Alþýðublaðið - 22.06.1920, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐÍÐ
blaðsins er í Alþýðuhusinu við
IngóHsstræti og Hverfisgötu.
Sínai 988.
Auglýsingum sé skilað þangað
eða í Gutenberg í síðasta lagi kl.
IO, þaan dag, sem þær eiga að
koma í blaðið.
og bærinn 3 menn í hana, en
sýslumaður og bæjarfógeti er sjálf-
kjörinn og því sá 4 Hluthafar
kjósa svo 3 menn í stjórnina,
Þetta fulitrúaráð, ef svo mætti
kalla, kýs svo 3 menn úr sínum
hóp, sem ræður framkvæmdarstjór-
ann, er annast um allar framkvæmd-
ir í samráði við hana, stjórnar
verksmiðjunni og hefir takmarkað
prókúruumboð. Þetta fyrirkomulag
hefir reynst vel og ber ekki á
neinu ósamkomulagi milli fulltrúa
hluthafa og hinna annara tullttúa.“
»Nú þarf auðvitað að auka
hlutaféð; og breytist þetta þá ekki?“
„Jú. Hlutaféð verður aukið. Og
verða boðin út ný hlutabréf með-
al hinna gömlu hluthafa. Hvað
viðvíkur breytingu á stjórnarfyrir-
komulaginu, þá hefir þess verið
farið á leit við sýsiunefnd og bæj-
arstjórn, að þær hættu að kjósa
í stjórnina. Sýslunefndin hefir sett
þau skilyrði fyrir því að þeíta
verði, að hrepparnir fái að taka
þátt í hlutafjáraukningunni með
því að gerast hluthafar. Bærinn
hefir enga ákvörðun tekið í mál-
inu ennþá. En líklega verður gert
út um þstta mál á aðalfundi „Gefj-
unnar", sem haldinn verður 10.
júlí n. k.“
„Þið hafið keypt vélarnar úr
Iðunni? Hafið þið nóg rúm fyrir
þær allar?“
„Já, við höfum keypt þær. Verk-
smiðjuhúsið, sem við nú höfum,
var haft svo stórt að hægt væri
að fjölga vélunum um helming,
eins og eg áður sagði. Og vélarn
ar úr „Iðunni" gera það einmitt
að verkum, að „Gefjun* stækkar
um helrning og verður þar með
stærsta verksmiðja á Islandi öun-
ur en síldaibræðsluverksmiðjan í
Krossanesi."
„Hvað er hægt að vinna úr
mikilli ull yfir árið?“
„Þegar búið verður að koma
íyrir nýkr-yptu vélunum — en það
verður síðari hluta þessa sumars
— ætti að vera hægt að vinna
úr sem svarar 80—90 smál. árlega.
Við höfum tvær 300 spólu spuna-
vélar, 11 vefstóla, 3 ,sett‘ af kembi-
vélum, ásamt öðrum tilheyrandi
vélum."
„Hafið þið nóg vatnsafl sem
stendur til þess að reka allar vél-
arnar, þegar þær nýju bætast við?“
„Onei, það verður hart á þvf,
en rafstöðin kemur nú á laggimar
á næsta ári, og þá fáum við afl
hjá henni “
„Vinna margir í verksmiðjunni,
þegar hún er a!búin?“
„Um 40 manns, og feýst eg við
að næturvinna verði lögð niður,
nema sérstaklega mikið berist að "
„Er vinnutíminn langur? Og
hvernig er kaupið?"
„Vinnutíminn er 60 stundir á
viku, og er hætt kl. 2 á laugar-
dögum. Kaup kvenna er um 100
kr. mánaðarlega, og karlm. sem
ekki hafa sérstök störf sem betur
eru borguð, 150 kr. byrjunarlaun.
Auk þessa er búið að ákveða að
láta alla starfsmenn hafa hlutdeild
í ágóðanum, og verður sú ágóða-
hlutdeild ákveðin eitt skifti fyrir
öll með skipulagsskrá, er samþykt
verður á aðalfundi fél.“
„Mun hægt að fullnægja eftir-
spurninni þegar viðbótin er fengin?"
„Ekki nærri því. En eg hefi í
hyggju að koma því lagi á, að
þeir sem vilja fá unna dúka, geti
lagt inn ull sína til verksmiðjunn-
ar, en fengið svo dúka í staðinn.
Með því gengi öll afgreiðsla fljót-
ar, og töiuverð vinna sparaðist.
Kembingu og spuna yrði hagað
eins og áður, að teknir væru smá-
slattar af mönnum til að vinna úr.“
„Hafa ekki verið vandræði að
reka verksmiðjuna á stríðsárun-
um?“
„Ekki verður því neitað ', segir
Jónas, „en þó hefir hún altaf geng-
ið. Við höfum til dæmis altaf átt
dálítið af þýzkum Iit, og þegar
kolavandræðln voru sem mest,
uppgötvaði eg það, að hægt var
með góðurn árangri að nota mó
við kyndingu gufuketilsins."
„Verðið þið lengi að taka nið-
ur vélarnar í Iðunni?"
„Eg vonast til að það verði bú-
ið í þessari viku, og fer það af
vélum sem eftir er á Sterling er
hann fer hringferðina norður."
„Nokkuð fleira í fréttum?"
„Já, ( fyrra var stofnaður, af á-
góða rekstursins árið 1918, slysa-
tryggingarsjóður fyrir verkafóikið,.
með 5000 krónum. í þennan sjóð
leggur svo verkafólkið lítinn hluta
af launum símum og verksmiðjan
leggur eitthvað fratn árlega. Höf-
um við í hyggju að komast í
samband við erlenda slysatrygg-
ingarsjóði og endurtryggja í þeim,
svo sjóðurinn geti þegar tekið til
starfa. Yfir höíuð leggur stjórn
verksm. alt kapp á það, að rekst-
ur verksmiðjunnar geti orðið til
fyrirmyndar bæði hvað snertir
vandaða vinnu og alla aðbúð verka-
fólks, frekar en að gera haaa að
stórgróðafyrir tæki. “
Nú þóttist eg vera búinn að
fregna það af Jónasi, sem mig fýsti
að vita, kvaddi hann því og þakk-
aði honum fyrir góð svör og greið.
Ingi.
Jffr ríkiskastzlari.
Khöfn 21. júní.
Símað er frá Berlín, að Fehren-
bach sé útnefndur ríkiskanzlari og
myndi stjórn í samráði við borg-
arafiokkana.
Nýtt stríð.
Tyrkir byrjaðir.
Khöfn 21. júní.
Símað er frá London, að tyrk-
neskir þjóðernissinnar .herji í þvf
nær allri Anatolfu, sömuleiðis hafi
þeir ráðist á enskar hersveitir í
Litlu Asíu og við Dardanellasund.
Venizelos hefir boðið herstyrk
til þess að kæfa niður upphlaupið.
Hjálparlið hefir verið sent frá
Malta (herstöð Englendinga í Mið-
jarðarhafi) til Konstantinopel.
Fnndnr í Hythe.
Skyndilega hefir f dag verið
skotið á fundi í Hythe (Englandi)
til þess að ræða um Tyrkjamálin.
Á fundinum sitja: Lloyd George,
Millerand, Foch, Henry Vilson og
Venizelos.