Morgunblaðið - 22.01.1949, Qupperneq 5
MORGUNBLAÐIÐ
5
Laugardagur 22. janúar 1949.
Fulltrúi islenskra kvenna í Wasliincjton
Eftir Hannes Jónsson.
yiÐ Massachusetts Avenue nr.
3839 í Washington D.C., stendur
lítið, snoturt hús hlaðið úr múr
Steini. Umhverfis húsið er blóm
legur garður og framan við
það er grænn grasbali. í miðjum
grasbalanum stendur stór, hvít
fánastöng'. Við hún blaktir ís-
lenski fáninn, því að þetta er
bústaður sendiherrahjóna ís-
lands í Bandaríkjunum.
Massachusetts Avenue hefur
oft verið kölluð sendiherragata.
Við þessa götu búa sendiherrar
margra þeirra þjóða, sem eiga
sendimenn í Bandaríkjunum. —
Neðarlega við götuna er t. d.
stór og klunnaleg kastalabygg-
ing. Þetta er bústaður breska
sendiherrans. Spölkorn í burtu
er íburðarmikill bústaður sendi
herra Brasilíu. Við þessa götu
eru líka sendiherrabústaðir
Venezúela, Iran, Iraq, Bolivíu,
rSuður-Afríku, Noregs og fjölda
annara þjóða. Flestir eru þessir
bústaðir allíburðarmkilir og
margir nokkuð klunnalegir, og
lítt aðlaðandi útlits. Að þessu
leyti stinga þeir í stúf við bú-
stað sendiherra íslands. — ís-
lenski sendiherrabústaðurinn er
lítill, vinalegur og aðlaðandi.
Hier er ekkert óþarfa prjál, eng
inn fráhrindandi íburður. Að
ytra útliti svipar húsinu til
margra íbúðarhúsa bandarískra
millistjettarmanna svo sem
lækna, lögfræðinga og háskóla-
kennara. Hið innra á húsið hins
vegar lítið sameiginlegt með
bandarískum íbúðarhúsum. —
Hjer er íslenskt andrúmsloft.
Hjer eru fjöldi íslenskra list-
muna, mynda og bóka. Hjer er
hverjum landa tekið með þeirri
íslensku höfðingslund, sem gert
hefur íslenska gestrisni víð-
fræga. Hjer má sjá fegurð fjöl-
skyldulífsins, eins og það er feg
urst á íslandi.
Húsmóðirin.
Konan, sem skapaði þetta
heimili er frú Ágústa Thors,
kona Thor Thors sendiherra. —
Hún hefur stjórnað þessu ísl.
heimili í höfuðborg Bandaríkj-
snna alt frá því, er maður henn
ar varð sendiherra í Washing-
ton árið 1941.
Þegar við Ágústa töluðum
t aman nýlega, spurði jeg hana,
hvernig hún kynni við sig
vestra.
„Bandaríkjamenn eru sjer
staklega vingjarnlegir“, sagði
hún, ,,og lífiff hjer í Washing-
ton mjög fjölbreytt, svo jeg uni
mjer vel. Reyndar eru ýms vand
kvæði á því, að búa lengi fjarri
ættlandinu. Við eigum t. d. urm
ul af kunningjum hjer, en fáa
nána vini. Þetta. kemur til af
því, að fólk er altaf að flvtja
til og frá Washington. Einn
úendíherrann kémur og annar
íer, ein stjórnin kemur og
önnur fer. Þannig flytur fólk
oft i burtu hjeðan þegar það er
íarið að þekkjast vel og eiga
nána víni. Að þessu leyti er
Washington mjög ólík íslandi,
þar sem fólk nýtur vináttu vina
fémna ævilangV'i.
Æska í sveit.
Frú Ágústa er dóttir Ingólfs
Heimsókn hjá frú Ágústu Thors
Fyrirlesari.
Sendiherrafrúin þarf að gera
meira en að halda veislur og
fara í veislur. Samkvæmislííiff
er ekki nema nokkur hluti af
skyldustörfum hennar. Annar
þýðingarmikill þáttur í starfi
hennar, er að fara í kvenklúbba,
fjelög og skóla og halda þar
fyrirlestra um ýmsar hliðar ís-
lenskrar menningar.
Frú Ágústa hefir haldifí
fjölda fyrirlestra um ísland, ís-
lendinga og menningu okkar. —
varð að gera, þegar viff komum jNýlega talaði hún t. d. um ís-
hingað til Washington“. sagði lenska tónlist í einum af stærri
f»ú Ágústa, „var að fara í heim- 1 kvenfjelögunum í Washington.
sóknir til allra sendiherrahjón- !1 annað skifti flutti hun fyrir~
anna í Washington. Þetta er ó-ílestur um islenskar bókmentir.
frávíkjanleg samkvæmisvenja 1 Hun hefur oft talað um ý™£ar
í Washington. Eftir að nýju hliðai’ íslenskra lifnaðarhátta og
sendiherrahjónunum hefur iðuleSa hefur hun mætt á is~
þannig verið boðið til allra lenskum búningi við þessi og
sendiherrahjónanna í borginni, iðnnur tækifæri víðsvegar í
bá þurfa þau að halda veislú i Vesturheirni- Við ÖU þessi tæki-
Sem sendiherrafrú í Washing
ton verður frú Ágústa að taka
þátt í allmiklu samkvæmislífi.
Hún verður að fara í heimsókn-
ir til kvenna erlendra sendi-
herra. Og oft þarf hún að halda
þeim, mönnum þeirra og ýms-
um stjórnarerindrekum veislur
á heimili sínu.
,Eitt af því fyrsta. sem jeg
fyrir allt þetta fólk“.
færi hafa Bandaríkjablöðin
Ágústa Thors sendiherrafrú í heimíli sínu.
Gíslasonar læknis í Vopna- og
Borgarnesi og konu hans frú
Oddnýjar Vigfúsdóttur. Hún
var alin upp á Vopnafirði og
minnist þess með gleði, er hún
eyddi flestum sumrum æsku
sinnar á íslenskum sveitabæ. •—-
Faðir hennar sendi hana til Ein-
ars Stefánssonar í Möðrudal á
Fjöllum. Þar vandist hún ís-
lensku sveitalífi, færði mat og
kaffi á engjar, sótti kýr og
hesta, bar á borð og þvoði upp
og lærði að þekkja og skilja
hugarfar íslensks sveitafólks.
„Eitt minnisstæðasta atvik
ævi mihnar er frá þessum ár-
um“, sagði frú Ágústa. „Jeg
var þá sennilega 10 ára göm-
ul og fekk leyfi til að fara í
grasaferð með unga fólkinu á
bænum. Við vöktum alla nótt-
ina og týndum grös uppi um
fjöll. Þegar við komum aftur
heirn, seint næsta morgun, vor-
um við orðin bæði þreytt og
syfjuð og vildum helst fara að
sofa. En hjer var þá kominn
sóknarpresturinn til að blessa
yfir fólkinu. Svo við urðum að
setjast niður og hlýða á langa
messu. Þetta er í eina skiftið,
sem jeg hef verið að því komin
að sofna undir prjedikun'x
Frú Ágústa minnist fleiri at-
vika frá veru sinni í Möðrudal,
og segir, að þar hafi augu henn-
ar fyrst opnast fyrir fegurð ís-
lenskrar náttúru. „Bjartar sum
arnæturnar og litauðgi himins-
in í þessari fögru sveita, eru
mjer ógleymanlegar“, sagði
frú Agústa.
Frekari undirbúningur.
Eftir ao hafa lokið prófi frá
Gagnfræðaskólanum á Akur-
eyri, fór Ágústa til Reykjavíkur
og dvaldist þar um hríð. Síð-
an fór hún til náms í húsmæðra
skóla í Danmörku. Og árið ’26
giftist hún manni sínum, Thor
Thors.
„Námið í grautarskólanum í
Danmörku, hefur komið sjer
vel“, sagði frú Ágústa. „Síðan
jeg kom hingað vestur, hef jeg
þurft að halda ótal veislur og
vera í ótal veislum. En í graut-
arskólanum lærðum við ekki að
eins að elda mat, sauma og
prjóna, heldur lærðum við líka
að undirbúa og standa fyrir
veislum“.
Reyndar var frú Ágústa
margreynd húsmóðir áður en
hún fór vestur. Sú langa reynsla
sem hún hafði öðlast, við að
stjórna heimili sinu meðan mað
ur hennar var stjórnmálamaður
og stóratvinnurekandi á Islandi
hefur sennilega verið henni
haldbesta stoðin, þegar hún
varð fulltrúi íslenskra hús-
mæðra í Vesturheimi. Heimili
hennar í Bandaríkjunum hef-
ur í hvívetna orðið íslenskum
húsmæðrum til sóma.
Laust eftir að þau Thor og
Ágústa giftust, fóru þau til
Spánar. Þar dvöldu þau
nokkra hríð. því Thor var þá við
íslenska fisksölusamninga þar.
„Veran á Spáni var að mörgu
leyti merkisviðburður í lífi
mínu“, sagði frú Ágústa. ,,Þar
komst jeg í fyrsta sinn í kynni
við heimsborgaralega andrúms
loftið. sem setur svip sinn á lífið
í Washington".
Störf sendifulltrúa íslenskra
kvenna.
verið að kynna Island og full-
trúa íslendinga fyrir einni þjóð,
heldur fyrir nokkrum forvígis-
mönnum flestra landa heims-
ins. Hjer reynir fyrst og fremst
á snilli Ágústu. Hennar hlut-
verk er að sjá um, að gestirnir
sjeu ánægðir og fari með hlýj-
an hug til íslands að veislunni
aflokinni. Þess vegna þarf hún
ekki aðeins að sjá um, að mat-
urinn sje fyrsta flokks; og vel
fram reiddur, heldur þarf hún
líka að halda uppi skemtilegum
umræðum um svo að segja hvað
sem er. Sje einhver í samkvæm
inu, sem virðist ekki njóta sín,
er það hlutverk hennar að
finna áhugamál hans og koma
honum í sæti hjá einhverjum,
sem hefur svipuð áhugamál o.
s. frv. Alt þetta krefst mikill-
ar leikni, samtalshæfileika
og samkvæmisreynslu. Það er
sjerstaklega anægjulegt að vita
að frú Ágústa hefir gegnt hlut-
verki sínu sem sendifulltrúi ís-
lenskra kvenna með þvílíkri
snilli, að orðlagt er í Washing-
ton. Bandarísku blöðin hafa t.
d. oft talað um hversu aðlað-
andi og ánægjulegt heimili ís-
Það má segja að frú Ágústa lenska sendiherrans sje. Nýlega
sje sendifulltrúi íslenskra birti stórblaðið „The Washing-
kvenna í Washington. Allt það, j ton Star“ grein um frúna og
sem hún gerir vel, er íslensku störf hennar, þar sem var farið
kvenþjóðinni til sóma. Gerði sjerstaklega lofsamlegum orð-
hún hinsvegar einhverjar skiss- 1 um um hana og hún talin ein-
ur yrðu þær íslensku kvenfólki hver fullkomnasti fulltrúi er-
til lasts. , lendra kvenna í Washington.
* i -t „ keppst um að taka myndir og
Það gefur að skilja, að við , . . . , 6
, ., • ..v . ,,, ibirta gremar um þennan. af-
svona tækifæri nður a að allt I. , „ . , , ,
fari, sem myndarlegast fram. í £ag® ? f+ulltrua lsL kvenna S
þessum veislum er ekki aðeins i mg °n'
Það er ymislegt fleira, sem
Hús íslenska sendiherrans í Washington.
sendiherrafrúin þarf að gera.
Til dæmis er hún, ásamt nokkr-
um öðrum foreldrum, ráðgjafi
skólastjórnar þess skóla, sem
börn hennar ganga í. Um tíma
var hú.n eínnig formaður sam-
kvæmisnefndar eins kveníje-"
lagsins í Washington. Þá hefur
hún iðulega verið beðin aff
standa fyrir veisluhöldum og
skemmtunum til ágóða fyrir
ýmis góðgerðarfjelög. Við slík
tækifæri hefur hún oft haft
allt matarkyns alíslenskt og
auk þess hefur hún haft frammi
ýmsa íslenska sýningargripi.
Svo starf hennar hefur ekki að-
eins verið góðgerðarstarfsemi
fyrir það fjelag, sem hefur beð-
ið hana að standa fyrir svona
sýningum og kaffiboðum, held-
ur hefur það líka verið afbragðs
landkynning fyrir ísland og ís-
lendinga.
Móðir, kona ....
En þrátt fyrir allar annirnar
samfara tignarsessi sínum, sem
sendiherrafrú íslands i Was-
hington, er frú Ágústa fyrst og
fremst eiginkona mannsins sína
og móðir barna sinna. Annir
stöðu hennar, sem fulltrúa ís-
lenskra kvenna í Vesturheimi,
eru aldrei svo miklar og aðkall-
andi, að hún muni ekki ævin-
lega eftir því, að sem fulltrúi
íslenskra kvenna þarf hún
fyrst og fremst að heiga sig
heimili sínu. Frú Ágústa hefur
ekki. gleymt að fagurt heiffiil-
islíf er meira virði en flest ; nrr
að í lífinu. Þess vegna færist
hún aldrei svo mikið í fang, at>
hún þurfi að vanrækja heim-
ili sitt.
Sendiherrahjónin eiga 'brjii
börn. Þau eru Margrjet sem
hefur nýlokið menntaskólaprófi
vestra, Ingólfur, sem mun
byrja háskólanám á næsta ári,
og Thor, sem stundar nú
menntaskólanám.
Frú Ágústa er tignarleg, að-
laðandi og fögur. Hún er Ijúf—
lynd'ir mannþekkjari, ;vm
kann þá list að láta öllum Kða
vel i návist sinni. Þess veg'na
er það sama, hvort landinn, sen»
Framh. á bls. 12