Morgunblaðið - 22.06.1954, Blaðsíða 2

!I
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 22. júní 1954 ]
1
Biskup og vígslubiskuparnir, sr. Friðrik J. Rafnar (t. v.) og df.
Bjarni Jónsson ganga úr kirkju að lokinni vígslu. Að baki þeiM
standa, talið frá vinstri, dr. Karl E. Lungquist, vígsluvottarnir sr.
Jón Auðuns, dómprófastur og sr. Þorsteinn Jóhannesson prófastur,
Lengst til hægri er dr. Haraldur Sigmar. j
— Biskupsvígslan 1
Leiðsögn kirkju og kristni sé traust
Ifrjti standi ávallt vörð um lielgustu
■' og háleiíustu siðakeiiningarnar
ftæða kirkjumáiafáðherrans Steingríms Sfeinþórs
sonar í kvöidveizlunni að Hótel Borg
YÍGSLA nýs biskups er merkur
aiburður, ekki aðeins í sögu
kirisju og kristindóms, — það er
alburður, sem markar stærri eða
minni spor í þjóðlífið allt og
verður því ávallt skráður á spjöld
sogunnar, sem einn af mestu
markasteinum þai’.
Á hátíðastundu verður oss því
lilið um öxl til mikilhaefra kirkju
höfðingja þjóðar vorrar, og gagn-
merk störf þeirra og seillarík
áiuif á trúarlífið og þjóðlífið allt,
e»u oss lifandi í huga. Það er
hverjum Islendingi bæði gagn-
lcgt og hollt að skyggnast þar
um bekki og njóta leiðsagnar sög-
unnar. Hér er þó hvorki staður
né tími til að staldra þar lengi
við. En við þetta tækifæri nú
minnumst vér sérstaklega með
virðingu og þakkarhug fyrrver-
andi biskups, herra Sigurgeirs
Sigurðssonar, sem féll frá fyrir
aldur fram. Hann var til hinztu
stundar brennandi í andanum
fyr u málefni kirkjunnar og efl-
jngu guðskristni í þessu landi,
öruggur talsmaður góðs málefnis
og allra manna vinsælastur.
En lífið nemur ekki staðar.
Maður kemur í manns stað. Og í
dag gleðjumst vér yfir því, að
mikilhæfur maður hefur tekið
biskupsdóm á íslandi, marg-
reyndur í störfum í þjónustu
kirkjunnar, kunnur fyrir mikil
afskipti sín af fræðslu- og upp-
eldismálum, áhugasamur og virk-
ur þátttakandi og forystumaður
1 ýmsum félags- og mannúðar-
málum, innan kirkju og utan,
lærður vel og víðsýnn.
Hins nýja biskups bíða miktl
og fjölþætt störf sem æðsta valds-
manns þjóðkirkju íslands, og
víðar dyr og verkmiklar munu
h'onum opnast, því að kirkjan er
lifandi stofnun og hlýtur sam-
kvæmt eðli sínu að vera öðrum
þræði stríðandi kirkja. Hún berst
til sigurs hinum hæstu hugsjón-
um, ekki með báli og hrandi,
heidur með vopnum kærleika og
trúar.
Mikill vandi er því biskupi
vorum á herðar lagður, en vér
þykjumst mega sjá, að þeim
vanda sé hann vel vaxinn.
Mér er það ljóst, að íslenzka
þjóðin á kirkjunni mikla þökk
að gjalda að fornu og nýju, enda
má með nokkrum rétti segja, að
kirkjan hafi í þrengri merkingu
verið þjóðin og þjóðin kirkjan.
Sá atburður, sem mestur ljómi
staí'ar af í sögu þjóðarinnar ætla
ég að sé Kristnitakan á Alþingi
ár 1000. Þjöðin skiptist þá í tvo
harðsnúna flokka, kristna menn
og heiðna. Ekki var þá annað
sýnna, en þjóðin klofnaði í tvö
ríkí og borgarastyrjöld bfytist út
í landinu. Af því varð' þó ekki.
Sp eki Þorgeirs Ljósvetningagoða I
og manngöfgi Halls af Síðu,
mannsins, er mac meira allt það,
er vel var gert, tókst að firra
þjóðina vandræðum. Vafalaust
hcfur kristin trú hvergi verið lög-
tekin á jafn virðulegan hátt og
hér á landi. Hinir vrtrustu menn
sörndu frið, af því að þeir sáu
og viðurkenndu, að Kristindóm-
urinn var sigrandi afl. Nokkur
ákvæði fornra laga skyldu að
vísu haldast. Lengra varð ekki
sljórnvizku komizt. En það sýnir
víðsýni og stjórnvizku hinna
fornu höfðingja og skilning
þeirra á mannlegu eðli, að þeir
létu það ekki, eins og á stóð,
valda friðslitum og hindra sættir,
heldur semja um að hvorir
fengju að halda nokkru. Kristni-
takan á Þingvöllum árið 1000 er
lýsandi atburður.
Ég nefni annað dæmi úr Kirkju
sögunni, sem ber vitni um mikla
yíðsýni og gerhygli.
Frá því er sagt, að Gissur bisk-
up ísleifsson hafi orðið skörug-
lega við ósk Norðlendinga um að
annar biskupsstóll yrði settur í
Norðlendingafjórðungi. Hann leit
ekki á eiginhagsmuni, heldur á
nauðsyn friðarins og hvað bezt
myndi duga Kristninni í þessu
landi og hvað hentaði stjórn-
málalega eins og þá var ástatt.
Þess er og fagurt að minnast í
þessu sambandi, að Illugi prest-
ur stóð upp af föðurleifð sinni
og gaf Hólastað til biskupsseturs
„fyrir guðssakir og heilagrar
kirkju.“ En fyrr hafði Gissur
biskup gefið Skálholti mikil lönd
og lausafé og kveðið svo á, að
þar skyldi ávallt biskupsstóll
vera, meðan ísland væri byggt
og Kristni mætti hér haldast.
LJpphaf kristninnar í landi hér
er glæsilegt> og lærdómsrík er sú
saga öll, enda höfðu vitrir menn
og göfugir um málin fjallað. —
Áframhaldið varð að vísu ekki
ávallt jafn glæsilegt, enda gerist
margt á langri leið — hartnær
1000 ára sögu kristninnar í landi
voru.
En hitt er víst, að þegar kristin
trú tók að festa rætur í hugum
þjóðarinnar, varð heiðinn siður
að þoka. Með kristindómnum
kemur nýr siður, ný menning
vex í landinu, byggð á grund-
velli hans> nýtt afl gegnsýrir állt
þjóðlífið. Og kristindómnum er
það að þakka, ásamt fornbók-
menntum vorum, að þjóðin gafst
ekki upp á öldum fyrr í harðri
baráttu fyrir fjöri og frelsi.
6 FLUGVÉLAR LEITUÐU
Flugvélin vr á leið frá Hólma-
vík til Reykjavíkur er þetta
óhapp vildi til, en klukkan var
að ganga 11 er flugumferðar-
stjórnin á Reykjavíkurflugvelli,
gerði nauðsynlegar neyðarráð-
stafanir og voru þá sendar flug-
vélar til að leita hennar. Fóru
tvær frá Reykjavík og fjórar frá
Keflavíkurflugvelli.
FLAKIÐ FINNST
Vestur í Dalasýslu höfðu menn
orðið varir við flugvélina og var
hún þá á suðurleið. — Um kl. 1,30
í fyrrinótt kom Karl Eiríksson
flugmaður, auga á flakið þar sem
það maraði í kafi í suðurenda
Hítarvatns. — Skömmu seinna
sá hann mennina, sem skrifuðu
í sandinn stafina OK, sem merkti
að þeir væru óslasaðir. — Einnig
höfðu þeir kynnt bál.
Karl varpaði niður til þeirra
hjúkrunargögnum, gerði flugum-
ferðarstjórninni aðvart. Þyril-
vængja frá varnarliðinu var um
þefcía leyti á leið til Reykjavíkur,
frá Keflavíkurflugvelli, og fór
hún vestur og sótti ílugmennina,
sem voru Ríkarður Jónatansson
frá Hólmavík og Ingimar Svein-
björnsson héðan ur Reykjavík.
Höfðu þeir skrámast lítilshátt-
ar er flugvélin skall á grunnu
vatninu og brotnaði þá mjög
mikið.
Kirkjunni hefur að vísu mis-
jafnlega tekizt á ýmsum tímum
að gegna sínu veglega hlutverki.
Hafa oft verið uppi mismunandi
sjónarmið og harðar deilur geis-
að. í lýðræðis þjóðfélagi telst og
slíkt eðlilegt og sízt um að sak-
ast. En hitt er víst, að mikla
blessun hefur kirkja og kristri
veitt þjóðinni og verið menn-
ingarvaki og framfara.
Og marga merka og mikilhæfa
menn hefur kirkjan átt, er verið
hafa í senn andlegir höfðingjar
og þjóðskörungar.
Þjóðin hefur jafnan sett von
sína og traust á kirkjuna. Enn,
og ef til vill aldrei frekar en nú
á öld hinnar miklu tækniþróun-
ar, er tvennt nauðsynlegt, ef
framtíð þjóðarinnar og sjálfstæði
á að standa föstum fótum: I
Að leiðsögn kirkju og kristni
sé traust. Að hún ávallt standi
vörð um helgustu og háleitustu 1
siðakenningar og trúarhugmynd-
ir kristninnar — og að hún verndi
og verji hinn eitt þúsund ára
gamla menningararf vorn —
tungu vora og þjóðerni — sem
er helgasta eign hverrar þjóðar.
Fylgi hin íslenzka kirkja trúlega
dæmi sinna beztu og vitrustu
kirkjuhöfðingja frá fyrri tímum
og starfar í anda þeirra, mun
þjóðin hlíta leiðsögn hennar.
Herra biskup íslands! Ég veit
að ég mæli fyrir munn allra
allra þeirra virðulegu gesta, er
hér eru viðstaddir — já, ég veit
að ég mæli fyrir þjóðina alla,
þegar ég nú ber fram þá bæn
að hollvættir íslands að fornu og
nýju styðji yður og styrki í hinu
háa og veglega embætti, er bév
hafið verið vígður til í dag. Megi
blessun Guðs fylgja yður og
störfum yðar.
Ég bið alla viðstadda að lyfta
glösum og drekka skál herra Ás-
mundar Guðmundssonar, biskups
Islands.
Hreyfill flugvélarinnar stöðv-
aðist er flugvélin var yfir norður
hluta vatnsins, en hvergi er hægt
ag nauðlenda þarna, nema við
suðurenda þess. Þangað komst
flugvélin ekki og féll því í vatn-
ið. Hún mun vera gjörónýt. —
Þeir félagar Ríkarður og Ingi-
mar áttu flugvélina í félagi.
„Leikir aldar-
imiar4i sýndir hér
í vikumti
STJÓRN Knattspyrnusambands
Islands hefur tekizt að fá hingað
til Reykjavíkur kvikmynd frá
knattspyrnukappleikjunum milli
Ungverjalands og Bretlands, sem
fram fóru í Lundúnum og í
Búdapest ,en þessir leikir hafa
hlotið nafnið: Leikir aldarinnar.
Sem kunnugt er vann Ung-
verjaland báða þessa leiki, í
Lundúnum 6:3 og í Búdapest 7:1.
Hér er um að ræða óvenju ítar-
lega og fróðlega knattspyrnukvik
mynd og tekur sýning leikjanna
rúman klukkutíma.
Knattspyrnusambandið mun ár
degis í dag láta setja ísl. texta í
myndina, en síðar í vikunni verð-
ur byrjað að sýna myndina í
Gamla bíói.
Framh. a/ bls. 1
lásu vígsluvottar ritningarkafla,
fyrstur sr. Friðrik J. Rafnar
vígslubiskup á Akureyri, þá sr.
Jakob Einarsson, prófastur að
Hofi, þá sr. Þorsteinn Jóhannes-
son, prófastur í Vatnsfirði og
loks sr. Jón Auðuns dómprófast-
ur í Reykjavík. Á milli ritninga-
kaflanna var sunginn sálmur.
BISKUPSVÍGSLAN
Að því búnu hófst sjálf biskups
vígslan. Framkvæmdi hana dr.
theol. Bjarni Jónsson vígslu-
biskup. Lauk henni með því að
vígslubiskup afhenti hinum ný-
vígða biskupi biskupskrossinn.
Var síðan sunginn sálmurinn
„Víst ertu, Jesú, kóngur klár“.
Þá flutti biskupinn yfir íslandi
prédikun, og er hún birt á öðrum
stað hér í blaðinu í dag. Síðan
hófst altarisganga með því að
sunginn var sálmurinn „Hér kem
ég seki syndaiinn“. Til altaris
gengu biskup, nánustu ættmenni
Dr. theol. Magnús Jónsson lýsir
vígslu.
hans, vígsliuvottar og eirlendir
fulltrúar. Síðan var sunginn sálm
urinn „Jesú, sem að dauðann
deyddir“. Að lokum var svo flutt
tónbæn og blessun og þjóðsöng-
urinn var sunginn. Dr. Páll ís-
ólfsson lék eftirspil.
Fyrir altari þjónuðu Björn
Magnússon prófessor og sr. Ósk-
ar J. Þorláksson.
Að athöfninni lokinni gengu
prestar fylktu liði með biskupa
í fararbroddi til Alþingishúss-
ins. Lauk þar með þessari virðu-
legu og hátíðlegu athöfn, sem
stóð í tæpar 3 klst.
KVÖLDBOÐ 1
KIRKJUMÁLARÁÐHERRA
Kl. 7 um kvöldið hófst svo bo8
kirkjumálaráðherra og frúar hang
að Hótel Borg. Yar það haldið
til heiðurs hinum nývígða hiskupl
Sátu það auk heiðursgestanna,
forsetahjónin, ríkisstjórnin, íor-t
setar Alþingis, prestar Og ýmsií
aðrir gestir. ji
Dr. theol Bjarni Jónsson fluttf
þar stutta borðbæn en
Steingrímur Steinþórssoii,
kirkjumálaráðherra, bauð gest-
ina velkómna og flutti ræðu, sertí
birtist hér í blaðinu í dag. AúK
hans töluðu dr. Carl E. Lund-
quist, framkvæmdastjóri Lúth'.
erska heimssambandsins, dr. Har-
aldur Sigmar, dr. Richard Bech,
dr. Alexander Jóhannesson há-
skólarektor, Gísli Sveinsson,
fyrrv. sendiherra, sr. Jón Auðuns
dómprófastur, ,^r. Sveinbjörxs
Högnason, prófastur og að lokumí
biskupinn yfir íslandi, herra Ás-
mundur Guðmundsson, sem þakK
aði þann heiður, sem sér hefði
verið sýndur og bað íslenzkrí
kirkju og þjóðinni í heild bless-
unar Guðs. j
______________^ »
Happdræíti
Sjáifstæðisflokksins
ÞAR SEM endanlegt uppgjöu
hefir ekki borizt frá umhoðs-
mönnum, heíir verið ákveði®
að fresta drætti í Happdraetti
Sjálfstæðisflokksins um eina
viku.
Dregið verður mánudaginn
28. þ. m. j
Miðar, sem berast til baka,
frá umboðsmönnum, eru seld-
ir í skrifstofu Sjálfstæðis-
flokksins, sími 7100. [
Barna myndasÝning-
unni lýkur í kvöld é
í DAG er síðasti dagur sýning-
arinnar á ævintýramyndum
barna. '
Áformað hafði verið að loka
sýningunni í fyrrakvöld, en vegnít
mjög mikillar aðsóknar þann dag
var sýningin framlengd um tvo'
daga og lýkur henni í kvöld
kl. 10.
Er þess að vænta að bæjarbúar.
noti í dag þetta síðasta tækifærl
til að skoða þessa skemmtilegd
sýningu á æfintýramyndum eft-
ir börn í 45 löndum. í sýningar-
salnum eru til sölu vandaðaT,
upplímdar litprentanir á nokkr-
um myndum barnanna. JJ
Flugmennirnir sluppu lítt
meiddir. flusvélin brotnaði
SJ
Tveggja sæfa flugvél brotnar í Hítarvafni
ASUNNUÐAGSKVÖLD hrapaði lítil flugvél, sem í voru tveir
menn, í Hítarvatn. — Báðir sluppu þeir lítt meiddir, en flug-
vélin eyðilagðist. — Mennirnir voru sóttir í þyrilvængju frá varn-
arliðinu, á slysstaðinn.