Morgunblaðið - 04.07.1954, Side 11

nmninnmm*
Sunnudagur 4. júlí 1954
MORGUNBLAÐIÐ
11
Sextugur á morgure:
Ölafur D. $. Jóhannesson, kaupm.
Á MORGUN verður Ólafur D. S. legum störfum. Þótt hugur hans
Jóhannesson, kaupmaður, Grund- hneigðist í þessa átt, varð hann
arstíg 2, 60 ára. Hann er fæddur að hætta við nám af erfiðum
júlí 1894 að Tröð í Bessastaða- fjárhagslegum kringuumstæðum.
hreppi. Foreldrar hans voru hjón- Hann fékkst við barnakennslu og
in Guðlaug B. Björnsdóttir, frá ýmiss önnur störf, þar til 1921,
Breiðabólsstöðum í sama hreppi,
Átiræður:
Sr. Jónmundur Hulldórsson fyrmxi
sóknurprestur uð Stuð í Grummvxk
Og Jóhannes V. H. Sveinsson,
stórskipasmiðs Jónssonar, er bjó,
í Gufunesi.
' að hann hóf verzlun, sem hefur
! verið hans aðalstarf síðan. Verzl-
unina byrjaði hann með 500 kr.
láni, en auk þess hvíldi á honum
1200 kr. námsskuld. Hann var
' mjög hjálpsamur og gat ekki
neitað að lána þeim vörur, er
voru í erfiðum kringumstæðum
og af þeim ástæðum munaði
minnstu, að hann kollsigldi sig
á kreppuárunum. En með skarp-
i skyggni, fyrírhyggju og dugn-
aði, hygg ég, að þrátt fyrir haf-
rót krepputímananna og undan-
farinna ára, hafí honum tekizt
að stýra fjárhagssnekkju sinni
í örugga höfn.
I Ólafur var upphafsmaður að
stofnun fél. matvörukaupmanna
árið 1928 og var gerður að heiðurs
félaga á 25 ára afmæli þess. Hann
er mjög félagslyndur maður, enda
hefur hann tekið virkan þátt í
störfum Breiðfirðingafélagsins og
, ýmsra annarra félaga.
Fyrri konu sína, Mörtu Svein-
Ársgamall fluttist Ólafur með ( bjarnardóttur, missti Ólafur eftir
íoreldrum sínum vestur á Snæ-' stutta sambúð. Ekki þekkti ég
fellsnes, og bjuggu þau í Syðri- hana persónulega, en ég hef það
óörðum
bvo og að Kirkjufelli.
Árið 1913 kom Ólafur til
Reykjavíkur og tók próf upp í 4.
nú kallaðir Hofgarðar . fyrir satt, að hún hafi verið hin
myndarlegasta og bezta kona.
Árið 1929 kvæntist hann síðari
foekk Menntaskólans. Hann erfði
ffrá föðurafa sínum hneigð til
emíða, vandvirkni, hagleik og
hugkvæmni. Hugur hans hneigð-
ist mest að verklegum og vísinda-
BRAUfei ,S 50‘
rafmagns-
rakvélar
fást aðeins hjá okkur.
Véla- cfg
Raítækjaverzlimiii
Bankastræti 10. Sími 2852
konu sinni Guðrúnu Sigurðar-
dóttur, er lengi var símstjóri á
Stokkseyri. Hún er greind og bók
hneigð, trygglynd og grandvör
sæmdár kona.
Ólafur á tvö uppkomin börn
á lífi, bæði búsett hér í Reykja-
vík.
Ólafur er bjartsýnn, glaðlyndur
og söngelskur. Hann er trúaður,
á Guð og hið góða, sem í mann-
inum býr. Ég óska honum og
ástvinum hans allrar hamingju
og blessunar, nú og æfinlega.
Oddný E. Sen.
Fjclbreytt úrval
bólstraðra húsgagna, sófa-
sett, margar tegundir,
svefnsófar með gúmmísæt-
um. Lágt verð, góðir
greiðslúskilmálar.
Húsgagnaverzlun
Guðmundar Guðmnnds-
sonar, Laugaveg 166.
Blæfagurt hár
hreint og ilmandi —
fellur i mjúka, bjarta liði
— tekur iillu fram —
Alltaf þvegið úr
bandbox shamiion

★
★
★
★
★
B EZT AÐ AUGLÝSA í
MOKGUNBLAÐINU
★
★
★
★
★
★★★★★★★★★★★★★
Prentnemi
Prentsmiðja óskar eftir samviskusömum pilti, sem vill
læra prentverk. —- Þeir, sem hafa áhuga, sendi nafn og
heimilisfang til blaðsins, merkt: „ABC — 849“.
SÉRA JÓNMUNDUR Halldórs-
son, fyrrum sóknarprestur að
Stað í Grunnavík, Barði í Fljót-
um og Mjóafirði eystra er átt-
ræður i dag. Þessi aldni kenni-
maður og bændahöfðingi liggur
nú sjúkur suður í Hafnarfirði að
sjúkrahúsinu Sólvangi. Hefur á
skammri stundu skipast veður í
lofti í lífi hans. Fyrir nokkrum
mánuðum sat hann í prestakalli
sínu norður í Grunnavík, þá elzt-
ur allra þjónandi presta hinnar
íslenzku þjóðkirkju. Séra Jón-
mundur vildi eigi haltur ganga
meðan báðir fætur voru jafn-
langir, eins og segir um harð-
fengan íslending fyrr á ' öldum.
Staðarprestur stóð meðan stætt
var. %
Séra Jónmundur Halldórsson
fæddist að Belgsstöðum í Innri
Akraneshreppi hinn 4. júlí árið
1874. Hann iauk stúdentsprófi
árið 1896 og embættisprófi í
guðfræði aldamótaárið. Var hann
það ár og vígður aðstoðarprest-
ur til séra Helga Árnasonar í
Ólafsvík.
Barð í Fljótum var honum veitt
árið 1902 og Mjóafjarðarþing
eystra árið 1915. Loks var honum
veittur Staður í Grunnavík ár-
ið 1918. Gegndi hann því þar til
fyrir örfáum mánuðum, eða sam-
fleytt í um það bil 36 ár.
Um sögu séra Jónmundar áð-
ur en hann kom vestur veit ég
aðeins það, að hann þótti stór-
tækur jarðabótamaður í Fljót,-
um og harðskeyttur sjómaður í
Mjóafirði.
Þegar prestur kom að Stað í
Grunnavík hófst hann þegar
handa um miklar byggingarfram-
kvæmdir yfir menn og skepnur.
Lauk hann þeim umbótum á
skömmum tíma. En þá gerðist
sá hörmulegi atburður, að meðan I
prestur var í messuferð vestur í |
Unaðsdal á Snæfjallaströnd
brunnu hús staðarins að nætur-
þeli. Norðan stórhríð og storm-
Ur var á. Munaði minnstu að
manntjón yrði. Svo bráður var
eldurinn. Brann þarna nýbyggt
íbúðarhús úr timbri, 18x12 álnir
að innanmáli með 12 góðum
herbergjum, ásamt nýbyggðu
fjósi og stóru geymsluhúsi.
En kjarkur séra Jónmundar
brast hvorki né bognaði við hina
köldu aðkomu er heim kom.
Hann hófst handa um bygging-
arframkvæmdir á nýjan leik.
Næst byggði hann myndarlegt
tveggja hæða steinhús, síðan fjós
og önnur gripahús. Hafa þau
húsakynni staðið síðan. Sjálfur
var prestur víkingur við bygg-
ingarvinnu. Hafði hann á skóla-
árum sínum unnið að brúarbygg-
ingum og þótti þá hinn mesti
áhlaupamaður við þá vinnu.
Löngu síðar eða um sjötugsald-
ur tók hann að sér forystu um
bryggjugerð í Grunnavík.
Jafnframt byggingarfram-
kvæmdum sínum á Stað vann
séra Jónmiindur að miklum
ræktunarframkvæmdum. Bætti
hann jörðina mjög og rak þar
stórt og kostamikið bú. Fyrir
framtak sitt og framkvæmdir
sem bóndi hlaut hann verðlaun
úr Búnaðarsjóði Norður-ísa-
fjarðarsýslu og frá Búnaðarsam-
bandi Vestfjarða.
Oddviti og sýslunefndarmaður
Grunnavíkurhrepps hefur séra
Jónmundur verið í fjölda ára. Má
segja að hann hafi verið forystu-
maður í flestum félagssamtökum
sveitar sinnar þann tíma, sem
J hann starfaði þar. Mótaðist fé-
lagsmálastarf hans jafnan af
j hagsýni og einstakri árvekni um
allt það, sem verða mátti byggð-
arlagi hans til gagns.
Jafnframt sóknum sínum í
Grunnavíkurhreppi þjónaði séra
Jónmundur um nokkurt skeið
tveimur kirkjum nágrannapresta-
kallsins í Sléttuhreppi. Kom það
sér vel að hann var frábær þrek-
maður til ferðalaga. Var það
heldur engum heiglum hent að
sækja kirkju norður í Furufjörð
yfir Skorarheiði að vetrarlagi.
Kona séra Jónmundar var
Guðrún Jónsdóttir, dugmikil og
merk húsfreyja. Áttu þau 7 börn
og eru 3 þeirra á lífi. Guðmund-
ur loftskeytamaður, Halldór lög-
regluþjónn á ísafirði og Guðrún,
sem verið hefur bústýra hjá föð-
ur sínum síðan kona hans lézt
fyrir fáum árum.
Prestsheimilið á Stað var hið
mesta myndarheimili, gestrisni
frábær og allur beiti veittur af
hlýju og örlæti hjartans. Var
það ekki síður frú Guðrún en
presturinn, sem átti þar hlut að
máli. Voru þau hjón einkar sam-
hent og sambúð þeirra innileg.
Þeir sem heimsóttu séra Jón-
mund og heimili hans á Stað
munu jafnan minnast komunnar
þangað, hvort sem þeir komu úr
volki á sjó eða úr langferðum
yfir heiðar. Er ég einn þeirra,
sem fékk tækifæri til þess að
kynnast Staðarheimilinu við
slíkar aðstæður. I
Séra Jónmundur Halldórsson
hefur unnið mikið og merkileg,
lífsstarf í einum afskekktustu
byggðum þessa lands. En harui
unni starfi sínu þar og tengdtst
þeim og fólkinu í hinum sérkenni
legu og fögru norðurbyggðum,
tryggðaböndum. Þetta góða fólk
hefur nú séð á bak hinum þrótt-
mikla sóknarpresti sínum, sem.
.ítarfað hefur með því töluveit
á fjórða áratug. Elli kerling hci-
ur að vísu ekki fellt hann.. En
hún hefur í bili komið honum
á kné. Séra Jónmundur er far-
inn frá Stað í Grunnavík. Það
er erfitt, a. m. k. fyrst í stað, níS
hugsa sér prestsetrið án þessá
sérstæða og sterka persónuleika.
En hugur hans dvelur þar áreið-
anlega ennþá. Og honum verður
þá einnig tíðreikað til sóknar-
fólksins hans, sem hann hefur
svo lengi starfað með. Mörgum
þar vestra mun og verða hugs-
að til hans með þakklæti.
Séra Jónmundur er heitur trú-,
maður. Bak við hrjúft yfirborð
persónu hans er viðkvæm lund,
sem hrífst og hryggist auðveld-
lega. Hann er hagyrðingur góður
og er einkar Jétt um alla ræðiu.
gerð.
Enda þótt séra Jónmundur liggl
á áttræðisafmæi sínu á sjúkra-
húsi í Hafnarfirði, hefur hann
ákveðið að taka á móti þeim
j vinum sínum hér syðra, sem
kynnu að vilja heimsækja hann.
Ættu þeir að líta við hjá honum
á Sólvangi kl. 3—5 í dag.
Vinir séra Jónmundar Hall
dórssonar óska honum til ham-
ingju með sinn háa aldur og
merka lífsstarf. Það er von
þeirra og afmælisósk til hans,
að hann megi komast tii heilsu
á ný, íinna ilm úr grasi og sjáv-
arseltu áður en hann leggur upp
í ferðina yfir þá Skorarheiði,
sem við höldum öll yfir að lok-
um. S. Bj.
Reykjavíkurbréf
Framh. af bls. 9
löndum er almenningi orðið það
ljóst, að kommúnismi og menn-
ing eru andstæður, sem fá engan
veginn eamrýmst.
íslendingar hafa sérstaklega
góð skilyrði til þess að skilja
þetta. íslenzk menning hefur
glæðst og dafnað í skjóli frels-
isins. Þjóðveldistímabilið var
gullöld fornbókmenntanna.
Með frelsisbaráttu 19. aldar-
innar kviknaði nýtt ljós eftir lang
varandi dimmviðri kúgunarald-
anna. Og með heimastjórn, full-
veldi og frelsistöku 20. aldar-
innar auðgaðist íslenzkt menn-
ingarlíf og varð fjölþættara með
hverju ári, sem leið.
En kommúnistar berjast fyrir
að afnema allt frelsi. Þeir vilja
banna rithöfundum að skrifa
nema eftir forskrift kommúnískr-
ar einræðisstjórnar, tónskáldum
að semja tónverk og myndlistar-
mönnum að mála málverk.
Hver trúir því, að stjórn-
málaflokkur, sem auk þessa
vill afnema rétt fólksins til
þess að velja 0,3: hafna í stjórn-
málum, sé rétt kjörinn til
allrar forystu í menningar-
málum!
Því trúir enginn heilvita ís-
lendingur. íslendingar irúa því
ekki að þrælakista sé þroska-
vænlegur staður. En æðsti
draumur íslenzkra kommúni-
ista er að læsa íslenzka þjóð
niður í siíka kistu. Á loki
hennar á hinn „andlegi aða)t“,
sem „skrifar í málgögn sósí-
alista“, eins og segir í geðbil-
unarskrifinu, að sitja og
syngja lofgjörð sína tií hiof*
„mikla Malenkovs“!!
Sá tími kemur
aldrei
ÍSLENDINGAR vita, að við siík
skilyrði myndi íslenzk menning
ekki halda áfram að lifa og þró-
ast. Hún myndi visna og deyja.
En S’.ik ósköp munu aldrei
henda, slíkur tími kemur aldrei.
Lok hinnar komrrjúnisku þræla
kistu mun aldrei hvolfast yfir
þroskamöguleika þessarar þjóð-
ar. íslenzkt fólk mun í skjóli
frelsisins nema ný svið merm-
ingarinnar, um leið og kynslóð-
irnar varðveita dýrmætan menn
ingararf liðins tíma.
Þessa þróun fá geðbilunar-
skrif kommúnista ekki hindrað.
★★★★★★★★★★★★★
★★★★★★★*★★★★★
★
★
★
★
★
★
★
★
M
M
ORGUNBLAÐTÐ
MEÐ
ORGUNKAFFINU
★
★
★
★
★
★
★
★
★★★★★★★★★★★★★