Morgunblaðið - 09.01.1955, Page 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. jan. 1955
asttHaMfe
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Stjórn Klífar
Þannia er ekki hœgt
að bœfa kiör sín
DR. Benjamín Eiríksson hefur
undanfarna daga skrifað tvær
greinar hér í blaðið um kaup-
gjaldsmál, þar sem hann hefur
krufið eðli kaupgjaldsmálanna til
mergjar á mjög glöggan og skil-
merkilegan hátt.
í fyrri grein sinni bendir dr.
Benjamín á hvaða afleiðingar það
hafi þegar atvinnurekendur semji
um kaupgjald, sem útilokað er að
framleiðslan geti greitt. Þá sé að-
eins um tvennt að velja: Að
hætta atvinnurekstrinum eða að
leita á náðir hins opinbera um
styrk.
Slikir kaupgjaldssamningar
fyrir heilar stéttir hafi orðið
til þess, að ríkið hefur tekið að
sér að sjá hlutaðeigandi at-
vinnugreinum fyrir styrk,
sem auðvitað verði að koma úr
vasa borgaranna, launþega
sem annara.
Síðan kemst greinarhöfundur
að orði á þessa leið:
„Þegar svona er komið þá eru
kaupgjaldssamningar auðvitað
hættir að ákveða nema að litlu
leyti hið raunverulega kaupgjald.
Hækkun á kaupgjaldi um 5%
þýðir alls ekki samsvarandi
hækkun á raunverulegu kaup-
gjaldi. Launþeginn verður nú að
greiða hærri skatta (ef styrkur-
inn kemur beint frá hinu opin-
bera) eða hærra verð fyrir þær
vörur, sem hann kaupir fyrir
launin (Innflutningsréttindi báta
útvegsins). Eftir verður samt
nokkur raunveruleg hækkun. Sú
hækkun stendur stutt. Hún varir
meðan ekki þarf að taka tillit
til þeirra áhrifa, sem rýrnandi
peningagildi hefur á hag allra
launbega, eins og síðar mun að
vikið.“
í síðari grein sinni ræðir dr.
Benjamín Eiríksson nokkru nán-
ar um það, hvernig á því standi,
að launþegi, sem fær 5% kaup-
hækkun við almenna launahækk-
un fái ekki bætt kjör sín að sama
skapi við núverandi aðstæður.
Kemst hann þá að orði á þessa
leið:
„Svarið er í höfuðatriðum það,
að 5% hækkuh bætir ekki að-
stöðu launþegans, þar sem það
sem hann kaupir hækkar einnig
i flestum tilfellum svipað, þ. e.
5%.“
Undir lok greinar sinnar bend-
ir höfundur á, að með allsherjar-
samningum, sem ekki taki tillit
til einstakra framleiðslugreina,
afsali launþegasamtökin sér þýð-
ingarmestu áhrifunum á skipt-
ingu afraks+urs framleiðslunnar.
Það sé því hinn mesti misskilning
ur, að halda að verkfall eins og
það sem fo-maður Dagsbrúnar
hafi nvlesn boðað' sé í eðli sínu
verkfall regn atvinnurekendum.
„Það er fyrst og fremst verkfall
gegn þióSinni, en launþegarnir
eru yfirgnæfandi meirihluti
hennar“.
Þessar tvær greinar hins
glögga hagfræðings eiga brýnt
erindi til allra hugsandi manna
á íslandi í dag. Vandamál efna-
hagslífs okkar eru krufin þar til
ipergjar á ljósan og skipulegan
líátt.
Af þeim verður það m. a.
' 1 jóst, að launþegasamtökin
hafa það nú í hendi sér. hvort
VERKAMANNAFÉLAGIÐ Hlíf
1 Háfnarfirði hélt félagsfund s. 1.
föstud. 7. jan. Á fundinn var
boðið Bæjarráði Hafnarfjarðar
til umræðna um atvinnumál. —
Mættu bæjarráðsmennirnir allir
og fluttu ræður, sem var vel tek-
ið af fundarmönnum. Að umræð-
um loknmu var einróma sam-
þykkt eftirfarandi tillaga:
„Fundur haldinn í Verka-
mannafélaginu Hlif, föstudaginn
7. jan. 1955, heitir Bæjarstjórn
Hafnarfjarðar fyllsta stuðningi
sinum í þeirri viðleitni að koma
upp fullkomnu hraðfrystihúsi í
_ Hafnarfirði“.
I Þá lagði uppstillingarnefnd
stefna eigi út í aukinn halla- fram tillögur sínar um stjórn
rekstur framleiðslutækjanna, fyrir félagið næsta ár, og komu
hækkandi ríkisstyrki og nýja eigi fram aðrar tillögur.
gengisfellingu, eða hvort Að lokum var samþykkt eftir-
verkalýðssamtökin vilja taka farandi tillaga:
þátt í áframhaldandi upp- „Fundur haldinn í Verka-
byggingu atvinnulífsins, aukn mannafélaginu Hlíf, föstud. 7.
ingu framleiðslunnar og raun- ían- 1955 lýsir yfir ánægju sinni
verulegum kjarabótum. Eng- yflr þeim gagngeru endurbótum.
inn ábyrgur maður getur ver- sem fram hafa farið á Verka-
ið í vafa um, hvor leiðin sé mannaskylinu.
Þakkar fundurmn Bæjarstjorn
Hafnarfjarðar fyrir framtak
þetta í þágu hafnfirzks verka-
lýðs“.
vænlegri til tryggingar hags
munum hans og lífsafkomu.
„Einokun" útfluln-
ingsframfeiðslunnar
og löggjöfin frá 1934
LONDON, 8. jan.: — Sendiráð
Saudi-Arabíu í Lundúnum til-
kynnti í dag, að Arabar hefðu
kært ástandið í Alzír fyrir Ör-
yggisráði S.Þ. Gera þeir þetta á
þeim forsendum, að óeirðirnar í
Norður Afríku skapi hættu fyrir
I ÁRAMÓTAHUGLEIÐINGUM heimsfriðinn. — Reuter.
sínum um nauðsyn „vinstri sam-
vinnu“, sem gerð er að umtals- .............
efni í Reykjavíkurbréfi blaðsins
í dag ræðir formaður Framsókn- I
arflokksins einnig um skipulag
Enn hækka áfögur ó IsMinga
Sjálfstæðismerm bera fram
vantraust á bæjarstjórann
ÍSAFIR'ÐI, 8. janúar.
FJÁRHAGSÁÆTLUN ísafjarðarkaupstaðar var afgreidd á fundi
bæjarstjórnar s. 1. fimmtudag. Hófst fundurinn kl. 8 á mið-
vikudagskvöldið og stóð til kl. 9 um morguninn eftir, eða í 13 klst.
HELZTU ÚTGJALDALIÐIR þegar þess er gætt, að gjald-
Niðurstöðutölur fjárhagsáætl- þegum bæjarfélagsins hefur held
unarinnar eru 5,7 millj. kr. en ur fækkað og eiga hinar þungu
helztu útgjaldaliðir áætlunarinn- álögur ef til vill sinn þátt í því.
ar eru: Bæjarfulltrúar Sjálfstæðismanna
Atvinnumál, 801 þús. kr., lýð- báru fram breytingartillögur við
tryggingar og lýðhjálp, 671 þús. fjárhagsáætlunina, en þær voru
kr., menntamál, 632 þús. kr., allar feildar af meirihlutaflokk-
stjórn bæjarmála, 352 þús. kr., unum, krötum og Framsókn.
framfærslumál, 224 þús. kr., heil- |
brigðismál, 209 þús. kr., lög- VANTRAUST Á
gæzla, 199 þús. kr., vextir, 148 BÆJARSTJÓRANN
þús. kr. og til eldvarna 146 þús. | Héldu bæjarfulltrúar Sjálf-
kr. Útsvör eru áætluð 3.473.900 stæðisflokksins uppi harðri gagn-
kr. — Fasteignagjald 126.500 rýni á meirihlutaflokkana fyrir
kr. og fasteignaskattur 245 þús. ‘ stjórn þeirra á bæjarmálum. —.
HÆKKANDI ÁLÖGUR
Útsvör hækka samkv. áætl-
kr. Einnig fluttu þeir vantraust á
bæjarstjórann, Jón Guðjónsson,
fyrir að virða að vettugi allar
reglur um stjórn bæjarmálanna
uninni um 82 þús. kr. frá s.I. ! og sniðganga bæjarráð og bæj-
ári, en fasteignaskattur og arstjórn í þýðingarmiklum mál-
fasteignagjöld um 292 þús. kr. ■ um, sem heyra beint undir þessa
Þannig að alls hækka þessi aðila. Vantrauststillagan var
gjöld um 374 þús. kr. í fyrra * felld með 5 atkvæðum meiri-
hækkaði meirihlutinn útsvörin 1 hlutaflokkanna eftir langar og
um 531 þús. kr. Hefur hann ■ harðar umræður. — J.
því hækkað álögur á borgar-1
ana um 905 þús. kr. á þeim
tveim árum, sem hann hefur
farið með stjórn bæjarmál-
anna.
Þykir mörgum vel að verið.
Kemur þetta enn verr við menn
VeU andi óhripar:
Bréf frá sjómannskonu.
RÉTT fyrir jólin barst mér
bréf frá sjómannskonu einni
hér í bænum, sem lætur í ljós ósk
útflutningsverzlunarinnar. Komst
hann þar að orði á þessa leið:
„Enginn flokkur, sem ræður
því, að meginið af útflutnings-
framleiðslu landsmanna er einok-
að — stærri einokun, en til mun ,
vera í nokkru öðru lýðræðislandi “m> a® nfgerðarmenn sæju ser
- getur talið sig verndara frjálsr f*rt að l°fa sjomonnum sinum
ar verzlunar og samkeppni, og að vera 1 hofn um jolin. Bref
er þó þessi tegund einokunar þetta kom mér svo seint í hendur,
miklu hættulegri en hrein ríkis-' að ekkl var hægf að búast vlð að
einokun, sem er undir ríkisendur- ' bað bæl’i nokkurn árangur um
skoðun og eftirliti“. I Þessi jól. En það koma jól eftir
Þessum ummælum sínum bein- þessi jól, svo að ég vil hér með
ir Hermann Jónasson til Sjálf-
stæðisflokksins.
koma ósk sjómannskonunnar á
framfæri eins og hún bað mig
um í bréfi sínu.
Af þessu tilefni er það ómaks- , ,, ,,
ins vert, að varpa þeirri spurn-’. >.Eg vildi, segir hun m.a. i bref
ingu fram, hver hafi komið þess-
inu, að útgerðarm. gætu sett sig
ari „einokun“ á? I inn í> hve tilfinnanlega við sökn-
Um það geyma Alþingis- og um Þess að geta ekki haft nán-
stjórnartíðindi óvéfengjanlegar!ustu ástvini okkar hjá okkur,
heimildir. I Þessa blessaða hátíð, sem okkur
Hinn 29. des. árið 1934, en þájöllum er sameiginlega gefin.
Venjulega hjóla ég Kaplaskjóls-
veginn og Hringbrautina, niður
Snorrabrautina og inn Skúlagöt-
una en þar austur frá vinn ég.
Á þessum ferðalögum mínum
fram og aftur verð ég iðulega var
við óþarflega glannalegan akstur
manna, sérstaklega bílstjóra.
Þannig var það eitt sinn á gatna-
mótum Ljósvallagötu og Hring-
brautar, að bíll kom á fleygiferð
niður Ljósvallagötuna, en ég í
grandleysi mínu, hjólaði beint af
augum, þar sem ég þóttist ör-
var Hermann Jónasson forsætis-
ráðherra „vinstri stjórnar“ Fram-
sóknarflokksins og Alþýðuflokks-
ins, voru staðfest tvenn lög. Hin
fyrri þeirra voru um síldarút-
vegsnefnd, útflutning á síld og
hagnýtingu markaða o. fl.
Samkvæmt lögum þessum skal
síldarútvegsnefnd hafa með
höndum úthlutun útflutnings-
leyfa fyrir síld og löggildingu
síldarútf ly t j enda.
Hin lögin voru um fiskimála-
nefnd. Samkvæmt þeim skal at-
vinnumálaráðherra löggilda út-
flytjendur saltfiskjar.
Það er þannig sannað, að það
var ríkisstjórn Hermanns Jónas-
Mörg móðirin og margt barnið
fellir tár í laumi á jólanóttina,
vegna þess að pabbi er út á sjó
— kannski í vondu veðri.“
Þ’
Tillitssemi og skilningur.
ETTA segir sjómannskonan og
áreiðanlega hljótum við öll
að geta skilið tilfinningar henn-
ar, hvort sem við erum útgerð-
armenn eða annað. Mjög mun
það vera erfitt fyrir útgerðar-
menn að koma því svo fyrir, að
öll skip séu í landi yfir jólin —
sennilega alveg ómögulegt, en
jafn víst er þó, að þeir menn,
sem hér hafa ráðin sýna misjafn-
lega mikinn vilja og áhuga á því
sonar, sem stoð fyrir samþykkt a8 lofa sjómönnum sínum að
J°/Öafar> sem ennþa halda heilög jól j landi hja fjðl_
flldlr 1 hefuðatrlðum um sklPu- skyldum sinum. _ Það er vitað
lag utflutmngsverzlunarinnar.• ,. _ _ , ,,.
,_j.._ mal. Það er þessvegna rett og
Saltfisksútflytjendur höfðu að
vísu áður myndað með sér frjáls
eðlilegt, að þeim tilmælum sé
samtör^um "útflutning^afurða beiat tn ahra Þeirra, sem við út-
sinna. En þau samtök fengu sið- ; gerð skipa — fiskiskipa eða kaup
an löggildingu samkvæmt fyrr-
greindum lögum.
1 skipa — eru riðnir, að þeir sýni
Afstaða Sjálfstæðisflokksins
til þessara mála hefur alltaf
verið sú, að framleiðendur
ættu að ráða skipulagi út-
flutningsverzlunarinnar sjálf-1
ir. Um leið og þeir teldu sér)
sjálfsagða lipurð, — tillitsemi
og skilning í þessum efnum.
Óþarfur glannaskapur.
-^G. skrifar:
J „Velvakandi góður!
Ég er verkamaður, sem
bý
henta, að afnema löggjöfina mjög vestarlega í bænum, og þar
frá 1934 myndi ekki standa á eð vinnustaður minn er alllangt
Sjálfstæðismönnum að fram- í burtu fer ég að jafnaði hjólandi
kvæma þann vilja þeirra. þangað — snemma morguns.
uggur á aðalbraut. En það skipti
engum togum, að þegar ég var
staddur fyrir opinni Ljósvalla-
götunni kom bíllinn geisandi og
og hefði ekið beint á mig, ef mér
hefði ekki tekizt á síðustu stundu
að sveigja til hliðar.
HI
3
Lá við stórslysi.
EFÐI ég ekki verið svona
fljótur til að beygja, hefði
þarna vafalaust orðið stórslys.
Hjá bílstjóranum fékk ég ekki
annað en hressilegt bölv og út-
úrsnúninga, er ég leyfði mér að
spyrja hann hverju sætti slíkt
háttalag. Sem betur fer náði ég
í númerið á bilnum og vona ég,
að lögreglan nái í stjórnanda
hans til viðtals fyrr en síðar.
— G. G.“
Bctur sjá augu
en auga.
- Dráifarbraul
Framh. af bls. 1
dráttarbraut fyrir 1500 smál.
skip (en fullhlaðinn nýsköpunar-
togari vegur allt að því) með 3
hliðarfærslum fyrir 900 smál.
skip (en það er þyngd á nýsköp-
unartogara tómum). Byggingu
þessarar brautar var lokið í júlí
1948, og var þá fyrsti nýsköpun-
artogarinn tekinn upp. Mun
slippur þessi vera sá stærsti af
sinni gerð, sem byggður hefur
verið.
ENN NÝ DRÁTTAR-
BRAUT 1954
Árið 1953 hóf félagið undir-
búning að byggingu nýrrar
brautar fyrir 2000 smál. þung
skip (ca 2500 smál. brúttó), enda
hafði félagið þá fengið ríkis-
ábyrgð fyrir 6 millj. króna láni
til þessara framkvæmda. Leitað
var tilboða í Ameríku, Englandi
og Þýzkalandi, og fékkst lang
hagstæðast tilboð frá Þýzkalandi,
! bæði hvað verð og afgreiðslutíma
t snerti. Gengið var frá samning-
| um við þýzkt félag í janúar 1954,
og í byrjun maí var hafin vinna
að byggingu undirstaða. Bygg-
ingu dráttarbrautarinnar var lok-
ið 15. desember S. 1. og fyrsta
skipið tekið upp 23. s. m. Smíði
dráttarbrautarinnar sá Slippfé-
lagið að öllu leyti um sjálft.
Á brautina er hægt að taka öll
íslenzk skip, að undanteknum 5
stærstu skipum Eimskipafélags-
ins. Lengd undirstaða er nokkuð
á 300 m., þar um helmingur
undir sjó. Þann hluta varð að
byggja eingöngu af köfurum og
var það mikil og vandasöm
vinna. Vagninn er 70 metra lang-
ur og 14 metra breiður, knúinn
360 hestafla rafmagnsvindu. —■
Heildarkostnaður brautarinnar
mun nema 7 til 8 millj. kr.
3500 SKIP í SLIPP
Síðan 1932, að fyrsti togarinn
var tekinn í land, hafa um 3500
skip (um 2 millj. brúttó smál.)
verið tekin upp á dráttarbrautir
félagsins, og eru það lang flest
togarar. 182 skip voru tekin upp
á s.l. ári.
Að jafnaði vinna um 100
manns hjá Slippfélaginu og stund
um verulega fleiri þegar mikið
er að gera, en undanfarið hefir
verið hörgull á nægilegu vinnu-
afli.
Núverandi stjórn Slippfélags-
ins skipa: Geir Zoega, vegamála-
stjóri, formaður, Kristján Sig-
geirsson, káúpmaður, varaform.,
Tryggvi Ófeigsson, útgerðarm. og
Valgeir Björnsson, hafnarstjóri.