Morgunblaðið - 11.11.1954, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 11. nóv. 1954
MORGUNBLAÐIÐ
liprifeir Jénsson söngmeisiari
Súðavík í Álftafirði.
Fréttabréf úr Álftafirði vestra:
(Ljósm. Þorst. Jósefsson).
Erfiðleikar vélbátaútgerðarinnai — Hagstætt snm
ar — Vegagerðir — Um presta og prestsetar —
Tímarnir breytast og mennirnir með
Súðavík í október.
SÍÐASTLIÐINN vetur var hér í
Álftafirði eins og annars staðar
á landinu mjög mildur og snjó-
léttur. Var því óvenju auðvelt að
halda opnu vegasambandi frá
ísafirði út til Bolungarvíkur og
inn til Súðavíkur, enda liggja
þeir vegir með sjó. En fjallveg-
irnir í vestur frá ísafirði, Breiða-
dals og Botnsheiði, voru að venju
tepptir allan veturinn vegna snjó-
þyngsla.
Allmiklar togaralandanir voru
á Isafirði í fyrrahaust og fram í
s. 1. janúarmánuð. Var hið mesta
hagræði að því fyrjr atvinnuiíf
ísafjarðarbæjar og þorpanna í
Bolungarvík, Hnífsdal og Súða-
vík, sem unnu fiskinn í frysti-
húsum sínum.
Einar Guðfinnsson, kaupm. í
Bolungarvík, hafði þá samnings-
bundna nokkra togara, sem lönd-
uðu á ísafirði fyrir hraðfrysti-
hús Bolungarvíkur, en hin frysti-
húsinu nutu góðs af, keyptu og
unnu það, sem Bolvíkingar ekki
önnuðu.
TOGARARNIR „REKNIR
I TÚNID“
Eins og frægt er orðið að
ósköpum hefur fiskigengd mjög
þorrið á miðum Vestfjarða hin
seinni ár eða síðan 1947, sem var
hin síðasta vetrarvertíð, er gaf
góða veiði á vestfirzkum fiski-
slóðum. Þó að eigi tæki steininn
úr fyrr en með nýju friðunarlín-
unni, þegar stórum svæðum land-
grunnsins við vestur og suður-
ströndina var lokað fyrir inn-
lendum og erlendum togurum, og
þeir þar með „reknir í túnið hjá
Vestfirðingum“ eins og einhver
orðheppinn blaðamaður hefur
sagt. Er nú svo komið að mjög
erfitt er að fá sjómenn á vest-
firzka báta, sem vilja róa að
heiman og fer þeim sífellt fækk-
andi. Suðureyri í Súgandafirði
er þar undantekning, enda er
ýmiss aðstaða þar betri en á Vest-
fjörðum yfirleitt, eins og sakir
standa nú. Hér vestra hefur það
almennt þótt gott hin síðustu ár,
þegar fiskast hefur fyrir trygg-
ingu á vetrarvertíð, þ. e. 12—13
þúsund króna hásetahlutur. Á
sama tíma mun meðalhásetahlut-
ur í Vestmannaeyjum og í ver-
stöðvunum við Faxaflóa hafa ver
ið helmingi hærri eða vel það.
Þar sem frelsi ríkir sættir eng-
in stétt sig við svo ójafna tekju-
skiptingu til langframa, ekki
vestfirzkir sjómenn fremur en
aðrir. Auk þess sem útgerð frá
slíkum stöðum er fyrirfram
dauðadæmd vegna tapreksturs,
þó að henni sé enn haidið uppi
með meiri og minni opinberum
styrkjum og aðstoð, sem oft væri
betur í té látin í öðru formi en
nú er. Skal eigi meir um það
rætt hér að sinni, en e. t. v. síða.r
HAGSTÆTT SUMAR
Síðastliðið vor var sérlega gott
og hagstætt í tíðarfari og gras
óvenjulega snemmsprottið. Byrj-
aði sláttur því víða mun fyrr en
áður, sums staðar allt að mánuði
fyrr, eða í byrjun júní í stað júlí,
sem er hið venjulega. Nýting
heyja var góð. Ekkert kom hér í
Álftafjörð af hinum íslenzka til-
búna áburði, og geta því bændur
hér um slóðir ekki um það borið
af eigin reynd hvernig hann hef-
ur reynzt. En heyrst hefur frá
öðrum stöðum, að hann þætti
kraftminni og verri til dreifing-
ar, sökum kornsmæðar, en hinh
erlendi áburður, sem seldur hef-
ur verið hér undanfarin ár. Eftir
lok júnímánuðar var sumarið
kalt og háarspretta því iítil á
túnum, en vöxtur garðávaxta í
meðallagi. Sala lífiamba í fjár-
skiptin var svipuð og undanfarin
ár, eða um 400 fjár úr Súðavík-
urhreppi. Auk þess keypti verzl-
un Einars Guðfinnssonar í Bol-
ungarvík siáturlömb hér um
Áifta- og Seyðisfjörð í stærra
mæli en áður. Sláturfé mun eigi
hafa verið nema í tæpu meðal-
lagi til frálags, þrátt fyrir gott
vor og snemmsprottna haga. Hef-
ur og sú orðið raun á víðar um
land.
Fiskur gekk á grunnmið í maí
og júnímánuðum eins og jafnan
fyrr, og var veiði á smábáta all-
góð um tima. Afli smábáta
(triliubáta) var þó ailmiklu rýr-
ari en næstliðið sumar, 1953, en
þá var fiskgengd mikil í Djúp-
inu fram í septembermánuð, og
mergð smásíldar allt inn í fjarð-
arbotna.
VEGUR UM ÁLFTAF.TÖRÐ
í sumar var unnið áfram við
Álftafjarðarveg. Borið ofan í og
heflað á Súðavikurhlíð, en rutt
með ýtu inn fyrir fjarðarbotn-
inn út í Hattardali, sem standa
sinn hvoru megin Hattardalsár,
við suðausturhorn fjarðarins. Er
nú hægt að fara þessa leið á jepp-
um eða öðrum kraftmiklum bíl-
um. Áður var lagður og ofan í
borinn vegur kominn að Dverga-
steini, sem er bær á fjarðarströnd
inni vestri, í sumar komst sá
vegur að næsta bæ fyrir innan,
Svarthamri, en eftir það er að-
eins ýturuðningur í Hattardali,
svo sem fyrr er sagt. Auk þess
var nokkuð unnið með ýtu í
sýsluvegi, milli Eyrar og Kleifa
í Seyðisfirði.
Síðastliðin þrjú ár hefur hér í
Súðavíkurþorpi verið unnið við
byggingu vandaðs barnaskóla-
húss úr steinsteypu. Er húsið enn
eigi fullgert, en var þó tekið í
notkun í s. i. febrúarmánuði,
enda þörfin brýn.
Eitt' íbúðarhús er nú í bygg-
ingu hér í þorpinu, en aftur á
móti standa noklftar íbúðir auð-
íáein minningarorð
í DAG fylgja Akureyringar ein-
um elzta og merkasta samborg-
ara sínum, Sigurgeir Jónssyni
söngkennara og organleikara, til
grafar. Hann lézt á sjúkrahúsi
bæjarins aðfaranótt 4. nóvem-
bers nær 88 ára að aldri.
Með Sigurgeir er hniginn einn
af elztu brautryðjendum íslenzkr
ar tónmenntar, einn þeirra ágætu
manna, sjálfmenntaðra að mestu,
sem klifu þrítugan hamarinn til
að afla sér þeirrar þekkingar og
kunnáttu í listinni, sem auðið var
á þeim tímum, og miðluðu henni
síðan öðrum við hin erfiðustu
kjör sem organistar, söngstjórar
og kennarar í fátækum byggðar-
lögum þessa lands. Kjark, trú og
ást á listinni þurfti til að leggja
inn á slíka braut.
ar, sem fólk hefur flutt úr til
annara héraða og enginn flutt
inn í í staðinn.
GÆFTIR STOPULAR í HAUST
í haust hafa gæftir verið stopul
ar fyrir ■ smábáta, en fiskafli
nokkur þá gefur. Engir hinna
stærri báta (30 lesta og þar yfir)
hér við Djúp hafa enn hafið
róðra, en munu nú í tilferð með
það, þeir sem á annað borð verða
gerðir út. Hlutatrygging er eng-
in á haustvertíð. Frá Súðavík
mun ganga einn 36 lesta bátur,
Sæfari, og einn lítill þilfarsbátur,
Gissur hvíti. Auk þess ein eða
tvær opnar trillur. Annar lítill
þilfarsbátur, Sigurfari, sem héð-
an hefur gengið, var r.ji nýlega
seldur til ísafjarðar, en fyrver--
andi formaður hans og eigandi
Jakob Elíasson, flutti með fjöl-
skyldu sína til Akraness. Jakob
er albróðir hins kunna aflamanns
Jóns Björns Elíassonar, sem
lengi var skipstjóri á togaran-
um Surprise. .Takob er greindur
maður og gegn, eins og hann á
kyn til, og einn hinn harðsækn-
asti sjómaður, er getur.
Er því mikii eftirsjá að honum
og fjölskyldu hans fyrir hið litla
þorp, þar sem hann hafði nu
dvalið nokkuð á annan tug ára,
iengstum sem skipstjóri á bátum
Andvara h.f. Kenndi hann van-
heilsu nokkurrar um skeið og
hæíti þá skipstjórn á stærri bát-
um, en kom sér upp eigin útgerð
í smærri stíl.
Jakob og bræður hans eru ætt-
aðir af Snæfjallaströnd. Eru þeir
systursynir Kolbeins í Dal, sem
var mjög kunnur maður hér við
Djúp á sinni tíð.
UM PRESTA OG PRESTSETUR
Þá flutti og héðan á s. 1. vori
séra Magnús Guðmundsson að
Setbergi við Grundarfjörð, sem
verið hefur prestur til Ögurþinga
s. 1. fjögur ár, með aðsetri í Súða-
vík. í Súðavíkurþorpi er ekki
prestsseturshús og ekki heldur
kirkja. Mun það hafa átt sinn þátt
í brottflutningi hins unga prests,
sem er mjog áhugasamur um
kristindóms- og kirkjumál og
skyldurækinn í starfi.
Þess má geta í sambandi við
kirkjubyggingarmál Súðvíkinga,
að Súðavíkurþorp á nú í kirkju-
byggingarsjóði fast að 20 þus.
krónum í reiðu fé. Er það að
| mesturn hluta gjöf frá Grími
I Jónssyni, fyrrum útvegsbónda í
Súðavík og konu hans, Þuríði
Magnúsdóttur, sem flutt eru til
Reykjavíkur fyrir nokkru síðan.
Núverandi prestssetur Ögur-
þinga er á Hvítanesi í Skötufirði,
þar sem fyrr bjó hinn athafna-
sami myndarbóndi Vernharður
Einarsson, er bætti þá jörð mjög
og húsaði myndarlega, að nú-
Framh. á bls. 12
Sigurgeir lagði hug á mörg
málefni, en tónlistin átti sarnt
ríkastan þátt í lífi hans; svo rík-
an, að ég hygg að fáir hafi unn-
að sönggyðjunni heitar eða jafn
óeigingjarnt sem hann. Hún var
hans leiðarstjarna.
Sigurgeir Jónsson fæddist að
Stóruvöllum í Bárðardal, 25.
nóvember 1866, sonur Jóns bónda
Benediktssonar og konu hans
Aðalbjargar Pálsdóttur, og þar
ólst hann upp. Hann var orðinn
hálfþrítugur að aldri, er hann
fyrst fékk að njóta nokkurrar
tilsagnar í hljóðfæraleik, en vet-
urinn 1891—92 dvaidist hann í
i Reykjavík og lærði á píanó hjá
frú Önnu Petersen, móður dr.
; Helga Pjeturss. Hann hvarf síð-
an heim, og kvæntist 1895 Frið-
riku Tómasdóttur frá Litluvöll-
um í sömu sveit, og stundaði
búskap í 10 ár áður en hann
fluttist alfarinn til Akureyrar
árið 1904, og hóf sitt eiginlega
j ævistarf. Hahn kenndi söng og
hljóðfæraleik, en brátt tók verk-
svið hans til allra greina tónlist-
ar, sem rúm var fyrir í fámennu
bæjarfélagi. Árið 1911 tók hann
| við organistastöðu kirkjunnar af
■ Magnúsi Einarssyni, og hélt því
starfi í 30 ár samfleytt. Þrem ár-
um síðar tók hann þátt í stofnun
lítillar hljómsveitar, er hlaut
nafnið Hljómsveit Akureyrar, og
lék í henni á fiðlu. Enn stjórn-
aði hann söngflokkum og kenndi
söng við gagnfræðaskólann og
barnaskólann. Linnulaust gegndi
hann þessum störfum frá morgni
til kvölds, og gekk jafnvel heim
til nemenda, þegar börn hans,
sem öll voru hneigð fyrir tón-
list og fengu tilsögn í henni,
þurftu að æfa sig á hljóðfærin.
Tvö barna hans, þau Gunnar og
Hermína, lögðu tónlistina fyrir
sig og eru nú þekktir og mikils-
metair píanókennarar í Reykja-
vík eins og allir vita. Nemendur
hans munu hafa skipt hundruð-
um, en þeim öllum innrætti
hann ást á tónlistinni, og virð-
ingu fyrir meisturum hennar. Sá,
sem þetta ritar, talar þar af eigin
reynslu.
Mér er enn í fersku minni
fyrsta kennslustundin, sem ég
átti hjá Sigurgeir. Ég hafði kvið-
ið mjög fyrir henni, því kjark-
urinn var ekki á marga fiska.
Sigurgeir var þetta ljóst, en meS
lagni sinni og ljúfmennsku vann
hann hug minn svo gersamlega,
að ég unni honum upp frá því
sem föðurlegum vini og ljúfum
leiðsögumanni um lendur tón-
listarinnar. Vegarnesti það, sem
hann gaf mér, tel ég mér hafa
orðið notadrýgra en flest annað,
sem ég ungur nam. Ég lærði þá
að elska Mozart og Beethoven,
og þó að ég enganveginn gæti
talizt iðinn eða ástundunarsamur
nemandi brast Sigurgeir aldrei
þolinmæðin, enda þótt ástæða
hefði kannski verið til, og mér
virtist Beethoven á myndinni
fyrir ofan píanóið hans stundum
óþægilega þungur á brúnina.
Oft bar fundum okkar Sigur-
geirs saman síðar, er ég kom til
Akureyrar, og í hvert sinn er ég
heimsótti hann strevmdi frá hon-
um sama góðvildin og hjarta-
hlýjan. Og lagvirkra handa hans
1 naut ég margsinnis, eins og raun-
ar allir, sem til tónleika efndu
á Akureyri, því að hann stillti
I strengi flygilsins og bætti úr
öðrum ágöllum hans.
Er ellin tók að sækja á Sigur-
geir, og hann varð að hætta
beinum skiptum af tónlistinni
fyrir vanheilsu sakir, hagnýtti
1 hann sér þá iðn, sem hánn lærði
1 snemma í heimahúsum, að binda
inn bækur. Það voru þó einkan-
! lega nótnabækur, því hann tók
jafnan sárt tíl þeirra og vildi
ekki vita hirðuleysislega með
' þær farið. ITvert sinn, er ég fer
höndum um sónötur Beethovens,
sem ég á í fögru bandi frá hans
hendi, hugsa ég, að á margan
1 hátt megi að listinni hlúa.
i Síðustu spor Sigurgeirs voru
1 að orgelinu á spítalanum. Lengi
höfðu sjúklingar þar fengið að
njóta nábýlis við hann, þar eð
hann bjó í næsta húsi; og köllun
sinni var hann trúr til hins sið-
asta.
Menn á borð við Sigurgeir Jóns
son eru þjóð sinni þarfir menn.
Dómar um þá dána verða ekki
nema á einn veg. í hugum þeirra,
sem nutu á einn eða annan hátt
umhyggju Sigurgeirs, hins góða
kennara og mæta heiðursmanns,
mun minning hans aldrei blikna.
Við kveðjum hanir með þakklæti
og virðingu, er hann nú gengur
til hvíldar, lúinn eftir langan
ævidag.
Árni. Kristjánsson.

■o.'.lti..
HÓTEL BOB&G
ir tTHSSK BSS! ö[JflSil a m
SIGURÐUR ÓLAFSSON syngur mcð hljómsveitinni,
svo og HAUKUR MORTHENS.
Hljómsveit Þorvaldar Steingrímssonar
l■■■■■■■•■■■•••■■
AUGIÝSING ER GULLS ÍGILDI -