Morgunblaðið - 12.01.1952, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 12. jan. 1952 1
Syningargestir Þjóðleik-
hússins 94500 s. I. ár -
irt^tÐASTLIÐNU ári hélt Þjóðleikhúsið 209 sýningar og voru
leikhúsgestir alls 94.500, eða að jafnaði 470 á hverri sýningu. Verð-
ur það að teljast ágæt útkoma. Aðgöngumiðar voru alls seldir
fyrir 2, 6 milljónir króna.
FLESTIR SÁU RÍGOLETTO f
Sýningargestir voru flestir á
Rigoletto, eða 18.600 (á 29 sýn-
ingum). Imyndunarveikin kemur
næst með 16.500 gesti (á 32 sýn-
ingum). Þriðja í röðinni er
Heilög Jóhanna með 10.500 gesti
(á 23 sýningum).
STÚKUR ÞJÓÐLEIKHÚSSINS
Þjóðleikhússtjóri skýrði blaða-
mönnum frá því í gær, að for-
seti íslands hefði óskað eftir því
að sér væri ætlað sæti á fyrsta
bekk á neðri svölum, þegar hann
kæmi á sýningar, þar sem hann
heyrði illa í stúkunni vinstra
megin, sem hefir verið forseta-
stúka. í samræmi við þetta hef-
ir verið ákveðið, að þjóðleikhús-
stjóri hafi stúkuna eftirleiðis til
afnota.
Stúkan hægra megin var ætluð
ráðherrum, en þeir óskuðu strax
eftir að fá sæti annarsstaðar'í
húsinu, og hefir því verið selt
í -þá stúku eftir þörfum. Báðar
efri stúkurnar hafa verið teknar
fyrir ljósaútbúnað.
— Handan járnfjalds
Framh. af bls. 7
en það er erfitt að ráða í rétt
svar, villugjarnt eins og í frum-
skógi. Það eina, sem ég veit, er,
að kínverskir fulltrúar, sem
koma til MoskVú, njóta allt ann-
ars atlætis og fá viðtökur ger-
óiíkar þeim er fulltrúar frá hjá-
ríkjunum í Norðurálfu fá. Og
allt bendir til, að Kínverjar láti
Moskvu ekki knésetja sig.
Skipulagsgjöld
af nýbyggingum
renni til bæjar-
og sveifarfélaga
ÞEIR Gunnar Thoroddsen og Jó-
hann Hafstein flytja í neðri deild
svohljóðandi frv. til laga um
breyting á lögum um skipulag
kauptúna og sjávarþorpa:
A eftir 4. málsgr. 4. gr. laganna
komi ný málsgr., svo hljóðandi:
Þar sem bæjar- eða sveitar-
stjórnir kosta skipulagsdeildir, er
undirbúa eða gera skipulagsupp-
drætti samkvæmt lögum þessum.
skal gjald það, sem um ræðir í
þessari grein og lagt er á nýbygg
ingar í viðkomandi bæjar- eða
sveitarfélagi, renna í bæjar- eða
sveitarsjóðinn.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Greinargerð er á þessa leið:
Frumvarp þetta er fyrst og
fremst flutt með hliðsjón af kostn
aði við skipulagsmál í Reykjavík.
A undanförnum árum hafa skipu
lagsuppdrættir þar svo til ein-
göngu verið gerðir af skipulags-
deild bæjarins, og hefur hann
einn greitt allan kostnað vegna |
þessarar starfsemi. Fyrir
NIÐURSTAÐAN ER ÞESSI
Hvaða haldkvæmar niðurstöð-
ur getum við þá dregið af þessu
spjalíi mínu? Hér koma tvær rök
rænar ályktanir. í fyrsta lagi
verða vestrænar þjóðir að eflast,
unz komizt hefir á það jafnvægi
er heldur heiminum í skorðum,
eins og eftir atburðina við Water-
loo.
Núverandi jafnvægisleysi er
enn meira en fjöldi herfylkjanna
bendir til. Skipan rússneska hers
ins er svo háttað, að miltlu stærri
hluti hans getur tekið þátt í bar-
dögum en tíðkast með vestræn-
um þjóðum. Mér var til að mynda
sagt, að ættingjum væri ekki
einu sinni tilkynnt um dauða ó-
breyttra hermanna á friðartím-
um til að komast hjá skrif-
finnsku í hernum eins og hægt
væri.
I annan stað verða vestrænar
þjóðir allar sem ein að fá Rússa
til að trúa sannleikanum um her
Vesturveldanna. Hann er aðeins
efldur í varnarskyni. Þetta verð-
um við að koma Rússum í skiln-
ing um, með áróðri og öðrum
þeim ráðum, sem tiltæk eru.
Ríkissjóður faki þátl
í kostnaði - __ _
vegna sundkennslu
GUNNAR THORODDSEN og Jó-
hann Hafstein flytja frv. í neðri
deild um að ríkissjóður taki þátt
í kostnaði við kennslu í Sundhöll
Reykjavíkur fyrir skólanemend-
ur vegna hinnar lögboðnu sund-
skyldu. Ríkissjóður mun greiða
slíkan kostnað að einhverju leyti
vegna sundkennslu í sundhöllum
og sundlaugum utan Reykjavík-
ur.
í greinargerð ílutningsmanna
frv. segir svo:
Með íþróttalögunum, nr. 25 frá
1940, var lögboðin sundskylda í
skólum landsins. Hér í bænum
hefur sundkennslan að allveru-
legu leyti farið fram í Sundhöll
Reykiavíkur. A tímabilinu frá 1.
okt. til 20. maí er hún mestmegnis
notuð til sundnáms frá kl. 10—
16(4 fimm daga í viku hverri
(mánud.—fötud.), og á þeim tíma
má heita, að hún sé lokuð almenn
um sundhallargestum.
Vegna ákvæðis þess, sem lagt
er til að felltverðiniður meðfrum
varpi þessu, hefur rikissjóður
neitað að greiða fyrir þessi al’not
af sundhöllinni, enda þótt kostn-
aðurinn vegna þeirra sé mjög
mikill og sívaxandi. Heildarkostn
aður við sundhöllina nam árið
1950 900 þús. kr., eða 200 kr. á
hverja rekstrarstund.
Ligguj í augum uppi, að óeðli-
legt er, að bæjarsjóður beri einn
allan þennan kostnað við fram-
kvæmd íþróttalaganna að þessu
leyti, enda munu sundlaugar og
sundhallir utan Reykjavíkur fá
greiðslur úr ríkissjóði vegna hlið
stæðra afnota. Virðíst eðlilegt, að
gert verði slíkt samkomulag um
greiðslu þessa kostnaðar, að hann
skiptist milli ríkissjóðs og bæjar-
sjóðs í sömu hlutföllum og annar
kostnaður við skólahald.
Flugvélar F. í. flutlu
26400 farjþega s.I. úr
FLUGVÉLAR Flugfélags íslands fluttu samtals 26401 farþega á
árinu 1951. Á innanlandsflugleiðum félagsins voru fluttir 22020
farþegar en 4381 á milli landa. Hefur heildarfarþegatalan aukizt
um 10% miðað við árið 1950. Hlutfallslega meiri aukning hefur
verið í millilandaflugi en innanlandsflugi. í millilandaflugi hefur
farþegafjöldinn aukizt um nálega 23%, en í innanlandsflugi er
aukningin um 7%.
staði á landinu mun skrifstofa
skipulagsstjóra ríkisins hafa ann
azt þessi störf, og virðist sam-
kvæmt lögunum, að sama máli
hefði átt að gegna í Reykjavík.
Slíkt hefði þó naumast verið fram
kvæmanlegt þar vegna hinna
miklu og öru framkvæmda. Ljóst
er þó, að þessi störf hefðu átt að
greiðast af því fé, sem lögum
samkvæmt er ætlað til þeirra, en
vegna ákvæða laganna hefur það
ekki verið gert. Er frumvarpinu
ætlað að leiðrétta þetta ástand.
I framsöguræðu sinni fyrir frv.
við fyrstu umræðu um það í neðri
deíld í gær, benti Gunnar Thor-
oddsen á að þetta frv. væri flutt
með samkomulagi við skipulags-
nefnd ríkisins og skipulagsstjóra,
enda væri það réttlætismál að
þaðgjald sem greitt er af nýbygg
ingum skv. þessum lögum renni
til þeirra bæjar- og sveitaríélaga
sem sjálf annazt undirbúning og
geFð skipulagsuppdrátta fyrir sig.
Að iokinni umræðunni var frv.
vísað til annarar umræðu sam-
hljóða.
VÖRUFLUTNINGAR
Vöruflutningar með flugvélum
Flugfélags íslands hafa aukizt
aðra I stórlega á árinu og hafa aldrei
fyrr verið svo miklir. Alls voru
flutt 689.852 kg. af ýmiskonar
varningi, 528.511 kg. á innan-
landsflugleiðum og 131.341 kg.
með „Gullfaxa" á milli landa.
Hafa vöruflutningar aukizt um
125% að jafnaði, ef miðað er við
árið 1950.
Póstflutningar jukust einnig
mikið á s. 1. ári. Voru flutt
66.370 kg. hér innanlands og
18.578 kg. á milli landa. Einkum
hafa millilandapóstflutningar auk
izt mikið, eða 68%.
GULLFAXI
„Gullfaxi" hefur flogið um
450.000 km. vegalengd á árinu
1951, en flugvélin var á lofti í
rösklega 1362 klukkutíma. Svar-
ar það til, að hún hafi flogið 3
klst. og 44 mínútur á dag að
jafnaði. „Gullfaxi" lenti á 17
stöðum í 9 löndum á s. 1. ári og
flutti fleiri útlendinga en nokkru
sinni fyrr.
Ástiiíður Cyjólfsdöttiar
v
í DAG verður til grafa»; borin,
frá Kálfatjarnarkirkju, Ástríður
Eyjófsdóttir, er lézt að heimili
mu, boieyjargötu 17, hér í bæ:
!. inniiar s.l.
Ástríður var fædd 6. júlí 1868,
að Læk í Hraungerðishreppi. —
Foreldrar hennar voru Eyjólfur
Björnsson og Sigríður Egilsdótt-
ir, er þar bjuggu. Ástríður ólst
upp hjá foreldrum sínum og
dvaldist með þeim þar til hún
árið 1893 fluttist af æskustöðv-
unum að Hliði á Vatnsleysu-
strönd, og giftist Agli Halldórs-
svni, bónda þar. Eignuðust þau
eina dóttur, Guðríði.
Eftir 12 ára sambúð varð
Ástríður fyrir þeirri þungu sorg
að missa mann sínn, á bezta aldri.
Egils var sárt saknað af öllum
er hann þekktu, enda í tölu efni-
legji bænda þar í hrepp.
Ástríður dvaldist áfram _ að
Hliði eftir lát manns sins. Árið
1908 fór hún að búa með Krist-
iáni Jóhannessyni frá Laxfossi í
Norðurárdal. Með honum eignað-
ist hún einn son, Egil, heildsala
hér í bæ. Að Hliði bjuggu þau
til ársins 1924, að þau fluttust til
Revkjavíkur. Kristján lézt árið
1931. Bjó Ástríður eítir það með
börnum sínum þar til Egill gift-
íst. Kona hans er Margrét Ó.
Briem. Eftir það bjuggu þær
mæðgur tvær einar saman.
Það má teja að Ástríður hafi
verið gæfukona i lífi sínu, þótt
hin veraldlegu gæði væru að jafn
aði ekki mikil, þá naut hún þess,
sem meira er um vert. Báðir þeir
menn, e rhún batt lífshamingju
sína við voru henni traustir og
ástríkir förunautar og börnin
hennar og tengdadóttir sýndu
henni það í smáu sem stóru, að
bau mátu að verðleikum alla þá
ástúð og umhyggjusemi, er hún
jafnan bar fyrir þeim.
Ástríður var að mörgu leyti
sérstæð kona. Ef til vill ekki hjá
þeim er þekktu hana aðeins á
yfirborðinu, en hjá hinum, er
kynntust henni nánar, leyndi sér
ekki að þar fór kona, sem gekk
sína eigin götu, en tróð ekki slóð-
ir annarra og öllum sínum ákvörð
unum fylgdi hún fram með hóg-
værð og stillingu. Allt hennar
tal var mótað af velvilja til
fólks. Ég, sem þekkti hana um
áratugi, heyrði aldrei hnjóðsyrði
af hennar vörum, í annara garð,
en málsbætur jafnan á reiðum
höndum, ef einhver varð fyrir
aðkasti að henni áheyrandi.
Eitt var þaðv er var ríkur þátt-
ur í skapgerð Ástríðar — það var
tryggðin, sem hún batt við fólkið
og sveitina, þar sem hún dvaldi
sín beztu ár. Aldrei bar fundum
okkar svo saman að það væri ei
fyrsta spurningin: „Hvað hefir
þú frétt af Ströndinni?" Gæti ég
sagt henni góð tíðindi, gladdist
hún innilega og ánægjan leyndi
sér ekki í svip hennar.
Á hverju vori, þegar hlýna tók
og klaka leystj úr jörðu, lagði
hún leið sína að Hliði, setti niður
í garðinn sinn og færði í lag það,
er aflaga hafði farið um vetur-
inn, því að hjá henni var það
ófrávíkjanleg regla, að hver
hlutur væri á sínum stað. Þegar
leið að miðsumri fró hún til dval-
ar þangað, tjaldaði á blettinum
sínum um lengri eða skemmri
tíma, eftir því sem ástæður henn-
ar leyfðu. Þar undi hún hag sín-
um vel. Þar rifjáði hún upp göm-
ul kynni við • fólkið, sem hún
dvaldi með fyrrum. Þar tók hún
á móti þeim er að garði bar með
sínu hlýja handtaki og veitti
þeim af alúð góðgerðir, eins og
hún hafði áður gert í bænum
sínum. Ég hygg að þau sumur er
hún gat ekki komið því við að
dv.elja syðra, hafi henni þótt
danrari og eitthvað á þau vanta.
Nú, þegar þú leggur upp í
þína síðustu för í sveitina, sem
þú unnir svo mjö<* og vannst þitt
æfistarf, þá hefðum við, sem
fylgjum þér þangað, kosið að hún
hefði átt þess kost að taka á móti
þér í sólskini og sumarklæðum,
en þó að svo geti ekki orðið, þá
mun hún taka á móti þínum jarð-
nesku leyfum með þökk fyrir
allt er þú vannst henni, og veita
þér öruggt skjól fyrir byljum og
stormum vetrarins.
Þökk sé þér fyrir hin góðu
kynni á lífsleiðinni, þú sýndir
okkur með þinni daglegu breytni
hversu langt má ná, ef maðurinn
er hógvær og af hjarta lítillátur.
í Guðs friði.
Kristján Árnason
frá Kálfatjöm.
Rússar þrjóikir
VÍNARBORG 11. jan. — Full-
trúar Vesturveldanna í hernáms-
stjórn Austurríkis höfnuðu í dag
tillögum Rússa, þess efnis, að
þjóðþing Austurrikis yrði kallað
saman til sérstaks fundar til þess
að samþykkja lög, sem svipta
eiga Ernst Starhemberg fursta,
rétti til eigna sinna, en hæstirétt-
ur landsins héfur nýlega úrskurð
að að honum skuli afhentar þær.
Hernámsstjóri Rússa kvað svo
að orði, að Starhemberg væri
fasisti, sem stjórnaði vopnuðum
skæruliðum, er berðust gegn
verkamönnum Sakaði hann
stjórnmálafiokkana í Austurríki
um að hafa stigið fyrsta skrefið
í þá átt, að hefía furstann aftur
til valda. •— NTB—Reuter.

MMItfllfMf f tflfffttf tltftMf MIMttltff tttttMtlt
MttttltttttlttMtllttlltfltltt'tMfMXMIftWffflMIIMIItlMIIMMMMMMMtllMf ■MIMMittltttlft**
Markús:
&
llfllllllllllMIMMMMff
•fitiiftiniiiriMiiiiiflifm
Eftir Ed Dodd.
•MIMIIItllltlHllllllftM
Endurreisn Koreu
PARÍS — 20.000 hús eru um þess
ar mundir í smíðum í Kóreu og
er það fyrsti þátturinn í endur-
reisnaráætluninni, en samkvæmt
henni munu Þþ veita aðstoð við
að endurreisa 400 þúsund hús,
sem eyðilagst hafa i landinu.
1) — Biman er illilega særð, 2) — Við snörum hana báðir,
svo að hún kemst ekki hratt svo bindum við hrammana og
áfram. - Ibregðum lykkju að kjaftinum á
henni.
3) — Ertu til? | 4) — Jæju þá förum víð a£
— Jeg hef aldrei vitað annað stað. En vertu varkár,
eins. En ég skal eliki láta standai
íá mér. |