Morgunblaðið - 22.06.1954, Side 8

8
MORGUNBLAÐIB
Þriðjudagur 22. júní 1954
Útg.: H.f. Árvnkur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinnon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
I lausasölu 1 krónu eintakið.
oy örlög þess
hins hrörnandi kommúnistaflokks
lýðs. Að sjálfsögðu hafa þeir
fyrst og fremst í hyggju að efla
með því Kommúnistaflokkinn en
veikja Alþýðuflokkinn.
Formaður Alþýðuflokksins er
á íslandi. Ef hann hefði minnsta
hæfileika til þess að læra af
reynslunni, hlyti hann að gera
sér ljóst, að hann er nú að stefna
út í sama foraðið og Héðinn heit-
inn Valdimarsson lenti í.
Stúdentasöngvar og
í brezka útvarpið
Einsfök landkynning og gulls ígildi
NOKKRU eftir að Alþýðuflokk-
urinn klofnaði með brottför
Héðins Valdimarssonar og Sig-
fúsar Sigurhjartarsonar úr flokkn
um, tókst kommúnistum að ná
völdum í heildarsamtökum verka
iýðsins í landinu, Alþýðusam-
bandi íslands. Þá aðstöðu, sem
kommúnistar þannig fengu, not-
uðu þeir á alla lund til þess að
efla og treysta flokk sinn. Var
það og niðurstaðan, að Kommún-
istaflokkurinn fór stækkandi, en
Alþýðuflokkurinn varð fyrir stór-
felldu tapi.
Þegar misbeiting kommúnista
á Alþýðusambandinu hafði náð
hámarki sínu, tóku lýðræðissinn-
uð öfl innan verkalýðssamtak-
anna upp sameiginlega baráttu
gegn hinni kommúnisku yfir-
drottnan. Fólk úr öllum lýðræðis-
flokkunum tók höndum saman í
þessari baráttu Árangur henjiar
varð sá, að árið 1948 misstu
kommúnistar meirihluta sinn í
Alþýðusambandi íslands. Síðan
hafa lýðræðisöflin innan verka
lýðssamtakanna farið með stjórn
þess í góðri samvinnu sín á milli.
Kommúnistar hafa að sjálfsögðu
haldið uppi stöðugum svívirðing-
um og árásum á þessa samvinnu
lýðræðissinna í verkalýðsfélög-
unum, en það hefir ekki bætt hlut
þeirra. Við hverjar kosningar síð-
an til Alþýðusambandsþings, hef-
ir fylgi kommúnista rýrnað, en
lýðræðisflokkarnir hafa sótt á.
Stjórn þeirra á Alþýðusamband-
inu hefir verið hin farsælasta og
gætt hagsmuna verkalýðs- og
launþega eins og efni standa til.
Kommúnistar eru gersamlega
vonlausir um það að vinna meiri-
nluta á því Alþýðusambands-
þingi, sem haldið verður á kom-
andi hausti. Þeir hafa tapað við
hverjar kosningar, sem fram hafa
farið undanfarið, bæði Alþingis-
kosningar og bæja- og sveita-
stjórnarkosningar. Allt bendir
því til að þeir muni halda áfram
að tapa í kosningunum, sem fram
fara til Alþýðusambandsþings
innan verkalýðssamtakanna.
En nú hefir nýtt viðhorf
skapazt í þessu máli. Formað-
ur Alþýðuflokksins, sem jafn-
framt er ritstjóri Alþýðublaðs-
ins, maðurinn, sem bað Alþýðu
flokksfólk í Kópavogi að kjósa
framboðslista kommúnista við
hreppsnefndarkosningamar
þar í sumar, hefir hafið harffa^
baráttu í blaði sínu gegn áfram
haldandi samvinnu lýðræðis-
aflanna innan verkalýðssam-
takanna. Hann vinnur nú ötul-
lega að því að undirbúa sam-
vinnu við kommúnista um'
stjórn Alþýðusambandsins. Er
vitað, að hann ætlar sjálfum
sér að vera næsti forseti þess
með stuðningi kommúnista.
Kommúnistar hafa fagnað þessu
samvinnutilboði núverandi for-
manns Alþýðuflokksins ákaflega.
Þeir sjá sem er, að það muni
vera eina leiðin til þess að skapa
þeim á ný völd Og áhrif innan
heildarsamtaka íslenzks verka-
hér ekki aðeins að leika hættu-
legan leik gagnvart sínum eigin
flokki. Hann er að gera tilraun
til þess að blása lífsanda í nasir-
Yfirgnæfandi meirihluti Al-
þýðuflokksfólks í verkalýðssam-
j tökunum fyrirlítur kommúnista
og vill ekkert samneyti við þá
hafa. Hann getur þess vegna
aldrei fengið nem>a lítinn hluta
af sínum eigin flokki til þess að
styðja sig til samvinnu við komm
únista um stjórn Alþýðusam-
1 bandsins. En það kynni að nægja
til þess að efla aðstöðu Kommún-
p istaflokksins stórlega, Og stefna
heildarsamtökum verkalýðsins í
hina mestu hættu.
Þessar ráðagerðir formanns
Alþýðuflokksins um
við kommúnista, hafa ekki aðeins
vakið almenna undrun og andúð
meðal lýðræðissinna hér á landi,
heldur einnig meðal jafnaðar-
manna á Norðurlöndum. Þar hafa
kommúnistar alls staðar verið
kveðnir gersamlega í kútinn, ekki
sízt vegna þess, að leiðtogar jafn-
aðarmanna hafa háð baráttuna
gegn þeim af fullri festu.
Hér eru félagarnir frá BBC, Martin þulur og Pantlin stálþráðs-
maður, staddir á Arnarhóli og lýsir hér Martin fullum hálsi dá-
semdum Reykjavíkur fyrir a. m. k. 6 millj. brezkra hlustenda.
VeU andi ákrifar:
EG var að ganga í góða veðrinu I
á sunnudaginn og hitti þá vin
Þar dettur engum jafnaðar-
manni til hugar, að samvinna
við kommúnista komi til
greina. Kommúnistaflokkarn-
ir á Norðurlöndum eru í dag
algerlega fylgislausar, ein-
angraðar og fyrirlitnar klíkur.
En formaður Alþýðuflokksins
á íslandi vill hjálpa kommún-
istaklokknum hér til valda og
áhrifa innan verkalýðsflokk
minn einn að máli innarlega á
®arrn^n.nu { Fríkirkjuveginum. Við samþykkt
um strax í einu hljóði, að ekki
gæti tíðin verið betri á Blá-
ströndinni frönsku þessa dagana
og hvergi myndu andahjónin vera
elskulegri né yndislegri en á
spegilglitrandi Tjörninni þennan
góðviðrisdag. Ekki leið þó á
löngu þangað til vinur minn vék
orðum sínum að því efni, sem
hér á landi þjónar sama tilgangi
og veðrið í Englandi, um það
geta allir rætt, og þótt undarlegt
sé, oftast haft á réttu að standa.
Það er hið virðulega Ríkisútvarp.
Þjóðin þekkir hana.
KKERT skil ég í því, sagði
hann, að nú skuli í útvarpið
lesin saga, sem komið hefur út
á prenti fyrir nokkrum árum,
E’
anna á ný.\Það er hans mikla' verið selú með góðum árangri í
yfirsjón og ógæfa.
I bókaverzlunum og flestir þeir
sem á annað borð meta sögur og
sagnalestur hafa þar af leiðandi
kynnzt til hlítar.
Þar á ég við bók hins snjalla
ítalska kímnihöfundar, Giovanni
I Guareschi „Heimur í hnotskurn“
sem Andrés Björnsson fulltrúi
j hjá útvarpinu flytur. Þar að auki
var hún sýnd á kvikmynd hér í
fyrra og sáu hana þá þúsundir
manna.
M
ER
Lt í óvissuna
/
ENN EINU SINNI hefir ný stjórn
sezt á ráðherrabekkina í fulltrúa-
deild franska þingsins. Að þessu
sinni er það einn af leiðtogum
Radikala, sem myndað hefir
stjórnina. Er hún hin 20, sem
mynduð hefir verið í Frakklandi
síðan síðustu heimsstyrjöld lauk.
Það spáir ekki góðu um fram-
tíð þessarar stjórnar og störf
hennar, að kommúnistar greiddu
atkvæði með umboði til forsætis-
ráðherra hennar til stjórnar-
myndunar. í Frakklandi eins og
annars staðar miða kommúnistar
alla sína baráttu við það að geta
skapað sem mestan glundroða Og
upplausn. Þess vegna felldu þeir
stjórn Laniels meðan Genfar-
ráðstefnan og samningarnir í
Indó-Kína stóðu sem hæst.
Með þessari stjórnarmyndun
í Frakklandi er stefnt út í al-
gera óvissu. Það er t. d. full-
komlega óvíst, hvort Frakkar
muni standa viff orff sín um
affild aff Evrópuhemum. En
brotthvarf þeirra frá þeirri
stefnu gæti haft stórkostlegar j
afleiffingar fyrir skipulag og, Tolstoj, „Upprisan“ mundi
uppbyggingu varna hinna vest heita á íslenzku og hefði
Vinur minn Don Camillo
ÞETTA er ekki árás á heiðurs-
manninn, Don Camilló sem
er einn af mínum beztu vinum
og sálufélögum; persóna á borð
við Candide, eða Don Quixote, og
þó ólíkur þeim um marga hluti,
eins og segja mætti, heldur ósk
um nýjan graut í skálinni, en
ekki gamlan.
0
Góffbækur margar.
finnst, að það ætti að
vera stefna útvarpsins, að
ekki séu lesnar sögur, sem áður
hafa birzt, nóg er af nýjum sög-
um og snjöllum, t. d. einhver af
hinum nýrri bókum Hemming-
ways og Steinbecks, en sá síðari
hefur ritað tvær bækur, hverja
annarri snjallari á síðustu miss-
erum.
Þá mætti og benda á söguna,
sem getið var um hér í blaðinu
fyrir skömmu „A time to love
and a time to die“ eftir þýzka
skáldsnillinginn Eric Maria
Remarque. Það eru aðeins íslenzk
ar perlur sem Salka Valka, er
þola endurlesningu í útvarp.
Mér er kunnugt um að útvarp-
inu var boðin ágæt saga eftir
hún
hún
rænu þjóffa.
I verið ólíkt girnilegri til fróðleiks.
Sjónvarpiff
G annað hefi ég og frétt sem
mér lízt spekilegt og Islend-
ingum líkt ef satt er. Það er, að
útvarpið hafi í hyggju að koma
upp konunglegri sjónvarpssýn-
ingu hér að ári, á 25 ára afmæli
ísl. útvarpsins. Mun þá eiga að
byggja hér tilraunastöð með at-
beina erlendra sérfræðinga og
leigja nokkur hundruð sjónvarps-
tæki til notenda í höfuðborg-
inni. Á svo að sýna Reykvíking-
um furður sjónvarpsmyndarinnar
á hinu hvíta tjaldi.
Það liggur í augum uppi, að
slíkt fyrirtæki myndi kosta
hundruð þúsundir króna, jafnvel
meira, og yrði aldrei nema mátt-
vana og ófullkomin tilraun, sem
ekkert frambúðargildi hefði.
Ekki er í bráð hægt að halda hér
uppi sjónvarpi, kostnaðurinn er
svo gífurlegur.
Danir sjónvarpa t. d. ekki nema
örfáar stundir á viku, og allmörg
Evrópuríki telja sig ekki megnug
að halda sjónvarp, nema standa
að einni sameiginlegri dagskrá.
Þar við bætist, að ekkert land er
torkleifara til sjónvarps en ís-
land sökum strjálbýlis og fjall-
lendis.
F
Humanum est....
ÁSINNA og flottræfilsháttur
væri því að ætla að eyða stór-
fé í sjónvarpstilraunir hér, ekki
merkara en það nú er, og kæmu
þær aðeins höfuðborgarbúum að
nokkurri skemmtun. Hvað segja
notendur úti á landi um siíka
ráðsmennsku með þeirra fé?
Nær væri að byggja yfir hið
þröngsetna starfsfólk útvarpsins,
eða bæta það efni, sem nú er flutt
að einhverju.
Og þó er það mannlegt að
vilja vera stór og mikill, og
myndi ekki sá maður þykja
merkur eftir hundrað ár, sem
talinn yrði faðir sjónvarpsins á
íslandi? . _____ -«
gæsakvak
INNAN skamms munu meira
en 6 millj. manna á Bretlands-
eyjum verffa áheyrendur aff
þeim glaðværu stúdentasöngv-
um, sem hljómuffu um sall
Hótel Borgar aff kvöldi 16.
júní s. 1. og sami fjöldi mun
heyra garg kríunnar í Tjarn-
arhólmanum og þungan nið
Gullfoss. Víst er, aff aldrei
munu íslenzkir stúdentar hafa
sungiff „Integer vitae“ fyrir
fleiri áheyrendur, né íslenzk-
ir fuglar kvakaff fyrir fleiri
eyrum og eiga tveir Englend-
igar, sem hér hafa dvalizt und-
anfariff orsökina.
Þeir eru báðir starfsmenn
brezka útvarpsins B.B.C. og voru
sendir hingað til þess að semja
útvarpsþátt um ísland.
★ UM SUMARLEYFI
Annar þeirra er þulur og rit-
höfundur, Paul Martin að nafni,
hinn er manna fróðastur um stál-
þræði og hljómupptöku og heitir
sá Ronald Pantlin. Þáttur þeirra
félaga fjallar um ferðalög á ís-
landi og mun verða útvarpað i
föstum dagskrárlið, sem brezka
útvarpið flytur hlustendum sín-
um og fjallar um sumarleyfis-
ferðir heima og erlendis: Holiday
Hour. í hverjum þætti er eitt
land kynnt, hvað þar ber helzt
fyrir augu, fegurð landsins, við-
mót fólksins, gæði matarins og
annað slíkt, sem menn vilja
gjarnan kunna skil á áður en þeir
hleypa heimadraganum.
Átta lönd hafa verið og verða
kynnt í þáttum þessum, m. a.
Svíþjóð, Júgóslavía, en þangaff
gerist nú mörgum Englendingum
ærið tíðförult, Frakkland, Hol-
land og Ítalía.
Tekur þátturinn um 20 min.
Honum er þannig háttað að annar
þeirra félaga, Paul semur og þyl-
ur samfellda frásögn um þaff
markverðasta, sem fyrir augu ber
og er síðan inn í frásögnina skeytt
margháttuðum hljómmyndum, er
krydda frásögnina og gefa henni
raunsannan staðarblæ og áheyr-
andanum skýrari mynd af þvl
sem lýst er. Munu þeir, sem á
brezka útvarpið hafa að staðaldri
hlustað kannast við framkvæmd
þessa, en hinir brezku útvarps-
menn hafa náð mikilli leikni I
þessum frásagnarmáta.
★ GLAÐVÆRÐ GÖTUNNAR
För þeirra félaga var skipu-
lögð með það í huga að þeim
væri unnt að vera við hátíðahöld-
in 17. júní Og komu þeir hingað
daginn áður. Þá um kvöldið héldu
þeir til gleðskapar nýstúdenta
að Hótel Borg og tóku þar upp
á stálþráð það sem markverðast
heyrðist, svo sem áður er getið.
17. júní festu þeir á stálþráð
sinn stutta kafla úr ræðum þeim
sem þá voru haldnar, tóna forn-
aldarhornanna, hljóm kirkju-
klukknanna og eril og glaðværð-
ina á götum bæjarins að kvöldl
hins 17. júní.
Þá hafa þeir og fest á þráð
hróp blaðasalanna í Austurstræti
hluta úr sinfóníutónleikum I
Þjóðleikhúsinu og svo auðvitað
garg kríunnar í Tjarnarhólman-
um og kvak andahjónanna þar.
Eftir að hafa numið öll hin sér-
kennilegu hljóð Reykjavikur
hyggjast þeir félagar halda til
Þingvalla, Gullfoss og Geysis Og
siðan norður í land, til Akureyr-
ar og Mývatns. Á leiðinni munu
þeir taka upp fossanið, kraumið
i leirhverum og önnur slík nátt-
úruhljóð, sem sérstök eru og ein-
stök fyrir ísland.
★ FÁTT FRÉTTNÆMT
Einnig mun verða inn í þátt
þennan spunnið viðtölum og frá-
sögnum af hálfu íslendinga; Þor-
leifur Þórðarson mun ræða um
ferðalög hér á landi, frásögn
verður um íslenzkt mataræði Og
þjóðbúninginn.
Þeir féiagar munu koma aftur
___Framh, 6 bla. Jlj