Morgunblaðið - 02.10.1953, Qupperneq 9

Föstudagur 2. okt. 1953
MORGUNBLAÐIÐ
„Bjargráð“ minnihlutans
í húsnæðisvandamálum
bæjarsins eru ný
húsaleigulög
Á FUNDI bæjarstjórnar í gær,
komu húsnæðismálin til um-
iræðu. Borgarstjóri, Gunnar Thor
oddsen upplýsti, að a£ 100 fjöl-
skyldum, sem leitað hefðu til
bæjarins um aðstoð vegna hús-
mæðisleysis, væri mál 42 fjöl-
skyldna enn óafgreidd, en leyst
hefði verið úr 58 slíkum málum.
Fulltrúar minnihluta flokkanna,
sem héldu uppi fáránlegum á-
deilum á meirihluta bæjarstjórn-
ar, höfðu það helzt til málanna
að leggja, að endurvekja bæri
hin óvinsælu og óréttlátu húsa-
Jeigulög, — jafnvel svo ströng
ákvæði þar að lútandi, að þess
munu vart dæmi áður í lögum
Sandsins.
I svarræðu benti borgarstjóri
hins vegar á, að það sem máli
skipti til lausnar húsnæðisvanda
málunum væri, að byggðar yrðu
fleiri íbúðir hér í Reykjavík, en
byggðar hefðu verið á undan-
íörnum gjaldeyris-þrengingar ár
um. Upplýsti borgarstjóri, að all-
sr þeir aðilar, sem við íbúðabygg
íingar fást hér i Reykjavík,
myndu verða kallaðir saman til
íundar til að ræða leiðir til úr-
bóta í húsnæðis- og bygginga-
yandamálum bæjarins.
Þá voru fulltrúar kommúnista,
Sem báru fram tillögu þess efnis,
að endurvekja bæri húsaleigu-
lögin. Vildu þeir láta með lögum
svifta húseigendur umráðum yfir
eignum sinum.
EKKERT NÝTT
I ræðu fulltrúa kommúnista
kom ekkert nýtt fram, sem þeir
hafa ekki áður þvælt um fund
«ftir fund í bæjarstjórn, án þess
að gera sér grein fyrir höfuðor-
sökum húsnæðisvandamálanna í
bænum. Fulltrúi kommúnista
bvældi fram og til baka með alls
konar tölur, lítt eða órökstuddar.
Og komst að þeirri niðurstöðu,
sem svo oft áður, að húsnæðis-
vandamálin væru Sjálfstæðis-
smönnum einum að kenna.M Eins
<og nú væri komið málum, myndu
aý húsaleigulög og rannsókn á
Siotkun liúsnæðis í bænum, verða
foezt til þess fallin að bæta úr hús
Siæðisvandamálunum.
Það þótti furðu sæta er full-
trúi Framsóknarflokksins, sem
sýnt hefir þessum málum lítinn
skilning, skyldi dirfast að taka
’Undir orð kommúnistafulltrúans.
Eínahogsörðugleikar Finna
Fuiltrúi Alþýðuflokksins var og
á sama máli. I
Borgarstjóri upplýsti, að 173
fjölskyldum og einstaklingum
hefði verið sagt upp húsnæði frá
1. okt., og hefðu 100 fjölskyldur
leitað til bæjarins um aðstoð.
Mál 42 fjölskyldna eru enn óaf-
greidd, 58 hefir verið hjálpað á
ýmsan hátt af bænum. — Þá
upplýsti borgarstjóri, að mál
þessara fjölskyldna hefði verið
leyst fyrir milligöngu bæjarins
með því að fjölskyldum hafi ver
ið útvegað annað húsnæði, eða
fólki hjálpað um lán og hlaupið
undir bagga með því til þess að
gera íbúðir, sem það átti í smíð-
um, íbúðarhæfar. Fulltrúi bæjar-
ins í húsnæðismálunum hefði
skráð 121 íbúð auða í sept. Um
þessar íbúðir er það að segja að
ýmsar væri verið að lagfæra fyr-
ir nýja leigjendur, sem taka
myndu við þeim 1. okt., eða að
íbúðirnar stóðu augar um stund-
ar sakir vegna viðgerðar.
Kvað borgarstjóri það von sína
og ósk að húseigendur létu ekki
íbúðir standa auðar lengi, heldur
létu húsnæðislausu fólki þær í
té sem fyrst.
ORSÖK HÚSNÆÐISLEYSIS
Eftir að fulltrúar minnihluta
flokkanna höfðu haldið langar
ræður um húsnæðismálin, tók
borgarstjóri enn á ný til máls. i
Hann kvað meginorsök húsnæð- |
isvandamálanna vera, að ekki
hefði nægilega mörg hús verið
byggð hér í Reykjavík á undan-
förnum árum. — Fyrir 7 árum,
Meðan verð á trjávöru hefur lækkað
hefur f ramle iðslukosf naður hækkað.
Effir Nichae! SaSzer, frélfarifara Observers
sagði borgarstjóri, var talið að
. I
byggja þyrfti 600 íbúðir á ari
hverju til að geta fullnægt þörf-
inni. — Það er öllum sem á ann-
að borð vilja hugsa um þessi mál
og ræða af nokkurri sanngirni,
kunpugt um að vegna gjaldeyris
ástæðna fyrst og fremst, hefur
þetta ekki verið mögulegt.
Það er því fneginatriði að við
fáum að byggja fleiri íbúðir. Það
er okkar verkefni að hrinda
þessu í framkvæmd. Það er hug-
myndin að efna til ráðstefnu
byggingaaðilja til þess að reyna
að fá alla til að leggjast á eitt um
að auka húsbyggingar í bænum.
— Vegna þess að bygging íbúða
mun nú verða frjáls þá má vænta
þess að nýtt átak í húsbyggingar
málunum sé skammt undan,
sagði borgarstjóri að lokum.
í SI'MAR hafa margar sögun-
armyllur og trjákvoðuverk-
smiðjur Finna staðið auðar,
vélarnar stöðvaðar, þögn þar
sem áður var skarkali og f jör-
ugt athafnalíf. Þannig er nú
komið helzta útflutningsiðnaði
Finna.
Verkamennirnir hafa fengið
atvinnu, sem kaupamenn við
landbúnaðinn og meðan uppsker-
an stendur yfir er enn nóg at-
vinna. En þegar vetur gengur
í garð, munu tölur atvinnulausra
fara hækkandi og þá fyrst fer
almenningur að verða var við
efnahagskreppuna, sem finnskir
stjórnmálamenn hafa talað um
að undanförnu.
HÆTTA Á AUKNU
ATVINNULEYSI
Þannig er skuggalegt yfir að
lítast nú skömmu fyrir sveitar-
stjórnarkosningar í Finnlandi.
Allt útlit fyrir að tala atvinnu-
lausra tvöfaldist og af því leiðir
20% aukningu ríkisútgjalda. Um
leið verða'Finnar stöðugt ósam-
keppnisfærari á heimsmarkaðn-
um, vegna mikils framleiðslu-
kostnaðar, sem veldur of háu
verði á pappír og trjávörum. —
Stjórnmálaflokkarnir bíða þess
sem koma á kvíðafullir og yfir
vofir gengislækkun.
RÓTTÆKAR TILLÖGUR
KEKKONENS , , ... .
Dr. Urho Kekkonen hinn kæni hafa Finnar veitt kommumstum
og harðskeytti foringi Bænda- rækilega ráðnmgu. Kommumstar
flokksins er forsætisráðherra fyr- v°ru ahrifamiklir i landinu !
ir minnhlutastjórn, sem er studd stnðslok en veldi þeirra hefir
af Bændaflokknum og Sænska nu venð algerlega brotið a bak
flokknum. Hann hefur að baki a ur' . , . ,
sér aðeins þriðjung þingsæta. ^n þott fmnskir kommums ar
Hann hefur gert ítrekaðar til- hafi beðið osigur i stjornmala-
• i i * ____barattunm mnanlands hefur Fmn
land orðið Russum æ meira hað
á efnahagssviðinu. Meðan Finn-
ar urðu að greiða stríðsskaða-
bætur til Rússa, urðu þeir að
haga atvinnulífi sínu í samræmi
við þær og að því búnu hafa
viðskiptin haldizt áfram milli
þjóðanna.
Kekkonen
KOMMÚNISTAR EIGA EKKI
UPP Á PALLBORÐIÐ
Þrátt fyrir vináttusamninginn,
sem Finnar gerðu við Rússa fyr-
ir nokkrum árum og þrátt fyrir
það að fallbyssur Rússa eru að-
eins um 50 km frá Helsingfors,
unum með róttækum aðgerðum,
en tillögur hans hafa ekki feng-
ið nægilegt fylgi á þingi.
Eftir að tillögur hans voru
felldar virtist ekki annað fyrir
dyrum en þingrof og nýjar kosn-
ingar, en Paasikivi forseti hefur
neitað að rjúfa þing.
Tillögur Kekkonens f jölluðu
um lækkun verðlags og kaup- VIÐSKIPTIN BEINAST
gjalds. Einnig skyldu skattar AUSTIJR Á BÓGINN
lækkaðir og nokkuð dregið úr Árið 1939 voru mjög lítil verzl-
fjárframlögum til tryggingar- unarviðskipti milli Finna og
mála. Er sennilegt, að ef þess- Rússa. Þá var Bretland helzta
ar tilllögur hefðu verið sam- viðskiptalandið, keypti 43,9% af
þykktar, hefðu Finnar aftur útflutningi Finna og þaðan kom
orðið samkeppnisfærir á 21,6% innflutningsins. Næst var
heimsmarkaðnum. Enn mun Þýzkaland og þriðja í röðinni, halda.“ Eitthvað á þessa leið
Kekkonen ætla að gera aðra Bandaríkin. sagði Sigríður Sigurðardóttir frá
tilraun og reyna að koma á Árið 1951 er Bretland enn Neðra-Nesi við mig fyrir nokkr-
INNANLANDS VANDAMÁL
En aðrir fjármálafræðingar
Finna benda á það, að undir-
rót erfiðleikanna sé hjá Finn-
um sjálfum. Ekki sé hægt að
krefjast þess, að aðrar þjóðir
kaupi finnskar framleiðslu,-
vörur, þegar þær eru. dýrari
en almennt gerist á heimír-
markaðnum. Lausn vanda-
málsins hlýtur að vera að'
lækka framleiðslukostnaðinn
með róttækum ráðstöfunum t
efnahagsmálunum, og jafnvel
ef þörf gerist með gengis-
lækkun.
Það er, segja þeir, innan-
landsvandamál Finna sjálfra
að búa svo að iðnaði sínum,
að hann sé samkeppnisfær.
Það er grundvöllurinn fyrir
því að verksmiðjuhjólin fari
að snúast á ný og menn haldi
atvinnu sinni.
(Observer —
Öll réttindi áskilin).
konunnar
HÚN dvaldi hjá okkur í nokkur
ár. — Ávallt var hún glöð og
ánægð og aldrei heyrðist frá
henni æðru orð þótt heilsan væri
ekki sem bezt og að henni liði
þessvegna ekki alltaf vel. — Húrt
var ein af þessum eldri konum,
sem eru ætíð til ánægju, alltaf
var hún reiðubúin að leggja gott
orð til, færði allt á betri veg ef
eitthvað amaði að.
Ég man eftir því, að hún kom
eitt sinn á skrifstofu mína og
sagði mér, að hún myndi gefa
Elliheimilinu eigur sínar eftir
sinn dag. — „Það er að vísu ekki
mikið, en mig langar til að láta
það sjást, að mér leið hér vel og
því vil ég stuðla að þessari stofn-
un, — óg svo eruð þið alltaf að
byggja og þurfið á miklu fé að
samkomulagi milli alþýðusam helzta viðskiptalandið með 33%
bandsins og vinnuveitenda um af útflutningnum og 21% af inn-
framtíðarlausn málanna.
fiætt um að nota kart-
öilur sem gróðurbæti
IMYKJUNESI, 27. sept.: — Lok-
ið er nú við að taka kartöflur upp
úr görðum hér um slóðir og
Teyndist uppskera meiri að vöxt-
mm en nokkru sinni fyrr. Mjög
■var algengt að uppskeran væri
15—20 föld. Sjá nú ýmsir fram á
Yandræði með að geyma upp-
.skeruna, þar sem ekki er um
Jieina sölu að ræða að svo
komnu máli. Eru sumir jafnvel
farnir að ræða um að nota eitt-
ihvað af kartöflum, sem fóður-
Lætir.
FJÁRSKIPTIN
Nokkrir menn eru nú í þann
veginn að fara héðan austur á
Síðu til að sækja fáein lömb, sem
hin allsráðandi fjárskíptayfir-
völd hafa af. náð sinni úthlutað
<okkur hér á milli Þjórsár og
ítangár. Þykir okkur hér við bera
skarðan hlut frá borði í fjár-
skiptunum samanborið víð ná-
granna okkar fyrir utan Þjórsá.
STORMASAMT OG RIGNINGA
Tíð er nú mjög tekin að spill-
ast frá því sem verið hefur. Er
nú orðið stormasamt og stórrign-
ingar öðru hvoru. Ekki hefur
gert frost ennþá, jörð er því ekki
mjög „fallin“ enn og berin þrosk
uð og óskemmd á lynginu og er
það mjög óvenjulegt í endaðan
september. Aðeins hafa nú grán
að efstu brúnir fjalla og bendir
það til að heldur sé orðið kaldara
í lofti.
AFMÆLI
Hinn 13. þ.m. varð Kristín Jóns
dóttir í Raftsholti 90 ára. í til-
efni þess heimsóttu hana ýmsir
vinir hennar og áttu með henni
ánægjulega stund. Þrátt fyrir há-
an aldur heldur Kristín ennþá
fullum andlegum kröftum, fylg-
ist vel með öllu og les gleraugna-
laust. Fyrir mörgum árum fekk
hún fótarmein og varð þá að taka
Framh. á bls. 12.
ERFITT AÐ NA
SAMKOMULAGI FLOKKA
Enginn neitar þvi að útlitið sé
alvarlegt og samt er eins og
stjórnmálaflokkarnir skerist úr
leik, enginn sé fús til að fórna
neinum einkahagsmunum né
beygja lítið eitt út af pólitískum
kennisetningum til þes að bjarga
útflutningsverzluninni.
ÚTVÖRÐUR LÝÐRÆÐISINS
Vafalaust eru margir Finnar
naprir, því að þeim virðist sem
þeir geti ekki bjargað sér út úr
erfiðleikunum nema með hjálp
frá Vesturlöndum. Þeir benda á
það réttilega, að land þeirra sé
útvörður vestrænnar menningar
og lýðræðishugsjóna. Og satt er
það að sjaldgæfur er annars stað- ar vörur fyrir um það bil 47
ar svo eftirtektarverður vilji milljón sterlingspund. Er hér um
heillar þjóðar til að lifa sem vest- að ræða hérumbil sama vöru-
ræn þjóð, að berjast fyrir persónu magn, sem Bretar keyptu s. 1.
frelsi og réttlæti. Óvíða annars ár fyrir 60 milljón sterlingspund.
staðar er heil þjóð eins ákveðin Það er þessi verðlækkun, sem
í að standa á rétt.i sínum gagn- veldur erfiðleikum Finna og rek-
vart kommúnistum, en þarna, þar ur þá til viðskipta við Austur-
sem skuggar Kremls liggja yfir. Evrópu þjóðirnar.
En Finnar kvarta yfir því, að Með sama áframhaldi, óttast
þrátt fyrif þetta virðist skiln- menn að Finnar verði innan
ingurinn fyrir vanda þeirra ekki skamms algerlega háðir Rússum.
mikill meðal vestrænna þjóða. Ef Vesturlönd aðeins skildu það,
Finnland hverfur æ meir inn í mundu bau taka upp verzlunar-
l skugga Rússaógnarínnar. I stefnu vinsamlegri Finnum.
flutningnum. Viðskiptin við
Bandaríkin hafa lækkað úr 10%
í 6% en við Rússa nema við-
skiptin 8%.
Á bessu ári og því síðast-
liðna hafa viðskiptin við Rússa
aukizt verulega. Samkvæmt
sameiginlegum viðskiptasamn
ingi milli Finna, Rússa, Pól-
verja og Tékka, kaupa þessi
þrjú Austur-Evrópulönd nú
um þriðjunginn af öllum lit-
flutningi Finna og sjá þeim
fyrir f jórðungi af innflutningi.
Verð er ákveðið fyrir eitt ár
í senn í samræmi við heims-
markaðsverð. Nú er svo kom-
ið að aðeins eitt ríki í Vestur-
Evrópu, það er Bretland, hefur
meiri viðskipti við Austur-
Evrópu ríkin.
í ár munu Bretar kaupa finnsk-
um mánuðum. — Og nú hefir
skiptaráðandinn afhent mér dán-
argjöf hennar að upphæð kr.
23.643,90.
Mér þótti vænt um Sigríður
mín, að yður leið vel hjá okkur,
mér þótti vænt um hlýju orðin
yðar og viðmótið, sem alltaf var
svo vingjarnlegt. Þér skylduð svo
vel, að starfið okkar er erfitt og
þér reynduð svo aft að hjálpa. —
Það getur oft verið erfitt að ráða
fram úr vandamálum þeirra sem
hér eru. — Ég man svo vel eftir
því, þegar þér voruð að leiðbeina
mér, ráðleggja, og yðar ráð voru
holl ráð. — Ég sagði yður þegar
þér tilkynntuð mér væntanlega
gjöf, að ef fleiri væru yður likir,
þá væri ekki mikill vandi að
koma upp fleiri Elliheimilum og"
gera meira fyrir eldra fólkið en
hingað til hefir verið unnt, og þá
væri skilningur manna meiri á
þessu alvarlega vandamáli.
Nú hefir gjöfin yðar borizt, ég
þakkaði yður áður og ég þakka
yður nú. Þessar línur lesa þeir
sem lifa, en þér munuð finna hug
heilar þakkir mínar. Þakkir sem
ég sendi yður í umboði fjölda
hrumra og lasburða kvenna og
karla, sem um ókomin ár munu
geyma og blessa minningu yðar.
Guð blessar þá sem líkna öðr-
um.
30. sept.
Gísli Sigurbjörnsson.