Morgunblaðið - 08.03.1950, Blaðsíða 11

Morgunblaðið - 08.03.1950, Blaðsíða 11
Miðvikudagur 8. mars 1950. MORGVTSBLAÐIÐ 11 Túlkar Sameinuðu þjéðanna. Túlkar Sameinuðu þjóðanna vekja oftast furðu þeirra, scn koma til þess að hlýða á ræður fulltrúanna og fylgjast með aðgerðum alþjóðasamtakanna. Túlkarnir á þessari mynd þýða á spönsku þær ræður í allsherjarþinginu, sem flutíar eru á ensku, rússnesku eða frönsku. Þeir þýða ræðurnar jafnharð- an og þær eru fluttar. í öðrum stúkum sitja svo enn aðrir túlkar, sem þýða sömu ræður á ensku, frönsku, kínversku eða rússnesku. En fulitrúarnir á þinginu hafa sjerstök heyrnar- tæki og geta hlýtt á umræður á því tungumáli, sem þeir kjósa kelst. Ýmis ágreiningsmál Bret lands og Bandaríkjanna Kosningar og þjóð- ernisstefna ástæðan Lepprikin vlria Samein. þjóðanna ú vs Neiða að skila grísku bðrnunum. FYRIR NOKKRU síðan gaf en ástandið hefði batnað þar Trygc Lie, aðalritari Samein- uðu þjóðanna, skýslu, um hið ömurlega mál, barnaránin í Grikklandi. Á fundi blaðamanna rakti hann staðreyndirnar, sem fyrir lægju í þessu máli, hvernig skæruliðar í norður hjeruðum Grikklands rændu rúmlega 28,000 börnum, og fóru með þau til nágrannalandanna í norðri, Albaníu, Júgóslavíu og Búlg- aríu. En sumt af börnunum hefur síðan verið flutt til Ung- verjalands og Tjekkóslóvakíu. Trygve Lie sagði, að sam- þykt sú, er þing Sameinuðu Jjjóðanna gerði um það, að skila ætti börnunum aftur, til heimkynna sinna, hefði ekki t'engist framkvæmd. Alþjóðasamband Rauða Kross fjelaganna hefur fengið það hlutverk, að sjá um heimflutn- ing barnanna en hefur mætt þrálátri andstöðu frá komm- únistaríkjunum. Stjórnir Rúmeníu og Ung- verjalands hafa alls ekki svar- að þeim málaleitunum, er til þeirra hafa verið sendar við- víkjandi þessu máli. En í Jú- góslavíu, Tjekkóslóvakíu og Búlgaríu. hafa fulltrúar Rauða Krossins fengið leyfi til að heimsækja börnin þar sem þau eru geymd í einskonar fanga- búðum. Alþjóðasamband Rauða Kross- ins hefur nú ákveðið að efna til fundar í Genf í byrjun mars og bjóða þangað fulltrúum frá Aiistur-Evrópuþjóðum til að ræða málið. Eins og menn vita, iðka Aust- ur-Evrópuþjóðirnar nú, eða leppríki Rússa, hræsni og vífi- lengjur, eins og þær frekast geta komið við. Ungverska stjórnin hefur t. d. sagt, að hún geti ekki fengið af sjer, að fara með börnin til Grikklands, fyr í landi. Það gefur auga leið að þar er ekki átt við að lífsviðurværi batni meðal Grikkja, eða ræt- ist úr öðrum erfiðleikum á hinu efnahagslega sviði, heldur, að kommúnistar geti brotist til vaida í stjórn landsins, ráðið þar lögum og lofum gegn vilja almennings. Sami hugsunarháttur kemur fram í yfirlýsingu frá grískum uppreisnarforingja og sendi- manni Kominform er á að vera fulltrúi, eins og sagt er, „hins frjálsa Grikklands". Þar er það sagt berum orðum, að enda þótt skæruhernaðurinn hefði hætt, þá sje fjarri því, að kommún- istar hafi gefist upp. Er í því sambandi bent á fjölda mörg verkföll, sem orðið hafa upp á síðkastið í Grikklandi og öll miða að því að undirbúa jarð- veginn fyrir áframhaldandi skæruhernað og tilvonandi valdarán kommúnista í landinu. Kemur sú yfirlýsing harla ein kennilega við ummæli ung- versku stjórnarinnar, sem telur, að hún geti ekki sent börnin heim, fyrr en að .ástandið hafi batnað í landinu“. Kommúnistar efna nefnilega til verkfalla jafnt í Grikklandi sem í Vestur-Evrópulöndum. Er þetta að sjálfsögðu aðal- ástæðan til þess, að þeir vilja ekki skila börnunum aftur heim Eftir SCOTT RANKINE, frjetamanna Reuters. Washington — Bandaríkin lýstu því yfir ekki alls fyrir löngu, að þau væru hlynnt því, að fellt væri niður bann S.Þ. við stjórnmálasambandi við Spán. Bretar kváðust ,,aftur á móti vilja, að bann þetta hjeldi gildi sínu. Vegna þessa og fleiri atburða leiða menn hjer ýms- um getum að því, hver sje und- irrót ítrekaðs ágreinings með Bandaríkjamönnum og Bretum undanfarna mánuði. Hver er ástæðan? Sumir telja skoðanamismun- inn eiga rætur sínar að rekja til mismunandi „ögulegrar og efnahagslegrar stöðu landanna. Aðrir þykjast geta lesið út úr þessu vaxandi þjóðernisstefnu, sem þeim ríkisstjórnum er eig- inleg, er eiga kosningar yfir höfði sjer Bresku kosningarn- ar eru nú rjett um garð gengn- ar, en i Bandax ikjunum fara fram þingkosningar í nóvem- ber í haust í þinginu; og þá sjer í lagi í flokki forsetans, hefur verið mikil tilhneiging til að Banda- ríkin sendi sendiherra sinn til Madrid. Og þar eru sterkustu fylgismenn Demókrataflokks- ins á þingi, sem ýta fast á eftir. Þingmenn írá baðmullarhjer- uðum suðurríkjanna, sem vilja auka verslunarviðskifti við Spán og þingmenn þeirra kjör dæma, þar sem kaþólskir munu hafa úrslit i kosningunum í nóv ember. Viðurkenntrig kínverskra kommúnista. Örlagaríkasti ágreiningurinn með þessum tveimur þjóðum, kemur þó fram í viðhorfinu til kommúnistastjórnarinnar kín versku. Bretar hafa viðurkennt hana, en því fer f jarri. að Banda rikjamenn hafi iarið að dæmi þeirra, nje hafi heldur í hyggju að gera það fyrr en í fulla hnef ana. Það lítur helst út fyrir, að viðurkenning Breta á kínversk um kommúnistum hafi notið stuðnings allra flokka í land inu. Sams konar ráðstöfun Bandaríkjastjórnar mundi hafa sætt harðvitugri andstöðu and kommúnista beggja flokka og mundi hafa veikt aðstöðu demókrataflokks.ins í Kyrrahafs ríkjunum Þetta verður best Ijóst af því, hvernig republikanar hafa snú ist við því, að stjórnin hefur neitað að veita kínverskum þjóðernissinnum hernaðarað- stoð í baráttu þeirra við kom- múnista. Hafa republikanar þar j fengið í hendur það vonnið, sem til sín. Það er vitað, að börnin þeir telja bitrttSt til árása á ut eru alin upp í þeim anda, að j anrikisstefnu Trumans og stjórnar hans koma inn hjá þeim hatri, til ættlands síns. eins og áður hef- ur verið vikið að hjer. Þau ( Viðræður um kjarnorkumál. eiga að þjóna kommúnistunum j Svipaðav stjómmálaástæður næst, þegar þeir gera alvarlega liggja til grundvallar þeim tilraun til þess að brjótast til rýra árangri. sem orðið hefur valda í Grikklandi. j af viðræðum Kanada, Banda- Og það er þess vegna, sem ' ríkjanna og Bretlands um kjarn leppþjóðir Rússa virða að vett- ’ orkumál Hingað til hefur ár- Framh. á bls. 12. angur viðræðnanna um sam- vinnu milli ríkjanna að þessu leyti enginn orðið Embættismenn ríkjanna Driggja virðast vera á einu máli um, að nauðsyn beri til a ð draga úr takmörkunum þeim, sem upplýsingar um kjarnork- una eru háðar. Hinsvegar eru margir Banda rikjaþingmenn þess sinnis, að fráleitt sje að á hömlum þess- um verði nokkuð siakað. Ótt- ast þeir, að kjósendur þeirrra saki þá um að haía afsalað sjer dýrmætasta vopninu. sem Bandaríkin eiga. Einnig Bretar eru þeim háska seldir, að stjórnin verði sökuð um að hafa stöðvað framleiðslu kjarnorkusprengna í Bretlandi, vegna tálvona um kjarnorku- aðstoð frá Bandaríkjunum. Hvernig sem annars á því stendur, þá verður því ekki í móti mælt að hvað efíir annað slær í harðbakka við þessa endalausu samninga, sem fara fram milli Bandaríkjanna og Breta i Washington. Onnur ágrciningsatriði. Breska nýlendumálaráðu- neytið hætti við að taka lán úr hinum stóia bandaríka ,,A1- þjóðabanka“. þar eð skilmál- arnir voru óaðgengilegir. Fyrir einum til tveimur mánuðum ætlaði breska stjórn- in heldur að hafna þátttöku í endurvoununaráætlun Trumans vegna Atlantshafssáttmálans en fallast á tiltekin skilyrði, sem Bandaríkjaþing setti þátttöku- ríkjunum. Viðræður um olíukaup höfðu farið fram síðan í september. Allt í einu lýsti breska stjórnin því yfir ,eigi alls fyrir löngu, að tekið yrði fyrir olíuflutn- ing frá löndum dollarasvæðis- ins. Bandaríkin kvörtuðu yfir framferði Breta, og töldu, að varla hefði verið farið að af háttvísi. Um sinn var öllum styrk frá Bandaríkjunum, sem veittur var til aukningar olíu- hreinsunarstöðvum Breta, hætt eða þar til breyting yrði á þess- ari stefnu Kosninga-andrúmsloftið. Stjórnmálafrjettamenn leggja mikla áherslu á kosningaand- rúmsloftið, sem skapast hefur í báðum ríkjunum og þá þjóð- ernisstefnu, sem í því dafnar. Þegar staðið er fast á rjetti eigin þjóðar þá verður það til þess, að sambúðin við önnur ríki ber af því keim, og kann að torveldast Viðhorf Trumans. Truman forseti, sem er neydd ur til að gefa gagnrýni beggja flokka vaxandi gaum. er að sama skapi knúinn til að sýna, að engar tilslakanir eru gerðar á stefnu Bandaríkjanna á kostn að þeirra sjálfra. Hann hefur lýst því yfir, að hann muni ekki neyta þess stjórnarfarslega stjórn kínversku kommúnist- anna nje ganga til samkomulags við Breta og Kanadamenn uM kjarnorkumál án þess að ráðg- ast við þingið fyrst. í fjárlagaræðu sinni 1949, lagði forsetinn megináherslu a hversu veigamikið væri ,að frið ur næðist og unnið væi i að við- reisn þjóðanna. Það var athyglisvert, að : f jár lagaræðu þessa árs skifti það mestu máli, að Bandaríkin höfðu skert útgjöld sín til al- þjóðlegra framkyæmda trrn 20%, og forsetinn gerði ráð fyr- ir, að þan útgjöld mundu minka á næstu árum Frh á bls. 12 Rögnvaldur Sigur- Píanófénleikar RÖGNVALDUR Sigurjónsson hjelt fyrstu píanótónleika sína á þessu ári í Austurbæjarbíó síðastliðið föstudagskvöld. A efnisskránni voru verk eftir Mendelssohn, Brahms, Mozart og Chopin. Hin yndislegu „ljoð án orða“ eftir Mendelsohn héyr -ast sjaldan leikin á konsert- um, því miður. Rögnvaldur Ijek tvö þeirra í upphafi tónleikanna og gerði það með mikilli prýði. : Hefðu ‘þau aðeins mátt vera fleiri. Þrjú Intermezzo efiir Brahms fylgdu. Þegar Bramhs : grípur til hörpunnar í þessum „litlu“ píanóverkum sínum, er : Stundum líkast því sem tónarn- - ir stígi upp úr undirdjúpunum með þungum nið. Þessir hreim- miklu Orfeusar-hljómar eru oft örlagaþrungnir og mystiskir. ■_ Þrátt fyrir það að Intermezzói.n voru mjög vel leikin, að sjálf- sögðu, hefði jeg óskað eítir meiri þunga í þvi fyrsta og -síð- asta. En sjeu þessir tónar jarð- nesks eðlis, þá koma tónar Mozarts að ofan. D-dúr sónatan var tær og hrein með himin unck -ir og ofan á, skínandi fögur, ekki síst tilbrigðin í lokaþætt- inum. Listamaðurinn ljek hana af snilld, með mikilli rnýkt og hreindregnum línum, svo að unun var á að hlýða. Svo kom stóra hljeið. Þá voru eftir 12 Etúdur eít- ir Chopín. Sennilega hefur margan sundlað við tilhugsun- ina eina, svo geysi þungar sem þær eru og vandmeðfarnar. En Rögnvaldur reyndist hjer sem fyrr hinn glæsilegi píanósnill-. ingur og má hiklaust’telja það til mikiila -afreka hversu vel hann leysti þetta erfiða hlut- verk af hendi. Salurinnn var næstum-full- skipaður áheyrendum, sem fögn uðu hinum snjalla listamanni ákaft með lófataki, svo að hamv varð að leika nokkur aukalög áður en hann fengi notið vél- fortjentrar hvíldar á lárberjun- rjettar síns, að viðurkenna um. p. r.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.