Morgunblaðið - 04.10.1951, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. október 1051
lúmlega 8 milj.kr, varið fil
iramkvæinda ú Reykjalyndi
Byrjað er á bygglngu 600 ferm, vinnuskóla
Í3AMBAND ísl. berkíasjúkiinga hefur nú iokið við skipulag hins
/írlega fjáröflunardags síns um land allt. fyrsta sunnudag október-
mánaðar. Fjárhagsráð hefur veitt fjárfestingalej fi til bvggingar
fyrsta A'innuskálans, en það verður 600 fermetra vinnusalur. Frá
jjví að íramkvæmdir hófust að Reykjalundi hefur yerið varið þar
ti! bygginga og vjelaltaupa og fleira. rúmlega átta inilljónum kr.
S’JÁRHAGSAFKOMAN
Á'S.L. ÁRI
Stjórn SÍBS átti í gær fund
irneð blaðamönnum, til þess að
Itynna þeim þau mál sem nú eru
efst á baugíTíjá SÍBS, svo og til
.uð gfe|ci':g?ein fyrir fjárhagslegri
íifkoatlu-semmá teljagt mjög góð.
Eins óg fyrr segir, hefur 8.3 millj.
ltr. verið varið til framkvæmd-
íinna við Vinnuheimilið að
Reykjaiundi. Á síðasta Berkla-
vamadegi námu nettótekjur 205
J)ús. kr. — Það ár urðu tekjur af
"Vöruhappdrættinu 460 þús. og
gjjafir og áheit námu 133 þús. kr.
JSRAGGARNIR ÓNÝTIR
Frá því er Vinnuheimiiið að
Heykjalundi hóf starfsemi sína.
hefir mest öll vinna farið fram í
Jiermannaskálum. Þeir eru nú
mjög úr sjer gengnir, halda
livorki veðri nje vindi. Hefii
litundum orðið að leggja niður
vinnu að vetrinum sakir kulda.
eru þeir þó hitaðir með hvera-
vatni úr borholu þar á staðnum.
ISIdhætta hefir alltaf verið mikil.
FYRSTI SKÁLINN
Ekki verður hjá því komist að
hygg’.a nýja skála og hefir Fjár-
hagsráð leyft að bygging eins
jieirra verði hafin. Vistmenn að
Reykjalundi hófust handa, þegar
t>að ieyfi var fengið og grófu í
jsjálfboðaliðavinnu fyrir grunni
í yrsta skálans, —_ng„tóku þátt í
Vireftrinum bæði konur og karlar.
i.IARMAGN SKORTIR
VinnuskáJariiír verða stórir og
rúmgóðir, 24 metrar á hvorn veg.
X>eir verða mjög bjartir og kem-
iir dagsljósið ihn úm stóra glugga
h þaki og hliðum, raflýsing verð-
nr einnig mjög góð. Þök þeirra
verða svo kölluð setþök. eru þau
úlitin hentug. Gunnlailgur Hall-
dórsson arkitekt hefir teiknað
akálana og mun hafa eftirlit með
byggir.gu þeirra. ;
' S.Í;B.'S. hefir ætið byggt fyrir
rneiraýfje, en safnast hefir, og
jrkortir þvi mjög fjármagn til að
hyggja- nú. Vinnuskálarnir verða
að rísa af gi unni, og þióðin. sem
aítíð hefir fylgt með vexti og
viðgangi Reykjaiúndar og stutt
ninhuga’, mun ,ýkki láta á sjer
atanda. þegar til hennar er leit-
að, þótt harnað hafi í ári.
Á REYK JALUNDI
Aö ;Reykjalundi dvelja nú um
R0 vistmenn og er sá elsti 77
ára 'eh’^s'á yngsti 15 ára. Meðal
dvalartími þeirra, er farið hafa
hefir verið hálft anhað ár. í mörg
um tilfellum hefir Vinnuheimilio
«iða S.I.B.S. útvegað vistmönnum
atvinnu og húsnæði, er þeir fóru.
Berkavarnadagurinn í fyrra
varð.mjög árangursríkur og urðu
Tireinar tekjur af honum rúm-
lega tvö hundruð þúsund krónur.
Að þessu sinni verður þó að
atefr.a hærra, eigi ekki að verða
»;tór töf á byggingu vinnuskól-
anna.
200 V IXNINGAR
200 merkjanna, sém seld verða
að þessu sinni, eru tölusett. Sjá
rnenn strax, er þeir hafa rifið upp
íerhyrndan pappírsmiða á baa-
hlið hvort þeir hafa hlotið vinn-
ing eða ekki. Merkin kosta firnm
krónut’.
/ííéykjalúndur- blað sambar.ds-
it!$, flytur fjölbreytt efni; Sögur,
jaagnaþátt, ljóð, fróðlegar grei.i-
hr, verðlaunamyndagátu ogj
margt fleira. Ritið kostar t:v.
~3trónur.
GLLGGASYNTNGAR
f gluggum Málarans í Banka-
stræti og Sýningarskálans í Aust
urstræti verða 'sýndir vinningar
þeir, er eigendur tölusettu merkj
anna hljóta og einnig framléiðslu
vörur Vinnuheimilisins. — Á Ak-
ureyri verða sýndar á sama hátt
framleiðsluvörur Vinnustofanna
að Kristneshæli.
Gagnfræðaskóiinn
á Akureyri seffur
AKDREYRI, 3. október: — Gagn
fræðaskóli Akureyrar var settur
1. október, _að v'iðstöddu miklu
fjölmenni, í skólasetningari-æðu
sinni gat skólastjóiinn, Þorsteinn
M. Jónsson, þess, að litlu færra
yrði í verknámsdeild skólans en
í bóknámsdeildum. Taldi hann
rjetta stefnu í uppeldis- og skóla-
málum þjóðarinnar, að aukið
væri verknám I skólurn, og að því
leyti tæki hin nýja skólalöggjöf
langt fram hinni fyrri. Ejölþætni
hefði alltaf um allar aldir ein-
kennt menningu íslendinga og
fjölþætni í menningu þjóðarinn-
ar bæri skólanum að styðja. —
Hann sýndi fram á að verknámið
þroskaði ekki síður vitsmuni og
skilning nemenda en bóknámið.
Þá flutti skólastjóri ávarp til
nemenda og lagði út af þessari
grein úr Salomonskviðum: „Let-
inginn plægir ekki á haustin,
fyrir því leitar hann um upp-
skerutímann og grípur í tómt“.
Endaði hann ræðu sína með þess-
um orðum: „Verið aldrei letingj-
ar, svo að uppskera ykkar i líf-
inu verði góð“.
í stað Geirs heitins Þormars
hefir Guðmundur skáld Frímans-
son verið ráðinn handavinnu- og
teiknikennari. Nýir tímakenn-
arar við skólann hafa verið ráðn-
ir Sigurður Óli Brynjólfsson,
stúdent, Árni Jónsson, stúdent,
og frú Bergþóra Eggertsdóttir.
Nemendur eru rúmlega 300 og
er þeim skipt í 13 deildir.
— H. Vald.
Jmyndunarveikin" í Þjóðleikhúsinu
í kvöld sýnir Þjóðleikhúsið „ímyndunarveikina“ eftir Moliérc
í íyrsia sinn á þessu liausíi. Sýning leikritsins í fyrra vakti mikla
athygli og ekki síst meðferð frú Önnu Borg á hlutverki Toinettc,
sem er annað stærsta hluíverkið í leiknum. Nú leikur Sigrún
Magnúsdóttir þetta hlutverk og leikur mönnum liugur á að gera
samanburð á meðíerð hinna ágætu leikkvenna. Leikur Lárusar
Pálssonar i aðalhlutverkinu Argan, vakti og óskipta athygli áhorf-
enda, enda bráðskemmtilegur frá upphafi til enda. —• Myndin hjer
að ofan er af Lárusi Pálssyni í Íiíutverki Argans.
„Lærdétiw skiflir mikSu, en
HlutavelSa Kvenna-
deildarSVFIíRvík
VETRARSTARFSEMI kvenna-
deildarinnar er nú að hefjast. —
Það er ekkért oflof, þótt sagt sje
það, sem rjett er, að óvíða muni
vera starfað af meiri einlægni og
dugnaði fyrir góðu málefni en
hjá konunum í Slysavarnafjelagi
íslands.
Ósjerplægni' þeirra, áhugi og
framtakssemi, er til sannrar
fyrirmyndar og kunnari en frá
þurfi að segja. — Þegar þessar
mætu konur eru'nú að byrja að
safna munum á hlutaveltu deild-
arinnar, sem verður n.k, sunnu-
dag, og leita stuðnings fyrirtækja
og almennings er vonandi að
þeim verði gott til fanga, því
meira fá þær áorkað til varnar
slvsum, svo víða sem aðkreppir
í þeirn efnum. Konunum eiga nú
menn að sýna þakklæti sitt með
þvi að aðstoða þær á allan hátt
og styrkja þær sem best í sínu
þjóðnýta starfi.
23 Rússar fiýja land
LÖNDON — 23 Rússar fvá H>dta
Rússlandi sem flýðu til inálands
gegúvim Tibet ..h'efur verfð ' veitt
vegabrjef þar í láhdi til þriggja
niánaða.
Frá sefningu Henniaskóians á ákureyri
AKUREY’RI, 3. október. — Menntaskólinn á Akureyri vai'
settur s. 1. þriðjudag kl. 4 e. h. — Eins og kunr.ugt er, fór Þór-
arinn Björnsson. skólameistari. í kynnisför til Bandarikjanna og
ei Brynleiíur Tobíasson settur skólameistari í hans stað. —
Skólinn starfar í vetur í 12 bekkjadeildum með 280 nemendum
cg er rjettur helmingur þeirra í heimavist.
HLUTVERK SKÓLA OG
KIRKJl’ ER A8 ALA UPP
BETRI MENN
<>-
! rneðan Steindór Steindórsson var
í orlofi, fer til framhaldsnáms í
í setningarrseðu sinni ræddi settur Khöfn, en Steindór tekur við
skólameistari m. a. um það, hve sínu fyrra starft. — Nýir kenn-
viðhorf manna til lífsins hefðu arar verða: Jón Árni Jónsson,
breytst frá því, er hann hóf þýsku- og latínukennari, Gísli
kennslu við skólann fyrir 33 ár- Jónsson ísler.skukennari og
um. Þá voru menn yfirleitt bjart Stefán Karlsson, er kennir ýms-
sýnir um framtíð mannkynsins
og efnishyggjan hafði ekki enn
náð slíkum heljartökum á mönn-
um sem nú. Vakti hann athygli
á því, að það væri hlutverk skóla
og kirkju að ala upp betri og
frjálsari einstaklinga. Það vævi
eina leiðin til að koma í fram-
ar namsgremar.
NÝ MATARVIST SAMA
DAG OG SKOLINN
VAR SETTUR
Settur skólameistari gat þess,
að nýtt mötuneyti hefði tekið til
starfa í hinu nýja heimavistar-
tíðinni í veg fyrir styijaldir og, Þakkaði hann Stefáni
stjettabaráttu. Friðarsokmn verð
ur að koma innsn frá. Baráttan
stendur um hug og hjarta hvers
einstaklings. Lærciómur skiptir
miklu, en menning hjartans er
fyrir öllu.
BREYTINGAR A
KENNARALIBI
Settur skólameistari gerði
grein fyrir breytingum þeim,
sem verða á kennaraliði skólans
á þessu hausti. Halldór Halldórs-
son, sem verið hefir íslensku-
kennari skólans i 15 ár, hverfuv
nú frá honum, en eins og kunn-
ugt er hefir hann verið skipaður
dócenf, vi'ð Háskólann. Páll Ár-
dal, er verið hefir latínukennari,
fer til heimspekináms í Skot-
landi, Jóhann L. Jóhannesson,
sem kennt hefir ýmsar náms-
greinar, hefir nú búskap á Silfra
stöðum í Skagafirði. Baldur
Ingólfsson, þýskukennari, fer til
framhaldsnáms í Kicl. Halldór
Þormar, cr kenndi náttúrufræði
Reykjalín, byggingarmeistara og
öllum starfsmönnum vel unnin
störf. — Smiði nýju heimavistar-
innar miðar jafnt og þjett áfram,
og er húsið hið ágætasta í alla
staði. Mun það innan skamms
rúma allan þann fjölda nemenda,
er um heimavist sækir. í her-
bergjum gamla skólahússins búa
margir nemendur enn.
í lok ræðu sinnar minntist
settur skólameistari Sigurðar
heitins Guðmundssonar, skóla-
meistara, sem var aðalhvatamað-
ur að stofnun heimavistarhúss-
ins. Risu viðstaddir úr sætum í
virðingarskyni við hinn látna
skólafrömuð. Að þvi loknu flujti
sjera Jóhann Hliðar bæn.
— ir. Vald.
RÓM — Stýrjaldarástandi Jauk
hinn 27. sept. s. 1. milli Italiu og
Japans. Styrjaldarástandið hefur
staðið frá því cr fasistastjórnin
gafst upp íyrjr bandamönnum.
Hjeraðsfundur \
V.-Skaffafellssýslu-
prófastsdæmís
HJERAÐSFUNDUR VESTUR-
Skaftafer.sprófastsdæmis var'
haldinn á Kú’kjubæjarklaustr i
sunnudaginn 23. septembcr s.l.
að lokinni messu á Prestsbakka,
þar sem prófasturinn, sr. Jóu
Þorvarðsson embættaði.
Á fundinum mættu 2 af S
prestum prófastsdæmisins og 5
safnaðarfulltrúar af 8.
í upphafi fundarins gaf prófast
ur nokkurt yfirlit yfir hag og á-
stand kirknanna í prófastsda:m-
inu. Eru kirkjurnar yfirleitt all-
ar í besta standi nema Kálfa-
feUskirkja í Fljótshverfi. Er þai'
ríkiskirkja, sem söfnuðurinn hei:
ur hug á að taka við og byggja
upp, ef hæfilegt álag fæst með
henni frá kirkjustjórninni.
Prófastur skírði í stórum clrátu
um frá tillögum prestakallaskip-
unarnefndar, sem nú hafa verið
birtar. I sambandi við þær var
rætt nokkuð um verkefni og:
starfssvið prestanna, og svoíelld
tillaga samþykkt í málinu með
samhljóða atkvæðum:
„Fundurinn telur það mjög ó-
ráðlegt að fækka prestumnn 5
landinu og lama með því starfs-
krafta kirkjunnar. Hinsvegar
mælir fundurinn með eðlilegurrs
breytingum á skipun prestakall-
anna í samræmi við bættar sam-
göngur og tilflutning fólksins 5.
landinu“.
Setning Samyinnu-
skólans
SAMVINNUSKÓLINN vrr sett-
ur mánudaginn 1. októher s.I.
með ræðu skólastjórans, Jónasar
Jónssonar. Skólinn er fuþ.,kip;>ð-
ur, og starfar nú í einni aóaldeildl
með um 30 nemendum, og fá-
rnennri framhaldsdeild, þar setra
nám er bæði verklegt og bóitlegt.
Ráðgert er að árlega fari ?im*
eða fleiri nemendur framhaids-
deildar skólans utan á vcgum
Sambands íslenskra samvimniíje
laga til framhaldsnáms. Nýlegan
er fyrsti nemandinn farinn til
Englands, og er það Jóhunu f .
Bjarnason frá Þingeyri. Verður
hann í breska samvinnuskólanmr.
í vetur, en mun auk þess rftt
við og kynna sjer bre.sk sarr,-
vinnufjelög. Annar nemandi
framhaldsdeildar, Matthías Pjet-
ursson frá Reykjarfirði, íer inn-
an skamms til samskonar rams
í Svíþjóð.
„Hlíí" mófmæiir
uppsögn verka-
manna
VERKAMANNAFJELAGIÐ Hlífí
í Hafnarfirði hjelt fjelagsfund s.l,
þrigjudag (2. okt.) Á fundinum
voru samþykktar m. a. ein.roma
eftirfarandi tillögur:
„Fundur haldinn í Varka-
mannafjelaginu Hlíf þriðjud. 2.
okt. 1951, samþykkir að ítrekss
mótmæli stjórnarfundar Hlífar
gegn uppsögn verkamanna i bæý
arvinnu og taka undir áskorura
stjórnarfundarins til bæjarstjóm
arinnar um að íjölga í 'bæjar-
vinn,unni.
Telur fundurinn að vegna þess,
ástands sem nú er í atvinnumál™
um hafnfirskra verkamanna sen i
afleiðing uppsagna í bæjarvinnu
og hjá einstökum atvinnurekend-
um, komist bæjarstjórn ekki hjú
því að gera þá sjálísögðu skyldu
sína að framkvæma þegar úrbæt -
ur á ríkjandi atvinnuleysi, ef
ekki af eigin ramleik þá með að-
stoð rikisins.“
„Fundur haldinn í V.m.f. III i f
þriðjud. 2. okt. 1951, fordænú ■
harðlega hið svívirðilega okur ,i
nauðsynjavöru almennings sencj
nú er upplýst.
Krefst fundurinn þess að þeitTj
verði refsað sem sekir eru tun
þessa óhæfu og nöfn þeirra birC*