Morgunblaðið - 11.11.1954, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 11. nóv. 1954
1
Væri innflutningur bifreiða gefinn
frjáls væri mikið misrétti bætt

jorar
heiðraðir á Kefla-
víkiirfíuEvelli
KEFLAVÍKURFLUGVELLI 10.
nóv.: — Fyrir nokkru heiðruðu
íorráðamenn Hamiltonfélagsins
30 íslenzka vöru- og strætisvagna
stjóra, sem hjá fyrirtækinu vinna
fyrir öruggan og slysalausan akst
ur undanfarna 12 mánuði.
Hjá fyrirtækinu munu vera
nokkuð á annað hundrað bílstjór-
ar. Verðlaunin voru næla og
fylgdi henni sérstakt heiðurs- og
viðurkenningarskjal. Þessa við-
urkenningu til bílstjóranna þrjá-
tíu afhenti ofursti í verkíræðinga
deild hersins Bagnulo, fyrir
hönd ráðamanna Hamiltonfélags-
Þar gætir nú verstu
einkenna haftakerfisins
Úr ræðii Jóhanns Hafsiein á þingi.
— I>AÐ ER eitt allra mesta nauðsynja- og réttlætismál með ís-
* lenzku þjóðinni, að gefa innflutning bifreiða frjálsan. —'
Þannig mælti Jóhann Hafstein á Alþingi í gær, er hann flutti fram- j
sögu fyrir þingsályktunartillögu þriggja Sjálfstæðisþingmanna. j
Líkur benda til að 15% af bílleyfum þeim, sem út hafa verið
gefin í ár gangi kaupum og sölum á svörtum markaði. Úíhlutun
á. leyfi verkar því í rauninni eins og úthlutun peninga.. Þannig
liefur úthlutun bifreiða á sér verstu ókosti haftakerfisins.
Aðalfiiiidur
Landsmálaíél. Fram
HAFNARFIRÐI — Aðalfundur
Landsmálafélagsins Fram var
haldinn 2. þ. m. Formaður fé-
lagsins, Guðm. Guðmundsson,
setti fundinn. Minntist hann í upp
hafi nýlátins félaga, Bjarna M.
Jóhannessonar. Fundarmenn vott
uðu hinum látna virðingu sína
með því að rísa úr sætum.
Jón Mathiesen, formaður
Landsmálafélagsins Fram.
Formaður flutti skýrslu um fé-
lagsstarfið, en gjaldkeri las upp
reikninga félagsins, sem voru
samþykktir. Því næst fór fram
stjórnarkosning. Guðm. Guð-
mundsson baðst eindregið undan
endurkosningu, og var Jón Mat-
hiesen kosinn í hans stað. Með-
stjófnendur eru þeir Gestur Gam
alíelsson, Páll Böðvarsson, Stefán
Sigurðsson og Sveinn Þórðarson.
Til vara Guðm Guðmundsson og
Páll V. Daníelsson. Endurskoð-
endur voru kosnir Beinteinn
Bjarnason og Kristinn J. Magnús-
sop. — í fulltrúaráð Sjálfstæðis-
féiaganna voru kosnir þeir
Bjarni Snæbjörnsson, Guðjón
Magnússon, Ólafur Tr. Einars-
son, Jón Mathiesen, Páll V. Dan-
íelsson og Sveinn Þórðarson.
Því næst hófust umræður um
bæjarmál og hafði Páll V. Dan-
leis son framsögu. Að því búnu
ræddi Ingólfur Flygenring alþm.
um helztu mál, sem fram eru
k^min á Alþ. — Fundurinn var
vyl sóttur. —G.E.
England vann Wales
LONDON 10. nóv. — England
v^nn Wales í knattspyrnu á
Wembley í dag með 3 mörkum
gegn tveimur.
NAUÐSYNJATÆKI SÆTA
ÓIIEILBRIGÐUM
VIÐS KIPT AHÁTTUM
Höfuðröksemdirnar fyrir að
gera innflutning bifreiða frjáls-
an, sagði Jóhann vera:
1) Bifreiðar eru óhjákvæmileg
nauðsynjatæki í atvinnurekstri
landsmanna og samgöngum og
veigamikill þáttur í almennri
velmegun.
2) Með frelsi í bifreiðaverzl-
uninni er hægt að leiðrétta mis-
rétti og óheilbrigða verzlunar-
hætti, sem verið hafa þjóðinni
mikill smánarblettur á liðnum
! árum.
!
j MESTUR BIFREIÐAINN-
i FLUTNINGUR 1941 og 1946
Þá rakti hann nokkuð hvernig
I bifreiðainnflutningi hefði verið
j háttað til landsins á undanförn-
um árum. Hefur innflutningur
I bíla verið mikill á tveimur tíma-
bilum. í fyrra skiptið var það,
þegar þátttaka Sjálfstæðisflokks-
ins í þjóðstjórninni 1939 leiddi til
þess að bifreiðaeinkasalan var af-
numin. Þá voru á árunum 1940—
1942 fluttir inn um 1500 fólks-
bílar og 1500 vörubílar.
í síðara skiptið var það eftir
að nýsköpunarstjórnin tók við
völdum, að Pétur Magnússon
ráðherra lagði fyrir viðskipta-
ráð að veita mjög ríflega leyfi
fyrir fólksbíla sem og fyrir
vörubíla og jeppa. Þá var það
sem á einu ári 1946 að 2134
fólksbílar og 1023 vörubílar
voru fluttir inn, en samtals
á árunum 1945—47 voru fluttir
inn 5275 bílar.
Eftir það hefur bílainnflutning-
ur verið sáralítill, eða að meðal-
tali 240 bílar allra tegunda á ári.
En alltaf hafa gilt aðrar reglur
um innflutning bifreiða en annan
innflutning.
BARÁTTA SJÁLFSTÆÐIS-
MANNA FYRIR FRJÁLSRI
VERZLUN
Þá rakti Jóhann stuttlega þró-
un viðskiptamála síðan flokks-
stjórn Sjálfstæðismanna var
mynduð 1949, en hún lagði fyrir
þingið tillögur Sjálfstæðisflokks-
ins þar sem lögð var megin-
áherzla á að taka upp frjálsa
verzlun og afnema haftakerfið.
Svo tókst á árinu 1950 stjórn-
arsamstarf Sjálfstæðismanna og
Framsóknar í meginatriðum á
grundvelli tillagna Sjálfstæðis-
manna í efnahpgsmálum.
Síðan, sagði Jóhann, hefur ver-
ið stefnt að því hröðum skrefum
að gera innflutningsverzlunina
frjálsa og afnema hafta og
skömmtunarkerfið, sem lýsti sér
í margvíslegum ófögrum mynd-
um. Er nú svo komið að um 70%
alls innflutningsins er á frílista.
En hvers á þá bílainnflutningur-
inn að gjalda? Hvað veldur því
að martröð haftakerfisins hvílir
enn yfir þessari grein innflutn-
ingsins og viðskiptamálanna.
ÁKVARÐANIR
RÍKISSTJÓJRNARINNAR
Þegai' kom fram á þetta ár,
hélt Jóhann Hafstein áfram, lá
í loftinu að innan ríkisstjórnar-
innar væri alvarlega farið að
ræða um verulega rý'mkun á inn-
flutningi bíla eða að gefa inn-
flutninginn frjálsan
Og þá var tilkynnt að ríkis-
stjórnin hefði ákveðið að inn
skyldu fluttir á þessu ári um
1300 bílar. Af öllum bxlum, nema
stærstu vörubílum og jeppum
skal greiða sérstakt leyfisgjald,
100% af fob-verði.
Og svo var að Iokum ákveð-
ið, að öllum bílunum skyldi
úthlutað af opinberum stofn-
unum, vegna þess, að Fram-
sóknarmenn fást ekki til að
fallast á þá tillögu Sjálfstæð-
ismanna að gera bílainnflutn-
inginn frjálsan.
Ég þykist viss um, sagði Jó-
hann, að háttvirtir þingmenn
munu skilja hve þýðingarmikil
tillaga okkar er um að afnema
þessi höft af innflutningi bif-
reiða.
STERK ROK
SJÁLFSTÆÐISMANNA
Varðandi afstöðuna til hennar
legg ég áherzlu á eftirfarandi:
1) Með því hverfur úr sögunni
það misrétti og svartimarkað-
ur, sem rxkt hefur hér í skjóli
haftanna.
2) Ríkisstjórnin hefur í hendi
sér að setja þær alm. reglur
um hinn frjálsa innflutning,
sem nauðsynlegar teljast af
gjaldeyrisástæðum á hverjum
tíma eins og gildir um allar
frílistavörur.
3) Það er sérstaklega athyglis-
vert, að það er ekki líklegt
að flciri bílar hefðu verið
fluttir inn á þessu ári, með
núverandi vcrðlagi, þótt inn-
flutningurinn hefði verið gef-
inn frjáls.
4) Það eru exigar líkur til að j
frjáls innflutningur á næsta
ári leiði til eins mikils inn-
flutnings og ákvarðaður hef-
ur verið í ár. Áætlað er að
innflutningur bifreiða í ár
muni kosta 33 millj. kr. í
gjaldeyri. Áætla má að inn-
flutningur yrði helmingi
minni á næsta ári.
5) Ef gjaldeyrisþol þjóðarinnar
ber bifreiðainnflutninginn í
ár, þá ætti það auðveldlega
að bera minnkaðan innflutn-
ing næsta ár.
6) Jóhann Hafstein benti sér-
staklega á það, að haftakerfið
leiddi til gjaldeyrissóunar
bæði vegna óhæfilegs viðhalds
kostnaðar á gömlum bílum og
vegna þess að bílainnkaupum
er ekki stefnt á hagkvæmustu
staðina.
7) Leyfisbeiðnirnar nú í sumar
eru enginn mælikvarði á getu
eða þörf manna til bifreiða-
kaupa, en ákvarðast af hinni
óheillavænlegu þróun undan-
farið. Menn keppast við að ná
í leyfi, margir af því að þar
er um gróðavon að ræða.
8) Þá er það augljóst að Svarti
markaðurinn hcfur enn haldið
áfram. Er líklegt að 15% af
Framh. á bls. 12
11 lústiKii eifn rétf
ú spariljárbéfum
Úfgreiðsíisr hefjazt eftir áramót
TALIÐ er að bótagreiðslur til sparifjáreigenda skv. stóreigna-
skattslögunum geti hafizt í byrjun næsta árs. Samkvæmt at-
hugunum lánastofnana munu 11 þúsund manns fá sparifjárbætur.
Skattstofan vinnur nú að því að rannsaka hvort allar innstæð-
urnar hafi verið taldar fram á sínum tíma, en það er skilyrði
fyrir bótum.
Ingólfur Jónsson, viðskiptamálaráðherra, greindi frá þessu i
fyrirspurnartíma í Sameinuðu þingi í gær. Var spurt um það
hversvegna sparifjárbæturnar hefðu ekki enn verið greiddar út
skv. lögunum frá 1950, þar sem ákveðið var að 10 milljón krónur
af stóreignaskattiitum skyldu fara til að bæta sparifjáreigendum
tjón þeirra.
KRÖFULÝSING
TIL ÁRSLOKA 1953
Ráðherra sagði frá gangi þessa
máls. Innköllun til sparifjáreig-
enda var gefin út í júní 1953,
Fyrst var kröfulýsingarfrestur
settur til 25. okt. 1953, en síðan
til ársloka.
Alls bárust um 12 þúsund
umsóknir. Innlánsstofnanirn-
ar athuguðu kröfurnar og luku
við það í apríl s.l. Reyndust
rúmlega 11 þúsund réttar —
að upphæð 28 milljón kr.
í RANNSÓKN
HJÁ SKATTSTOFU
Þá var það skilyrði sett fyrir
bótunum að innstæðufjárhæð-
irnar hefðu verið taldar fram til
skátts. Var skattstofunni í Reykja
vík og Ríkisskattanefnd falið að
sannreyna það skilyrði. Er þeirri
athugun nú nýlega lokið og er
þá aðeins eftir að sannprófa inn-
stæðufjárhæðir og framtaldar
fjárhæðir. Geta ýmis vafaatriði
komið upp í sambandi við það,
sem úrskurða verður. Er talið
að bótagreiðslur geti ekki hafizt
fyrr en í byrjun næsta árs.
GÍFURLEGT VERK
Ingólfur Jónsson kvaðst
hyggja að þingmenn gerðu
sér ljóst hve gífurlegt verk
þetta væri og eðlilegt að það
heíði tekið nokkurn tíma.
ÞEGAR VERÐBÓLGUFLOKK-
URINN ÞYKIST GÆTA
HAGSMUNA
SPARÍFJÁREIGENDA
Fyrirspyrjandinn, sem var
Gylfi Þ. Gíslason stóð upp og
hafði í frammi stór orð um það,
að drátturinn væri orðinn óhóf-
lega langur og svo virtist sem
ríkisstjórnin ætlaði sér að koma
sér undan að efna skýlaus lög um
þetta. Sagði hann og að það væri
lítið sem kæmi í hlut hvers, þar
sem 12 þúsund hefðu sótt um
bætur. Kenndi hann núverandi
ríkisstjórn um það að hafa leikið
sparisjóðseigendur illa með dýr-
Framh. á bls. 12
- Ræða Ólafs Thors á Varðarfundi
Framh. af blð. 1
ættu að etja. Sérstök nefnd
starfaði nú að heildaráætlun
um jafnvægi í byggð lands-
ins.
En auk þessara mála sem ríkis-
stjórnin hefur unnið að hafa fjöl-
mörg önnur vandamál komið til
úrlausnar hennar, sagði forsætis-
ráðherra. Nefndi hann þar til að-
stoð við togaraútgerðina, afla-
brest vélbátanna á síldveiðum
fyrir Norðuflandi, aðstoð við
síldarútveginn í Faxaflóa, mæði-
veikina, sem hefði nýlega komið
upp í Dalasýslu og fjáröflun til
margvíslegra og nauðsynlegra
framkvæmda í landinu.
IIVAÐ ER FRAMUNDAN?
En hvað er framundan, býst
ég við að mörg ykkar spyrji,
sagði Ólafur Thórs. Ég segi:
Að efna heitin, sem ekki er
búið að efna, koma rafvæðing-
unni í framkvæmd og umbót-
unum í húsnæðismálunum. —
Við viijum sjá tillögur okkar
í framkvæmd og finna þær
skapa almenningi bætta að-
stöðu og aukna möguleika. Við
þurfum að ljúka endurskoðun
skattalaganna, koma upp sem-
entsverksmiðju, sem kostar 90
milljónir króna, en mun borga
sig á 10 árum, ef við fáum
hagstæð lán til hennar. Við
þurfum að afla fjár til Sogs-
ins, fá aukið rekstrarfé fyrir
iðnað og landbúnað, efla Fisk-
veiðasjóð og lánastofnanir
landbúnaðarins og tryggja
jafnvægi í byggð landsins. Við
þurfum ennfremur að fram-
kvæma tillögur í mcnningar-
málum og heilbrigðismálum,
sem þeir ráðherrar er þau mál
heyra undir hafa á döfinni. Við
viljum í stuttu máli sagt sjá
fyrirheit okkar breytast úr
hugsjónum í raunveruleika.
Ráðherrann ræddi því næst
nokkuð um utanríkismálin, sem
hann kvað nauðsynlegt að öll
ábyrg öfl í landinu hefðu sam-
vinnu um. ísland verður að vera
varið, ef við viljum tryggja sjálf-
stæði þess og öryggi, sagði for-
sætisráðherra.
FRAMTÍÐ STJÓRNARSAM-
STARFSINS
En á stjórnarsamstarfið að
lialda áíram, spurði ÓlafuiJ
Thors. Við forystumenn Sjálf-
stæðisflokksins viljum það. —i
Við viljum sjá hugsjónir okk-
ar rætast — loforðin verða aðl
efndum. Ég hygg, að flestir af
aðalleiðtogum Framsóknar-
flokksins vilji einnig að stjóm
arsamstarfið haldi áfram. Ég
tel þyi ekki miklar líkur til
að það rofni í bili, enda þót®
veðrabrigði séu oft snögg 3
stjórnmálum.
VIÐ MUNUM GERA SKYLDU
OKKAR
Ólafur Thors forsætisráðherraí
komst síðan að orði á þessa leið
í lok ræðu sinnar:
Við Sjálfstæðismenn munum
gera skyldu okkar. Við munum
þjóna þjóðarhagsmunum og sjá
hinum miklu framtíðarmálum
borgið. Við viljum eiga gott sam-
starf um þau meðan það stend-
ur. En við gerum okkur ljóst,
að við verðum æfinlega að vera
viðbúnir. Við tökum því, sem að
höndum ber. Við kvíðum ekki
kosningum, og komi til þeirra,
munum við enn skora á þjóðina
að veita okkur meirihluta að~
stöðu. Ekki vegna þess, að ábyrgð
okkar, áhyggjur eða vandi
minnki við það, þvert á móti mun
hann vaxa. En við trúum því,
að við getum bezt unnið þjóð
okkar gagn er við ráðum einir,
og karkinn hefur okkur Sjálfstaéð
ismenn aldrei brostið, sagði Ól-
afur Thors að lokum. i