Morgunblaðið - 14.01.1949, Blaðsíða 7

Föstudagur 14. januar 1949.
MORGUNBLAÐÍÐ
7
Rolf Johðnsen kapmaður
75 ára
TJM sumarmál árið 1889 kom íil
verslunar Sigurd Johansen’s á
Seyðisfirði ungur bróðir hans,
hann hjet hinu hreystilega nafni
Hrólfur.
Norðmenn höfðu getið sjer
góðan orðstýr á Austfjörðum um
þessar mundir. Var það góð til-
breyting að fá þennan athafna-
sama stofn endurnýjaðan —
langt var liðið frá landnámsöld,
er hinir þrekmiklu forfeður
þeirra og okkar Islendinga námu
land hjer. Ollum sem til þeirra
tíma þekkja, ber saman um, að
nefndist brjóstsykur á þeim tíma.
Hann stóð upp á búðarborðinu
ýturvaxinn, herðabreiður og var
að bisa við að ná eirkrukku, sem
hjekk í krók i oftinu (þá var
siður að hrúga öllu sem hangið
gat í loftinu í búðinni, í auglýs-
ingarskyni, ódýrar auglýsingar,
en náðu sínu marki). Jeg beið
eftir Hrólfi til að fá mig afgreidd-
an, hann stökk hreystilega ofan
af búðarborðinu, með könnuna á
milli handanna, og þegar hann
var búinn að afgreiða manninn,
sem könnuna tók, kom röðin að
mjer. Tvö egg voru brotin lítil-
lega, og fjekk jeg 6 aura fyrir
þau bæði, og engar „bolchier".
Atvik þetta rifjast upp fyrir mjer
þegar jeg kyntist Hrólfi á ný árið
1936, þegar hann kom alkominn
hingað til Reykjavíkur, þessi
dæmalausa nákvæmni, trú-
menska og samviskusemi í við
skiftum. Af öllum þeim aragr.úa
mönnum, sem jeg hefi kynst, er
enginn, sem tekur Hrólfi fram
um þessa kosti og reglusamur
með einsdæmum.
Mættum við Islendingar margt
læra af slíkum mönnum, sem
Hrólfur er. Nú er hann að giima
við kerlingu Elli, og er heimilis-
fastur að Elliheimilinu Grund og
sátu veislur sitt á hvað, hver hjá hefir verið lasinn undanfarna
öðrum, en á milli þess, áttu þeir daga.
í miklum brösum saman út af Jeg óska hinum góða kunn
viðskiftum, eins og gengur og ingja, heiðursmanninum Rolf Jo-
gerist. Já, jeg minnist Hrólfs ár- hansen til hamingju. Með eftir-
ið 1891. Móðir mín sendi mig breytnislegu líferni hefir hann
með eggjafötu til Sigurd Jóhan- áunnið sjer vegabrjef, sem mun
sen, 6 aura kostaði eggið þá, og tryggja honum greiðan gang um
Alfred Gfslason
læknir
sú mesta gæfa Austfjörðum til
handa, hafi að höndum borið með
þessu nýja námi Norðmanna. Svo
jeg nefni einhver nöfn, má minn-
ast, Wathne, Imslands, Grude
auk þeirra bræðra Sigurðar og
Hrólfs.
1 endurminningum æsku minn
ar, minnist jeg allra þessara
manna, jeg dáðist að þeim þá, og
jeg dáist engu minna að þeim nú.
T. d. man jeg fyrst eftir Hrólfi
1891. Jeg var sendur inn á Oldu
(en jeg átti heima á Vestdals-
eyri), var þá, þó ungur væri, að-
alpósturinn á milli -— höfðingj-
anna á Vestdalseyri, Oldunni og
Búðareyrinni, — því þeir áttu
daglega mikil viðskifti saman,
— ÞA HAFIÐ þið fengið nýtt
vopn í hendur, þið, sem skel-
eggast berjist gegn áfengisböl-
inu, sagði jeg um daginn við
Þorstein Sigurðsson, er jeg
mætti honum í anddyrinu á
Borginni. Átti við hið nýja lyf,
sem umtal hefur vakið, og get-
ur á einu augnabliki gert hvern*heitir »acet alde hyd“. - En
, - ,, £ . . þetta efni veldur oþægindum,
þyrstan mann frahverfan vim. ,
Nú skilst mjer það ekki vera! ekkl hættulegum Þ°’ Menn geta full>rrða nokkuð um hann enn-
annar vandinn, en að hafa þetta! fen®ið höfuðverk, þeim getur ( Hitt get jeg sagt, að jeg telekM
undralyf við hendina, hvar sem | orðið flökurt’ og bloðlð stigur ( önnur ráð vænlegri en þetta,
, • , ... ... - svo til hofuðsins, að þeir verða til þess að forða mönnum frá
þeir menn eru, er hætur til að , , , j
drekka sjer til óbóta | kafOoðlr UPP 1 harsrætur. Lið- því, að eyðileggja líf sitt og
Vitanlega kom jeg ekki að' ur yfirleitt svo fjandalega í bili,' sinna með ofdrykkju.
, . , . . , , . . I að engum, sem hefur í sjer
tomum kofunum hja Þorsteim. I
T. . , , . .1 „Antabus" getur dottið í hug, Nvr maður
Þvi hann kunnx alla soguna af ’ . •
' ’ — — .Fyrir nokkru var maður
þótti gott verð. Fjörutxu egg voru
í fötunni. Mjer leist best á að
versla við Hrólf, máske hryti frá
höndum hans „bolchier“ en svo
„Gullna hliðið“„ því eins og landi
hans sagði: „Hvor gode Gutter
gaar, der er Guds Veje“.
Sigbjöm Ármann
Góður árangur endurreisnarframkvæmda
í Bretlandi,
London í gæi’kveldi. j
SIR Stafford Cripps fjármála-
ráðherra sagði í dag, að megin
verkefni Breta í ár yrði að
auka útflutning sinn til Banda
ríkjanna, Kanada, Argentínu,
Belgíu og Svisslands.
Cripps, sem var að gefa yfir
lit yfir árangur endurreisnar-
Rússar ræða „um
kjör danskra verka-
manna
rr
Moskva í gærkveldi
MOSKVUÚTVARPIÐ rjeðist
ANTABL8 ESt ÁOTLEGT
ÁFEIMGISVARNAStlHEÐAL
Segir
Og hver er árangurinn?
Mjer þykir of snemt "að
hinu njrja lyfi á fingrum sjer.
Svo jeg segi við hann, að hann
ætti sem fj'rst að skrifa um
þessa nýjung i Morgunblaðið.
Svo allir sem gætu haft gagn af
bindindismeðalinu, annaðhvort
fyrir sig, eða sína, fengju af
þessari nýjung hinar gleggstu
fregnir. Svo enginn maður upp
að bragða áfengi, — meðan
hann hefur í sjer lyf þetta.
Þarf hugarfarsbreytingu
taka?
nokkur geymdur í Steininum
vikutíma, vegna þess að hann
hafði fengið áfengisæði. Þetta
Hve lengi verkar hver inn' er hinn gjörviiegasti maður. En
hafði drukkið frá sjer alt vit,
Það er ekki gott að segja, I eins Qg gengur Jeg ljet hanA
hve lengi kann að gæta hverr-
ar inntöku. Það kann að líða
vika, uns áhrifin eru með öllu
fi á þessu þyrfti hjer á landi, að horfin úr líkamanum. En ef
drekka sjer til dómsáfellis. maður a að
vera alveg örugg-
\ egna þess, að almenningur ^ ur með það, að áfengisneysla
hefði ekki þekking á þessu varn sje utilokuð óþægindalaust, þá
armeðali. | þurfa menn að taka meðalið á
Við komum okkur saman um hverjum degi í nokkurn tíma.
það á sömu mínútu, að láta j Qg hætta svo9
einskis ófreistað, til þess að i — Ekki er hægt að gefa nein-
almenningur fengi sem greini- ar algildar reglur um slíkt. Því
Iegasta vitneskju um lyfið. ^lækning á ofdrykkjuhneigð
En Þorsteinn óskaði eftir, að verður altaf fyrst og frenxst sál-
jeg snjéri mjer til Alfreðs Gísla
sonar læknis og fengi hann til
að segja frá áliti sínu og reynslu
í málinu. Hann væri þessu öllu
manna kunnugastur hjerlendra
manna. Því fór jeg til Alfreðs
og hjer er það, sem hann sagði
mjer.
Antabus er álitlegt lyf
Alfreð læknir er gætinn mað-
arleg. Það þarf hugarfarsbreyt-
ingu. Menn þurfa að vilja það
sjálfir, að losna við ílöngunina,
hina ómótstæðilegu ílöngun,
sem sumir kalla, í áfengið. Og
meðal eins og „Antabus" veitir
þeim hjálp, til þess að komast
yfir örðugasta hjallann,
En hætt er við, ef menn sem
eru orðnir sannkallaðir drykkju
menn, fá ekki aðstoð frá vin-
ur og grandvar, eins og menn um 0g vandamönnum, til-þess
vita og vill ekki fullyrða meira1 að notfæra sjer svona meðal til
en það, sem hann getur staðið,
við. Hann segir:
— Þetta meðal ,,Antabus“
fulls, þá fari lækningin út um
þúfur. Mennirnir hætti í miðju
kafi, að taka töfltxrnar, gleymi
heitir það, er svo nýtt, að því, trassi það, fyrir þeim verði
framkvæmdina síðastliðið ár, dag harkalega á Dani. vegna af
skýrði frá því, að Bretar hefðu
1948 að meðaltali flutt út 136
prósent meira vörumagn en
1938. Kvað hann þetta meðal
annars vera árangurinn af mikl
um framleiðsluátökum, margs-
konar sparneytni heima fyrir
og aðstoð Bandaríkjanna og
Kanada. —
Um innflutning hafði Ci'ipps
það að segja, að minna hefði
orðið að flytja inn af matvæl-
um, vínföngum og tóbaki, en
árið áður, en innflutningurinn
í þess stað aukinn á ýmiskonar
hráefnum. •— Reuter.
Bretar og Pólverjar
semja
Varsjá í gærkveldi
BREESKUR embættismaður
skýrði frá því í dag, að undir-
ritaður yrði á morgun (föstu-
dag) verslunarsamningur milli
Bretlands og Póllands. Viðræð-
ur um samninginn fóru fram í
Varsjá og stóðu yfir í 13 vikur.
stöðu þeirra til Vesturveldanna
og þátttöku í viðreisnaráætlun
Evrópu. Fullyrti útvarpsfyrir-
lesarinn, að Danir ljetu alger-
lega stjórnast af stefnu Vestur
veldanna, og bætti því við, að
árangurinn af þessari óheil-
brigðu utanríkisstefnu kæmi
fram í ,,þeim aumu kjörum.
sem danska stjórnin býður
verkamönnum upp á“. —NTB.
Sameiginleg sfefna Bret-
fands og Ástralíu
reynslan, sem enn er fengin,
er ekki fullgild. En það er mín
skoðun, að þetta meðal sje hið
hentugasta, og álitlegasta, sem
jeg enn hef fyrirhitt, til þess
að forða mönnum frá ofdrykkju
og öllu því böli, sem henni að
jafnaði fylgir.
„Svarti dauðinn“ alt í einu á
ný, þegar þeir hafa ekki tekið
sinn skamt af meðalinu. Og þá
„rúlli“ þeir að nýju.
Einhleypir menn standa í
þessu efni verr að vígi, en þeir,
sem giftir eru, eða hafa heim-
ili, og vandamenn sjer við hlið,
er vilja vera þeim til aðstoð-
ar, og minna þá á, að sleppa
ekki hinni innri vörn gegn
áfenginu, er meðalið veitir
þeim.
Fanst af tilviljun
Jeg spurði læknirinn um
sögu þessa lyfs, og segir hann
svo frá.
— Það er ekki lengra síðan
en í desember 1947, að meðal Fjörutíu kornnir
þetta er fyrst reynt. Og var það — Hve lengi hafið þjer haft
tilviljun að það fanst, eins og þetta áfengisvarnarmeðal með
oft, þegar um nytsamar upp- höndum?
götvanir er að ræða. Höfundar — Jeg fjekk það fyrst í októ-
lyfsins voru að sögn að gera til- ber síðastliðnum, fyrir atbeina
raunir með ormalyf. Smökkuðu Áfengisvarnarnefndar Reykja-
Canberra í gærkveldi. á því, en fengu sjer svo sak- j víkur. En nú er það komið hing
DR. EVATT, utanríkisráðherra lausan bjór rjett á eftir, með að í lyfjabúðirnar fyrir nokkru.
Ástralíu, skýrði frá því í dag, brauðbitanum sínum. En þá brá
að Ástralíumenn og Bretar | svo við, að þeir urðu rauðir eins
væru að mestu sammála um og karfar í framan. Og varð
stefnu sína í Indonesíumálinu ónotalegt af bjórnum. Þetta
og málefnum Suð-austur Asíu. ! vakti að vonum undrun þeirra.
Evatt Rvað áströlsku stjórnina Svo þeir taka sig til, og rann-
líta svo á, að öryggi Ástralíu saka hvað hjer sje á seiði Kom-
bygðist fyrst og fremst á vel- ast að þeirri niðurstöðu, að þeg-
gengni Sameinuðu þjóðanna og ar efni þetta er í líkama manna,
samvinnu meðlimalanda breska og þeir síðan neyta áfengis, þá
heimsveldisins. — Reuter. myndast í líkamanum efni, sem
— Getur kannski hver keypt
það þar sem vill?
— Ekki vil jeg ráðleggja
mönnum að fá sjer það, nema
með læknisráði. Því jeg tel það
t. d. ekki ráðlegt, að menn noti
það, sem kynnu að hafa mik-
inn blóðþrýsting.
— Hafa margir fengið Anta
bus hjá yður síðan í haust?
— Þeir eru um fjörutíu.
hafa „Antabus“ töflur að skiln-
aði, vel útilátinn skamt og sá
um, að hann hefði þær í sjer
er hann fór út.
Hann kom til mín hálfum
mánuði seinna. Jeg ætlaði ekki
að þekkja hann aftur. Svo
breyttur var hann, bæði í útliti
og allri framgöngu. Hann sagði
við mig, er hann kom til mín,
að hann hefði ekki haft mikla
trú á þessum pillum sem jeg
hafði gefið sjer um daginn. En
þegar harxn gat farið sinna ferða
að nýju, og hann ætlaði að fá
sjer „strammara“, þá hafi brug'ð
ið nýrra við. Hann hafði orðið
fárveikur og fengið óbeit á öllu
saman. Og sú óbeit hafði hald-
ist síðan. Hann hafði fengið ráð-
rúm til þess að verða að nýjum
manni. Fengi svona maður lið-
sinni, til þess að halda óbeit-
inni við, á áfengiiiu, mætti vel
fara svo, að hann væri sloppinn
fyrir fullt og allt.
70% fengu bata
í dönsku læknablaði er frá
því sagt, að af 50 mönnum, sem
reyndu „Antabus“-lækningu,
hafi 27 orðið albata af drykkju-
löngun og 8 læknast mikið, eða
samtals 70%, sem fengu mikið
gagn af þessu.
— Ef 20 af þeim 40 sem
komið hafa til yðar síðan í
haust, fengju verulega bót, þá
væri það mikill árangur.
— Já sannarlega. En mjer
þætti ekki ólíklegt, að árang-
urinn gæti orðið svo góður.
Hafið þjer annars heyrt að einn
af áhugamönnunum í áfengis-
vörnunum hefur komið fram
með þá uppástungu, að hinir
svonefndu „kjallaramenn" þ. e.
þeir sem jafnaðarlega lenda til
gistingar í kjallara lögreglu-
stöðvarinnar, yrðu skyldaðir til
þess að taka „Antabus“-skamt,
að skilnaði, þegar þeir koma út
á morgnana?
Jeg er ekki beinlínis að segja
að úr þessu gæti orðið lækning.
En það fyrirbyggði þá, að þeir
drykkju sig fulla þann daginn.
Og hver veit nema það gæti
kveikt í þeim ógeð á áfengi, sem
dygði einhverjum þeirra til
frambúðar.
Aðstoð vandamanna
Þó reynslan hjer á landi með
Framh. á bls. 8.