Alþýðublaðið - 22.06.1920, Blaðsíða 1

(W
1920
Þriðjudaginn 22. júní
139. tölubl.
VerðfaUið
i Bandaríkjuruim.
Þrf fleiri fregnir, sem vér fáum
af hinu eftirtektarverða verðfalli í
Bandaríltjunum, þess fleira bendir
til þess, að það sé ekki nema að
mjög litlu leyti að þakka aðgerð-
um neytendanna. Orsökin mun að-
allega vera sú, að varasjóðsnefnd
sambandsríkjanna (Federal Reserve
Board) hefir sagt upp Iánum svo
hundruðum miljóna dollara skiftir.
Lán þessi höfðu vet ið veitt til við-
skifta og verzlunar og þegar þeim
var sagt upp, urðu bæði smásaiar
og heildsalar að seija birgðir sínar
alt hvað at tók, og féllu þær því
skyndilega f verði. Þar að auki
liggja aðrar mikilvægar orsakir til
verðfallsins. í lok styrjaldarinnar
hafði auðlegð Bandaríkjanna náð
hámarki sínu. Vinnuaflið hækkaði
þá í verði, sökum þess, að inn-
flutningur fólks hætti svo að segja
og hergagna- og hráefnaframleiðsla
Bandaríkjanna hafði fært þeim
ógrynni auðs annarsstaðar frá. Nú
hefir samkepnin og fólksinnflutn-
ingur byrjað aftur, svo viðskiftin
virðast aftur vera að komast í
venjulegt hotf. Allar þessar orsakir
samanlagðar urðu þess valdandi,
að kröfur manna til þæginda og
lífsins gæða urðu minni og verð
«11.
Það er eigi óiíklegt, að næstu
íréttir frá Ameríku verði af ægi-
legri hræðslu við peningakreppu.
(Irish Statesman, Dublin,
29. mai 1920).
Slys. I gærkvöldi [er Suðurland
var komið út fyrir Eyjar, voru
kyndararnir að vinda upp ösku
neðan úr vélarúmi. Vildi þá til
það slys, að annar maðurinn varð
fyrir vindusveifinni og meiddist
allmikið í andliti, svo skipið suéri
aftur, og var læknis vitjað til að
búa um meiðslin.
K1* assi 11.
Verzlunarsendiherra Bolsivíka í London, Krassin, er sá maðurinn,
sem mest er talað um í Evrópu nú sem stendur. Hér kemur mynd af
honum, tekin í London, ásamt fulltrúum rússnesku samvinnufciaganna
(Centro-sojus). Krassin er skeggjaði maðurinn fremst á myndinni til
hægri. Að öðru leyti vísast til greinar um för hans hér í blaðinu í gær.
Klæiavertaiðjai ,Gefjiin‘.
Viötal tíö Jónas Pór Yerksmiöjnstjóra.
Eg hitti Jónas Þór verksmiðju-
stjóra klæðaverksmiðjunnar .Gefj-
un“ á Akureyri að máíi, og gekk
með honum inn að „Iðunni",
sem „Gefjun" hefir nú keypt all-
ar vélarnar úr.
„Hvenær er „Gefjun* stofnuð?"
„Eins og henni nú er fyrir kom-
ið, má segja að hún hafi verið
fullgerð 1912. Ea úpphaflega var
hún sett á fót af sýslunni og bæn-
um um 1898, og voru þá aðeins
notaðar kembingarvélar og spuna-
vél. Verksmiðjan var rekin með
stöðugu tapi — fyrirkomulagið
ekki heppilegt —, og itka var
verksmiðjan alls ónóg. Menrt sáu
að svo búið mátti ekki standa,
og seldi þá bær og sýsla fyrirtæk-
ið hlutafél. Verksm.fél. á Akureyri.
Var þá hafist handa af nýju, feng-
ið lán úr landssjóði og ábyrgðist
b^erinn og sýslan lánið. Voru nú
keyptar nýjar vélar til viðbótar,
vefstólar og nauðsynlegar vélar
þeim tilheyrandi. Þá var og byrj-
að að reisa nýtt verksmiðjuhús úr
steini hátt og lágt, stórt og vand-
að og var gert ráð fyrir því, að
fjölga mætti vélunum um heiming.
En enn reyndist féð of lítið til að
reka með verksmiöjuna, en sá örð-
ugleiki varð þó yfirstiginn."
„Borgaði verksmiðjan sig er far-
ið var að reka hana eftir stækk-
unina?"
„Nei, ekki fyrst framan af, en
síðustu þrjú árin hefir hún gert
það fullkomlega og meir en það.
Hún hefir gefið arð og greitt all-
ar skuldir nema landssjóðslánið og
Iagt fé í varasjóð.“
„Hvenær tókst þú við stjóm
verksmiðjunnar?*
„Árið 1916. Annars er verk-
smiðjunni stjórnað rnjög á annan
veg en eg veit til að sé um önn-
ur fyrirtæki hér á landi. Þegar
sýslan og bærinn gengu í ábyrgð
fyrir landssjóðsláninu, gerðu þau
það að skilyrði fyrir ábyrgðinni,
að þau hefðu meiri hluta í stjórn
verksmiðjunnar, Kjósa því sýslan