Morgunblaðið - 02.08.1952, Síða 8

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 2. ágúst 1952
[ 8
Mapús Pálsson
að Hvalsnesi
sextugur
SEXTUGUR er í dag 2. ágúst
merkisbóndinn Magnús Pálsson,
bóndi að Hva'snesi í Miðnes-
hr-éppi.
Magnus er fæddur á Hvalsncsi
2. ágúst 1392 sonúr hjónanna
Gnðlaugar Eyjólfsdó'ttúr og Páls
Magnússonar er þar bjuggu, en
eru nú bæði látin fyrir allmörg-
um árum. Mágnús ólst upp á
hdimili foreldra sinna, og ‘hefur
aldrei þáðan farið, þar hefur
hánn lifað og starfað í 60. ár og
ber staðurinn svip af verkum
háns. Á unglings og þroSkaárum
Maghúsar kom fljótt í Ijós að
hann var mjög vel gefinn pilt-
ur, námfús og fljótur að læra áf
sámtíð sinni og skygndist jafnvel
fram í tímann meira en algegnt
var á þeim tíma. Snemma byrjaði
Magnús að vinna og hjálpa for-
eldrum sínum við bústörfin og
strax eítir fermingu fór hann að
stunda sjóróðra með föður sínum
sem var formaður á opnum bát,
og tók Magnús víð formennsku
á skipi hans þegar hann náði full-
orðin$ aldri og stundaði það með-
an opin skip voru gerð út héðan
af Miðnesinu.
Búskapur og afkoma heimil-
anna á Suðurnesjum í þá daga
krafðist þess að allir meðlimir
hverrar fjölskyldu legðu fram
krafta sína óskifta til bjargar.
Magnús brást ekki skyldu sinni
í þeim efnum, hann var heima
á vetrum og fór til atvinnu á
sumrin bæði til Austfjarða og
Véstfjarða og réri þar á smærri
og stærri skipum og þótti liðtæk-
ur hvar sem hann gekk að verki.
í sveit sinni og víðar er Magnús
þekktur maður fyrir störf sín í
þágu kirkjulegra málefna og
fleiri starfa. Hann hefur starfað
í sóknarnefnd Hvalsnessóknar í
34 ár og verið organisti og söng-
stjóri í Hvalsneskirkju í yfir 30
ár, hann hefur stofnað þar söng-
flokk, og af mikilli alúð við erfið-
ar aðstæður lagt kapp á að gera
hann sem fullkomnastan, enda er
hann sjálfur mikill og góður söng
maður og hefur yndi af söng.
Mágnús er einnig þjóðhaga smið
ur*bæði á járn og tré, hann heí-
ur smíðað mörg íbúðarhús í sveit
sinni og víðar, hann er einnig
mjög góður skipasmiður, og hef-
ur hann smíðað nokkur skip og
hafa það þótt afbragðs fleytur,
ennfremur smíðaði hann eftirlík-
ingu af áttahring sem var hér á
landbúnaðarsýningunni 1947 og
allir dáðust af sem sáu. í hrepps-
nefnd Miðneshrepps var
Magnús i mörg ár einnig virð-
ingarmaður fyrir Brunabótafélag
íslands frá byrjun. Skapferli
Magnúsar er þannig að ekki mun
hann kæra sig um að mikið sé
gumað af Verkum hans, en ég
sem hefi þekkt Magriús frá 1915
og hefi mikið haft saman við
hann að sælda finn mig knúðan
til að skrifa þessar línur þótt
fátæklegar séu. Á þessum merkis
degi munu margir minnast þess
starfs sem Magnús hefur af hendi
leyst og senda honum hlýjar
kveðjur og innilegar óskir um vel
farnað á ólifuðum árum.
Vinur.
I,
Framh. af bls. 6
Frá Vopnaíirði hafa gæftir ver
ið-allgóðar en tregur afli framan
af rnánuðinum. Síðari hluta mán-
aðarir.s hefir aflinn glæðst. Allur
aflinn fór til frvstingar og auk
þess lögðu "ðkomubátar upp
r.okkurn afla til fEystihússins.
Frá BakkafirÚi stúhtíuð^'14
bátai- aðallega liandfEéra veiSa'r
og var afii lengst af tregur en
glásdíaisí' úhdir lók róá'rláðárins.
Gæífir voru einr.ig stopular. —
Yfiríeiít var aflir.n saltaður.
FléS á vígsfoðvumim
TÓKÍÓ, 1. ágúst -— Feiknar úr-
félli þefur verið á vígstöðvunum
í Kóreu undanfarna daga. Her-
stjóm Sameinuðu þjóðanna varð
í dag áð beita þyrilflugúm til áð
forða hermönnum sem einangr-
aðir voru af völöum flóða við
víglínuna. Voru 1500 hcrmenn
fluttir með þessum hætti á
örugga.Btaði þar af um 600 flug-
menn úr". Bandaríkjaher. Hafði
flugbækMþð þeirra eyðilagzt í
flóðunujr.. S. Þ. riáðu í dag á sitt
vald hæg; einni á VesturVígstÖðv-
uriúíh. —-Reuter - NTB.
Fr.'mh. at' bls. 5
LJÓSPRENTUN ELDRI
ÁRBÓKA
Síðustu ár, þegar eftirsóknin
eftír Árbókunum fór áð aukast
hafa þær eldri veríð ófáanlegar.
—Ávarp fsrsefa
Framh. af hls. 2
brauð“. Margbreyttir hæfileikar
Isléndinga og gáfur njóta sín nú
að vísu betur en áður við batn-
andi hag. Þjóðin er eins og þegn-
inn, hún heíur ekki einungis
líkama, heldur og sál.
★
Ofstækið fellur hér að mestu í
íarveg stjórnmálanna, en það má
'ekki henda, að hringiða flokka-
drátta sogi til sín allt andlegt líf.
Hinna stærstu verðmæta getum
vér notið í sameiningu, þau eru
'eiríföld, hljóðlát og göfgandi.
Þjóðernið er okkar einkunn,
svipur landsins, samhengi sög-
unnar og samhugur vor allra,
sem nú erum uppi. Öll landsins
börn eiga jafnan rétt til menn-
ingararfsins mikla, eftir því sem
þeim er áskapað að njóta hans og
ávaxta. Rótlaus lýður verður
ekki langlífur í neinu landí. Ef
vér finnum samhengi liðinna
kynslóða og eining allra þeirra,
Þær voru sumar gefnar út í að-
eins 500 eintökum, en þegar
kaupendatalan hefur komizt upp
í hartnær 10 þús. og flesta lang-
ar til að eiga iÁrbækurnar í
heild, verður skiljanlegt, hve
eftirspurnin hefur verið geysi-
leg. Eldri bækurnar hafa því
verið seldar á, mér liggur við
að segja svörtum markaði fyrir
allt upp í 100 kr. stykkið. Svo
míkil hefur eftirspúrnín veríð,
að Ferðafélagið taldi óhjákvæmi-
legt að gefa elztu Árbækurnar
út að nýju. Komu tvær þeirra,
um Þórsmörk og Snæfellsnes út
ljósprentaðar í vor. Þetta sýnir
góða framtakssemi og vildi ég
stinga upp á því að ýmís útgáfu-
félög, sem gefa út eftirsótt tíma-
rit og ársrit tækju sér Ferða-
félagið íil vyrirmvndar. Hvernig
er t. d. með Fornbréfasafnið hjá
Bókmenntafélaginu. Þar eru ::á-
ein heíti uppseld. Gerir það upp-
lagið af öðrum heftum nær verð-
laust, meðan Fornbréfasafnið
fæst einstöku sinnum í heild á
svörtum markaði og skiptir verð-
ið þá þúsundum Icróna.
Ferðafélagið verSur 25 ára
n. k. haust og verður annarrar
starfsemi þess þá nánar minnzt.
Eh þó ekki vaeri nema útgáfa
Árbókanna, lægi mikilvægt starf
að baki þessi 25 ár. Það starf á
vonandi enn eftir ao aukast og
margíaldast.
|sem nú byggja landið, í sál okkar
;á hátíðlegum stundum. Þá höfum
,vér í spenntum greipum það
krossmark, sem fjandsamleg öfl
flýja fýrir. Ef ég á mér ósk á
þessari stundu, sem ég vona, þá
| er hún sú, að mér auðnist að taka
starfandi þátt í lífi þjóðarinnar,
njóta í yðar hóp háttum lands-
ins, sögu, bókmennta og daglegra
starfa á þann veg, að öryggi og
menning íslands fari vaxandi.
Vér trúum á landið, treystum á
þjóðina og felum oss forsjá Guðs.
Hann blessi oss og varðveiti á
viðsjálum tímum.
, byðingaofsóknir
í Rúmeníu
BELGRAD, 31. júlí — Belgrad-
útvarpið Segir í kvöld, að Gyð-
ingaofsóknir hafi hafizt í Rúm-
eníu eftir brottrekstur Önnu
Paukers, sem sjálf er af Gyðing-
um komin. Rúmenskt blað kvart-
'ar yfir, að Gyðingar í landinu
séu stjórninni fjandsamlegir.
•—Reuter-NTB.
^arshalS-sfyrkir veröa
ivsíffir í Breflandi
Þ. Th.
Hermdarverkakona handtekin
KÚALA LÚMPÚR — Einn a.f
kvenleiðtogum i liði hermdar-
verkamanna í Malaja var hand-
tekinn fyrir skömmu.. 14 þúsund
sterlingspund höfðu verið lögð til
höfuðs hennL
I LUNDÚNUM, 31. júlí — Brezka
' stjórnin hefir afráðið að veha
1 árlega 12 bandarískum stúdent-
um námsstyrki við brezka há-
skóla. Er til þeirra stofnað í þakk
lætisskyni við viðreisnaráætlun-
ina í Norðurálfu, cnda hafa þeir
hlotið nafnið Marshall-styrkirn-
Mínar innilegustu þakkir færi ég þeim, sem heiðruðu
mig með heillaskeytum, biómum, gjöfum og heimsókn-
um á 75 ára atmæli mínu. — Guð blessi ykkur öll.
Sesseija Magnúsdóttir,
Laugarnesvegi 83.
Aslaug Eyjólfsdóttir
Mlnningarorð
Fædd 26. september 1880.
Dáin 24. júlí 1952.
HÚN laut eins og rríaður gæti
kannske sagt, réttum lögúm lífs-
ins. Hún var lengst af æfinnar
heilsugóð, og gekk æfiveginn, að
vísu ekki alltaf jafn sléttan og
greiðfæran, en sem þó þegar fram
liðu stúndir, varð sýnilega gréið-
ari og ánægjulegri yfirferðar,
með hverju árinu, Sem leið.
Hún náði, gæti maður sagt,
viðunanlega háum aldri, til þess
að sjá allar eðá langflestar vönir
góðrar rrióður rsetast, ög fékk
svo, komin hátt á annáð ár yfir
sjötugt óg án sýnilegrá ellimarka,
lausn frá störfum jarðneska lífs-
ins, án undangenginna, langvar-
andi veikinda. Hún andaðist af
hjartabilun eftir fárra daga
sjúkdómslegu.
Aslaug var fædd að Bæ í Lóni
í Austur-Skaftafellssýslu. For-
eldrar hennar voru Eyjólfur Ein-
arsson, bóndi og kona hans, Ás-
laug Sigurðardóttir, er andaðist
meðan dóttirin var enn á barns-
aldri. Þá fór það eins og svo oft
vill verða hjá börnum og ungl-
ingum, þegar móðirin er horfin,
hún ólst upp meðal vandalausra
á Jökuldal og síðan á Fljótsdals-
héraði. Heimili hennar á þessum
stöðum og fósturforeldra kann
ég ekki að nefna.
Eftir það lá vegurinn til Norð-
fjarðar og síðan til Seyðisfjarð-
ar, eins og fleiri ungra stúlkna,
á svipaðan hátt og ungrá manna,
bæði af Suðurlandi og annars
stáðar frá. Á þeím árum, eins og
reyndar allan Síðari hluta aldar-
innar og fyrstu ár þessarar aldar,
var sumarafli á Austfjörðum
miklu meiri en í öðrum veiði-
stöðum hér við land. Ungu merín-
irnir víðsvegar að sóttu sjóinn,
eins og þá var títt með nærri ó-
umræðilegum ákafa og dugnaði
ög eru dæmin nærtæk af mörg-
um þeirra, er flutt höfðu hingað,
bæði úr Mýrdal og Rangárvalla-
sýslu. Þeir leituðu á ’sumrum til
Austfjarða.
Fjöldi stúlkna fékk þar einnig
r.æga sumarvinnu, við aðgerð og
verkun aflans, og beitingu lóða,
meðan sjómennirnir lögðu sig til
svefns eða stuttrar hví!dar,og þar
ætla ég að unga stúlkan frá Bæ í
Lóni, hafi á þessum árum haít
sumarvinnu.
Guðmundur Eyjólfsson frá
Miðskála undir Eyjafjöllum, var
meðal þeirra ungu manna er til
Austfjarða leituðu á sumrin, og
þar mun fundum Áslaugar og
hans hafa fj'rst borið saman. —
ÞaU giftust 1913 og fluttu hingað
til Eyja árið eftir. Þau eignuðust
5 börn, 4 drengi og 1 stúlku. Eru
þau: Björn, kaupmaður; Rakel,
gift í Reykjavík; Þórarinn, skrif-
stofumáður; Tryggvi, verzluriar-
maður. Yngsti sonurinn hét Ást-
valdur Ragnar, hann komst ekki
lerigra en á 14. ár, þá hrapaði
hann til bana, 19. maí 1936.
Mann sinn missti Áslaug 16.
desember 1924. Hann var meðal
þeirra 7 manna er drukknuðu
hér víð Eiðið á leið út i „Gull-
foss“. Þá var elzti sonurinn,
Björn, 9 ára, en sá yngsti tveggja
ára.
Það ségír "sig sjálft, að á þeim
dögum hefur framtíðin ekki bros
að móti ekkjurini, alveg efna-
lausri rrieð 5 börn á ómaga aldri.
En þarna var þó nokkur bót í
máli. Þau hjónin höfðu komið
sér upp ofur litlu og lágreistu
íbúðarhúsi, er þau nefndu Mið-
bæ, sem að vísu var langt frá að
vera skuldalus eign. En hvað
um það. Yfirráð yfir íbúðinni
gerði ekkjunni mögulegt að
halda barnahópnum saman.
Ekki þarf að efa að þarna hef-
ur ekki aðeins þá, heldur og oft
á næstu árum verið þröng og í
búi, það mun, að minrista kosti
eldri kynslóðin geta skilið. En þá
kom líka glöggt í ljós, sem oft
og þráfaldlega hefur sýnt sig
undir svipuðum kringumstæð-
um, að mörgum efnalausum ekkj
um með barnahóp á ómaga aldri,
óx, ef svo mætti segja, ásmegin
við hverja þraut. Frú Áslaug
sýr.di bráit, áð hún var meðal
þeirra. Þróttur og hugrekki ein-
kcnndi öll hennar störf. Hún kom
öllum börnunum upp eins og fyn*
segir.
Áslaug var gæfusöm kona. —
Henni auðnaðist að geta, að end-
aðri æfileið litið yfir farna veg-
inn ög séð þar yfirgnæfandi
marga fagra og ánægjusamlega
sólskinsbletti.
Jarðarför hennar fer fram í
Vestmannaeyjúm á ihörgun.
Vestmannaeyjum, 1. ágúst 1952.
Gunnar ólafsson.
— Spreitpðndur
Frh. af bls. 7.
Guðmundur og „fjölskyldan“
hafa lauslega áætlún suður, ei
búast þó við að fára að mestu i
byggð, þó sennilega ekki alfara-
leið, en það fer nú eftir því
hvernig liggur á þeim. — Vignir.
Markús:
4*
é
4*
&
effttt Ed Doél

FQaTUNiriW/, I WAS CC.V'.ING r'\
/,'APK, VOU KNCW TúAT "'j/M UP TO CMECK ON THIC CTCNE
WCUNDED EEAR, ME TRV AND P.APPENED ALCNG IN
70 H/LL JOHt\NYr. -~/ TIME TO MELP P.E5CUE JCMNNY
/ALLnTTf? KNOW..7S..,'/.;e HAVE BEEN LOOKINS FOB
^ WE'6 TftlECÁ ycu TY/O CAVS/
TbklLLVOU .Vúrk
SEVSBmL ■WSSf*-
W' 'si
i.ct's so ;ne'.::d, usu..
W£ CAN ANSWEr-.
í) — Veiztu þa§, Íiíarkús, að
Særði Björn reypdi að drepa mig.
■ Já, ég veií það og riahri' ge!Æi
margsinnis tilraun til þeSs..,. ■.
2) — Sern betur fer 'var ég á
leiðinni þihgáð rriorður úr. tijfsð • b) >— íjn £{$£ús, f hv,§rnigr 4). — yið 4:ulum,-ko:
leita að steinir.um ,.pg bað" vildi stendur á . þeSsu. ■‘Hvóts vfcgnp ' húsið. Ég.-/lÍMftsa, .-'adi' þt.,
svoítil, að ég gat bjargað Jonna vildi Særði BjSrri 'ráða rri'fg "Á'f fínha ' Svai'ið' vitf" éJlv%i'’ölkar
trá : drukknun. Við höfum ygrið dögurri. spurningum,,
að leíta áð þér í tvo 'ðlðga. 1 l J
1