Alþýðublaðið - 26.08.1929, Síða 2

2
alþýðublaðið
Grænlandsfarið „Gotta“ komið
aftur heilu og holdnu.
Var 12 daga fast í „ísskrúfu“. — Misti skotfærin.
Hrepti afskaplegt óveður í 2 daga.
Kom með 7 sauðnaut og 9 hvítabjarnarfeldi, um
30 selskinn og nokkur sauðnautaskinn.
Viðtal við Kristján Kristjánsson, skipstjóra.
Um kl. U/2 í nótt kwm Græn-
landsfarið „Gotta“ hingað úr
Græn'Jaaidsför sinni. Kom ’skipið
pJlum á óvart., því að engar
fregnir hafa borist af þvi, siðan
snemmia í þessuim mánuði, er þab
var nýkonxið til Grænlands.
Ritstjór.i Alþýðublaðsins náði í
morgun tali af skipstjóranum,
Kristjátii Kristjánssyni, Vestur-
götu 22, og bað hann að segja
sér eittbvað frá ferðinni.
Váð lögðum af stað héðan 4.
júlí, segir Kristján, og var ferð-
ini heitið tii Franz-Jósefs-fjarðar,
á austurströnd Grænlands, um
170 kvartmílur fyrir noirðan Sco-
resby-sund, Eskimó.anýlenduna,
sem stofnuð var fyrir fáednum ár-
um.
Var aðalerindið að ná í nokkur
sauðnaut lifandá og flytja þau
bingað, og ihafði okkur verið
sagt, að í Franz-Jósefsfirði væri
mikáð um sauðnaut. Ferðin vest-
ur gekk heldur treglega. Veðrið
var að vísu gott, en isinnbamlaði
mjög. Norðaustur af Horni varall-
mikill ísbroði, og náði bann um
90 kvartmflur til norðurs. Síðan
var íslaust, þar til við náiguð-
umst Grænland. Meðfram ailw
austurströnd þess náði ísbreiðan
60—90 kvartmílur til hafs, sums
staðar samföst hella, sn víða.
brotin og sundurlaus. Flesta daga
var þoka, en oftast birti þó um
hádegisbilið. Um 9. júlí vorum
við komnir h. u. b. 20 kvart-
mílur inn í ísinn. Þá lentum við
’j
í „ísskrúfu", urðum fastir í sam-
anþjöppuðum ís, sern lýffl skip-
inu, svo að það stóð ofan á ísn-
um, en ísinn gaf sig svo eftir
nokkra hríð, að stópið tók aft-
ur sjó. Öldustokkur og styttur
stjómborðsmegin brotnuðu, en
skipsskrokkurinn laskaðist ekkert.
Parna sátum við fastir x 12 daga,
og var samfeld íshella svo Jangt
sem sást í áttina 'til
Jands. Svo var frostið
mikið, að reiði skípsins var
sílaður á hverri nóttu. Var þetta
ærið daufur tími, ekkert sást
kvikt á ísnum, svo að enga veiði
var að fá, og enga hugmynd
höfðum við um, hve len'giviðyrð-
nm að sitja þarxia. ísbreiðan var
öli á reki suður með ströndinni
og flutti okkur því mjög af réttri
leið.
Meðan við vorum í „ísskrúf-
unni“ bað óg einn hásetanna að
taka skotfærin upp úr káetunni,
ef ske kynni, að skipið brotnaði
og sjór kæmi í það svo að ekki
væri hægt að ná þedm. Voru síð-
an skotfærin látúi upp á ísínn.
Þegar skipið hafði sdgjð svo að
það var komið á flot, ætluðum
við að taka skotfærin aftuir um
borð„ en þá brotnaði ísröndiin
undan manninum ag fóru skot-
færin öll í sjóinn. Höfðum við
þá eftir að eins 200 riffilsfcot,
sem skipverjar áttu. Síðar fengum
við 500 skot hjá norska skipinu,
Á 13. degi kom los á ísinn
og fór hann þá að gliðna sundur.
en 4 daga vo,rum við að þræða i
gegn um hann í áttina til hafs.
áður við komumst í auðan sjó.
— Héldum við nú aftur noirður
með ísröndinni' og leituðum að
sprungum í ísnum, héldum við
alt uorður á 75,44 n. b„ en snér-
urn þá aftur við suður á bóginn,
alla leið suður fyrir „Myg-Bug-
ten, sem er á 73,41 n. b. Þar hitt-
um við norskt skip, sem var á
leið til Franz-Jósefs-fjarðar með
enska stúdenta. Fylgd'umst við
með því inn á Myg-Bugten, sem
er norðan til í mynni Franz-Jós-
efs-fjarðar. Þar skildum við við
norska skipið. Það sendi fyrir
okkur skeytið, sem þið fenguð
í byrjun þessa mánaðar. Áttum
við þessu skipi að þakka að við
komumst svo snemma inn, því að
það braut ísinn og sprengdi með
dyniamiti, en þ.að gáturn við ekfa.
Rétt sunnan við Myg-Bugten,
nxil'li Franz-Jósefs-f jarðar og Ösk-
arsfjarðar, er allstór eyja, Ými:s-
ey, skamt undan landi. Þar lent-
um við eftir liðlega mánaðar ferð
héðán. Á þessari eyju var dálitið
af sauönautum, en inni í sjálfu'm
Franz-Jósefsfirðinum sögðu
N'Orðmennirniir lokkttr, að lítið
væri orðið um þau. Ákváðum við
því að fara ekká lengra.
Nú var eftir að ná sa'uðtnautun-
um. Þau eru ljónstygg og reynd-
ist okkur ómögulegt að ná full-
orðmi dýrunum með þeiim veiði-
tækjum, sem við höfðum. Skutum
við því þau full'orðmi og gátum
svo á eftir handsamað kálfana í
net, sem við notuðum fyrir vað,
AMs náðum við 7 kálfum um 3V2
mánaða gömlum. En 34 fullorðin
dýr skutum við. Urðum við fegn-
ir að.fá nýtt kjöt, enda smakk-
aðist oklrnr sauðnautakjötið ágæt-
tega. Þótti okkur það mildu betra
en nautakjöt, einkantega af ynigrx
dýrunum. Skrokkarnir eru gríð-
arstórir og þungir, all-miklu
stærrii en af íslenzkum nautum,
þótt rígfullorðm séu. —
Á teiðinni gegnum ísdnn skut-
um við 9 hvítabimi, 7 fuIloTðin
dýr og 2 hxxna. Átum við kjöt af
þeim„ en ekki þótti oikkur það
gott, nema helzt af húnunum.
Eftir hálfsmánaðardvöl héldum
við svo af stað heiroleiðis, 19. þ.
m. Gekk okkur ágætlega gegn Um
ísinn, sem þá náði ekki nema 46
kvartmilur út frá norðurhorni
Liverpoolstrandar, sem er á milli
Óskarsfjarðar og Scoresbysunds,
Eftir sólarhningsferð frá ísrönd-
inni fengum við norðaustanrok,
sem stóð í 52 tíma. Fyrri sólair-
hringinn héldum við upp í og
höfðum vélina í fullum gangi1, en
þá var veðrið oirðið svo mikið,
að við gátum ekki lengur hald-
ið upp í. Tókum viÖ þá 70 faðma
vxr, bundum við hann 3 tómar
stáltunnur og höfðum þetta fyxir
„drifakkeri“ og létum „drifa“ við
það, en samt höfðum vlð vélina
oftast nær í fullum gainigi. Með
þessu tókst okkur að halda skip-
[inui U0O' í í verstu hryðjunum og
verjast sjóium.
Þegar að veðriníu slotaði héld-
um við aftur af stað og gekk
feröin ágætlega úx þvi. Einn stór-
an borgaxísjaka sáum við skataít
frá okkur í ofviðrinu og annan
síðar í vestuxjaðri Isafjarðar-
djúps. Annars sáum við engan ís.
— Hingað komum við svo kluifck-
an IV2 í nótt.
Senditækin reyndust okkur afar
illa. Við höfðum samband hérvið
land 3—4 fyrstu dagana, en úr
því ekkert, Ef loftskeytatækin hefðu
verið í lagi, svo að við hefðum
getað skifst á skeytuni við önnur
skip, hefði það flýtt mjög fyrir
okkur, því að þá hefðum við get-
að fengið fregnir um leiðir annara
skipa gegnum ísinn. — En alt er
gott, sem endar vel.
Hvernig reyndist skipið?
Skipið er gott, ágætt sjóskip og
vébn prýðisgóð, en auðvitað er
það ekki bygt eða útbúið til ís-
hafsferða.
Og skipverjar?
Þeir voru 10 auk mín: Vigfús
Sigurðsson, veiðiformaður: Krist-
ján Kristinsson, stýrimaður. Gunn-
ar Kristjánsson og Þorvarður Guð-
jónsson, vélstjórar, Ragnar, loft-
skeytamaður, Edward Fredriksen,
matsveinn og 4 hásetar: Ársæll
Áinason, bókbindari, Finnbogi
Kristjánsson, Markús Sigurjónsson
og Baldvin Björnsson gullsmiður.
Reyndust þeír allir hinix vösk-
ustu menn og ágætir félajgar.
.yi]
Eins og frásögn skipstjórans
sýnir, hefir þetta verið hín mesta
hættuför. er því mikil ástæða til
að óska ferðamönnunum til ham-
ingju með, að ferðin tókst svo
giftusamlega.
k MöM&Be fiáf.fSc. Sls Éllí
„Armennmgarnir“
Jtveðja í kvöld.
Ferðinni aðallega heitið tií
Þýzkalands.
Viðtal við Jón Þorsteinsson.
Sneinma í 'moigun mætti tfó-
indanxaður Alþýðublaðsins Jóni
Þorstein ssyn i f imlexkaikennara
niðri í bæ. Var mikill asi á Jóni
og virtist hann eJtki vera neitt
sérlega Jxrifinn af því að hitta
blaðamann.
Halló, Jón! Ég vil fá viðtal,
nokkur orð, heyrðu!
Hvaða bölvuð læti; ég er að.
flýta mér. Hvað viltu? — 0g hann
réttir brosandi fram hendina.
Þið leggið af stað í kvöld.
Þýzkalandsfaramir? Hvað eruð.
þið margir ? Hvernig er ferða-
áætlunin ? Hvað ætlið þið að sýna
Þjóðverjum? Hvað verðið þi'ð
tengi ?
Svona, svona. Ekki fleiri spurn-
ingar í einu. — Já; við förum
með „Gullfossi" í kvöl'd til Kaup-
mannahafnar, þar höfum við
stutta viðdvöl; síðan förum við
yfir Jótland til Kiel. Við ætlum að
gista um 30 borgir í Þýzltalandi,
s. s. Neumúnster, Hamhorg, Lu-
bech, Rostock, Stettin, Danzig,
Berlín, Hannover, Bietefeld, Er-
furt, Magdehurg, Halle, Núrnberg,
Trier, Bonn, Elbenfeld og, og — .
Já, þakka; þetta er nóg í bili.
Og svo ?
— Og svo förum við kann ske:
til Vínarborgar og heilsum upp á
flökksbræður þína þar. — AEs
staðar ætlum við að sýna leik-
fimi, brögð og glímu og láta svo;
allar sýningarnar enda á bænda-
glímu. — Leikfi'mikerfið, sem vjð
notum, er næstum hið saima og,
og það, sem kent er við Niels
Buch, hinn danska. Viö verðum
17 í hópnum, senx fer, þar á nxeð-
al ég og Lúðvig Guðmundssion
skólastjóri. Ég stjórna sýni'ngun-
um, en Lúðvíg mun alls staðar
hafa orð fyrir okkur og vera
okkar opinberi foringi- — Hann
fór utan með „Lyru“. 10 pilta®
eiga að sýna feikfimi, en þegr allir,
15 að tölu, taka þátt í glímxm-
um. — Við verðum 2 mánuði í
ferðinni; komum að öllium líík-
indum heirn með „Goðafiossi“
sem fer frá Hamborg 26. október.
Hefir þú nofckuxn tíma áður
farið tutan með glímuflokk?
Já, maður. Veiztu það ekfci?
Ég fór með íþróttaflokk 1925 tOl
Noregs og annan árið eftir til!
Danmerkur. — 1 báðum löndunium
fengum við beztu viðtökur.
Gexfrðu þér góðar vonir nú?
Mjög góðar vonir. Alt er vel
lundirbúib í Þýzkalandi. Prinz
hefir séð um það.
Hara! Hvaða prinz ?
Reinhard Prinz, auðvitað. Hann
hefir ferðast víða fyrir okkur og
undirbúið komu oltkar að öllu
leytí. Eigum við honum miicjS að
þakka. — Ríður nú mikið á, að