Morgunblaðið - 22.01.1949, Side 7
Laugardagur 22. janúar 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
7
- Ræða Jóhanns Hafsteíns Kr®n paiiir minna i i
Frh. af bls. 6.
raunverulega í stríði, og hafi
háð það og vilji heyja það með
hverjum þeim tækjum, sem
hún ræður yfir, að hún hafi
ekki verið og viiji ekki vera
hlutlaus“.
Þeir vildu, að Islendingar
segðu Þjóðverjum og Japönum
stríð á hendur!
Hafa nokkrir lagst svo lágt?
Jeg spyr nú: Hefir nokkurn
tíma nokkur flokkur hjer á
landi eða nokkrir menn nokkru
sinni lagst svo hundflatir eða
gerst slíkir vindhanar í utan-
ríkismálum þjóðarinnar og
kommúnistar hafa gerst fyrr og
síðar, þegar rakinn. er ferill
þeirra í þessum málum? Slíkir
boða svo öðrum forustu sína
til þjóðvarnar!
„Þjóðvarnarstefnan“ í fram-
kvæmd,
Og lengra má iskygnast í
þessum málum með því að líta
yfir feril flokksbræðra komm-
unista erlendis, þar sem þeir
ráða ríkjum, og athuga hvernig
,,þjóðvarnarstefnan“ þar er
framkvæmd.
Hvernig hefir utanríkisstefna
kommúnistastjórnarinnar í
Rússlandi verið?
1. Hverjir rjeðust gegn finsku
smáþjóðinni 1939? Kallaði Þjóð
viljinn ekki árás stórveldisins á
smáríkið ,,varnarstríð“ Rússa
gegn Finnum?
2. Hverjir innlimuðu þrjár
litlar sjálfstæðar þjóðir við
Eystrasalt, Lettland, Lithauga-
land og Eistland, — og hafa
síðan hrakið þessar þjóðir land
flótta og tortímt eftir lögmálum
grimmustu villimensku og lítils
virðingu á rjetti smáþjóðanna?
3. Hverjir ráku byssusting-
ina í bakið á Pólverjum, þegar
þjóðin var helsærð í stríði sínu
gegn nasismanum? Og hverjir
skiftu iandinu milli sín og nas-
ista?
Og hvað sagði þá höfuðkempa
kommúnista hjer, Halldór Kilj-
an Laxness, til varnar þeim
smáu og gegn frelsisskerðingu
hinnar sigruðu þjóðar? — í Þjóð
viljanum 27. sept. 1939 stend-
ur í grein eftir Laxness um
þenna harmleik Pólverja:
„Jeg skii ekki almennilega,
hvernig bolsjevikkar ættu að
sjá nokkuð hneyksli í því, að
15 miljónir manna eru þegj-
andi og hljóðalausí innlimað
ir undir bolsjevismann“!
Þetta var málstaður „þjóð-
varnar“, hetjanna með „sterku“
stefnuna í utanríkismálum.
4. Hverjir hafa dregið járn-
tjaldið fyrir land eftir land í
Mið- og Austur-Evrópu í skjóli
herveldis Sovjetríkjanna — lok
að löndunum, afnumið ritfrelsi,
skoðanafrelsi, — frjettafrelsi —
traðkað á rjetaröryggi borgar-
anna með næturheimsóknum
leynilögreglumanna í nasistisk-
um anda, með þeim afleiðing-
um, að feður, bræður og ást-
vinir hverfa líkt og myrkrið
hafi gleypt þá varnarlausa og
rjettlausa í sínu eigin föður-
landi. Ekki aðeins óbreyttir
borgarar hverfa, — forsætisráð
herrar flýja land og frelsishetj-
urnar „ganga út um glugga“
og láta lífið af „áhyggjum“ yf-
ir því, hversu þjóð þeirra vegn-
ar vel í viðjum kommúnism-
ans! En á þessa leið skýrðu
kommúnistar hjer hinn örlaga-
þrungna dauða Masaryks,
helsta lýðræðis- og frelsisvinar
Tjekka.
Getur nokkuð góður íslend-
ingur með sanni óskað þess, að
þetta sje það, sem koma skuli
föðurlandinu til farsældar, —
slík ,,stefna“ í utanríkismálum,
I sem kommúnistar hjer hafa
markað með skrifum sínum —
eða slíkar aðfarir, sem flokks-
bræður þeirra erlendis hafa til-
einkað sjer austan við járn-
tjaldið?
Forðumst skammdegi komm-
únismans.
Jeg held, að það sje mesta
nauðsyn íslendinga að leiða hjá
sjer slíka þróun. Ella mundi
„þjóðin gieyma sjálfri sjer —
og svip þeim týna, sem hún
ber.“
Við eigum að halda örugg
áfram í þeim sjálfstæðis- og
frelsisanda, sem bygt hefir
þenna bæ og með þeim hætti
skapa komandi kynslóðum betri
lífsskilyrði og örugga þróun í
framtíðinni.
Við fáum ekki umflúið ís-
lenska skammdegið og erfiðl.
hinnar óblíðu náttúru við
nyrstu höf. En við getum með
áræði og atorku brynjað okkur
gegn þeim erfiðleikum, sem
þessu eru samfara — og fáum
þá einnig um leið að njóta
þeirra mörgu gæða, sem ísland
á í skauti sínu.
' Hitt getum við umflúið, —
skammdegismyrkur skuggalegr
ar ofbeldisstefnu, með því að
berja af okkur áhrif kommún-
ismans. Ef skammdegi þeirrar
stjórnmálastefnu legst að þess-
ari þjóð. þá er ekki aðeins hætta
á því, að sloknað geti ljósin frá
Soginu. — heldur annað og
meira ljós, sem við íslendingar
metum öllu framar, — en það
er kyndill frelsis og sjálfstæðis.
Strauvjel
Ný amerísk strauvjel til
sölu. Verðtilboð leggist
inn á afgr. Mbl. merkt
„123—613“.
Ungur
Laghentnr mnðnr
getur fengið atvinnu við prentverk. Umsóknir merktar:
h;(„Iðp“, sendist afgr. Mbl.
en hlntafjelag greiðir í tekp-
skattlni eiiii
woooontrw
UNDANFARIÐ hafa birst í
,,Tímanum“ langar greinar um
skattamál samvinnufjelaga eft
ir Hannes Pálsson. Ef svara
ætti greinum þessum til hlýtar,
yrði það langt mál. því H.P.
hefur þá aðferð að rugla sam-
an tölum, leggja andstæðing-
unum orð í munn, sem þeir
hafa aldrei sagt, og fleira af
svipuðu tagi. Þótt auðvelt sje
að brengla staðreyndum á
þennan hátt, eins og H.P. ger-
ir, þarf oft mjög langt mál til
að greiða úr slíkum flækjum.
Það er eins með þetta og venju
legan bandhnykil, ekki er
lengi verið að koma öllu band-
inu í flækju, en það getur tekið
tímann sinn að vinda hnykiþ-
inn upp aftur.
Mbl. mun ekki eltast við
rangfærslur H.P., en dæmi um
aðferðir hans eru nærtæk.
I grein sinni hinn 5. jan. s.l.
segir H.P. m.a.:
„Sami blekkingavefurinn
kemur fram í Mbl. 23. des.,
þar sem talað er um skatt-
greiðslu KRON. Það segir:
„Það fjelag (þ.e. KRON)
greiddi í tekjuskatt (Leturbr.
Mbl.) fyrir árið 1947 kr. 16,
960,00, en hlutafjelag með
sömu tekjur hefði greitt kr.
154,767,00“.
Svo heldur Hannes áfram:
„Árið 1948 greiddi KRON í
opinber gjöbl (Leturbr. Mbl.)
ekki kr. 16,9800,00 heldur kr.
147,393,00 og fer þá að verða
mjótt á mununum".
Annað eins og þetta þarf
ekki langra útskýringa við.
Þegar Mbl. talar einungis um
tekjuskatt KRON og ber hann
saman við hvað hlutafjelag
hefði greitt í sama skatt, þá
kemur H.P. fram með öll opin-
ber gjöld KRON og segir svo:
„Hjer fer að verða mjótí á
mununum11!
Það er rjett hjá H.P., að
KRON sleppur svo vel -frá op-
inberu gjöldunum, að allir
skattar þess árið 1947 eru ekki
einu sinni á borð við það, sem
hlutaíjelag með samsvarandi
tekjur hefði oiðið að greiða í
tekjuskatt einan.
Hannes Pálsson t?lur, að
Mbl. sje að flýja frá því, sem
það hefur haldið fram í sam-
bandi við skattiríðindi sam-
vinnufjelaga. Það munu engir
hafa orðið varir við þann flótta
nema H.P.
Það liggur í augum uppi, að
engum dettur i hug að flýja
fyrir an'nari eins röksemda-
færslu og þeirri, sem H.P. ber
fram.
Arðsúthlutun KRON
í ámínnstri grein ritar H.P.
enrjfremur með feitu letri í
beinu áframhaldi af því sem
tilfært er eftir honum hjer að
ofan:
„Árið 1947 úthlutaði KRON
til viðskiptamanna 595 þús-
und krónum, en hvað ætli
einkafyrirtæki með sömu árs-
tekjur hefði greitt mikið til
almennings umfram opinber
gjöld?“.
Samvlnnurekstur nýlur miljónafríðinda
árlega, sem ailur almenningur borprr
Það sem H.P. heldur hjer
fram er, að auk þess sem
KRON hafi árið 1947 greitt
sömii skatta og einkafyrir-
tæki hafi það einnig greitt
,7viðskiptamönnum“ um 600
þúsundir króna. Og svo spyr
H.P. í háðstón, hvort einkafyr-
irtæki mundi hafa farið svipað
að.
Það sjá allir, að það hlýtur
að vera á takmörkunum, að
unnt sje að eiga orðaskipti við
mann. sem ritar á þennan háít,
en „Tíminn“ virðist ekki eiga I
á öðrum mönnum völ eða ekki
kæra sig um öðruvísi aðferðir,
og skal um þetta farið nokkr-
um orðum.
Fyrr í greininni er hrakin sú
villa H.P., að KRON hafi árið
1947 greitt svipuð „opinber
gjöld“ og einkafyrirtæki, en
svo er hitt atriðið um úthlut-
unina til viðskiptamanna. tljer
mun H.P. raunar eiga við fje"
laga KRON, því aðrir viðskifta
menn fá að sjálfsögðu engan
arð. En þessu er þannig varið,
að árið 1947 úthlutaði KRON
arði til fjelagsmanna og Iagði
í stofnsjóð samtals 595 þús. kr.,
en í Fjelagsriti KRON 1. tbl.
1948, er ekkert sundurgreint
hvað af þessu er arður og hvað
hefur verið lagt í stofnsjóð. í
Fjelsgsritinu stendur aðeins,
að stjórn KRON hafi gert að
tillögu sinni, að úthluta og
leggia í stofnsjóð fje sem nem
um þessari fúlgu samtals, og
er þetta reiknað þannig út, að
þetta sieu 7 af kr. 8.500.000.
00. Ekki er nein frekari skýr-
ing á þessu í ritinu, en þar er
skýrt frá. að vörusala fjelags-
ins árið 1947 hafi numið rúm-
lega 17 !'2 milljón króna. Arð-;
urinn og stofnsjóðsinnleggið
til fjelaganna er þvj ekki
reiknað nema af tæpum helm-
ingi vörusölunnar.
I framhaldi af þessu skal vak
in athygli á því, að í „Þjóð-
viljanum“ frá 30. júlí s.l. er
upplýst, að FIRON hafi á 11
árum, 1937—1947 greitt í stofn '
sjóð um 1,3 millj. kr. og álíka
upphæð verið úthlutað sem
endui'greiðsiu til fjelags-
manna.
í þessu sambandi er vert að
athuga að þessar 2,6 millj. kr.,
sem þarna er um að ræða
hefðu vafalaust að langmestu
eða öllu leyti runnið til opin-
berra þarfa, ef KRON hefði
ekki notið þeirra skattfríð-
inda, sem það nýtur. — H.P.
segir, að KRON hafi bjargað
stói'fje „úr ltlóm milliliðanna
fyrir almenning“. Hjer er ekki
um annað að ræða en það, að
KRON hefur í skjóli skattfríð-
indanna fje aflögu, sem það
getur ráðstafað á einn og ann-
an hátt m.a. með greiðslum í
stofnsjóði, sem notaðir enj
sem rekstrarfje eða til beinn-
ar útborgunar. Afleiðingin af
þessum fríðindum KRON og
annara samvinnufjelaga er svo
auðvitað sú, að almenningur
verður að greiða hærri skatta,
sem þessu svarar. Enginn
skj'idi halda, að þessi skattfríð-
indi komi hvergi niður. Skatt-
fríðindi samvinnuf jelagannn
miðað við einkarekstur, sv»
sem hlutafjelög, nema svo
milljónum skiptir á hverju ári
og þær milljónir eru teknar af
ölium almenningi, bæði beihnv
sem versía við þessi samvinnu-
fjelög og etns hinum.
„Ællshérjar úrræði“
Fyrir nokru var þess getið í
..Samvinnunni“, tímariti SIS,
að íslendingar væru nú ei:n
mesta samvinnuþjóð heimsins
og „ef til vill sú mesta". Og
svo spyr ..Samvinnan“:
.„Hví skyldi hún (þjóðán)
ekki ieggja krafta sína til
þess að gera samvinnuna að
ailshiorjar úrræði í atvinnu-
málum sínum?“.
Það mætti spyrja „Samvinn
una" að því hvar væri hugsað
að taka skatta til almennra
þaría, ef samvinnufjelög yrðu
..allsherjar úrræði“ i atvinnu-
málum okkar? Eins og nú
stenaur hefur tiltekið reksturs
fyrirkomulag, samvinnurekst-
ur, milljónaíriðindi á hverju
ári hvað sköttum viðvíkjur. —
Þessi rskstur rekur mjög ein-
beitta og ójafna samkeppni v'ið
þá, sem undir sköttum standa
og stefnir að því, að ryðja
keppinautunum fyrir fullt og
alit úr vegi. íslenskur ríkisbú-
skapur þarfnast mikils fjár.:
Hvar ætti að tnka það fje eftir;
að fríðindarekstur væri orðinn
.ailsherjar úi'ræði“ í atvinnu-:
máluni þjóðai'innar, eins og
,.Samvinnan“ vill að verði?
Nú þegar verða almennir skatt
greiðendur að greiða stóraukna
skatta. vegna þess að umsvifa-
mikill rekstur, sem nær yfir
ailt iandið, nýtur skattfríðinda
sem teljast í milljónum á
hverju ári. En hvernig yrði um
horfs þegar þessi rekstur væii
orðinn „allsherjar úrræði“ *
atvinnumálunum. Ekki gæta
einstaklingar þá staðið undir
fjárþörf þess opinbera og
muntíi þá ekki verða oina úr“
ræðið aS skattleggja all strang
Iega einmitt rekstur sem í
skjóli skattfríðinda um áratugi
hefði vaxið öðrum rckstri yfir
höfuð?
Kominn heim
HAAG: — William Drees, utan-
rikisráðherra Hollands,. er nú
kominn þangað aftur, eftir að
hafa kynnt sjer ástandið í Indo-
nesíu.