað Jónasar Ásgeirssonar.
Nýlr vararæðismenn
Á RÍKISRÁÐSFUNDI í gær
var Þórarinn Olgeirsson skip-
aður vararæðismaður íslands í
Grímsby, Giuseppc A. Seeber
vararæðismaður íslands í Mila
no og Ferdinando Spinelli vara
ræðismaður íslands í Torino á
Italíu.
(Frá ríkisráðsi’itará).
Ster n-óa Ida rflokku r-
inn hótar þjóðhöfð-
ingjum lífláti
Jerúsalem í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter,
STERN-ÓAIiDARFLOKKURIN í Palestínu birti í kvöld yfir-
lýsingu, þar sem hann hótar lífláti öllum þjóöhofðingjum þeirra
Arabaríkja, þar sem nokkrar ofsóknir eru látnar koma fram á
hendur Gyðingum. Er tekið fram, að Stern-flokkurinn álíti menn
þessa bera ábyrgð á öryggi Gyðinga í iöndum sínum.
um sýnt það, að engir staðir
eru okkur lokaðir..Ef æðstxl
menn Arabaríkjanna geta ekki
ábyrgst líf og eignir Gyðinga,
ættu þeir að minsta kosti að>
leyfa þeim að fara til Pales-
tínu.“
Yfirlýsing þessi er talin fram
komin vegna árása Araba á
Gyðinga í Aleppo í Sýrlandi.
í alvöru
„Þetta er sagt í fylstu alvöru"
segir í yfirlýsingunni. „Við höf